Hoe meer je weet, hoe meer je ziet...
Vooral in voorgaande decennia verschenen er nogal wat hap-snap samengestelde boeken over kunst, antiek of etnografie. Eerder geschikt om door te bladeren dan om serieus te lezen.
Niet zelden lagen er net zo willekeurig samengestelde privécollecties aan ten grondslag. Met een kloek boek dienden ze internationaal te worden opgepimpt – voor een eventuele verkoop of belastingconstructie.
Heel soms verscheen tussendoor een gedegen studie met fraai, relevant fotomateriaal. Boeken die bij verschijning meteen tot de standaardwerken behoorden en vele andere overbodig maakten.
The gilded Buddha strekt echter verder. Het laat niet alleen zien waarom het Newarese vakmanschap op het gebied van metaalbewerking al eeuwen tot het allerbeste ter wereld behoort, het is tevens een helder en aanschouwelijk naslagwerk met de nodige analyses van alliages of formules voor patinering.
Kunstkenners, conservators en antiquairs geven zelden duidelijk aan waarvan een beeld werd gemaakt. Van messing, brons of koper?
Het maakt enorm verschil - ook in prijs. Brons is wellicht kostbaar bij de metaalboer maar bij de gieter is koper veel duurder.
De deskundigen berekenen 'de waarde’ echter standaard volgens hun ijzeren formule: wie, waar en vooral wanneer. Oftewel hun roestig cliché om kunst in geld om te zetten: uniciteit versus kopie.
Wie in The gilded Buddha bijvoorbeeld de verloren was-methode bestudeert, begrijpt dat de term ‘kopie’ als een oneigenlijk label wordt gebruikt – om iets anders exclusiever te maken. (Zie porseleinzucht.)
‘Spontaniteit kan pas vorm krijgen als je de techniek beheerst,’ mompelt een bevriend kunstenaar steevast bij het zien van uitingen van al te onstuimige scheppingsdrang.
Kennis van de toepaste techniek is echter ook voor de koper van groot belang. Zelfs in de huidige consumptiemaatschappij waarin bijna niemand meer onder de motorkap kijkt. Verkopers willen de klant er ‘niet mee lastig vallen’. Of om het minder vriendelijk te stellen: men houdt de koper liever dom. Open een apparaat en je bent de garantie kwijt.
Toch luidt de enige juiste slogan aldoor nog: hoe meer je weet, hoe meer je ziet.
Door het kennen van de toegepaste techniek, begrijp je beter waarnaar je kijkt... en of het verkoopspraatje eigenlijk wel deugt.
Repoussé, verloren was-methode, vuur-vergulden, patineren, ciseleren… The gilded Buddha legt het met tekst en foto’s geduldig en nauwgezet uit.
Hierdoor strekt het boek veel verder dan alleen het eeuwenoude, Newarese vakmanschap.
Menig Chinees, Tibetaans of Indiaas beeld werd ooit gemaakt door kunstzinnige vaklieden uit de Kathmandu vallei. Niemand weet waarom uitgerekend de Newarezen zulke meesters waren in metaalbewerking. Zoals ook nooit duidelijk is vastgesteld waarom hun taal zoveel Birmees-Tibetaanse invloeden kent.
Leidden hun eigen stupa- en tempelvormen ertoe en omgekeerd? Of kwam het door de vraag van verre kloosters: ‘Waar vinden we een familiebedrijf dat gedurende enkele decennia tot een eeuw 1008, 10.008 of 100.008 dezelfde beeldjes van Avalokiteshvara kan maken?’
Feit is dat ze tot ver in de omtrek werden uitgenodigd.
Een van hen ontwierp en passent de ‘typisch Chinese’ tempeltoren.
Wie The gilded Buddha leest, begrijpt waarom het pakweg een half jaar duurt voordat bijvoorbeeld bovenstaand boeddhabeeld tot stand komt: boetseren, tot mal maken, gieten, bevrijden, repareren van het gietsel, lassen, beitelen, ciseleren, vuur-vergulden, patineren…
Om zo'n half jaar energie te steken in een beeld (als hiernaast) dat dan nog verkocht moet worden, is riskant. Zeker als je een gezin dient te onderhouden dat naar school gaat, dat een smartphone (als computer) nodig heeft en al wat globalisering nog meer verlangt.
Teken je echter in als contractarbeider naar Arabische landen dan verdien je weliswaar minimaal maar wèl voor een vaste periode van vijf jaar of langer.
Een andere reden waardoor het vak verandert – zo niet uitsterft – is dat het bij gevolg wegglijdt van kunstvaardigheid naar massaproductie. Mèt bijbehorende milieuvervuiling.
Misschien draagt dit boek ertoe bij dat het proces wordt gekeerd doordat men kwaliteit gaat herkennen en bereid is ervoor te betalen.
PS: Het zware 328 pagina’s tellende, hardcover boek werd gedrukt in Memmingen (Dld) en kwam dankzij stichtingen en anonieme filantropen tot stand.
The gilded Buddha kost € 85,=
Omdat boekhandels het niet in huis hebben en bestelling & levering nogal wat tijd en moeite in beslag neemt, hebben we een aantal exemplaren in de winkel liggen.
Dat wil zeggen: de Engelse versie. De oorspronkelijke titel luidt Der vergoldete Buddha.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten