Wijst IJsland ons opnieuw de weg?
Na de bankencrisis van 2008 was IJsland het enige land dat banken failliet liet gaan, omdat de overheid de lasten van een bailout niet op de nek van de bevolking wilde leggen. Ook werden er IJslandse bankiers voor de rechter gebracht en vier werden veroordeeld tot gevangenisstraf. Uit die rechtszaken komt naar voren dat bankiers een grote rol hadden gespeeld bij het ontstaan van de crisis en dat het niet ‘nature’s way’ is geweest. Er zijn boeken over geschreven en meerdere onderzoekers hebben de vinger gelegd op de werkelijke oorzaak van de bankencrisis. IJsland is echter het enige land waarin de overheid heeft gedaan wat rechtvaardig is en niet de oren heeft laten hangen naar de bankenlobby.
Getriggerd door de Sars-CoV-2 crisis gaat de economie weer onderuit. Het tekent zich steeds duidelijker af dat de wereldwijd genomen maatregelen weer een hoop ellende qua armoede, honger, kwetsbaarheid voor ziektes, wanhoop en failissementen met zich mee gaat brengen. Ik schrijf ‘getriggerd’ door het virus, want alle ingredienten waren al aanwezig voor de economische neergang. De € 500 miljard steun, die de EU beschikbaar gaat stellen aan de zwaarst door Sars-CoV-2 getroffen landen, lost het probleem niet op. Het bestrijdt niet meer dan een paar symptomen, zonder de fundamentele oorzaak weg te nemen.
De echte oorzaak van de economische problemen zit in het financiele systeem. Als gevolg van de werking van het systeem stapelt het geld op bij enkelen en krijgen steeds meer mensen het moeilijk. Zeker nu het MKB en de ZZP’ers terrein gaan verliezen in de economie en de rol van een beperkt aantal multinationale ondernemingen steeds nadrukkelijker wordt. Achteraf zou kunnen blijken dat de Sars-CoV-2 crisis de inzet is geweest van een verdere concentratie van geld, macht en middelen bij een relatief kleine groep, die ook de multinationals controleren via machtige beleggingsinstituten zoals Blackrock. De gedachte aan een massa werklozen, aangewezen op een basisinkomen dat net genoeg is om niet van dood te gaan, maar te weinig om van te leven, spruit geenszins voort uit de getroubleerde geest van conspiracydenkers.
Als het stof van de Sars-CoV-2 crisis enigszins is opgetrokken, dan is het echt heel erg nodig om ons te bezinnen of wij ons laten meevoeren in een controlerende samenleving, of dat we samen gaan werken aan een betere oplossing, waarbij we voorbij gaan aan de angst en de afgescheidenheid van de ‘anderhalve meter samenleving’. Hopelijk is dit besef er door de crisis bij voldoende mensen gekomen om nu echt werk te maken van economische netwerken die zelfvoorzienend zijn en waarin iedereen die het wil kan meedoen. Netwerken waarin voorzien wordt van op de eerste plaats de primaire levensbehoeftes en in tweede instantie ook van andere belangrijke levensbehoeftes zoals gezondheid, wonen en educatie. Netwerken waarin kleine ondernemingen een nieuwe kans krijgen. Ik heb de afgelopen tijd met meerdere mensen hierover gesproken en gelukkig merk ik een groeiende belangstelling. Het is echter van groot belang dat er ook daadkracht wordt getoond, want dat de realisatie van netwerken als deze niet te lang op zich moet laten wachten is bij veel mensen inmiddels wel duidelijk.
Terug naar IJsland. De manier waarop dit land om gaat met Sars-CoV-2 is in mijn opinie opnieuw een voorbeeld voor de wereld. Er leven 364.134 mensen op IJsland. Dit maakt, dat de uitdagingen waarvoor dit land wordt geplaatst aan de ene kant overzichtelijk zijn. Aan de andere kant moeten de IJslanders wel die problemen zien op te lossen met relatief weinig mensen. IJsland heeft een groot aantal testunits ingekocht bij Amgen, een groot bedrijf dat biofarmaceutische producten produceert. Op 10 april waren er 32.663 IJslanders getest op het virus. (Bron: Worldometer) Dit is 9% van de bevolking en verreweg de grootste testoperatie van alle landen die met Sars-CoV-2 worden geconfronteerd. De eerste zieke met het virus werd op 28 februari 2020 vastgesteld, dus niet later dan in andere landen. 9% van de bevolking blijkt een redelijk representatieve steekproef te zijn, want al dagenlang blijft het aantal geconstateerde ziektegevallen uit deze tests tussen 5% en 5,5% te liggen, naarmate er meer tests worden afgenomen, meer in de richting van 5%. Op 10 april waren er 1.648 ziektegevallen. IJsland heeft een aanpak, waarbij zieken en de naaste omgeving twee weken vrijwillig in quarantaine gaan. Van die 1.648 ziektegevallen zijn er inmiddels 688 hersteld. Elf zieken zijn er ernstig aan toe en er zijn zes zieken overleden. De belangrijkste conclusie is echter en dat 95% van de geteste personen geen Sars-CoV-2 heeft.
Vanmorgen, 10 april, werd in het nieuws gemeld dat het aantal zieken door Sars-CoV-2 in Duitsland was opgelopen. Dat klinkt alarmerend, maar hetzelfde zou je van IJsland kunnen zeggen. Daar loopt ook het aantal geconstateerde ziektegevallen op naarmate er meer tests worden verricht. Steeds echter in een verhouding van 5% ten opzichte van het aantal tests. In Duitsland werd tot dusver 1,2 % van de bevolking getest en vooral degenen, die Sars-CoV-2 zouden kunnen hebben. Logisch, dat er dan verhoudingsgewijs meer ziektegevallen worden vastgesteld. Ik ben benieuwd of het beeld van IJsland wordt bevestigd, als 10 % van de Duitsers steekproefgewijs met de juiste test zouden worden getest. In Nederland is het aantal tests nog lager dan in Duitsland, slechts 0,6% van de bevolking en dan uitsluitend de van het virus verdachte mensen. De IJslandse aanpak is wat mij betreft een voorbeeld voor de wereld. Hierdoor gaat het bijzondere karakter van Sars-CoV-2 af en wordt het een inluenzagolf veroorzaakt door een nieuw virus dat geen ‘status aparte’ verdient. Dat zou vooral goed zijn voor het verlagen van het stressniveau en de angst die bestaat rond dit virus. De gevolgen hiervan zijn echter zo verstrekkend, dat ik niet verwacht dat de geleerden het hiermee eens zullen zijn.
(c) Ad Broere
Geen opmerkingen:
Een reactie posten