donderdag 28 september 2023

DRENTSE GIFBOEREN VERSUS DE BEVOLKING

 


'Commissie bestrijdingsmiddelen verzweeg risico's voor omwonenden'

lelieveld
Een bloemenveld met lelies© Eric van der Eijk
Krijgt de rechtszaak over het spuiten van bestrijdingsmiddelen in Boterveen nog een staart? De rechter besloot in juli dat teler Joling vier soorten van deze middelen mag gebruiken. Maar uit documenten zou volgens het tv-programma Zembla blijken dat gevoelige informatie is achtergehouden over de risico's van pesticiden.
Enkele inwoners van Boterveen stapten eerder dit jaar met succes naar de rechter om het gebruik van bestrijdingsmiddelen aan banden te leggen. Ze vrezen voor hun gezondheid omdat de planten op een aangrenzend lelieveld van teler Joling worden bespoten met pesticiden. De rechtbank in Assen besloot in juni het spuiten van deze middelen te verbieden. Maar het verbod hield geen stand.

Spoedzaak

Joling spande namelijk een spoedzaak aan bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden en kreeg gedeeltelijk zijn zin. Het spuitverbod werd een maand later deels van tafel geveegd. Joling mag vier soorten bestrijdingsmiddelen blijven gebruiken op zijn akker in Boterveen. Voor het spuiten van alle andere middelen blijft de rest van het jaar een verbod gelden.
Volgens Zembla zijn echter lang niet alle risico's van pesticiden bekend. De veiligheid van bestrijdingsmiddelen wordt getoetst door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Zembla meldt dat het Ctgb risico's heeft verzwegen die omwonenden lopen bij het gebruik van deze middelen.

Risico's voor kinderen

Uit documenten die het programma kreeg na een beroep op de Wet open overheid (Woo), zou blijken dat het Ctgb bij een steekproef in 2015 normoverschrijdingen vond voor zeven bestrijdingsmiddelen. Het ging om middelen uit de bollen- en fruitteelt, waarvan er zes nog steeds in Nederland zijn toegelaten. Het instituut stelde met name risico's voor kinderen vast. Maar het Ctgb besloot om geen actie te ondernemen.
Intern spreekt de toelatingsautoriteit van "geringe overschrijdingen" en zegt daarin "onvoldoende basis" te zien om de bestrijdingsmiddelen nader te onderzoeken. De gegevens zijn niet met de verantwoordelijk staatssecretaris gedeeld en dus ook niet met de Tweede Kamer. In een brief aan de toenmalige staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu staat dat er "geen risico's" zijn gevonden.

Blootstellingsonderzoek RIVM

Volgens Zembla speelde het Ctgb in 2019 ook een opmerkelijke rol bij de publicatie van het RIVM-rapport 'Onderzoek Blootstelling Omwonenden (OBO)'. In dat rapport concludeert het Rijksinstituut voor Volkgezondheid en Milieu dat bestrijdingsmiddelen in en rondom huizen van omwonenden van bloembollenvelden worden gevonden. Onderzoekers treffen pesticiden aan in de lucht rond het huis, in huisstof en zelfs in luiers van baby's.
In de conceptversie van het rapport roept het RIVM op tot vervolgonderzoek naar de gezondheidsrisico's. Het Ctgb krijgt voor publicatie inzage in het rapport en pleit vervolgens tegen nader onderzoek. Na het commentaar van het instituut schrapt het RIVM enkele passages uit het rapport. Zo verdwijnt de oproep om de toelating van bestrijdingsmiddelen op nationaal niveau aan te scherpen, en niet de Europese procedures af te wachten.

Reacties

In een schriftelijke reactie aan Zembla ontkent het Ctgb dat er risico's zijn achtergehouden. Volgens het instituut leidden de uitkomsten van de verschillende modellen destijds gezamenlijk tot de conclusie dat de middelen veilig waren voor omwonenden.
Het ministerie van Landbouw, dat ministerieel verantwoordelijk is voor het Ctgb, laat aan Zembla weten de bevindingen van het programma serieus te nemen. Ook zullen de bevindingen besproken worden met de toelatingsautoriteit.

Geen opmerkingen: