U weet dat in showbusiness, politiek en al het andere perceptie de werkelijkheid is.
Bill O'Reilly.
In de NRC van 15 augustus 2008 vroeg de journalist Raymond van den Boogaard zich af :
Waarom heeft Mad Men – eerder dit jaar te zien op BBC 4 – mij zoveel nachten van mijn slaap beroofd? In één magistrale stap je verleden, de beperkingen van je afkomst en opvoeding, eigen feilen en waar je je nog meer voor schaamt van je afzetten – wat een aantrekkingskracht gaat er van die gedachte op mij uit!
Waar komt de fascinatie voor dit fantasme in ‘s hemelsnaam vandaan? Zoals bij veel mensen is het leven tijdens mijn volwassenheid behoorlijk veranderd: andere vrouw, andere stad, ander huis, andere baan, andere vrienden, andere muziek, boeken, belangstellingen – een chaotisch veranderingsproces waarin geen structuur valt te ontdekken.
Maar door een theatrale daad een ander worden? Ben ik ongemerkt zo ongelukkig met mijn leven tot dusver dat ik mij er door een televisieserie van laat overtuigen dat zo’n radicale stap de enige eervolle oplossing is, en mij woelend in bed lig te verwijten dat ik een slappeling ben om maar door te modderen?
Het antwoord op die vraag schoot me te binnen toen ik deze zomer op dvd The pervert’s guide to cinema zag, de vermakelijke inleiding van de Sloveense filosoof en psychoanalyticus Slavoj Zizek op filmkijken. Zizek vindt, in navolging van de Franse denker Jacques Lacan, dat de voornaamste werkelijkheid voor de mens zijn gevoelsleven is – niet het praktische leven in de werkelijke wereld. Grof gezegd verzet Zizek zich tegen de freudiaanse opvatting dat psychische conflicten voortkomen uit de botsing tussen de dictaten van het onderbewuste driftleven en de noodzaak voor het individu om die driften te onderdrukken, omwille van zijn maatschappelijk functioneren.
Het gevoelsleven zelf is de echte werkelijkheid – deze chaotische, heftige wereld van affecties, angsten, associaties, tegenspraken, verlangens en nachtmerries. Voelen moet je leren, een begrippenapparaat en thema’s ontwikkelen aan de hand waarvan je weet te onderscheiden, en eventueel te benoemen, in een levenslange carrousel. Voor de moderne mens, zegt Zizek, is film het instructiemedium bij uitstek – niet voor het dagelijkse leven dus, maar voor de echte werkelijkheid in je hoofd.
Welke inzichten van Slavoj Žižek in The Pervert's Guide to Cinema bezorgen Raymond zoveel vermaak? Onder andere de volgende:
There is nothing spontaneous, nothing natural about human desires. Our desires are artificial. We have to be taught to desire. Cinema is the ultimate pervert art. It doesn't give you what you desire, it tells you how to desire…
The tragedy of our predicament is when we are within ideology is that when we think we are escaping into our dreams, at that point we are within ideology.
Kortom, Žižek maakt duidelijk dat de amusementsindustrie de autonomie van de mens vernietigt door via een droomwereld een -- in het geval van het Westen -- neoliberale ideology af te dwingen. Wat hieraan 'vermakelijk' is, legt Raymond van den Boogaard niet uit in zijn uiteenzetting over 'Mad Men en Il Conformista als leerschool voor het gevoel.' Dat de amusementsindustrie de neoliberale ideologie verwerkt in films en daarmee een perverse invloed heeft op het leven van de massamens beschouwt hij als een positieve ontwikkeling, namelijk 'als leerschool.' Tegenover de teloorgang van de persoonlijke integriteit van het individu stelt hij 'het gevoel gevoelsleven' dat 'de echte werkelijkheid' van de massa zou zijn. Wat de kritische filosoof Žižek als beangstigende beschrijving geeft, vat Van den Boogaard dus op als een uitweg voor de consument, die gevangen zit in een neoliberale ideologie. Als mainstream-journalist concludeert hij namelijk dat 'Het gevoelsleven zelf de echte werkelijkheid [is],' en dat volgens Žižek, 'film het instructiemedium bij uitstek [is] – niet voor het dagelijkse leven dus, maar voor de echte werkelijkheid in je hoofd.'
Het is bijna magisch wat hier gebeurt. De journalist Van den Boogaard interpreteert Žižek's waarschuwing als een bevrijdende boodschap. De illusie van film is voor Raymond 'de echte werkelijkheid in' zijn 'hoofd,' geworden. Daarmee is zijn 'gevoelsleven zelf de echte werkelijkheid.' Wat daarbuiten valt, 'het dagelijkse leven dus,' is onecht. Op die manier is voor hem 'film het instructiemedium bij uitstek.' Hij beschouwt de virtuele wereld als 'de echte werkelijkheid.' Terwijl zelfs zijn dromen, zijn 'desires' worden gemanipuleerd, blijft de journalist van de NRC de volledige beheersing van het individu voorstellen als een bevrijding. Dit verklaart ook waarom hij zonder enige gêne kan schrijven:
Maar door een theatrale daad een ander worden? Ben ik ongemerkt zo ongelukkig met mijn leven tot dusver dat ik mij er door een televisieserie van laat overtuigen dat zo’n radicale stap de enige eervolle oplossing is, en mij woelend in bed lig te verwijten dat ik een slappeling ben om maar door te modderen?
Het antwoord is voor hem duidelijk: nee, ik ben geen 'slappeling,' omdat ik in een schijnwereld ben gevlucht waarin ik een ander kan zijn, want dit vurige verlangen, opgewekt door een televisieserie, is juist mijn verlossing. Mad Men is 'het instructiemedium bij uitstek – niet voor het dagelijkse leven dus, maar voor de echte werkelijkheid in' niet alleen mijn 'hoofd,' maar tevens in het 'hoofd' van alle anderen die films bekijken en voor wie ik schrijf. De schijn is voor mij, en mijn publiek namelijk werkelijker dan 'het dagelijkse leven.' Of zoals de Amerikaanse televisie-goeroe Bill O'Reilly het zei:
U weet dat in showbusiness, politiek en al het andere perceptie de werkelijkheid is.
U weet dat in showbusiness, politiek en al het andere perceptie de werkelijkheid is.
Het is fascinerend te constateren hoe voor de 'vrije pers' de schijn werkelijker is geworden dan 'het dagelijkse leven,' zonder dat zij het groteske hiervan inziet en beseft welke consequenties dit kan hebben. De massamens kust zijn eigen ketenen. Hij ziet zichzelf niet als 'slappeling' maar juist als held, juist omdat hij in staat is zijn eigen ketenen te kussen. De hele geschiedenis door heeft de macht vergeefs getracht de slaaf ervan te overtuigen dat zijn ondergeschikte rol een weerspiegeling is van de natuurlijke orde in de wereld, en voor het eerst is de macht hierin geslaagd. Maar volgens Zizek zal dit nooit lang kunnen duren, want zoals hij tenslotte in The Pervert's Guide to Ideology stelt:
I may be freezing to death, but you will never get rid of me. All the ice in the world cannot kill a true idea,
om vervolgens, terwijl hij verdrinkt, een gebalde vuist boven het water uit te steken. De massamens mag dan wel op zijn Titanic ten onder gaan, maar het individu zal overleven. En waarom? Omdat, zoals de auteur Frans Kellendonk tegenover mij verklaarde:
we kunnen ons een idee, een denkbeeld [kunnen] vormen van het volmaakte, van het absolute, al is het maar in de vorm van een ontkenning. Misschien is het precies dat vermogen tot ontkennen, dat vermogen om te zeggen: wat ik nu mee maakt is het niet, dat leidt tot dat onvoldane, en uit dat onvoldane komt weer die behoefte aan transcendentie voort.
Het is alsof Raymond van den Boogaard niets van het werk van Slavoj Žižek heeft gelezen. In diens, ook in het Nederlands vertaalde, boek Geweld (2009), schreef hij over de vernietiging van het milieu in ‘een gewelddadige wereld van uiteenvallende sociale verbanden,’ waarin de machtigen ‘niets anders doen dan de condities voor zo’n wereldwijde verwoesting en vervuiling scheppen.’ De Sloveense filosoof stelt dat
De tirannie die nu plaatsvindt onder nieuwe dekmantels schuil[gaat] – de tirannie van de eenentwintigste eeuw heet ‘democratie.’ De heersers
zijn
geen grijze, geüniformeerde Orwelliaanse ‘totalitaire’ bureaucraten, maar verlichte, democratische bestuurders, beschaafd, ieder met zijn of haar eigen ‘leefstijl.’
Er zullen evenwel naast de Raymond van den Boogaard's altijd individuen overblijven die zich niet neerleggen bij de heersende ideologie door te vluchten in een schijnwereld. 'You will never get rid of me.' Er zullen altijd mensen zijn die beseffen dat 'there is nothing spontaneous, nothing natural about human desires,' en die de eigen verantwoordelijkheid onder ogen durven zien. Wij leven in een werkelijkheid die totalitair is, dat wil zeggen: volstrekt onbeheersbaar door wie of wat dan ook. Desondanks denken velen dat ze 'zelf de regie over' hun leven hebben, al was het maar door te vluchten naar 'de echte werkelijkheid in je hoofd.' Slavoj Žižek:
In april 2011 berichtten de media dat de Chinese regering had verboden om films over reizen in de tijd en een alternatieve geschiedenis op tv en in bioscopen te vertonen'
omdat
een gefingeerde vlucht in een andere werkelijkheid als te gevaarlijk [wordt] beschouwd.
Voor elk systeem kan er maar één 'werkelijkheid' zijn, dit geldt zowel daar als hier. Žižek:
Wij in het Westen hebben zo'n expliciet verbod niet nodig: zoals de rangschikking van wat als mogelijk en wat als onmogelijk wordt beschouwd laat zien, oefent de ideologie voldoende macht uit om te voorkomen dat alternatieve historische verhalen ook maar een greintje serieus worden genomen.
En dat is nu precies de belangrijkste functie van entertainment, en dus van films en televisieseries als Mad Men. Volgende keer meer over de mainstream-journalist Raymond van den Boogaard.
Raymond van den Boogaard. It's all in the mind.
U weet dat in showbusiness, politiek en al het andere perceptie de werkelijkheid is.
U weet dat in showbusiness, politiek en al het andere perceptie de werkelijkheid is.
Bill O'Reilly.
En vandaar:
REPORT: Richest 1% Will Own More Than 50%
Of World's Wealth By 2016
En vandaar:
THE BIG HEIST
REPORT: Richest 1% Will Own More Than 50%
Of World's Wealth By 2016
Richest 1 Percent To Own More Than Half Of The World's Wealth By 2016, Oxfam Finds
Posted: Updated:
The rich keep getting richer, and by next year, just a handful of the upper-class will have accumulated more than half of the world's wealth.
A new report released on Monday by Oxfam warns that this deepening global inequality is unlike anything seen in recent years.
Using research from Credit Suisse and Forbes' annual billionaires list, the anti-poverty charity was able to determine that the richest 1 percent of the world's population currently controls 48 percent of the world's total wealth.
If trends continue, Oxfam predicts that the most-affluent will possess more wealth than the remaining 99 percent by 2016, The New York Times reported.
Drill down the numbers even more and you'll learn that the 80 wealthiest people in the world possess $1.9 trillion, which is almost the same amount shared by some 3.5 billion people at the bottom half of the world's income scale.
Thirty-five of the lucky 80 were Americans with a combined wealth of $941 billion. Germany and Russia shared second place, with seven uber-rich individuals apiece.
Not surprisingly, the richest were titans in the finance, health care, insurance, retail, tech and extractives (oil, gas) industries, and they paid fortunes to lobbyists to maintain or increase their riches. Seventy of the world's wealthiest were men. And 11 members of the elite 80 simply inherited their wealth.
"Do we really want to live in a world where the 1 percent own more than the rest of us combined?" Oxfam executive director Winnie Byanyima said in a letter. "The scale of global inequality is quite simply staggering and despite the issues shooting up the global agenda, the gap between the richest and the rest is widening fast."
This week, more than 2,500 of the world's rich and powerful will fly to Switzerland on hundreds of private jets to attend the World Economic Forum. There they will chat about the financial markets and economic trends while eating the finest food and staying in Davos' five-star hotels.
Oxfam will also be in Davos, urging the wealthy and powerful to tackle the rising inequality situation. The charity hopes to encourage world and business leaders to improve public services, introduce living wages, end the gender pay gap and crack down on tax-dodging corporations, Reuters reported.
In the meantime, more than 1 billion people on this planet continue to live on less than $1.25 a day.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten