donderdag 7 februari 2013

Grondstoffen

Grondstoffenjagers
bestellen

Grondstoffenjagers
Raf Custers

Zonder brandstof vallen auto's stil: dat weet u, dat weet ik, dat weet het kleinste kind. Maar hebt u zich al eens afgevraagd hoe het leven zonder grondstoffen zou zijn? Dan is het gewoon finito met auto's! Neem een grondstof zoals koper. Er zit verdorie anderhalve kilometer koperdraad in een gemiddelde voiture! En daar moeten wij allemaal in Afrika naar op zoek.
Dit wordt een ongemakkelijk verhaal over een economie die geen ontwikkeling brengt maar parasiteert - op arbeid, op natuur, op het Zuiden. Over de ranking van Ernst&Young die zelfbeschikking over grondstoffen 'het grootste risico voor de mijnbusiness' noemt. Over een soort kolonialisme waarvan u dacht dat het niet meer bestond.
Raf Custers kruipt door het stof in Laayoun, trapt op zere tenen in Kivu, en ziet een van 's werelds grootste mijnreuzen stroom aftappen in Zuid-Afrika. Met Grondstoffenjagers levert hij een staaltje onderzoeksjournalistiek van de bovenste plank af.
Bekijk de inhoudstafel van het boek
Lees de inleiding

Auteur

Raf Custers is historicus en journalist. Hij werkt als researcher voor de Groupe de recherche pour une stratégie économique alternative (GRESEA). Al dertig jaar maakt hij reportages over volkeren die hun eigen lot in handen nemen.

Krachtlijnen van het boek

1. [Industriële keten] - De mondiale industrie hangt als een keten met schakels aan elkaar. De eerste schakel, die van de grondstoffen, wordt van steeds groter belang. Bij ons is de schakel weg die de grondstoffen voortbrengt waarmee de consumptiegoederen worden gemaakt. Bij ons zijn de delfstoffen op. Tegelijk zoeken meer economische blokken toegang tot de grondstoffen. Daardoor neemt de mondiale wedijver voor de grondstoffen toe.
2. [Begin van de keten] - De mijnbouw is op koloniale leest geschoeid. Mijnen worden als meteorieten gedropt in een vreemde omgeving. Multinationale mijnfirma's produceren exclusief voor de export. Hun mijnen zijn gesloten enclaves. Het ‘gastland' ziet de ertsen en de opbrengsten verdwijnen.
3. [Grondstoffensoevereiniteit] - De meeste grondstoffen zijn niet hernieuwbaar en eindig. We moeten er zuinig en raadzaam mee omspringen. Tegelijk verscherpt de wedijver voor de grondstoffen. Daardoor stijgen de prijzen. Landen met grondstoffen zien eindelijk hun kans, na de ‘verloren decennia' van de jaren 80 en 90. Ze willen zelfbeschikking over hun grondstoffen. Zo hopen ze hun ontwikkeling te financieren, en zelf te beslissen wat eerst wordt uitgebaat. Het na te streven economisch model isLow Carbon, Zero Colony.
4. [Scherpere conflicten] - Onze industriëlen willen zeker zijn dat de toegang tot de grondstoffen verzekerd blijft. Diplomaten van de Europese Unie en de VS voeren daarom de druk op de grondstoffenlanden op. Lobbygroepen voeren campagnes om politici en de publieke opinie warm te maken voor een agressieve politiek. Sommige lobbygroepen misbruiken daarvoor zelfs de oorlogsmiserie in een land als Congo.
5. [Alternatieven] - Afrika wil breken met de exportgerichte mijnbouw. Buiten Afrika is dat nauwelijks bekend. Toch is het zo. De Afrikaanse landen bestuderen hoe ze hun grondstoffen voor ontwikkeling kunnen inzetten. Ze spiegelen zich aan ervaringen in Europa, Azië en Latijns-Amerika. De Afrikaanse Unie kiest voor een economie met de grondstoffen als spil. Zuid-Afrika speelt een voortrekkersrol. Het kiest voor een grotere rol voor de staat.
6. [Landen] Dit boek begint in Marokko en Mali. Maar het passeert ook langs Congo, waar de uitbaters zich volgens een bon mot dikwijls gedragen "als in bezet gebied", en langs Zuid-Afrika, een land dat een voortrekkersrol speelt in het debat over zelfbeschikking over de grondstoffen. De Afrikaanse landen vinden ook inspiratie in Latijns-Amerika. Vandaar het bezoek aan Bolivië waar een uniek project voor de uitbating van lithium is opgestart. Tot slot krijgt ook China nogal wat aandacht: wie zich in de grondstoffenproblematiek verdiept, is verplicht dat land te bezoeken en te bestuderen.

Technische gegevens

isbn: 9789491297427 · 2013 - met de steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek - i.s.m. GRESEA · paperback (15 x 22,5 cm) - 264p. · prijs: € 21.50

Persexemplaren

U overweegt dit boek te recenseren? De auteur te interviewen? Vraag een recensie-exemplaar aan via pers@epo.be. Contactgegevens auteur via dezelfde weg.

Geen opmerkingen: