Onmiddellijk bij de ingang van de boekenwinkel van de Bijenkorf ligt het er prominent: het laatste fotoboek van Leni Riefenstahl, de beroemdste propagandiste van Nazi Duitsland. Haar 'Triumph des Willens' over de zesde partijdag in Neurenberg werd door Hitler zelf geprezen als 'een geheel unieke en onvergelijkbare verheerlijking van de kracht en schoonheid van onze Beweging.' Het werk voor het nazi-regime maakte haar wereldberoemd. Na de ineenstorting van het duizendjarige rijk bleef ze fotograferen. Haar boek dat bij de Bijenkorf voor 49.99 euro wordt aangeboden bevat foto's van Afrika. Veel spierbundels, glimmend vlees en grote penissen, strakke billen en stevige borsten, en het bewieroken van ongecultiveerde energie. Het lijkt allemaal sprekend op de beelden van de fascistische beeldhouwer Arno Breker, wiens werk na 1945 grotendeels vernietigd werd. Op geen enkele foto ziet men ook maar een spoor van verval, ouderdom, ziekte, zwakte. Alles straalt kracht en perfectie uit. De publicist Ron Kaal schreef vijf jaar geleden in een scherpzinnig essay voor HP/De Tijd: 'Er bestaat zoiets als "fascistische esthetiek," en Leni Riefenstahl heeft de grammatica daarvan in niet geringe mate helpen bepalen... Fascistische kunst bejubelt overgave en onderwerping... haar foto's van de Nuba vormen een trilogie van fascistische esthetiek waarin natuur en ideaal hand in hand gaan en waarin strijd, moed en kracht nobeler waarden zijn dan liefde, rust en vrede.' Het voert Ron Kaal tot de volgende opmerking: 'De aantrekkingskracht van deze kunst voor een groot publiek was en is de eenvoud: positief, figuratief en emotioneel. Dat wil zeggen, het precieze tegendeel van het intellectuele, negatieve en moeilijke van het modernisme. Het verheerlijkt het collectief en de mystiek van bloed en bodem; het wantrouwt het individue en het onafhankelijke denken.' Niet voor niets ligt Riefenstahl's fotoboek 'Africa' opzichtig uitgestald in Nederlands bekendste warenhuis. Sinds een paar jaar lijken de tijden weer rijp voor de onvervalste kitsch van de macht. Leni Riefenstahl overleed in 2003 op 101-jarige leeftijd. Arno Breker werd 90 jaar oud, niet zo oud als de filmmaakster, maar toch: fascisten kunnen verdomd oud worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten