Tweede Kamer aan tafel met facilitator van genocide in Gaza

Deze donderdag spreekt de Tweede Kamer over de rol van VN-hulporganisatie UNRWA in Gaza. Daarbij is ook UN Watch uitgenodigd. Die organisatie zet zich in voor de ontwrichting van UNRWA en faciliteert zo de genocidale catastrofe die zich in Gaza voltrekt.

Palestijnen in Gaza verlaten de zuidelijke stad Rafah op de vlucht voor het Israëlische geweld en uithongering. Israël verhindert de levering van humanitaire hulp aan de Palestijnse burgerbevolking en tracht de belangrijkste hulporganisatie UNRWA te ontwrichten. © Olga Cherevko / OCHA

Donderdag vergadert de Tweede Kamer vanaf 16.30 uur (vanaf 17.50 uur besloten) over ‘de rol van UNRWA in Gaza’. UNRWA is de VN-hulporganisatie die sinds 1949 is belast met de zorg voor Palestijnse vluchtelingen en hun nakomelingen in de door Israël bezette gebieden en omringende landen. Nederland financiert het werk van UNRWA al jaren.

WAT IS UNRWA? 

De oprichting van UNRWA is het gevolg van de Nakba (‘Catastrofe’), de verdrijving van bijna tweederde van de Palestijnse bevolking door Joodse milities en het Israëlische leger in de periode van eind 1947 tot voorjaar 1949. In minder dan anderhalf jaar tijd werden ten minste 750 duizend Palestijnen op de vlucht gedreven, ruim 390 duizend van hen al voor de stichting van de staat Israël op 14 mei 1948, de dag voordat legers uit Arabische landen de Palestijnen te hulp schoten.

Daar kwamen zij onder de hoede van de in 1949 door de VN opgerichte UNRWA (UN Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East), die onder meer hun registratie, onderkomen en noodhulp verzorgde. UNRWA had aanvankelijk een kortlopend mandaat; ook de VN meende dat de vluchtelingen snel zouden terugkeren.

Ontheemde Palestijnen in het vluchtelingenkamp Nusairat in Centraal-Gaza. [c] UNRWA

Het tegendeel is gebeurd: Israël weigert hardnekkig hun terugkeer toe te laten. Als gevolg daarvan zijn door UNRWA inmiddels 5,9 miljoen Palestijnse vluchtelingen geregistreerd – oorspronkelijke vluchtelingen en hun nazaten. In december van dit jaar bestaat de organisatie 75 jaar.

Van hen wonen 2,5 miljoen in door Israël bezet Palestijns gebied, 2,4 miljoen in Jordanië en een miljoen in Libanon en Syrië. Ruim 1,8 miljoen vluchtelingen leven nog altijd in een van de 58 vluchtelingenkampen die na de Nakba werden opgericht – inmiddels geen tentenkampen meer, maar veelal overbevolkte stadswijken met op z’n best matige voorzieningen.

UNRWA verzorgt onder meer humanitaire- en ontwikkelingshulp, waaronder voedselhulp, aan ruim 1,7 miljoen Palestijnen, onderwijs aan bijna 550 duizend kinderen in 706 UNRWA-scholen, medische voorzieningen in 140 eigen klinieken en noodhulp in situaties van gewapend conflict.

Het Israëlische geweld in Gaza heeft logischerwijs grote impact op UNRWA’s werkterrein, activiteiten en veiligheid. Daar bovenop startte Israël en zijn lobby op 26 januari 2024 een lastercampagne, met de bedoeling UNRWA te ontwrichten. Begin maart werd bekend dat de beschuldigingen berusten op met marteling verkregen ‘bewijs’. In Gaza zijn sinds 7 oktober 2023 door Israël 193 UNRWA-medewerkers gedood.

LEES MINDER

Logischerwijs speelt UNRWA de hoofdrol in de huidige hulpverlening in de Gazastrook. Met 75 jaar aanwezigheid en ervaring is UNRWA onvervangbaar, stelde recent ook Sigrid Kaag in haar functie van senior VN-coördinator voor humanitaire zaken en wederopbouw van Gaza. Alle deskundigen zijn dat met haar eens; in een Kamerdebat van woensdag over hulpverlening aan Gaza benadrukten ook UN OCHA en Artsen zonder Grenzen de cruciale rol van UNRWA.

Colonna-rapport

Toch wordt die rol – nota bene tijdens de ongekende humanitaire crisis in Gaza – ter discussie gesteld, ook in de Tweede Kamer. Aanleiding is de door Israël op 26 januari rondgestrooide beschuldiging dat twaalf UNRWA-medewekers (op een totaal van 32 duizend) betrokken zouden zijn geweest bij de aanval van Hamas op 7 oktober 2023. Als gevolg staakten 16 landen, waaronder Nederland, hun financiering.

UNRWA hanteert robuuste regels ten aanzien van zijn neutraliteit – robuuster dan andere VN-organisaties of ngo’s. 

UNRWA reageerde snel en adequaat. Het ontsloeg de beschuldigde werknemers en zette vaart achter een onafhankelijk onderzoek naar de vraag of UNRWA’s neutraliteit voldoende was geborgd, en wat eventueel verbeterd kon worden. Het onderzoek stond onder leiding van de voormalige Franse minister van Buitenlandse Zaken Catherine Colonna, en werd uitgevoerd door drie gerenommeerde instituten: het Zweedse Raoul Wallenberg Institute of Human Rights and Humanitarian Law, het Noorse Chr. Michelsen Institute en het Danish Institute for Human Rights.

