Veel van de banen die gevaar lopen zijn voor mensen onderaan de maatschappelijke ladder, terwijl de vaardigheden die het minst kwetsbaar zijn voor automatisering (creativiteit, management) vaak het terrein zijn van hoger geplaatsten.
The Economist/nrc.next. Donderdag 23 januari 2014.
Tyler Cowen, an economist at George Mason University and a much-read blogger, writes in his most recent book, 'Average is Over,' that rich economies seem to be bifurcating into a small group of workers with skills highly complementary with machine intelligence, for whom he has high hopes, and the rest, for whom not so much.
In a forthcoming book Thomas Piketty, an economist at the Paris School of Economics, argues along similar lines that America may be pioneering a hyper-unequal economic model in which a top 1% of capital-owners and 'supermanagers' grab a growing share of national income and accumulate an increasing concentration of national wealth. The rise of the middle-class—a 20th-century innovation—was a hugely important political and social development across the world. The squeezing out of that class could generate a more antagonistic, unstable and potentially dangerous politics.
The potential for dramatic change is clear. A future of widespread technological unemployment is harder for many to accept.
Technology (and offshoring and outsourcing made possible by technology) are leading to a polarization of work similar to that observed in the 18th and 19th century. That can help explain wage stagnation for those outside the top of the income spectrum across the past decade or so. But here we run into a problem.
Adaptation to past waves of progress rested on political and policy responses. The most obvious are the massive improvements in educational attainment brought on first by the institution of universal secondary education and then by the rise of university attendance. Policies aimed at similar gains would now seem to be in order. But as [economist Tyler] Cowen has pointed out, the gains of the 19th and 20th centuries will be hard to duplicate.Boosting the skills and earning power of the children of 19th-century farmers and laborers took little more than offering schools where they could learn to read, write and do algebra. Pushing a large proportion of college graduates to complete graduate work successfully will be harder and more expensive. Perhaps cheap and innovative online education will indeed make new attainment possible. But as Mr Cowen notes, such programmes may tend to deliver big gains only for the most conscientious students.
In the 19th century, secondary education could provide the typical worker with a ticket to skill-demanding, good-paying work. I'm not sure there is an educational innovation available that could provide today's typical worker with a similar boost. Or rather, I'm pretty sure there isn't.
Kort samengevat: voor een niet te verwaarlozen deel van de bevolking is er in de toekomst geen plaats meer in het economisch bestel, en zal, zoals nu al gebeurt, in een onderklasse terechtkomen. Wanneer het neoliberalisme niet democratisch aan banden wordt gelegd, zal er sprake zijn van een definitieve scheiding tussen de haves en have-nots. Dat is al het geval nu de '85 allerrijkste mensen ter wereld bij elkaar even veel geld [bezitten] als de 3,5 miljard armste mensen.' Maar die geglobaliseerde tweedeling zal steeds meer de situatie ook in het Westen gaan kenmerken.
De gevolgen op langere termijn zullen schrikbarend zijn; er zal op den duur een type mens ontstaan die als 'untermensch' door de 'übermensch' wordt behandeld, zoals in H.G. Wells's roman The Time Machine:
Wells's first novel, The Time Machine (1895), was written to relieve his poverty. It serves as a harsh critique of capitalism. In the novel, a man travels to the future and finds a nightmarish dystopia in which two distinct species have evolved from the ruling and working classes. The novel struck a chord with Victorian England, a heavily industrialized country of Haves and Have-Nots…
Wells had been subjected to the cruel class prejudices of his day. He saw what we would call a glass ceiling being placed over his hopes and dreams, regardless of his level of talent.
By creating two sub-species of the future and calling them the Eloi and the Morlocks, Wells found a voice for his feelings about the extent of the unadmitted prejudice in England and what this was doing to people. He did not romanticize either the upper classes, the Eloi, or the lower classes, the Morlocks. He simply showed them slowly moving away from each other and becoming two ENTIRELY different species. There is a sadness about all this. Though Wells doesn't preach, there is a sadness in the story.
De dystopia van Wells is minder vergezocht dan op het eerste gezicht mag lijken. Zoals de Indiase kaste der Brahmanen de hoogste sociale klasse is, staat in het Westen de rijke elite aan de top van de technologische klassenmaatschappij. Geruime tijd propageerde die de eugenetica:
Eugenics, the social movement claiming to improve the genetic features of human populations through selective breeding and sterilization, based on the idea that it is possible to distinguish between superior and inferior elements of society, played a significant role in the history and culture of the United States prior to its involvement in World War II.
Eugenics was practised in the United States many years before eugenics programs in Nazi Germany and U.S. programs provided much of the inspiration for the latter. Stefan Kühl has documented the consensus between Nazi race policies and those of eugenicists in other countries, including the United States, and points out that eugenicists understood Nazi policies and measures as the realization of their goals and demands.
A hallmark of the Progressive Era of the late 19th and early 20th century, now generally associated with racist and nativist elements (as the movement was to some extent a reaction to a change in emigration from Europe) rather than scientific genetics, eugenics was considered a method of preserving and improving the dominant groups in the population.
De poging van de blanke elite in de VS om via genetische ingrepen het ras te 'verbeteren' staat niet op zichzelf.
Een van de vroegste moderne voorstanders van eugenetische ideeën (voordat ze als zodanig werden benoemd) was Alexander Graham Bell, bekend als een van de uitvinders van de telefoon.
In 1881 onderzocht Bell het hoge percentage doven onder de bevolking van het Amerikaanse eiland Martha's Vineyard. Hij trok de conclusie dat doofheid een erfelijke eigenschap is en beval een trouwverbod voor doven aan. Zoals zovele andere vroege eugenetici was hij een voorstander van gecontroleerde immigratie uit eugenetisch oogpunt, en waarschuwde dat dovenscholen een broedplaats konden zijn voor een doof menselijk ras. Zijn bijzondere interesse voor doofheid is misschien verklaarbaar als men weet dat zowel zijn moeder als zijn vrouw doof waren.
De nazi's voerden talloze experimenten op mensen uit om hun genetische theorieën te testen. In de jaren dertig en veertig van de twintigste eeuw liet het naziregime honderdduizenden mensen die zwakzinnig werden bevonden gedwongen steriliseren, en doodde het tienduizenden gehandicapten die in instituten verbleven onder de noemer van een euthanasiebeleid. Ook de Joden werden gezien als inferieur aan het arische ras en werden daarom vermoord. Er waren speciale instellingen met als enige doel zo veel mogelijk arische baby's op de wereld te zetten. Dit zodoende om de Übermensch (in Hitlers ogen de ariërs) verder te helpen.
De natie met de op één na grootste eugenetische beweging was de Verenigde Staten. Vanaf 1896 werden in veel staten wetten bekrachtigd waarin het epileptische en zwakzinnige mensen verboden werd te trouwen. In 1924 werd de Immigration Restriction Act aangenomen, waarbij eugenetici voor het eerst een rol speelden bij debatten in het Congres als expert-adviseurs over de dreiging van de komst van volkeren uit Oost- en Zuid-Europa. Deze wet beperkte het aantal immigranten aanzienlijk en versterkte bestaande wetgeving die rassenvermenging verbood. Eugenetische beschouwingen vormden ook de grondslag bij de aanname van incestwetten in grote delen van de VS, en werden gebruikt om apartheidswetten te rechtvaardigen.
Tussen 1907 en 1963 werden in de VS onder eugenetische wetgeving meer dan 64 000 mensen gedwongen gesteriliseerd. Een positief rapport over de resultaten van de sterilisaties in Californië (waar verreweg de meeste sterilisaties werden uitgevoerd), werd door nazi-Duitsland aangegrepen als bewijs dat een uitgebreid sterilisatieprogramma uitvoerbaar is en humaan zou zijn. Toen nazi-beleidsmakers na de Tweede Wereldoorlog in Neurenberg terechtstonden voor oorlogsmisdaden, rechtvaardigden ze hun grootschalige sterilisaties (meer dan 450 000 mensen in minder dan tien jaar) door de VS aan te wijzen als hun inspiratiebron.
Bijna alle niet-katholieke westerse naties namen tot op zekere hoogte eugenetische wetten aan, met uitzondering van onder meer Groot-Brittannië en Nederland. In Latijns-Amerika waren eugenetische wetten er vaak op gericht arme, zwarte of inheemse delen van de bevolking te steriliseren. Dit gebeurde onder andere in Peru, Brazilië, Argentinië en de Dominicaanse Republiek. Ook in de Mexicaanse deelstaat Veracruz werd een sterilisatiewet doorgevoerd, maar daar is voor zover is na te gaan nooit iemand gesteriliseerd.
In Zweden werden onder dwang 62 000 onderontwikkelde vrouwen uit arme (vaak niet-Zweedse) bevolkingsgroepen gesteriliseerd in een periode van veertig jaar. Soortgelijke dingen gebeurden met geestelijk gehandicapt verklaarde mensen in Canada, Australië, Noorwegen, Finland, Estland, Zwitserland en IJsland. In Singapore werd een bescheiden vorm van positieve eugenetica uitgevoerd door het aanmoedigen van huwelijken tussen hoog opgeleide mensen in de hoop dat dit zou leiden tot slimmere kinderen.
In deze tijden werd eugenetica door velen gezien als wetenschappelijk en vooruitstrevend. Na de Holocaust ontstond een taboe ten aanzien van eugenetica en werd het verworpen als mensonwaardig. Onderzoeken die een verschil in gemiddelde intelligentie tussen Aziaten, Europeanen en Afrikanen aantoonden werden op grond van methodische argumenten verworpen.
Een hedendaagse Nederlandse voorstander van eugenetica is de filosoof Wim Rietdijk.
Hedendaagse eugenetische praktijken.
Een van de bekendste pogingen om eugenetica in de praktijk toe te passen was een 'genieënspermabank' (1980-1999), van waaruit ongeveer 230 kinderen werden verwekt. De meest bekende zaaddonor was Nobelprijswinnaar William Shockley, een van de uitvinders van de transistor.
Tegenwoordig zijn er nog maar een paar regeringen in de wereld die openlijk een eugenetisch beleid voeren. In 1994 nam China een 'Moeder- en zuigelingen gezondheidszorg'-wet aan waarin een screening op 'genetische ziektes van serieuze aard' voor het huwelijk verplicht werd gesteld. Als zo'n ziekte werd vastgesteld, mocht de persoon in kwestie niet trouwen of moest zich verplichten tot het gebruik van voorbehoedsmiddelen of sterilisatie.
Een screeningbeleid (waarbij ook abortus kan worden toegepast) wordt echter in veel landen toegepast op vrijwillige basis, zowel door het ongevraagd aan te bieden als op verzoek van (aanstaande) ouders. Op zowel het Griekse als het Turkse deel van Cyprus werd het uitgevoerd om thalassemie tegen te gaan, met als gevolg dat kinderen met deze erfelijke bloedziekte op het eiland bijna niet meer voorkomen. In bepaalde bevolkingsgroepen (ashkenazi-joden) waarin de recessief erfelijke ziekte van Tay-Sachs veel meer voorkomt dan in de gemiddelde bevolking kan een paar zich alvorens te trouwen laten testen op het verantwoordelijke gen, desgewenst zonder de precieze uitkomst te vernemen, die dan wordt meegedeeld als 'de partners compatibel zijn' of 'de partners niet compatibel zijn.' Omdat onder gelovige joden in deze groep abortus wordt afgewezen kiest men er dan soms voor niet te trouwen.
Ook in Europa komt het steeds meer voor dat mensen waarbij in de familie erfelijke ziekten voorkomen vroeg in de zwangerschap erfelijkheidsonderzoek bij de vrucht laten doen. Moeders boven de 35 jaar krijgen in Nederland standaard vruchtwateronderzoek aangeboden om zwangerschappen met het syndroom van Down op te sporen. Of men hierop ingaat blijft echter vrijwillig.
Hoewel het aborteren van babies met een downsyndroom 'vrijwillig' is, dient die uitspraak te worden gerelativeerd aangezien wij in een systeem leven dat een overmatig belang stelt in succes, gezondheid, jeugd, en een hoge intelligentie quotiënt. Een maatschappij waarin solidariteit met de ander, die steeds meer een concurrent wordt op de almaar slinkende arbeidsmarkt, voortdurend afneemt. De vraag is dan ook of mensen die permanent of langdurig werkloos zijn een beroep mogen blijven doen op de sociale voorzieningen. Een klassenmaatschappij kent per definitie een beperkte solidariteit met de onderkaste. Via allerlei trucs en gaten in de wet ontduikt de parasitaire elite op grote schaal de belastingen, omdat ze zich niet verantwoordelijk voelt voor de gemeenschap. Bovendien mengen de klassen nauwelijks. Zoals de telgen uit rijke families al eeuwenlang onder elkaar trouwen, zien we tegenwoorig de opkomst van organisaties als 'eDarling. voor singles met niveau,' die zichzelf aanprijst als
betrouwbare aanbieder van partnerbemiddeling op internet die via een op wetenschappelijke gegevens gebaseerde matching-methode mensen samenbrengt die op zoek zijn naar een langdurige relatie. Om deze service te kunnen leveren, hebben wij een aantal persoonsgegevens van u nodig.
Net als het succes van de datingsites voor 'hoger opgeleiden' tekenend is voor een toenemende behoefte om alleen in eigen kring naar 'een langdurige relatie' te zoeken, is ook de verspreiding van 'gated communities' illustrerend voor het fragmenteren van de klassenmaatschappij. Het feit dat de kapitalistische democratie een systeem heeft mogelijk gemaakt waarbij de '85 allerrijkste mensen ter wereld bij elkaar even veel geld [bezitten] als de 3,5 miljard armste mensen,' laat zien hoe diep vandaag de dag de tweedeling is in de wereld. Die kloof zal in de toekomst alleen maar groter worden, zowel kwalitatief als kwantitatief, als gevolg van de neoliberale politiek van 'socializing the costs and privatizing the profits.' En zo zijn we terug bij de Griekse tragediën waarover de Britse filosoof Alain de Botton in zijn boek Statusangst schreef:
Medelijden met de held en angst voor het eigen lot, ingegeven door een vereenzelviging met hem, was de natuurlijke emotionele reactie op het volgen van zo'n vertelling. De tragedie moest ons vormen, zodat we niet te hoog zouden opgeven van ons vermogen rampspoed te vermijden, en ons tegelijkertijd laten meevoelen met degenen die daar niet in geslaagd waren. We werden geacht het theater te verlaten zonder ooit nog een nonchalante, superieure toon aan te slaan tegen hen die ten val gekomen of mislukt waren…
Vertrouwend op een solide muur die onze aard en omstandigheden scheidt van die van hen, en gewend aan een hoogmoedig welbevinden, maakt onze neiging tot verdraagzaamheid plaats voor afstandelijkheid en spot….
Een tragedie leidt ons op subtiele wijze door de onbeduidende, vaak onschuldige fasen tussen de voorspoed van de held of heldin en zijn of haar ondergang, en geeft ons inzicht in de perverse verbanden tussen intenties en gevolgen.
Welnu, het vooruitgangsgeloof heeft het besef van het tragische onmogelijk gemaakt. In zijn essay And If the Tragic Has Deserted Us? (2005) werd het probleem door de auteur Milan Kundera scherpzinnig omschreven:
De grote menselijke conflicten bevrijden van de naïeve interpretatie als een strijd tussen goed en kwaad, ze begrijpen in het licht van het tragische, was een enorme prestatie van de geest; het bracht de onvermijdelijke relativiteit naar voren van menselijke waarheden; het maakte de noodaak duidelijk om rechtvaardig te zijn tegen de vijand. Maar het morele manicheïsme heeft een onvernietigbare vitaliteit… Hitler dompelde Europa niet alleen onder in een onbeschrijflijke verschrikking, maar beroofde het ook van het tragische levensgevoel. Net als de strijd tegen het nazisme, zou de hele hedendaagse politieke geschiedenis van toen af aan gezien en ervaren worden als een strijd tussen goed en kwaad… Is dit een regressie? Een terugval in de pré-tragische fase van de mensheid? Maar als dat zo is, wat heeft dan een terugval ondergaan? De Geschiedenis zelf, die onrechtmatig in bezit is genomen van criminelen? Of is het onze manier van begrijpen van de Geschiedenis? Vaak denk ik: het tragische heeft ons verlaten; en dat zou weleens de ware straf kunnen zijn.
En de andere grote Europese schrijver, John Berger, vatte het in zijn essaybundel Stemverheffing (1992) aldus samen:
De veronderstellingen waarvan het mediabedrijf uitgaat namens het publiek zijn behalve blind ook verblindend… Misschien is het precies op dit punt dat onze vorm van democratie een langzame dood sterft. Als dat zo is, dan als gevolg van een weigering. De weigering van het mediabedrijf om het feit te erkennen en te laten doorwerken dat het publiek in zijn hart weet hoe de wereld in elkaar zit… De reden van deze weigering die een bedreiging is voor onze vorm van democratie, de reden waarom het mediabedrijf stelselmatig onderschat wat we gemeen hebben, die reden is steeds dezelfde: de normloze drang tot verkopen… Wat ik wil is dat mensen zich ervan bewust worden hoe voddig het mediabedrijf ze bedient als publiek. Voddig, omdat met de waardigheid van kijker en bekekene de vloer wordt aangeveegd. Herstel iets van die waardigheid – gun mensen de tijd, verschuif het gebruikelijke zwaartepunt – en slecht nieuws wordt van een onderbreking de waarheid. Er zijn tal van waarheden waarvoor geen directe oplossing bestaat. Het woord ‘oplossing’ raakt niet aan het tragische. Wíj moeten in aanraking komen met het tragische en ons erdoor laten raken. We zouden er misschien door veranderen als we het benoemden. Ook benoemd blijft het tragische tragisch, maar slecht nieuws zou het niet worden. Alleen van daaruit is een realistische politiek mogelijk.
Dit zijn vraagstukken die een eenvoudig politicus niet kan oplossen. Sterker nog: hij of zij is niet eens in staat de vraag te formuleren. Dat kunnen alleen denkers en die vindt men niet in de politiek. De westerse politiek is het domein geworden van mensen met een alles vernietigende dadendrang. En als zij niet de aandacht van het publiek domineren dan zijn het telkens weer hun opiniemakers als Geert Mak met zijn simplistische leugen 'Geen Jorwerd zonder Brussel.' Hoe complex het culturele probleem van de consumptiemaatschappij is, liet de Amerikaanse auteur Erik Reece zien in zijn boek Lost Mountain: A Year in the Vanishing Wilderness: Radical Strip Mining and the Devastation of Appalachia: 'We are currently witnessing -- and ignoring -- the sixth great extinction since the advent of life on earth. This is not a hysterical cry of some druid; it is cold scientific fact.' Door het 'optimistische.' zogeheten 'vooruitgangsgeloof' van de Verlichting verdwijnen er overal ter wereld talloze soorten in een tempo dat 1000 tot 10.000 keer sneller is dan vóór de industriele revolutie. 'That is to say, roughly one species goes extinct every hour.' Slechts één voorbeeld: 'of the 9,946 known bird species, 70 percent are declining in number.'
Denk nu niet dat er ook maar één politieke partij is die dit kan veranderen. Het is juist de consumptiecultuur die ons in deze chaos heeft gemanoeuvreerd en alleen een verandering in denken, in cultuur kan een oplossing bieden. Kan, maar daarvoor is het naar alle waarschijnlijkheid te laat. Ondertussen geldt voor onze volksvertegenwoordigers slechts één absolute 'waarheid,' te weten de 'logic of short-term profit, affluence, and convenience that has blinded us to the havoc we are inflicting on future generations.' Maar aangezien die 'toekomstige generaties' nog onzichtbaarder zijn dan de huidige slachtoffers van de kapitalistische consumptiemaatschappij, speelt de overleving van de soort ook hier geen enkele rol. Het kapitalisme is bezeten.
1 opmerking:
Chomsky over NSA, onderwijs en de ondergang van de aarde
Van eind vorig jaar..... Maar misschien had je dit al eerder geblogd... Het was mij ontgaan in elk geval.
Een reactie posten