Met hulp van IMF worden landen zoals #Ecuador leeggeroofd
De bevolking van Ecuador is in opstand gekomen tegen de IMF bezuinigingen en maatregelen die transnationale ondernemingen bevoordelen om het land te beroven van haar bodemschatten. Het IMF speelt al jaren hetzelfde spel. Het meest bekende slachtoffer in Europa is Griekenland, maar ook Portugal heeft de praktijken van het Internationale Monetaire Fonds leren kennen. Dit jaar viert het IMF haar 75 jarige bestaan. Dit is het eerste deel waarin we aandacht besteden aan de werkzaamheden van deze organisatie en de reacties van drie verschillende landen op het roofkapitalisme.
De aanpak komt op het volgende neer en geldt in het algemeen voor de meeste landen die zich via het IMF in de schulden steken. In ruil voor de lening van 4,2 miljard dollar (tegen marktrente) is de regering van Ecuador verplicht een pakket van zogenaamde “hervormingsmaatregelen” uit te voeren, namelijk:
– het aantal overheidsbanen te verminderen,
– lonen van ambtenaren verlagen,
– de centrale bank een grotere onafhankelijkheid geven,
– belastinghervormingen doorvoeren,
– de arbeidsmarkt hervormen (dat wil zeggen lagere lonen),
– overheidsschuld terugbrengen
– de regels van de kapitaalmarkt versoepelen.
(lees IMF rapport)
– lonen van ambtenaren verlagen,
– de centrale bank een grotere onafhankelijkheid geven,
– belastinghervormingen doorvoeren,
– de arbeidsmarkt hervormen (dat wil zeggen lagere lonen),
– overheidsschuld terugbrengen
– de regels van de kapitaalmarkt versoepelen.
(lees IMF rapport)
De prijs voor het aangaan van de lening wordt op deze manier afgewenteld op het armere deel van de bevolking, terwijl transnationale en grote ondernemingen hiervan profiteren. Zij krijgen belastingvoordelen en hun loonkosten dalen doordat de lonen verlaagd worden of de rechten van de werknemers wordt aangetast. Ook krijgen ze ruimschoots de gelegenheid bezittingen van de staat die geprivatiseerd worden tegen een prikkie op te kopen.
Ecuador
De huidige regering van het land, in de ban van de maatregelen overeengekomen met het Internationale Monetaire Fonds, beweert dat er geen alternatief voor hun draconische bezuinigingsmaatregelen is. (waar hebben we dit vehaal meer gehoord, in Nederland misschien?). Zij zeggen dat als de brandstofsubsidies niet stopgezet worden hun valuta stelsel zal instorten (Ecuador heeft de Amerikaanse dollar als betaalmiddel). Ook beweren zij te handelen in het algemeen belang door de kapitaalbelasting en invoerrechten te verminderen.
De armoede zal echter juist toenemen. De overwegend arme bevolking zal nog meer moeten inleveren van het beetje dat zij verdienen. Dit is namelijk het gevolg van de maatregel waarbij subsidies op brandstoffen worden afgeschaft. De prijzen van benzine en diesel zullen hierdoor met meer dan 50% stijgen. Hierdoor stijgen onder andere ook de vervoerskosten van voedsel waardoor deze prijzen ook zullen stijgen. De armoede was al tot 43,8% gestegen in juni 2019.
De regering verlaagt de ambtenarensalarissen, tijdelijke contracten worden met 20% gekort. Ondertussen is de groei van het land negatief en worden de lonen verder bevroren. Dit alles heeft tot gevolg dat de koopkracht moet dalen. Hierdoor dalen ook de belastinginkomsten en moeten om toch aan de verplichtingen te volddoen (zie bijvoorbeeld Griekenland) zullen overheidsbezittingen verkocht moeten worden, lees geprivatiseerd. En dat is nu net wat de intentie is achter de inmenging van het IMF ondanks dat zij het tegendeel beweren. Door privatisering komen er ‘business opportunities’ voor grote investeerders en transnationale ondernemingen. Dit opent de deur voor de rijken van de wereld ten koste van een verpauperende bevolking en kunnen de nationale bezittingen in de uitverkoop.
De voordelen van deze bezuinigingen worden voordelen voor de diverse bedrijfssectoren, doordat als onderdeel van het pakket maatregelen diverse belastingen in het voordeel van grote ondernemingen verlaagd worden.
Griekenland
De Grieken zijn al veel verder in een neerwaarste spiraal. Zij hebben de zogenaamde Troijka (the ECB, IMF, en de EU) op hun dak gekregen die hen heeft gedwongen om wurgleningen te accepteren met het bijbehorende ‘pakket’ bezuinigingsmaatregelen waar het IMF zijn beruchte naam aan te danken heeft.
In juli van dit jaar is er een nieuwe regering gekomen, als opvolger van de Syriza regering, die beloofde de Trojka te zullen weerstaan. Aanvankelijk probeerden zij met de EU tot overeenstemming te komen om niet de opgelegde bezuinigingsmaatregelen te hoeven uitvoeren. Hierover hield de Griekse regering zelfs een referendum, waarbij de Grieken zich keerden tegen de bezuinigingen. De regering gaf zich echter over aan de Trojka en legde de uitslag van het referendum naast zich neer.
Vervolgens heeft de regering van Tsipras geprobeerd de eisen van de Trojka in te voeren. Dat betekende (let op overeenkomst met Ecuador)
– verlagen van pensioenen
– overheidspersoneel ontslaan
– lonen bevriezen
– belastingen zijn gestegen
– staatsbezittingen zijn uitverkocht
– verlagen van pensioenen
– overheidspersoneel ontslaan
– lonen bevriezen
– belastingen zijn gestegen
– staatsbezittingen zijn uitverkocht
Het gevolg van al deze maatregelen is de werkloosheid, met name onder jongeren, toren hoog is, veel hoger dan het gemiddelde binnen de EU.
De staatsschuld is niet gedaald, nee zelfs gestegen tot 180% van het BNP.
De staatsschuld is niet gedaald, nee zelfs gestegen tot 180% van het BNP.
De Griekse economie stortte in met 30%, pensioenen en lonen daalden met 40%; duizenden jongeren emigreerden, overheidsdiensten en banen zijn tot een minimum teruggebracht.
De New Democratic Party heeft sinds kort de leiding van het land overgenomen na het winnen van de verkeizingen. Het zal niemand verbazen dat de regering van Mitsotakis verder wil privatiseren, belastingen voor de rijken verminderen, buitenlandse inveseerders aanmoedigen, en ondertussen de lonen en pensioenen laag houden. Daarnaast de overheidsdiensten tot een minimum beperken. Met andere woorden de neoliberale agenda rollen ze uit.
Portugal
In ruil voor een lening van 78 miljard euro aan Portugal moest het land het zogenaamde ‘stabiliseringsprogramma’ uitvoeren vanaf 2011. Het jaarlijkse begrotingstekort was gestegen van 3,7 % in 2008 naar 10,2 % in 2009 en 9,9% in 2010. De lening ging vergezeld van een hard programma van privatiseringen, terugdringen van overheidsuitgaven en “verlichting” van arbeidsrechten. (zie Griekenland en Ecuador voor de overeenkomsten)
Als gevolg van dit programma werden de overheidsinvesteringen drastisch teruggebracht, van 3,8% van het BBP in 2010 naar 1,4 % in 2013. Private investeringen zijn sindsdien ook teruggevallen, met een heel beperkt herstel in de eerste helft van 2013. Sinds de aankomst van de “Trojka” is het BBP voortdurend gekrompen (- 1,3% in 2011, -3,2 in 2012 en -1,4% in 2013).
In Portugal zien we echter licht aan de horizon. Doordat eind 2015 een nieuwe regering onder Costa wordt gevormd die de bezuinigingsmaatregelen van zijn voorganger terugdraait. De bezuinigingen van 2011 hadden overigens enorme demonstraties tot gevolg in 2013 waarbij vele honderdduizenden mensen de straat op gingen.
Costas Socialistische Partij kwam met het Links Blok en de Communistische Partij overeen om allerlei bezuinigingsmaatregelen uitgevoerd door de vorige regering (van Passos Coelho) en afgedwongen door de Trojka terug te draaien, zoals:
– niet meer te bezuinigen op de verzorgingsstaat
– verlagingen van lonen en pensioenen worden teruggedraaid
– minimum loon wordt verhoogd tot ca 600 in 2019
– privatisering wordt stopgezet
– cao onderhandelingen voor werknemers weer in ere hersteld
– verbieden van huisuitzettingen,
– niet meer te bezuinigen op de verzorgingsstaat
– verlagingen van lonen en pensioenen worden teruggedraaid
– minimum loon wordt verhoogd tot ca 600 in 2019
– privatisering wordt stopgezet
– cao onderhandelingen voor werknemers weer in ere hersteld
– verbieden van huisuitzettingen,
Zo werd ook de privatisering van de Portugese luchtvaartmaatschappij TAP teruggedraaid. Ook de extra belasting die was ingevoerd wordt met twee derde verlaagd voor de meeste midden inkomens en komt te vervallen voor diegenen die minder dan 800 euro verdienen. (lees hierverder)
Ecuador, Griekenland en Portugal, drie opties
In tegenstelling tot Griekenland vindt de Portugese regering de kracht om drastische bezuinigingen teniet te doen. Dit in tegenstelling tot de Grieken waar het er naar uitziet dat de bezuingingen gehandhaafd zullen blijven. Voor Ecuador is de toekomst nog onzeker. De huidige regering wil met alle kracht het bezuinigingsbeleid uitvoeren. Zij bevinden zich nog midden in de krachtmeting tussen bevolking en machthebbers ondersteund door het IMF (met op de achtergrond de VS).
Rob Vellekoop, 12 oktober 2019
Geen opmerkingen:
Een reactie posten