De Mainstream Pers 224

De  oproep van de Amerikaanse president Barack Obama aan Europese landen om meer te spenderen aan hun krijgsmacht en niet langer disproportioneel op de Amerikanen te leunen als het gaat om de veiligheid heeft de discussie aangewakkerd. Maar ook de spanningen in de Oekraïne maken veel los.

Dit land - op slechts 2 uur vliegafstand en gelegen aan de grenzen van de EU - laat namelijk zien dat een schijnbaar stabiele situatie zo kan omslaan en dat veiligheid helemaal niet vanzelfsprekend is. Sommigen noemen het niet voor niets een wake-up-call. Wie had immers 4 maanden geleden gedacht dat de verhoudingen zo snel konden verslechteren?

Dat geeft ook te denken. Zo liet de schrijver Geert Mak in het programma ‘Eén op één’ weten: 'We waren zo bezig met die soft power - en dat is ook goed - alleen Poetin reageert op een 19e-eeuwse manier.' Mak, ooit pacifist, meende daarom dat we 'Defensie niet moeten afbreken' en dat we 'meer moeten samenwerken met anderen.' [...]

Of we het nu leuk vinden of niet, in veiligheid en vrijheid moeten we blijven investeren. Of zoals Geert Mak in de uitzending ‘Eén op één’ concludeerde:

'Vrijheid komt niet vanzelf. Voor vrijheid moet je knokken. Moet je concessies doen. Moet je ruzie over maken. Rode koppen krijgen en uiteindelijk weer naar de stembussen sjokken. Dat is allemaal vrijheid. Vrijheid moet je verrekt alert op zijn, want anders glipt het zo door je vingers.'

Generaal Tom Middendorp,
Commandant der Strijdkrachten

The American public knows far more information about sex-scandals, celebrities, Hollywood than they know about economics and the environment. That is by design.

Jeff Cohen. Shadows of Liberty. 2012

De culturele armoede van honderden miljoenen burgers in westerse democratieën is opzettelijk teweeg gebracht, ze is niet bij toeval ontstaan. In A Fortunate Man: The Story of a Country Doctor (1967) beschreef de Britse auteur John Berger dit fenomeen als volgt:

There are large sections of the English working and middle class who are inarticulate as the result of wholesale cultural deprivation. They are deprived of the means of translating what they know into thoughts which they can think. They have no examples to follow in which words clarify experience. Their spoken proverbial traditions have long been destroyed: and, although they are literate in the strictly technical sense, they have not had the opportunity of discovering the existence of a written cultural heritage. Yet it is more than a question of literature. Any general culture acts as a mirror which enables the individual to recognize himself – or at least to recognize those parts of himself which are socially permissible. The culturally deprived have far fewer ways of recognizing themselves. A great deal of experience – especially emotional and introspective experience – has to remain unnamed for them.

Die 'grootscheepse culturele deprivatie' komt tevens tot uitdrukking in Geert Mak's simplistische kreet 'Geen Jorwert zonder Brussel,' een leuze die hij uitsprak tijdens de Abel Herzberg-lezing 2013 voor een uitverkochte zaal vol Nederlandse kleinburgers uit de middenklasse. Veelzeggend is dat deze lezingen een initiatief zijn van het hoofdstedelijk 'debatcentrum'  De Rode Hoed, in samenwerking met Dagblad Trouw. Het publiek kreeg als eerste rechtvaardiging voor het lidmaatschap van de Europese Unie van Mak te horen dat 

de EU een markt [is] van bijna een half miljard mensen met de hoogste gemiddelde levensstandaard ter wereld. Alleen al voor Nederland is de Unie goed voor tweederde van onze totale export, eenvijfde van het nationale product?

Het is Mak's materialistische zelfvernietigende 'marktdenken,' dat zo treffend illustreert hoe de culturele deprivatie zich op werkelijk elk niveau manifesteert. Opmerkelijk daarbij is het gegeven dat het mainstream-publiek door de aanwezigheid van Mak wil worden bevestigd in de claim dat het daadwerkelijk een interessant onderdeel is van het geheel, terwijl in werkelijkheid de massa niet meer is dan een lege huls, en ook als zodanig wordt toegesproken. Het simplisme van 'Geen Jorwert zonder Brussel.' Geen Geert Mak zonder neoliberaal marktdenken, alsof het leven niet meer kan zijn dan eeuwig mee marcheren in de tredmolen van het consumeren. In dit totalitair opererend systeem is geen ruimte voor subtiliteiten. 

The willingness to abuse other bodies is the willingness to abuse one's own. To damage the earth is to damage your children. To despise the ground is to despise its fruit; to despise the fruit is to despise its eaters. The wholeness of health is broken by despise. If competition is the correct relation of creatures to one another and to the earth, then we must ask why exploitation is not more successful than it is. Why, having lived so long at the expense of other creatures and the earth, are we not healthier and happier than we are? Why does modern society exist under constant threat of the same suffering, deprivation, spite, contempt, and obliteration that it has imposed on other people and other creatures? Why do the health of the body and the health of the earth decline together? And why, in consideration of this decline of our worldly flesh and household, our 'sinful earth,' are we not healthier in spirit?

Wendell Berry. The Art of the Commonplace. 2002

Maar die vragen stelt de 'vrije markt'-ideoloog Geert Mak niet. In de 'waarheid' van wat hij het 'vrije mediaconcern' noemt is geen ruimte voor het complexe, het subtiele, het raadselachtige. In zijn wereld heerst alleen de boekhouder, terwijl de

dealers of the Free Market and their corollary, the Mafia assume they now have the world in their pocket. They have. But to maintain their confidence they have to change the meaning of all the words used in languages to explain or praise or give value to life: every word, according to them now, is the servant of profit. And so they have become dumb. Or, rather, they can no longer speak any truth. Their language is too withered for that. As a consequence they have also lost the faculty of memory. A loss which one day will be fatal,

aldus Berger in zijn boek Photocopies: Encounters (1996). Berger werpt in zijn hele oeuvre bewust zowel als onbewust, expliciet zowel als impliciet, direct zowel als indirect de vraag op wat precies in het bestaan van de mens van waarde is en daaraan afgeleid: wat geen waarde heeft, én wat de 'waarheid' dan wel een leugen is. 

Hoe kan een opiniemaker die bewust leugens verspreidt als 'Geen Jorwert zonder Brussel' ooit de waarheid spreken? Hoe kan een opiniemaker die de leugen verspreidt dat de VS 'decennialang als ordebewaker en politieagent' fungeerde ooit de waarheid spreken. Hoe kan Mak ooit de waarheid vertellen wanneer hij vitale informatie, die niet in zijn propaganda past, bewust verzwijgt? In zijn Reizen zonder John (2012) beweert de opiniemaker dat het 'Amerikaanse presidenten' waren die 'een begin van orde brachten in de mondiale politiek en economie,' zonder erbij te vermelden dat nu ‘the wealthiest 20 percent of the world's population consumes 80 percent of the goods and services produced from the earth's resources,’ terwijl meer dan drie miljard wereldbewoners ieder van twee dollar per dag moeten zien te overleven. Waarom noemt hij het kapitalistische systeem een 'orde' wanneer 85 miljardairs evenveel bezitten als de helft van de wereldbevolking, zijnde 3,5 miljard mensen die in bittere armoede leven? Leugenachtig is Geert Mak eveneens wanneer hij beweert dat het 'landjepik' van 'meneer Poetin' de NAVO-landen dwingt nog meer geld aan bewapening te spenderen, terwijl hij al decennialang lafhartig zwijgt over de het 'landjepik' van de zionistische staat Israel, die daarbij economisch, politiek, financieel en zelfs militair gesteund wordt door zowel de EU van 'Geen Jorwert zonder Brussel' als NAVO. Waarom zwijgt Geert Mak hierover? 'Meneer Poetin' kan hij immers niet op andere gedachten brengen, maar als vooraanstaand opiniemaker in de polder kan hij wel zijn invloed in het Nederlandse parlement, de EU en NAVO. Die kan hij publiekelijk ter verantwoording roepen. Ik stel zelfs dat hij daartoe verplicht is! Vooral ook gezien het feit dat hij als blanke zelfbenoemde 'christen' zichzelf daardoor mede-verantwoordelijk heeft gemaakt voor de traditie van het Europese antisemitisme dat onvermijdelijk tot de holocaust heeft geleid. En waarom zwijgt Mak zo angstvallig over het leed dat de Palestijnse bevolking is aangedaan? Is hij voor dit leed niet moreel mede-verantwoordelijk, gezien ook het antisemitisme van zijn gereformeerde ouders en van het christelijke Europa waarin de holocaust plaatsvond? Opnieuw John Berger. Op 27 december 2008, het zoveelste bloedbad van de Israelische strijdkrachten was in Gaza begonnen, schreef hij:

We are now spectators of the latest - and perhaps penultimate - chapter of the 60 year old conflict between Israel and the Palestinian people. About the complexities of this tragic conflict billions of words have been pronounced, defending one side or the other. Today, in face of the Israeli attacks on Gaza, the essential calculation, which was always covertly there, behind this conflict, has been blatantly revealed. The death of one Israeli victim justifies the killing of a hundred Palestinians. One Israeli life is worth a hundred Palestinian lives. This is what the Israeli State and the world media more or less - with marginal questioning - mindlessly repeat. And this claim, which has accompanied and justified the longest Occupation of foreign territories in 20th-century European history, is viscerally racist. That the Jewish people should accept this, that the world should concur, that the Palestinians should submit to it - is one of history's ironic jokes. There's no laughter anywhere. We can, however, refute it, more and more vocally. Let's do so.

Israelische terreur-aanval op Palestijnse bevolking. Geert Mak zwijgt. Voor hem is 'meneer Poetin' het grote gevaar.

Hier is sprake van het fundamentele verschil tussen de auteur John Berger die zich tegen terreur uitspreekt en de journalist Geert Mak die terreur verzwijgt. Berger, wiens joodse voorouders uit Polen, Galicië en het Oostenrijks-Hongaarse Rijk kwamen, verklaarde: 

En hier identificeer ik mijzelf zonder te aarzelen met de rechtvaardige zaak en de pijn van degenen die de staat Israël (en neven van mij) veroorzaken in een mate die tragisch totalitair is. 

De Britse schrijver die zijn verantwoordelijkheid nam en als kosmopoliet en humanist afstand deed van zijn joods ‘recht op terugkeer,’ dat het elementaire recht van miljoenen Palestijnen op hun eigendommen in ondermeer de bezette en geconfisqueerde gebieden heeft vernietigd. Geert Mak ontkent de eigen verantwoordelijkheid in deze, en de verantwoordelijkheid van zijn publiek. Hij en zijn publiek kunnen zichzelf alleen als slachtoffer zien van — op dit moment — 'meneer Poetin.' Met het lijden van de Palestijnse bevolking kan Mak zich niet identificeren, hij kan zich slechts vereenzelvigen met het gecultiveerde slachtofferschap van de expansionistische en naar hegemonie strevende 'Joden' in Israel. Let wel, door te zwijgen over de Joods-Israelische terreur tonen Mak en zijn mainstream-publiek, dat hem tot bestseller-auteur heeft gemaakt, dat ze zich ook niet kunnen identificeren met kritische joden in de hele wereld en de Joodse activisten binnen Israel zelf die al zo lang strijden tegen de zionistische terreur. Mak en zijn petite bourgeoisie zwegen toen de Nederlandse regering, in strijd met het internationaal en nationaal recht, in mei 2014 een verdrag tekende met de Israelische staat om op militair gebied nog nauwer te gaan samenwerken. Mensenrechten en het recht in het algemeen, spelen bij de jurist Geert Mak geen rol, en wel omdat hij weigert zijn verantwoording te nemen voor de politieke besluiten die namens de Nederlandse bevolking en de EU zijn genomen. De oplagen van zijn populistische boeken zijn belangrijker dan het recht, en de rest is 'collateral damage.' Net als voor zijn vader de 'zondagsrust' belangrijker was dan de tien geboden om de eigen morele opvattingen tot gelding te brengen. 

Tien jaar geleden, in 2004, waarschuwde het Internationaal Gerechtshof, het hoogste rechtsorgaan ter wereld, in een 'advisory opinion' dat de Israelische Muur op Palestijns land

samen met eerder genomen maatregelen… het recht van de Palestijnse bevolking op zelfbeschikking ernstig belemmert.

Het zelfbeschikkingsrecht is dermate fundamenteel dat het Internationaal Gerechtshof de Israëlische schending van zijn verplichtingen in dit opzicht als 'erga omnes' beschouwde, oftewel 'een universele verplichting waaraan een staat onder alle omstandigheden dient te voldoen.' Een van de deskundigen op dit gebied, is de VN-functionaris, Ray Dolphin, auteur van The West Bank Wall. Unmaking Palestine (2006). Dolphin 'who works as a consultant for the United Nations and is stationed in Jerusalem, explains what the actual purpose is of the West Bank wall. In his book he shows that the stealing of more Palestinian land is the real motive behind the building of the wall. It makes the creation of a viable Palestinian state impossible because it cuts up the West Bank in innumerable little Bantustans, between which the Palestinians cannot move freely.'

Toen ik hem in 2007 interviewde zei Ray Dolphin onder andere het volgende: 

Het Internationaal Gerechtshof heeft nog eens benadrukt dat Israël geen onbelangrijk rechtsregeltje overtreedt, maar een fundamenteel recht schendt, een rechtsbeginsel waarop het hele internationale juridische bouwwerk berust, een recht dat net zo essentieel is als bijvoorbeeld het eigendomsrecht. Dat Europa de Israëlische schendingen accepteert, is levensgevaarlijk. Als het recht wegvalt in de internationale betrekkingen krijgt men chaos, en dat zien we daar dan ook. Bovendien ondermijnt Israël daarmee bewust het zogenaamde vredesproces, de meeste deskundigen zijn dan ook pessimistisch over de uitkomst van de 'onderhandelingen,' de Israëlische regering doet geen enkele stap in de richting van een levensvatbare Palestijnse staat en dus van een rechtvaardige vrede. Integendeel, ze doen alles eraan om dit onmogelijk te maken. De Europeanen zouden niet moeten afgaan op wat er allemaal aan mooie woorden wordt gezegd, maar moeten kijken wat er daadwerkelijk gebeurt. Kijk naar de afsluitingen, de uitbreidingen, de militaire controleposten, de wegversperringen, de belegering, al die zaken in bezet en belegerd gebied die een normaal Palestijns leven verlammen. Zouden Europeanen onder dezelfde omstandigheden willen leven? De overgrote meerderheid van de Israëlische hindernissen bevindt zich in het centrale deel van de West Bank, en die zijn daar om de Joodse kolonisten te beschermen. Af en toe horen we dat Israël een goodwill-gebaar maakt door een paar van die versperringen te verwijderen, maar in de praktijk is er sprake van een toename. En díe verdwijnen niet, ze zijn onderdeel geworden van het dagelijks leven van de bezetting. 

Palestijnse burgers horen politici over vrede praten maar de realiteit is dat ze niet vrij kunnen reizen, dat ze onder een militaire bezetting leven, dat de repressie ongestoord doorgaat, dat de nederzettingen uitbreiden en er steeds meer buitenposten gevestigd worden, terwijl die zelfs volgens de Israëlische overheid illegaal zijn. Natuurlijk geloven de Palestijnse burgers niet dat er een vredesproces gaande is, ze zien precies het tegenovergestelde. Nu we geconfronteerd worden met deze situatie zou een eerlijke bemiddelaar noodzakelijk zijn, en ik laat het aan de lezers over om te bepalen of de VS dit ook is. In elk geval is duidelijk dat de Palestijnen de zwakste partij zijn. Ze hebben al veel ingeleverd, ze gaan al jaren akkoord met slechts 22 procent van de 47 procent die ze van de Verenigde Naties hebben gekregen en toch wordt er nu van hen verwacht dat zij nóg meer concessies zullen doen. Het feit dat de Palestijnen afzien van meer dan de helft van het aan hun toegezegde land wordt algemeen gezien als een unieke concessie in de geschiedenis van anti-kolonialistische bewegingen. De Britse hoogleraar Vaughan Lowe, die voor het Internationaal Gerechtshof (ICJ) de Palestijnen juridisch bijstond, heeft erop gewezen dat de Palestijnen in feite helemaal niet hoeven te onderhandelen over rechten die allang vastliggen in internationale overeenkomsten en het internationaal recht. Ze hebben die rechten al! Hij beklemtoonde dat het ICJ in Den Haag 

'heeft bevestigd dat de rechten en plichten van Palestina en de Palestijnen bij wet zijn geregeld en niet domweg alleen maar een zaak zijn voor politieke onderhandelingen. Palestina en de Palestijnen bezitten niet slechts claims en belangen waarover ze met Israël moeten onderhandelen. Zij hebben legale rechten. Zij hoeven niet te onderhandelen over deze rechten. Ze hoeven geen concessies te doen in ruil voor de erkenning van die rechten. Zij bezitten die rechten al en zij hebben het recht op naleving van die rechten.' Hoewel de Europese Unie tegen raadpleging van het Internationaal Gerechtshof was, heeft ze naderhand wel degelijk de uitspraak van Hof geaccepteerd en de VN-resolutie gesteund waarin Israël met klem wordt opgeroepen om de uitspraak te respecteren. Israël weigert en desalniettemin blijft de EU het land op elk gebied steunen. Dat is een verwerpelijke politiek, vooral ook omdat het Hof alle staten eraan heeft herinnerd 'dat zij de verplichting hebben om de illegale situatie niet te erkennen die voortvloeit uit de constructie van de Muur en om geen hulp of bijstand te verlenen in het handhaven van de situatie die geschapen is door de bouw ervan.' 

Europa zwijgt en Israël gaat gewoon verder, de zionisten willen meer dan 90 procent van het voormalige Palestina en de Palestijnen zijn momenteel bij de onderhandelingen extra in het nadeel aangezien ze onderling verdeeld zijn, er is sprake van een Palestijnse Autoriteit in Gaza en één in Ramallah. Voor de regering van president Abu Mazen zijn de huidige besprekingen de laatste kans om te laten zien dat het mogelijk is serieus met Israël te onderhandelen over een levensvatbare Palestijnse staat. Mislukt dit dan zullen de militanten het bewijs krijgen dat onderhandelingen niets opleveren, zeker niet als die onder de auspiciën staan van de Verenigde Staten. Ik weet niet waar het Westen nu op wacht. Ik weet wel dat niets in de wereld statisch is, dus ook niet in de Gazastrook en op de West Bank. Gezien het feit dat de Palestijnen in steeds kleinere enclaves worden gedrukt en ook economisch worden vernietigd, is het wachten op een nieuwe geweldsgolf. En wat er dan gaat gebeuren, weet ik niet. Het opmerkelijke is dat de internationale gemeenschap, inclusief Israël en de Palestijnen, wel verklaart voor een tweestaten-oplossing te zijn, maar er geen politieke wil in het Westen bestaat om dit te verwezenlijken. Met als resultaat dat de Palestijnse bevolking in leven wordt gehouden door, vooral, Europese steun. In plaats van de situatie op te lossen hoopt de Europese Unie kennelijk dat ze het probleem kan afkopen. De bezette en belegerde Palestijnen krijgen per hoofd van de bevolking meer Europese financiële steun dan de inwoners van welk ander conflictgebied in de wereld dan ook. Soms krijgt men de indruk dat dit betaald wordt om het eigen geweten te sussen. De humanitaire ramp die zich hier voltrekt wordt namelijk volledig veroorzaakt door politieke factoren, het is geen natuurramp als een tsunami of aardbeving. Het westerse en Israëlische politieke beleid is de enige oorzaak van het feit dat de voortdurend verslechterende situatie steeds grimmiger wordt. De financiële steun is natuurlijk noodzakelijk, maar als de economie van de West Bank normaal zou kunnen functioneren dan was al dat geld niet nodig, en dan zouden deze fondsen naar slachtoffers kunnen die lijden onder rampen waar de mens géén greep op heeft.

Ondanks dit alles zwijgt Geert Mak, ook al is de Europese Unie van 'Geen Jorwert zonder Brussel' inmiddels uitgegroeid tot de grootste handelspartner van Israel. Mak zweeg ook toen op 12 januari 2009 alle 27 EU staten zich van stemming onthielden op het moment dat in de UN Human Rights Council een resolutie werd aangenomen die het Israëlische optreden in Gaza veroordeelde vanwege 'massive human rights violations.' Het Tsjechische voorzitterschap verklaarde 'not to act as a judge.' Een persbericht van het Palestinian Council for Human Rights (PCHR) veroordeelde dit 'blatantly failing in obligations under the 4th Geneva Convention.' Desondanks blijft Mak zwijgen, net als zijn vader, dominee Catrinus Mak, die in 1935 verzweeg dat de antisemitische nazi-wetgeving moreel en juridisch verwerpelijk was en absoluut niet, zoals hij beweerde, 'tolerabel.' Toch claimt Mak junior, impliciet dan wel expliciet, net als destijds Mak senior, dat hij als blanke 'christen' een moreel superieur standpunt inneemt, zeker wanneer hij over 'meneer Poetin' spreekt, terwijl hij over de EU-steun aan de Israelische onderdrukking en de door de 'Joodse staat' veroorzaakte bloedbaden in alle talen zwijgt. Desondanks weet de jurist Geert Mak dat ook de Nederlandse overheid zich heeft gebonden aan bepaling 7 van RESOLUTIE 10248 VAN DE ALGEMENE VERGADERING VAN DE VERENIGDE NATIES van 20-7-2004 waarin vermeld staat dat de Verenigde Naties:      

                                                                                                                        

een oproep [doet] aan alle Staten die Partij zijn bij de Vierde Geneefse Conventie van 1949, om te verzekeren dat Israel de Conventie respecteert.

Deze oproep is van belang met betrekking tot de twee betreffende bepalingen uit de 'advisory opinion' van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, een uitspraak die door Nederland en de Europese Unie is erkend als rechtmatig. En dus zijn de bij de Verenigde Naties aangesloten staten, inclusief Nederland,

also under an obligation not to render aid or assistance in maintaining the situation created by such construction. It is also for all States, while respecting the United Nations Charter and international law, to see to it that any impediment, resulting from the construction of the wall, to the exercise by the Palestinian people of its right to self-determination is brought to an end.

http://www.icj-cij.org/docket/files/131/1677.pdf

En:

All States are under an obligation not to recognize the illegal situation resulting from the construction of the wall and not to render aid or assistance in maintaining the situation created by such construction;  all States parties to the Fourth Geneva Convention relative to the Protection of Civilian Persons in Time of War of 12 August 1949 have in addition the obligation, while respecting the United Nations Charter and international law, to ensure compliance by Israel with international humanitarian law as embodied in that Convention;

          The United Nations, and especially the General Assembly and the Security Council, should consider what further action is required to bring to an end the illegal situation resulting from the construction of the wall and the associated régime, taking due account of the present Advisory Opinion.

http://www.icj-cij.org/docket/index.php?pr=71&code=mwp&p1=3&p2=4&p3=6

Door nog nauwer te gaan samenwerken met de Israelische strijdkrachten schendt Nederland het internationaal recht via de

aid or assistance in maintaining the situation

in zowel de bezette als in de geconfisqueerde gebieden. Op deze manier legitimeert Nederland de terreur tegen de Palestijnse bevolking en dat terwijl de Verenigde Naties, de wereldgemeenschap dus, naar aanleiding van de 'advisory opinion' van het Internationaal Gerechtshof een beroep heeft gedaan op alle aangesloten landen om het recht te respecteren en niet op een of andere manier mee te werken aan de schending ervan, zoals ondermeer blijkt uit bepaling

159. Given the character and the importance of the rights and obligations involved, the Court is of the view that all States are under an obli-

gation not to recognize the illegal situation resulting from the construc-

tion of the wall in the Occupied Palestinian Territory, including in and

around East Jerusalem. They are also under an obligation not to render

aid or assistance in maintaining the situation created by such construc-

tion. It is also for all States, while respecting the United Nations Charter

and international law, to see to it that any impediment, resulting from the

construction of the wall, to the exercise by the Palestinian people of its

right to self-determination is brought to an end. In addition, all the States

parties to the Geneva Convention relative to the Protection of Civilian

Persons in Time of PJar of 12 August 1949 are under an obligation, while

respecting the United Nations Charter and international law, to ensure

compliance by lsrael with international humanitarian law as embodied in

that Convention.

Als Mak, de jurist, journalist en opiniemaker, daadwerkelijk respect zou hebben voor het internationaal en nationaal recht en voor de 'rechtsorde,' dan zou hij zich als bekende Nederlander die zich zo graag opwerpt als morele stem van wat vroeger 'het gidsland' heette, zich allang hebben uitgesproken tegen de terreur van Israel, de 'bevriende natie.' Maar omdat hij, net als zijn vader destijds, geen doorleefde normen en waarden heeft, zwijgt hij, om vervolgens als conformist met de daarbij behorende pathetiek over het begrip 'vrijheid' te verklaren:

Voor vrijheid moet je hard knokken. Voor vrijheid moet je concessies doen. Over vrijheid moet je voortdurend nadenken. Voor vrijheid moet je ruzie maken en rooie koppen krijgen, en uiteindelijk toch maar naar de stembus sjokken. De vrijheidsidealen worden overal ter wereld bedreigd. We leven wat dat betreft op een historisch breukvlak. Op die vrijheid moet je verrekt alert zijn, want anders glipt ze door je vingers en is ze weg.

Net als zijn vader, dominee Catrinus Mak, fout was in het interbellum, zo is Geert Mak op dit moment fout. Onderhuids racisme is een hardnekkig en kennelijk onuitroeibaar ressentiment.

In Nederland komt een schaamteloze hypocriet met een forse dosis opportunisme onbelemmerd weg, en kunnen Nederlandse commandotroepen ongestoord gaan trainen in een nagebouwde 'Arabische' stad in de Negev-woestijn, om alvast te oefenen hoe straks de 'urban-warfare' in de Derde Wereld moet worden gevoerd om de belangen van de blanke christelijke elite te beschermen. Want zoals de kunstenaars Adam Broomberg en Oliver Chanarin in het fotoboek Chicago schreven:

Everything that happened, happened here first, in rehearsal... it is here, in this parallel world, that the occupation of the Palestinian territories is played out by generations of Israeli soldiers, over and over again,

terwijl een opportunistische opiniemaker als Geert Mak de geesten alvast rijp maakt voor de toekomstige oorlogen. Volgende keer meer.