Op 7 maart 1965 sprak de zwarte Amerikaanse auteur James Baldwin, zonder ook maar één woord op papier te hebben gezet, een overvolle zaal toe van de University of Cambridge over het onderwerp 'The American Dream and the American Negro.' In een bredere context gezien zijn Baldwin's opmerkingen anno 2015 nog steeds uiterst relevant voor de houding van blanken uit de christelijke cultuur tegenover De Ander. Hij zei ondermeer het volgende:
Now, leaving aside all the physical factors one can quote--leaving aside the rape or murder, leaving aside the bloody catalogue of oppression which we are too familiar with any way--what the system does to the subjugated is to destroy his sense of reality. It destroys his father's authority over him. His father can no longer tell him anything because his past has disappeared.
In the case of the American Negro, from the moment you are born every stick and stone, every face, is white. Since you have not yet seen a mirror, you suppose you are, too. It comes as a great shock around the age of 5, 6, or 7 to discover that the flag to which you have pledged allegiance, along with everybody else, has not pledged allegiance to you. It comes as a great shock to see Gary Cooper killing off the Indians, and although you are rooting for Gary Cooper, that the Indians are you.
It comes as a great shock to discover that the country which is your birthplace and to which your life and identity has not, in its whole system of reality, evolved any place for you. The disaffection and the gap between people, only on the basis of their skins, begins there and accelerates throughout your whole lifetime. You realize that you are 30 and you are having a terrible time. You have been through a certain kind of mill and the most serious effect is again not the catalogue of disaster--the policeman, the taxi driver, the waiters, the landlady, the banks, the insurance companies, the millions of details 24 hours of every day which spell out to you that you are a worthless human being. It is not that. By that time you have begun to see it happening in your daughter, your son or your niece or your nephew. You are 30 by now and nothing you have done has helped you escape the trap. But what is worse is that nothing you have done, and as far as you can tell nothing you can do, will save your son or your daughter from having the same disaster and from coming to the same end.
We speak about expense. There are several ways of addressing oneself to some attempt to find out what that word means here. From a very literal point of view, the harbors and the ports and the railroads of the country--the economy, especially in the South--could not conceivably be what they are if it had not been (and this is still so) for cheap labor. I am speaking very seriously, and this is not an overstatement: I picked cotton, I carried it to the market, I built the railroads under someone else's whip for nothing. For nothing.
The Southern oligarchy which has still today so very much power in Washington, and therefore some power in the world, was created by my labor and my sweat and the violation of my women and the murder of my children. This in the land of the free, the home of the brave. None can challenge that statement. It is a matter of historical record.
In the Deep South you are dealing with a sheriff or a landlord or a landlady or the girl at the Western Union desk. She doesn't know quite whom she is dealing with--by which I mean, if you are not part of a town and if you are a Northern nigger, it shows in millions of ways. She simply knows that it is an unknown quantity and she wants to have nothing to do with it. You have to wait a while to get your telegram. We have all been through it. By the time you get to be a man it is fairly easy to deal with.
But what happens to the poor white man's, the poor white woman's, mind? It is this: they have been raised to believe, and by now they helplessly believe, that no matter how terrible some of their lives may be and no matter what disaster overtakes them, there is one consolation like a heavenly revelation--at least they are not black. I suggest that of all the terrible things that could happen to a human being that is one of the worst. I suggest that what has happened to the white Southerner is in some ways much worse than what has happened to the Negroes there.
Sheriff Clark in Selma, Alabama cannot be dismissed as a total monster; I am sure he loves his wife and children and likes to get drunk. One has to assume that he is a man like me. But he does not know what drives him to use the club, to menace with the gun and to use the cattle prod. Something awful must have happened to a human being to be able to put a cattle prod against a woman's breasts. What happens to the woman is ghastly. What happens to the man who does it is in some ways much, much worse. Their moral lives have been destroyed by the plague called color.
James Baldwin's opmerkingen zijn vandaag de dag in feite relevanter dan ooit bij het zoeken naar een uitweg voor de culturele crisis in het Westen. Hoe dient de blanke, christelijke samenleving met De Ander om te gaan, degene die uitgestoten is naar de marge van de maatschappij, voor wie geen plaats is ingeruimd, degene die er niet echt bijhoort, die gewantrouwd en met scheve ogen bekeken wordt, degene die gebukt gaat onder de vernedering, wiens waardigheid wordt genegeerd, bespot en geridiculiseerd. Ik heb het inderdaad over islamitische burgers die in het Westen, en zeker in Nederland met zijn grove manieren, geconfronteerd worden met 'the millions of details 24 hours of every day which spell out to you that you are a worthless human being.' Details, die op den duur geen details meer zijn, maar de kern van het bestaan; ze zitten in alles, in een woord, een gebaar, een al dan niet bewuste blik. Doorgaans ligt het racisme net onder de oppervlakte 'verborgen.' Kortom, de vraag is hoe de doornsnee westerse 'autochtoon,' (een begrip waarmee het onderscheid nog eens wordt benadrukt), zich dient op te stellen tegenover degene die voortdurend gecharlie hebdood wordt. Een urgente vraag omdat ook de westerse massamedia uit commerciële overwegingen dit onderscheid en het daaruit voortvloeiende racisme voeden. Een voorbeeld daarvan is Henk Hoflands zelfbenoemde 'politiek-literaire elite,' die net als de nestor van de polderjournalistiek, niet verder komt dan enkele verholen racistische opmerkingen. Zo wist de stem van de gezeten burgerij in De Groene Amsterdammer te melden dat
De massademonstraties in Parijs en andere Franse steden een bewijs [zijn] van nationale eenheid en geloof in het vrije woord, maar vooral ook een oorlogsverklaring. Een koelbloedige seriemoord uit naam van een ander geloof op eigen bodem, dat nemen we niet langer. Het is genoeg!
Aldus concludeerde hij na 'ontroerd naar de televisie' te hebben 'zitten kijken,' naar onder andere protest-'demonstraties.' Aan het eind van zijn column deelde Hofland het Groene-publiek mee dat 'Het Westen in oorlog' verkeert. Et voilà, het bekende reflex van de zelfgenoegzame burgerij, die ineens door de realiteit ruw uit haar slaap wordt gewekt en zich meteen de rol van slachtoffer aanmeet. Niet in staat te begrijpen dat het veel omvangrijkere westerse geweld elders nu beantwoord werd met een bloedbad voor eigen deur, verkeert Hofland in opperste verbijstering en razernij. Deze voor de kleinburger zo kenmerkende pathetiek is stuitend, en wel omdat de beroeps-opiniemaker het grootscheepse NAVO-geweld in het Midden-Oosten en Noord-Afrika steunt en en hij het als Atlanticus betreurt dat — volgens hem — het
Westen in de loop der jaren de handen af[trok] van het Midden-Oosten waardoor we werden verrast door IS. De huidige halfslachtige aanpak, luchtbombardementen, lijkt onvoldoende effect te hebben.
De nestor van de polderpers ergert zich ondertussen mateloos aan ‘een populistisch alarmisme’ dat ‘het vredestichtende Westen’ verhindert om met maximaal geweld te interveniëren in Syrië, waar in zijn ogen 'de Libische manier' moet worden toegepast, oftewel massale bombardementen die uitmonden in een burgeroorlog. De belangrijkste woordvoerder van de polderintelligentsia weet niet dat Libië door het NAVO-geweld in een bloedige burgeroorlog is beland, evenals Afghanistan, Irak en het westen van Pakistan. Maar omdat hij en zijn lezers 'Libië niet meer [zien] op de televisie,' meende de tot beste journalist van de twintigste eeuw uitgeroepen Hofland dat 'de Libische manier' een heilzame methode was om Syrië 'democratisch' te maken. De werkelijkheid is evenwel deze:
Without a central government with any real power, Libya is falling apart. And this is happening almost three years after 19 March 2011 when the French air force stopped Mu'ammer Gaddafi's counter-offensive to crush the uprising in Benghazi. Months later, his burnt-out tanks still lay by the road to the city. With the United States keeping its involvement as low-profile as possible, Nato launched a war in which rebel militiamen played a secondary, supportive role and ended with the overthrow and killing of Gaddafi.
A striking feature of events in Libya in the past week is how little interest is being shown by leaders and countries which enthusiastically went to war in 2011 in the supposed interests of the Libyan people. President Obama has since spoken proudly of his role in preventing a 'massacre' in Benghazi at that time. But when the militiamen, whose victory Nato had assured, opened fire on a demonstration against their presence in Tripoli in November last year, killing at least 42 protesters and firing at children with anti-aircraft machine guns, there was scarcely a squeak of protest from Washington, London or Paris.
Het 'bevrijde' Libië. Hoflands gepropageerde 'Libische manier.'
De opiniemakers van de commerciële media in Nederland leven in een virtuele wereld, gefundeerd op de neoliberale, racistische ideologie, en dus roept niemand van de mainstream-pers H.J.A. Hofland tot de orde. Dat het front naar de westerse hoofdsteden opschuift is het directe resultaat van de steun die het Westen en zijn bondgenoten Saoedi-Arabië, Qatar en Israel verleenden, en nog steeds verlenen, aan fundamentalistische strijders in zowel Syrië als Irak. Het feit dat 'Saoedi-Arabië en Qatar nu tekenen van bereidheid' tonen om de — in Hoflands ogen — naar democratie strevende fundamentalisten zwaar te bewapenen, werd door hem in 2012 toegejuicht, hetgeen nog eens onderstreept hoe ver de polderpers van de werkelijkheid is afgedreven. Vandaar ook dat ze niet in staat is de aanslagen in Parijs in een breder perspectief te zien. Opvallend is tevens de krijgshaftige taal van de 87-jarige opinie-maker. Ik citeer enkele steekwoorden:
nationale eenheid en geloof in het vrije woord… vooral ook een oorlogsverklaring. Een koelbloedige seriemoord uit naam van een ander geloof op eigen bodem…
De wijze waarop hij de zaak voorstelt is onthullend. 'Nationale eenheid'? In tegenstelling tot deze retoriek wees nog geen week na de aanslagen de Franse premier Manuel Valls op
a deep divide in France, likening it to a state of 'territorial, social, ethnic apartheid,' that left part of the population on the cultural fringe.
In de traditionele nieuwjaars-toespraak voor journalisten benadrukte Valls dat
we must add [to] all the divisions, the tensions that have been brewing for too long and that we mention sporadically,
aldus berichtte de International New York Times van woensdag 21 januari 2015 op de voorpagina. De Franse premier voegde hieraan toe: 'A territorial, social, ethnic apartheid has spread across our country.'
Van 'national eenheid' is geen enkele sprake in het neoliberale Frankrijk, van 'apartheid' des te meer. Net als overal elders in het Westen neemt ook in Frankrijk de kloof tussen arm en rijk almaar toe, en daarmee de kloof tussen geprivilegieerden en de gedupeerden in de samenleving. Maar de laatsten verschijnen evenmin als de realiteit in Libië op de televisie en dus weet Hofland van niets. Wat niet op de beeldbuis voorbij flitst, bestaat domweg niet voor de provinciaalse polderpers. Ook hier geldt de gouden regel dat datgene waar geen ruchtbaarheid aan wordt gegeven nooit gebeurd is.
Dan Hoflands mythe over het 'geloof in het vrije woord.' De éminence grise zou er goed aan doen vanachter zijn televisieapparaat te komen om het -- eind 2014 -- verschenen boek Pay Any Prize: Greed, Power, and Endless War van de 'New York Times investigative reporter James Risen' te lezen, een 'Pulitzer Prize–winning reporter,' die als gezaghebbende journalist al enige tijd bedreigd wordt met een gevangenisstraf omdat hij geheim verklaarde informatie over illegale afluisterpraktijken van de Amerikaanse overheid bekend maakte. Risen zet uiteen hoe de leiding van The New York Times ('All The News That's Fit To Print'), onder zware druk van het Witte Huis, zijn onthullingen tot twee maal toe weigerde te publiceren. Hetzelfde gold voor zijn onthullingen voorafgaand aan de agressieoorlog tegen Irak:
Before the invasion of Iraq, my stories that revealed that CIA analysts had doubts about the prewar intelligence on Iraq were held, cut, and buried deep inside the Times, even as stories by other reporters loudly proclaiming the purported existence of Iraqi weapons of mass destruction were garnering banner headlines on page one. I decided I wasn't going to let that happen again.
Terwijl voor iedereen duidelijk werd hoe desastreus de Amerikaanse inval in Irak zou zijn besloot James Risen een boek te schijven met daarin zijn door het Witte Huis en de NYT gecensureerde informatie:
After my manuscript was complete in the late summer of 2005, I told the editors at the Times that I was planning to include both the NSA story and the story about the CIA's botched Iran program in my book.
They were furious. For several weeks, the editors refused to reconsider running the NSA story, which, of the two stories, was freshest in their minds and which became the focus of our tense internal negotiations.
Finally, the editors agreed to reconsider. Months of additional meetings between the editors and top government officials followed. Finally, after an Oval Office meetings between President Bush and Arthur Schlezinger, Jr., the publisher of the Times, the NSA story was published in December 2005. It ran about two weeks before the publication of State of War. The Times story sparked a firestorm of protest against the White House and the NSA.
Meanwhile, top White House officials launched a last-minute effort to block the publication of State of War, according to the recent memoir of the CIA's former acting general counsel. But after its release in early January 2006, it triggered a huge national debate, not only about the NSA program but also a wide range of other intelligence abuses detailed in the book. I now believe that State of War played a significant role in the history of the post-9/11 era, because it was the first book to really force Americans to seriously the bassc tenets of the war on terror…
In 2009, when the new Obama administration continued the government's legal campaign against mew, I realized, in a very personal way, that the war on terror had become a bipartisan enterprise. America was now locked into an endless war, and its perverse and unintended consequences were spreading.
En ook uit eigen ervaring weet ik hoe Hoflands eigen avondblad, de NRC, censureert. Het zal niemand kunnen verbazen dat de 'kwaliteitskrant' op 20 maart 2003, de dag van de inval in Irak, haar kwaliteits-lezers liet weten dat Nederland deze schending van het internationaal recht zo nodig met 'militaire' inzet moest steunen, aangezien de 'steun' niet 'kan blijven steken in verbale vrijblijvendheid.' Onwelgevallige informatie moest zodoende wel uit de krant worden geweerd, een feit dat ook Hofland weet. Kortom, wanneer deze opiniemaker spreekt van 'het geloof in het vrije woord,' dan is duidelijk hoe erg ook hij de kluit belazert. Misschien is nog weerzinwekkender het racisme dat nauwelijks verholen in zijn volgende beschrijving besloten ligt: 'Een koelbloedige seriemoord uit naam van een ander geloof op eigen bodem, dat nemen we niet langer. Het is genoeg!'
Wat bedoelt H.J.A. Hofland die 'zich in 1945 als vrijwilliger [wilde] aanmelden voor de bevrijding van Nederlands-Indië,' en 'Tijdens de "politionele acties" in Nederlands-Indië filmoperateur [was] aan boord van de oorlogsschepen die de Nederlandse troepen vervoerden' met het begrip 'op eigen bodem'? Ik bedoel, iemand die Nederlands-Indië wilde bevrijden door het weer met geweld te onderwerpen aan de koloniale macht in Den Haag moet uitleggen wat hij met 'eigen bodem' bedoelt, zeker gezien de steun aan gewelddadige westerse interventies als een rode draad door Hoflands werk loopt. Ik denk dat het antwoord simpel is: Hofland bedoelt dat islamitische Fransen niet 'op eigen bodem' leven, 'allochtonen' horen hier niet. Hier horen alleen christelijke of seculiere blanken. Islamitische gelovigen horen bij de categorie binnendringers, een vijfde colonne, en 'dat nemen we niet langer.' Weg ermee. De Ander moet worden buiten gesloten. Zonder het te beseffen, toont de opiniemaker van de 'politiek-literaire elite' in Nederland waar het werkelijk omgaat, een combinatie van vreemdelingenhaat en de eeuwenlange haat van de christelijke cultuur tegen (voorheen het jodendom en vandaag de dag) de islam. 'Het is genoeg!' geweest, zo laten hij en het voorheen kritische weekblad De Groene Amsterdammer hun achterban weten. Geen woord bij Hofland over de 'territorial, social, ethnic apartheid' die 'has spread across our country,' waardoor ook in het land van 'Liberté, Égalité, Fraternité,' een onderkaste is ontstaan, waaruit de woedende gediscrimineerden en vernederden voortkomen die nu het heft in eigen hand nemen. Net als de emotionele Hofland verklaren ook zij 'Het is genoeg… dat nemen we niet langer.'
Wat zich hier precies voltrekt is pas goed te begrijpen vanuit de bredere context die de joods-Franse politieke wetenschapper en auteur Dominique Moïsi geeft in zijn boek The Geo Politics of Emotion. How cultures of Fears, Humiliation and Hope are Reshaping the World (2009). Als zoon van een Auschwitz-overlevende weet Moïsi vanuit een meta-standpunt geloofwaardig uiteen te zetten dat er geen Clash of Civilizations plaatsvindt, zoals Hofland in navolging van Samuel Huntington schijnt te geloven, waarbij twee uiteenlopende culturen met elkaar botsen. Geenszins zelfs, in zijn boek laat deze Franse hoogleraar aan Harvard University, zien
that the world is nowadays more likely to be shaped by the 'clash of emotions.'
Moïsi stel dat
both Europe and the United States are dominated by a fear of the 'other' and by the loss of their national identity and purpose. For Muslims and Arabs, the combination of historical grievances, exclusion from the economic boon of globalization, and civil and religious warfare has created a culture of humiliation that is quickly descending into a culture of hatred.
Gezien de westerse repressie en bloedbaden in het Midden-Oosten sinds de ineenstorting van het Ottomaanse rijk in 1922 is vanuit historisch, politiek, economisch en psychologisch oogpunt het huidige fundamentalistische geweld onvermijdelijk geweest. Tegelijkertijd kunnen wij nu zien wat Hofland en de zijnen waard zijn. Ook voor hen gelden op een bepaalde manier Baldwin's woorden: 'I suggest that what has happened to the white Southerner is in some ways much worse than what has happened to the Negroes there.' De Arabische extremisten hebben nog een doel om voor te vechten, zelfs dat hebben de blanke westerlingen niet meer. Welk ander doel zou Hofland nog kunnen hebben, dan het vastklampen wat hij al heeft?
Slavoj Žižek on the Charlie Hebdo massacre: Are the worst really full of passionate intensity?
How fragile the belief of an Islamist must be if he feels threatened by a stupid caricature in a weekly satirical newspaper, says the Slovenian philosopher.
How fragile the belief of an Islamist must be if he feels threatened by a stupid caricature in a weekly satirical newspaper, says the Slovenian philosopher.
BY SLAVOJ ZIZEK PUBLISHED
Now, when we are all in a state of shock after the killing spree in the Charlie Hebdo offices, it is the right moment to gather the courage to think. We should, of course, unambiguously condemn the killings as an attack on the very substance our freedoms, and condemn them without any hidden caveats (in the style of "Charlie Hebdo was nonetheless provoking and humiliating the Muslims too much"). But such pathos of universal solidarity is not enough – we should think further.
Such thinking has nothing whatsoever to do with the cheap relativisation of the crime (the mantra of "who are we in the West, perpetrators of terrible massacres in the Third World, to condemn such acts"). It has even less to do with the pathological fear of many Western liberal Leftists to be guilty of Islamophobia. For these false Leftists, any critique of Islam is denounced as an expression of Western Islamophobia; Salman Rushdie was denounced for unnecessarily provoking Muslims and thus (partially, at least) responsible for the fatwa condemning him to death, etc. The result of such stance is what one can expect in such cases: the more the Western liberal Leftists probe into their guilt, the more they are accused by Muslim fundamentalists of being hypocrites who try to conceal their hatred of Islam. This constellation perfectly reproduces the paradox of the superego: the more you obey what the Other demands of you, the guiltier you are. It is as if the more you tolerate Islam, the stronger its pressure on you will be . . .
This is why I also find insufficient calls for moderation along the lines of Simon Jenkins's claim (in The Guardian on January 7) that our task is “not to overreact, not to over-publicise the aftermath. It is to treat each event as a passing accident of horror” – the attack on Charlie Hebdo was not a mere “passing accident of horror”. it followed a precise religious and political agenda and was as such clearly part of a much larger pattern. Of course we should not overreact, if by this is meant succumbing to blind Islamophobia – but we should ruthlessly analyse this pattern.
What is much more needed than the demonisation of the terrorists into heroic suicidal fanatics is a debunking of this demonic myth. Long ago Friedrich Nietzsche perceived how Western civilisation was moving in the direction of the Last Man, an apathetic creature with no great passion or commitment. Unable to dream, tired of life, he takes no risks, seeking only comfort and security, an expression of tolerance with one another: “A little poison now and then: that makes for pleasant dreams. And much poison at the end, for a pleasant death. They have their little pleasures for the day, and their little pleasures for the night, but they have a regard for health. ‘We have discovered happiness,’ - say the Last Men, and they blink.”
It effectively may appear that the split between the permissive First World and the fundamentalist reaction to it runs more and more along the lines of the opposition between leading a long satisfying life full of material and cultural wealth, and dedicating one's life to some transcendent Cause. Is this antagonism not the one between what Nietzsche called "passive" and "active" nihilism? We in the West are the Nietzschean Last Men, immersed in stupid daily pleasures, while the Muslim radicals are ready to risk everything, engaged in the struggle up to their self-destruction. William Butler Yeats’ “Second Coming” seems perfectly to render our present predicament: “The best lack all conviction, while the worst are full of passionate intensity.” This is an excellent description of the current split between anemic liberals and impassioned fundamentalists. “The best” are no longer able fully to engage, while “the worst” engage in racist, religious, sexist fanaticism.
However, do the terrorist fundamentalists really fit this description? What they obviously lack is a feature that is easy to discern in all authentic fundamentalists, from Tibetan Buddhists to the Amish in the US: the absence of resentment and envy, the deep indifference towards the non-believers’ way of life. If today’s so-called fundamentalists really believe they have found their way to Truth, why should they feel threatened by non-believers, why should they envy them? When a Buddhist encounters a Western hedonist, he hardly condemns. He just benevolently notes that the hedonist’s search for happiness is self-defeating. In contrast to true fundamentalists, the terrorist pseudo-fundamentalists are deeply bothered, intrigued, fascinated, by the sinful life of the non-believers. One can feel that, in fighting the sinful other, they are fighting their own temptation.
It is here that Yeats’ diagnosis falls short of the present predicament: the passionate intensity of the terrorists bears witness to a lack of true conviction. How fragile the belief of a Muslim must be if he feels threatened by a stupid caricature in a weekly satirical newspaper? The fundamentalist Islamic terror is not grounded in the terrorists’ conviction of their superiority and in their desire to safeguard their cultural-religious identity from the onslaught of global consumerist civilization. The problem with fundamentalists is not that we consider them inferior to us, but, rather, that they themselves secretly consider themselves inferior. This is why our condescending politically correct assurances that we feel no superiority towards them only makes them more furious and feeds their resentment. The problem is not cultural difference (their effort to preserve their identity), but the opposite fact that the fundamentalists are already like us, that, secretly, they have already internalized our standards and measure themselves by them. Paradoxically, what the fundamentalists really lack is precisely a dose of that true ‘racist’ conviction of their own superiority.
The recent vicissitudes of Muslim fundamentalism confirm Walter Benjamin's old insight that “every rise of Fascism bears witness to a failed revolution”: the rise of Fascism is the Left’s failure, but simultaneously a proof that there was a revolutionary potential, dissatisfaction, which the Left was not able to mobilize. And does the same not hold for today’s so-called “Islamo-Fascism”? Is the rise of radical Islamism not exactly correlative to the disappearance of the secular Left in Muslim countries? When, back in the Spring of 2009, Taliban took over the Swat valley in Pakistan, New York Times reported that they engineered "a class revolt that exploits profound fissures between a small group of wealthy landlords and their landless tenants". If, however, by “taking advantage” of the farmers’ plight, The Taliban are “raising alarm about the risks to Pakistan, which remains largely feudal,” what prevents liberal democrats in Pakistan as well as the US to similarly “take advantage” of this plight and try to help the landless farmers? The sad implication of this fact is that the feudal forces in Pakistan are the “natural ally” of the liberal democracy…
So what about the core values of liberalism: freedom, equality, etc.? The paradox is that liberalism itself is not strong enough to save them against the fundamentalist onslaught. Fundamentalism is a reaction – a false, mystifying, reaction, of course - against a real flaw of liberalism, and this is why it is again and again generated by liberalism. Left to itself, liberalism will slowly undermine itself – the only thing that can save its core values is a renewed Left. In order for this key legacy to survive, liberalism needs the brotherly help of the radical Left. THIS is the only way to defeat fundamentalism, to sweep the ground under its feet.
To think in response to the Paris killings means to drop the smug self-satisfaction of a permissive liberal and to accept that the conflict between liberal permissiveness and fundamentalism is ultimately a false conflict – a vicious cycle of two poles generating and presupposing each other. What Max Horkheimer had said about Fascism and capitalism already back in 1930s - those who do not want to talk critically about capitalism should also keep quiet about Fascism - should also be applied to today’s fundamentalism: those who do not want to talk critically about liberal democracy should also keep quiet about religious fundamentalism.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten