Salomon Bouman 29

Beste Salomon,

Je schreef mij onder andere dit: 'Het is geen schande van mening te veranderen. Ik hoop dat je een dag vrede in je ziel vindt en je niet door allerlei opzichzelf juiste citaten laat opjagen Israel naar de verdoemenis te te jagen. De geschiedenis kent geen weg terug. Begrijp dat toch eens. Je ,,gelijk'' verzuipt daarin. Kan je dat snappen ? Israel met al haar fouten bestaat. Stop met het spelletje citaten. Lever opbouwende kritiek, zonder het bestaan van Israel onderuit te halen.'

De vraag is nu: wie haalt Israel onderuit? Laten we daarover een van de grootste politieke denkers van de twintigste eeuw aan het woord, meer kun je als journalist niet doen, tenzij je alleen je eigen mening wilt horen. Hannah Arendt dus, die zelf jarenlang een zioniste was, met uiterst scherpe 'opbouwende kritiek' waarmee ze de zionisten vergeefs probeerde te waarschuwen voor de gevolgen van hun extremisme. In het essay Het Zionisme Bij Nader Inzien schreef ze al in oktober 1945:

“Het eindresultaat van vijftig jaar zionistische politiek is belichaamd in de recente resolutie van de grootste en invloedrijkste afdeling van de Zionistische Wereldorganisatie. Tijdens de laatste jaarlijkse conventie in Atlantic City in oktober 1944 namen Amerikaanse zionisten van links tot rechts unaniem de eis aan voor een ‘vrije en democratische joodse staat… [die] geheel Palestina zal omvatten, onverdeeld en onverminderd.’ Dit is een keerpunt in de zionistische geschiedenis, want het betekent dat het revisionistische programma, zo lang en bitter verworpen, uiteindelijk gewonnen heeft. De resolutie van Atlantic City gaat zelfs een stap verder dan het Biltmore Programma (1942), waarin de joodse minderheid minderheidsrechten had toegekend aan de Arabische meerderheid. Ditmaal werden de Arabieren in de resolutie simpelweg niet genoemd, wat hun – dat moge duidelijk zijn - de keuze laat tussen vrijwillige emigratie of tweederangs burgerschap… Deze doelen blijken nu volledig identiek te zijn aan die van de extremisten wat betreft de toekomstige politieke inrichting van Palestina. Het is de doodsklap voor die joodse groeperingen in Palestina zelf die onvermoeibaar hebben gepleit voor een vergelijk tussen de Arabische en de joodse bevolking. Anderzijds zal het de meerderheid onder het leiderschap van Ben-Goerion aanzienlijk versterken… Door de resolutie zo bot te verwoorden op een moment dat hun geschikt leek, hebben de zionisten voor een lange tijd iedere kans op onderhandelingen met de Arabieren verspeeld, want wat de zionisten ook mogen aanbieden, ze zullen niet vertrouwd worden. Dit zet op zijn beurt de deur wijd open voor een macht van buiten om het heft in handen te nemen zonder de twee meest betrokken partijen te raadplegen. De zionisten hebben nu daadwerkelijk alles gedaan om een onoplosbaar ‘tragisch conflict’ te creëren, dat alleen kan worden beëindigd door het doorhakken van de Gordiaanse knoop. Het zou erg naïef zijn om te geloven dat het doorhakken van de knoop altijd in het voordeel van de joden zou uitpakken en ook is er geen enkele reden om aan te nemen dat het zou resulteren in een duurzame oplossing.”

“Het is ronduit absurd te geloven dat verdere opdeling van een zo’n klein gebied, waarvan de huidige grenzen al het resultaat zijn van twee eerdere afsplitsingen – de eerst van Syrië en de tweede van Transjordanie – het conflict van twee volken kan oplossen, vooral in een tijd dat soortgelijke conflicten in veel grotere gebieden níet territoriaal op te lossen zijn. Nationalisme is erg genoeg als het op niets anders vertrouwt dan op de primitieve kracht van de natie. Een nationalisme dat noodzakelijkerwijs en openlijk afhankelijk is van de kracht van een vreemde natie is beslist erger. Dit lot dreigt voor het joodse nationalisme en de voorgestelde joodse staat, onvermijdelijk omgeven door Arabische staten en Arabische volken. Zelfs een joodse meerderheid in Palestina, ja zelfs de overplaatsing van alle Palestijnse Arabieren, (een etnische zuivering dus svh) zoals openlijk geëist wordt door de revisionisten – zou geen wezenlijke verandering brengen in de situatie waarin joden ofwel bij een buitenlandse macht bescherming moeten zoeken dan wel een functionerend vergelijk met hun buren moeten sluiten… de zionisten [zullen] als zij de Mediterrane volken blijven negeren en slechts rekening houden met grootmachten ver weg, alleen maar hun werktuigen blijken, de agenten van vreemde en vijandelijke belangen. Joden die hun eigen geschiedenis kennen zouden zich bewust moeten zijn dat een dergelijke stand van zaken onvermijdelijk zal leiden tot een nieuwe golf van jodenhaat; het antisemitisme van morgen zal verklaren dat joden niet enkel profiteerden van de aanwezigheid van de vreemde mogendheden in die regio, maar dat zij in feite deze hadden beraamd en daarom de schuld dragen voor de consequenties ervan… De joden die ‘realistisch’ proberen mee te doen aan de koehandel van de door oliebelangen geregeerde politiek in het Midden-Oosten, zullen zich net zo ongemakkelijk voelen als mensen met een hartstocht voor de koehandel, maar niet over koeien noch geld beschikken en besluiten om bij gebrek aan beide het grandioos geschreeuw te imiteren waarmee doorgaans deze opzichtige transacties vergezeld gaan.”

“‘Een natie is een groep mensen […] bijeen gehouden door een gemeenschappelijke vijand’ (Herzl) – een absurde doctrine die slechts dit stukje waarheid bevat: dat vele zionisten er inderdaad van overtuigd waren dat zij joden waren door de vijanden van het joodse volk. Hieruit concludeerden de zionisten dat het joodse volk zonder het anti-semitisme in de landen van de diaspora niet overleefd zou hebben; en daarom waren zij tegen elke poging om anti-semitisme op grote schaal te vernietigen. Integendeel, ze verklaarden dat onze vijanden, de anti-semieten, ‘onze betrouwbaarste vrienden zijn, de anti-semitische landen onze bondgenoten.’ (Herzl). Het resultaat kon natuurlijk niet anders zijn dan totale verwarring waarin niemand meer onderscheid kon maken tussen vriend en vijand, en waarin de vijand een vriend werd en de vriend een geheime, en daarom des te gevaarlijkere vijand… Het is algemeen bekend hoe Herzl zelf tijdens onderhandelingen met regeringen, telkens weer een beroep deed op hun belang om van het joodse vraagstuk af te komen door middel van de emigratie van de eigen joden… Toen Herzl tijdens zijn onderhandelingen (met de Turkse sultan svh) telegrammen ontving van kenners van diverse onderdrukte nationaliteiten, die protesteerden tegen het sluiten van overeenkomsten met een regering die zojuist honderdduizenden Armeniërs had afgemaakt, was zijn commentaar daarom alleen: ‘Dit zal mij van pas komen bij de sultan.'

“Een dergelijke onafhankelijkheid, zo werd geloofd, kon het joodse volk bereiken onder de vleugels van elke grootmacht sterk genoeg om zijn ontwikkeling te beschermen. Paradoxaal als het mag klinken, maar juist deze nationalistische misvatting dat een natie een inherente onafhankelijkheid bezit, had tot gevolg dat de zionisten de joodse nationale emancipatie volledig afhankelijk maakten van de materiele belangen van een andere natie. Het feitelijke resultaat was een terugkeer van de nieuwe beweging naar de traditionele methoden van shtadlonus (de vroegere ‘hofjoden’ die machtsbeluste vorsten financieel ten dienste stonden. svh), die de zionisten ooit eens zo bitter hadden gehaat en zo fel hadden gehekeld. Nu kenden ook de zionisten politiek gesproken geen betere plaats meer dan de foyers van de machtigen en ze kenden geen betere basis voor hun overeenkomsten dan de goede diensten aan te bieden als agenten van buitenlandse belangen… Als de joden in Palestina kunnen worden belast met de taak om voor een deel zorg te dragen voor de Amerikaanse belangen in dat gedeelte van de wereld dan zou inderdaad de fameuze uitspraak van opperrechter Brandeis nog bewaarheid worden: men moet een zionist zijn om een perfecte Amerikaanse patriot te zijn… Maar slechts dwaasheid kan een beleid dicteren dat vertrouwt op bescherming van een verre imperiale macht terwijl het de welwillendheid van de buren verspeelt… Welk programma hebben de zionisten te bieden voor een oplossing van het Arabisch-joodse conflict?”

Welnu Salomon, dat zijn woorden van meer dan een halve eeuw geleden en inderdaad, de zionisten hebben zichzelf in de positie gemanoeuvreerd van ouderwetse 'hofjoden' die zoals Arendt waarschuwde 'vertrouwen op bescherming van een verre imperiale macht terwijl het de welwillendheid van de buren verspeelt'. Daaraan heeft het Westen vanwege allerlei motieven enthousiast meegewerkt, van antisemitisme totaan schuldgevoel voor de holocaust. Dat is waar, maar ook de Joden in Israel zijn in geweld en onderdrukking gaan geloven. En dat gaat net zolang goed tot het fout gaat, en dat moment nadert. Net als elk rijk zal ook het imperium van de VS eens ineenstorten. En wat gaan de Joden in Israel dan doen? Hun nucleaire wapens gebruiken om het zionistisch expansionisme te laten doorgaan? Alleen een dwaas leert niet van de geschiedenis, zeker als dat ook nog eens de eigen geschiedenis is.

'Opbouwende kritiek?' Salomon, wat dacht je wat die kritiek van Hannah Arendt is? Denk je werkelijk dat die bedoeld was om Israel af te breken, of om de grootste zionistische dwazen enig gezond verstand bij te brengen? Denk na, Salomon, voordat je iets beweert. 'De geschiedenis kent geen weg terug.' Je hebt helemaal gelijk. En daarom moet je het niet op een onvermijdelijke confrontatie laten aankomen. Meden Agan, was de lijfspreuk van de oude Grieken. Alles met mate. En waarom? Omdat het een natuurwet is dat extremisme eerst de ander en dan zichzelf vernietigt. Hij die leeft door het zwaard zal sterven door het zwaard. De geschiedenis toont nu juist dat feit aan.

Wat voor jou kennelijk irrelevante citaten zijn, zijn voor rationele mensen waarschuwingen. Ik gebruik die citaten om erop te wijzen dat er overal en ten alle tijden wijze mensen zijn die ons waarschuwen voor de grootste stupiditeiten van de mens. En wat de vrede in mijn ziel betreft, dat zit oke zolang ik me blijf verzetten tegen geweld en onrecht. Zo zit ik nu eenmaal in elkaar. In dat opzicht zal ik nooit van mening veranderen, en dat is zeker geen schande. Neem dat van mij aan.
Collegiale groet
Stan van Houcke