Ice shelf collapse
What is an ice shelf? | Ice shelf collapse | Mechanisms of ice shelf collapse | Ice shelf buttressing | References | Comments
What is an ice shelf?
Larsen Ice Shelf in 2004
Ice shelves are floating tongues of ice that extend from grounded glaciers on land. Snow falls on glaciers, which flow downstream under gravity. Ice shelves are common around Antarctica, and the largest ones are the Ronne-Filchner, Ross and McMurdo Ice Shelves.
Ice shelves surround 75% of Antarctica’s coastline, and cover an area of over 1.561 million square kilometres (a similar size to the Greenland Ice Sheet). Ice shelves gain mass from ice flowing into them from glaciers onland, from snow accumulation, and from the freezing of marine ice (sea water) to their undersides[1]. They lose mass by calving icebergs, and basal melting towards their outer margins, along with sublimation and wind drift on their surfaces. Ice shelves are important, because they play a role in the stability of the Antarctic Ice Sheet and the ice sheet’s mass balance, and are important for ocean stratification and bottom water formation; this helps drive the world’s thermohaline circulation. Melting from beneath ice shelves is one of the key ways in which the Antarctic Ice Sheet loses mass[1].
In the satellite image of Prince Gustav Ice Shelf below, you can see that the ice shelves have a very flat appearance. In fact, you can normally tell where the ice starts to float by a sharp break in slope at the grounding line. Ice shelves are therefore composed of ice derived from snowfall on land, but they also accrete marine ice from below[2]. Ice shelves are therefore distinct from sea ice, which form solely from freezing marine water. You can see an example from northern Antarctic Peninsula below. Prince Gustav Ice Shelf was situated between Trinity Peninsula and James Ross Island. It collapsed in 1995. You can see glaciological structures on the ice shelf, indicating that it flows out from its tributary glaciers. You can also see abundant melt ponds on the ice shelf.
Gigantische ijsvlakte Antarctica staat op breken
Satellietbeelden laten er geen twijfel over bestaan. Een enorm brok ijs, zo groot als Noord- en Zuid-Holland, staat op het punt los te komen van de 'Larsen C ijsplaat' op de Zuidpool. 'Een duidelijk signaal van de thermometer van de planeet.'
Een enorme ijsvlakte zo groot als Noord- en Zuid-Holland tezamen dreigt af te breken van het in zee hangende deel van Antarctica. 'Verontrustend. We hadden niet verwacht dat de opwarming nu al de grootste platen zou aantasten' zeggen onderzoekers.
Het gigantische brok ijs dat op het punt staat af te breken behoort tot de 'Larsen C ijsplaat', de grootste plaat in het oostelijk deel van het Antarctisch schiereiland. Hij vormt het verlengde van de ijskap op land en ligt daar al duizenden, mogelijk zelfs honderdduizend jaar. Al die tijd was hij nooit onderhevig aan dit soort aftakeling.
Het gigantische brok ijs dat op het punt staat af te breken behoort tot de 'Larsen C ijsplaat', de grootste plaat in het oostelijk deel van het Antarctisch schiereiland. Hij vormt het verlengde van de ijskap op land en ligt daar al duizenden, mogelijk zelfs honderdduizend jaar. Al die tijd was hij nooit onderhevig aan dit soort aftakeling.
Satellietbeelden
Wanneer dit stuk afbreekt, wordt de voorkant van de ijsplaat instabiel en riskeert ook deze plaat helemaal in te storten
Maar op basis van satellietbeelden tonen Britse en Duitse glaciologen aan dat een scheur in korte tijd zo groot is geworden dat het nu 'onvermijdelijk is dat een enorm stuk afbreekt', zo schrijven ze in het tijdschrift The Cryosphere. In het minst heftige scenario verdwijnt 4.600 vierkante kilometer in zee, in het andere 6.400 vierkante kilometer. Het betekent dat de plaat respectievelijk negen tot twaalf procent van zijn oppervlakte verliest, goed voor een gebied zo groot als Noord- en Zuid-Holland samen.
En dat is zorgwekkend. Het opbreken van ijsplaten trekt namelijk een belangrijke 'stop' uit de gletsjers van Antarctica. Zonder de 'rem' van de ijsplaat stromen ze versneld in zee, wat de zeespiegel doet stijgen. In 2002 viel de kleinere Larsen B ijsplaat al uiteen, wat ervoor zorgde dat de gletsjers niet meer door het ijs werden afgeremd en tot acht keer sneller in zee stroomden en de zeespiegel deden stijgen. Dat effect valt nu ook op de Larsen C ijsplaat te verwachten.
En dat is zorgwekkend. Het opbreken van ijsplaten trekt namelijk een belangrijke 'stop' uit de gletsjers van Antarctica. Zonder de 'rem' van de ijsplaat stromen ze versneld in zee, wat de zeespiegel doet stijgen. In 2002 viel de kleinere Larsen B ijsplaat al uiteen, wat ervoor zorgde dat de gletsjers niet meer door het ijs werden afgeremd en tot acht keer sneller in zee stroomden en de zeespiegel deden stijgen. Dat effect valt nu ook op de Larsen C ijsplaat te verwachten.
Stabiliteit
De stabiliteit van de hele Larsen C ijsplaat wordt nu bedreigd. De onderzoekers waarschuwen daar expliciet voor. 'Wanneer dit stuk afbreekt, wordt de voorkant van de ijsplaat instabiel en riskeert ook deze plaat helemaal in te storten. Dat zou dramatisch zijn want dan stromen alle gletsjers ook in dit gebied razendsnel in zee', zegt expert Michiel van den Broeke, hoogleraar Polaire Meteorologie (Universiteit Utrecht) en niet betrokken bij het onderzoek.
Wanneer het grote stuk afbreekt, zal Larsen C kleiner worden dan ooit sinds de laatste ijstijd. 'Een duidelijk signaal dat de boel opwarmt', zegt Van den Broeke. 'Larsen C is honderden meters dik. Maar nu warmt het langs twee kanten op: via de warmere buitenlucht en via het warmere zeewater.' Sinds de jaren tachtig zien experts dat daardoor in het Antarctisch schiereiland en West-Antarctica, de warmste gebieden van Antarctica, meer en meer ijsplaten dunner worden of afbreken, en dat daardoor ook het landijs massa verliest. Van den Broeke: 'Dat zelfs de Larsen C ijsplaat, die toch vijf keer zo groot is als de al verdwenen Larsen B ijsplaat, nu al niet meer bestand blijkt tegen de opwarming is onverwacht. Een duidelijk signaal van de thermometer van de planeet.'
Wanneer het grote stuk afbreekt, zal Larsen C kleiner worden dan ooit sinds de laatste ijstijd. 'Een duidelijk signaal dat de boel opwarmt', zegt Van den Broeke. 'Larsen C is honderden meters dik. Maar nu warmt het langs twee kanten op: via de warmere buitenlucht en via het warmere zeewater.' Sinds de jaren tachtig zien experts dat daardoor in het Antarctisch schiereiland en West-Antarctica, de warmste gebieden van Antarctica, meer en meer ijsplaten dunner worden of afbreken, en dat daardoor ook het landijs massa verliest. Van den Broeke: 'Dat zelfs de Larsen C ijsplaat, die toch vijf keer zo groot is als de al verdwenen Larsen B ijsplaat, nu al niet meer bestand blijkt tegen de opwarming is onverwacht. Een duidelijk signaal van de thermometer van de planeet.'
1 opmerking:
http://www.climatecentral.org/news/tales-of-sea-level-rise-told-for-10000-years-18586
"Without using written languages, Australian tribes passed memories of life before, and during, post-glacial shoreline inundations through hundreds of generations as high-fidelity oral history. Some tribes can still point to islands that no longer exist — and provide their original names.
That’s the conclusion of linguists and a geographer, who have together identified 18 Aboriginal stories — many of which were transcribed by early settlers before the tribes that told them succumbed to murderous and disease-spreading immigrants from afar — that they say accurately described geographical features that predated the last post-ice age rising of the seas."
__________________________________________________________________________
The story behind the Osani ritual: http://connectingdotz.com/osani-circle-game/
"Efé children of the Ituri Forest in Zaire (Rep. of Congo, central Africa) begin the Osani game sitting in a circle, feet touching, all connected.
Each child in turn names a round object like the sun (oi), the moon (tiba), a star (bibi) an eye (ue) and then goes on to name a figurative expression of “round” like the circle of the family, togetherness, a baby in the womb, or the cycle of the moon. As players fail to come up with a term that is “circular” they are eliminated from the game. Eventually, only one remains. Tradition has it that this player will live a long and prosperous life."
Een reactie posten