In hun op 22 april verschenen ‘Colonna-rapport’ concluderen zij dat UNRWA werkt in een extreem en exceptioneel krachtenveld, maar desondanks robuuste regels hanteert ten aanzien van zijn neutraliteit – zelfs robuuster dan andere VN-organisaties of ngo’s. Verbeterpunten zijn er ook, maar vereisen medewerking van Israël, de Palestijnse Autoriteit en de overige landen waar het actief is. Daaraan schort het tot dusver.

Een ander, door de VN ingesteld onderzoek naar de twaalf beschuldigde UNRWA-medewerkers is nog niet afgerond. Tot dusver zijn tegen hen geen belastende feiten vastgesteld. Sterker, Israël is er na vijf maanden nog steeds niet in geslaagd om ook maar enig bewijs voor zijn beschuldigingen te overleggen. Bovendien is het de vraag of een werkgever verantwoordelijk kan worden gesteld voor niet werk-gerelateerde activiteiten van werknemers. Is een Nederlands ministerie of bedrijf verantwoordelijk als een ambtenaar of medewerker een crimineel of terroristisch vergrijp pleegt?

Reacties en gevolgen

Op 24 april publiceerde UNRWA een reactie op het rapport, waarin het zich aansloot bij de conclusies, en de concrete aanpak van verbeteringen aankondigde. In mei publiceerde UNRWA bovendien een gedetailleerd, strikt op feiten gebaseerd weerwoord (Claims Versus Facts) op de beschuldigingen die sinds januari – maar in feite al jaren – door Israël en zijn lobby worden rondgepompt. Daarmee hoort de kous af te zijn.

Als gevolg van het Colonna-rapport hebben de meeste landen hun financiering van UNRWA hervat. Andere, waaronder Noorwegen, hebben hun bijdrage zelfs structureel verhoogd. De Nederlandse regering, die zijn bijdrage voor dit jaar al had overgemaakt, maakte bekend nieuwe financiering van UNRWA ‘in overweging te nemen’. Tegen deze achtergrond spreekt de commissie Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking deze donderdag over de ‘rol van UNRWA in Gaza’.

Israël-lobby aan tafel

Voor de bespreking zijn drie (voormalige) UNRWA-topmensen uitgenodigd om hun visie te geven en vragen te beantwoorden. Maar op voorspraak van de PVV, Israëls trouwste bondgenoot in de Tweede Kamer, zal ook Hillel Neuer aanschuiven. Neuer is directeur van UN Watch, een organisatie die na zijn oprichting in 1993 aanzien genoot, maar sinds de dood van oprichter Morris B. Abram in 2000 vooral bekendheid geniet als pro-Israël-lobbyclub. Neuer is de exponent van die lobby en voert een jarenlange kruistocht tegen alle VN-initiatieven die de Palestijnen ten goede komen.

Voorafgaand aan de bijeenkomst in de Kamer overlegde Neuer een position paper over de rol van UNRWA. De twee A4’tjes beginnen en eindigen met verdachtmaking van het Colonna-rapport, dat volgens Neuer doorgestoken kaart is. Daarnaast refereert hij aan drie kwesties tussen 2011 en 2023 die door UNRWA, en zelfs door Colonna, uitvoerig zijn geadresseerd. Neuer heeft echter geen interesse in oplossingen. Zijn strategie berust op het blijven rondpompen van onjuiste feiten en wilde beschuldigingen van ‘terrorisme’ in UNRWA’s gelederen.

Platform voor genocidale intenties

Daarbij vindt hij een bondgenoot in de PVV. Die partij heeft zijn pijlen niet alleen op UNRWA gericht, maar op de gehele bevolking van de Gazastrook. Woensdag stelde PVV-Kamerlid Dennis Ram tijdens een debat over Gaza zonder gêne dat van hongersnood helemaal geen sprake is. Ook verzette hij zich tegen humanitaire hulp aan de Palestijnse bevolking zolang Hamas niet verslagen is en er nog Israëlische gegijzelden worden vastgehouden.

Neuer en Ram faciliteren de genocidale catastrofe die zich in Gaza voltrekt. 

Neuer en Ram delen dezelfde Israëlische agenda. Beiden streven de onwrichting van UNRWA na, de onvervangbare backbone van de hulpverlening. Beiden faciliteren daarmee de genocidale catastrofe die zich in Gaza voltrekt. Dat is een hard verwijt, dat letterlijk genomen moet worden. Het feit dat de Kamer überhaupt een platform biedt aan genocidale opvattingen en intenties is een zware smet op het Huis van de Democratie.

Eerste agendapunt 

Die bovendien niet op zichzelf staat. Woensdag schoof COGAT aan, het onderdeel van het Israëlische ministerie van Defensie dat een hoofdrol speelt in de uithongering van de Palestijnen in Gaza. En in november 2023 werd de Israëlische politicus Ariël Kallner (Likud) door VVD en BBB een podium geboden. Dit nadat hij opriep tot de etnische zuivering van de Gazastrook en een nieuwe Nakba.

De drie voorbeelden tonen aan hoe volstrekt onaanvaardbare denkbeelden in de Tweede Kamer worden genormaliseerd, steeds met Israël als profiteur. De komst van COGAT en Neuer vereist dat de Kamer zich uitspreekt over de eigen grenzen, en daarmee die van de samenleving. Dat moet vanmiddag het eerste agendapunt zijn, aan de hand waarvan Neuer vervolgens gemotiveerd de deur kan worden gewezen.

https://rightsforum.org/tweede-kamer-aan-tafel-met-facilitator-van-genocide-in-gaza/