H.J.A. Hofland 21

Beste Henk, geachte collega,

Je schrijft in De Groene Amsterdammer: 'De ''nieuwe media'' met de mening van de bloggers zijn voor een groot deel van de publieke opinie toonaangevend geworden. Dit is de gedigitaliseerde stem des volks.
Dat was al zo voor de crisis begon. De afgelopen twintig jaar hebben de gedrukte media met redelijk succes de tegenspoed overleefd. Ze zijn economisch wel verzwakt, maar ze hebben zich aangepast zonder hun wezen prijs te geven. Ze zijn onafhankelijk gebleven, hebben hun onderzoek naar verdachte zaken gedaan, hun mening gegeven... Een natie kan niet zonder een politiek-literaire elite, zoals ze ook niet kan zonder een medische elite, een juridische elite of een elite van ingenieurs. Het zou het beste zijn dat de twee kranten zich verzelfstandigen. (Volkskrant en NRC svh) Dat ze op de een of andere manier voor hun eigen exploitatie verantwoordelijk worden waardoor ze ophouden handelswaar te zijn. Onafhankelijkheid is niet te koop.' Zie: http://www.groene.nl/2009/12/De_Openbare_Mening

Dat klopt, 'onafhankelijkheid is niet te koop'. Impliciet stel je daarmee dat de commerciele massamedia niet 'onafhankelijk' zijn. Maar opmerkelijk genoeg spreek je tegelijkertijd toch van 'onafhankelijke serieuze media'. Ik las gisteren deze beschouwing van een collega van ons:

'The Crisis Extends to the Media
26/03/2009

Whether we support it or not, globalization is an unstoppable force that
seems to be immune to deceleration despite the many prophesies and
predictions that assumed that because globalization was the cause of the
international financial crisis, it would be its first victim. The
globalization of the media, politics, the economy, and culture has become
the main source of debate and controversy following the financial crisis
and the crisis in the real estate market. Our debate will deal with the
media sector, which is a sector that almost completely embodies
globalization and the transformation of the world into a global village.
This is an industry that consumes hundreds of millions of dollars and
contributes to the complete convergence of human society.

The initial reaction to a crisis is precautionary withdrawal; this means
not expanding beyond local boundaries. The first actions taken by
international news networks was to close overseas bureaus that are not
concerned with their own internal position or deal with active points of
interest in order to reduce costs... It seems that the internet will be the only medium not to be hit by this economic crisis, and perhaps it will be the medium that will benefit most
from the crisis. The internet is the only means of communication that can
access the most isolated places in the world, and it is the medium that has
the largest impact on an increasing number of people in many parts of the
world and at a lower cost.'
Zie: http://aawsat.com/english/news.asp?section=2&id=16197

Het punt is Henk, of je het nu leuk vindt of niet, niet langer leven we in het tijdperk dat de journalisten het monopolie op de berichtgeving hebben. En dat feit is even revolutionair voor de samenleving als de uitvinding van de boekdrukkunst. De Gutenberg Bijbel luidde het begin van de Reformatie in omdat de gelovige zonder bemiddelling van wat Jan Marijnissen 'de explicateurs' noemt en jij 'een politiek-literaire elite' God's woord konden lezen en dus voor zichzelf konden bepalen wat 'de waarheid' was. Het tijdperk dat een kleine 'politiek-literaire elite' via de commerciele massamedia kon bepalen wat 'de waarheid' voor de massa was, is voorbij. Of dat goed of slecht voor de samenleving is, weten jij en ik niet, weet niemand. Wel weten we dat het zogeheten 'liberale' Verlichtingsmodel niet heeft kunnen voorkomen dat Auschwitz en Hiroshima plaatsvonden.

Aan dat zogeheten 'liberale' model kleeft nog een ander nadeel en wel het nadeel dat het alleen in schijn democratisch is. Laat ik als simpel voorbeeld deze website geven: Berend de Vries schrijft op 31-03-2009 14:2 'Gaat Henk nog antwoord geven of doet hij dat alleen op papier en na drie stempels van het door advertenties betaalde journalistengilde?' Je proeft hier irritatie in. Irritatie met het feit dat jij niet reageert. Irritatie en een zekere mate van verontwaardiging omdat je de schijn wekt de lezer niet serieus te nemen. Want laten we eerlijk zijn, Henk, mijn reacties zijn reacties van weliswaar een journalist, maar toch iemand uit de marge. Iedereen die niet de officiele versie van 'de werkelijkheid' propageert wordt op den duur gemarginaliseerd, wordt niet serieus genomen door de 'onafhankelijke serieuze media' zoals jij ze kwalificeert. Ook Berend de Vries weet inmiddels dat het niet de bedoeling is dat 'de werkelijkheid' van de zogeheten 'onafhankelijke serieuze media' serieus ter discussie wordt gesteld, net zo min als in de middeleeuwen het bestaan van God ter discussie kon staan. Elk tijdperk kent zijn eigen dissidenten die als irrelevant terzijde worden geschoven. Vandaar dat jij ook niet zult reageren en dat nu wekt steeds meer irritatie bij de mensen die niet zijn toegelaten tot 'de politiek-literaire elite'. Die reactie is geenszins verwonderlijk, want ondertussen weten deze mensen wel via het overweldigende aanbod aan informatie op internet dat 'de werkelijkheid' van de 'onafhankelijke serieuze media' slechts 1 werkelijkheid vertegenwoordigt, en dat de commerciele massamedia wel degelijk bepaalde belangen heeft die ze elke dag weer behartigen. Met als gevolg dat jij niet reageert Henk. Waarom zou je ook? Het verbetert je positie niet. Jij verdedigt een bepaalde vorm van 'democratie' die je aan de man brengt als 'de democratie' en die 'democratie' heeft geen behoefte aan dissidente versies van 'de werkelijkheid'. Dat is ook een van de redenen waarom zelfs De Groene Amsterdammer aan censuur doet door op zijn website te controleren of een reactie wel geplaatst moet worden. Dat doet de redactie van dit 'democratische' weekblad niet achteraf, als mocht blijken dat de reactie onbetamelijk is, maar vooraf. Dat is een paternalistische houding die steeds minder wordt geaccepteerd door mondige lezers.

Een ware democratie is alleen mogelijk door verschillende versies van 'de werkelijkheid' te presenteren en daarover een serieuze discussie te voeren, die niet beperkt blijft tot een kleine 'politiek-literaire elite', maar die een zo groot mogelijk deel van de burgerij omvat. Of die gaat ontstaan via internet is nog onduidelijk, maar al wel is duidelijk dat de bestaande commerciele massamedia te laat hebben ontdekt dat de burgerij mondig was geworden en niet langer meer de officiele versie van de werkelijkheid voor zoete koek slikt. We zijn een nieuw tijdperk ingegaan Henk, en het subsidieren met belastinggeld van de oude zogeheten 'politiek-literaire elite' met zijn neoliberale en in feite ondemocratische 'werkelijkheid' is voorbij. Leve de toekomst!