Er zijn veel malloten werkzaam bij de Volkskrant-redactie. Eén van hen is Sander van Walsum.
Moslims door Volkskrant-redacteur ten onrechte op matje geroepen voor terreur (reactie op Volkskrant-stuk)
zaterdag 23 augustus 2014
Onderstaand stuk stuurde ik naar de Volkskrant, als reactie op “Zeggen dat moslimterreur niets met islam te maken heeft, is niet voldoende”, door Sander van Walsum als Volkskrant-commentaar geschreven en geplaatst op 21 augustus. De Volkskrant koos ervoor om mijn stuk niet te plaatsen., maar hier is het verhaal, een fractie geredigeerd qua link, cursivering, lettertekens en dergelijke dus alsnog.
Sander van Walsum eist in een Volkskrant-opiniestuk op stellige toon van moslims dat zij afstand nemen van het soort jihadistische terreur die tot de onthoofding van journalist James Foley heeft geleid. De auteur hanteert daarin gevaarlijke drogredeneringen en generalisaties waarmee op welhaast Wilderiaanse wijze de complete moslimgemeenschap in de hoek wordt gezet als ‘medeplichtig, tenzij’. Een soortgelijk stuk over het verband tussen joden en Israëlische staatsterreur zou onmiddellijk wegens antisemitisme worden neergesabeld, en terecht. Maar dezelfde redenering op moslims toegepast, dat is kennelijk geen enkel probleem voor een Volkskrant-redacteur?
Van Walsum begint met vaststellen “hoezeer het schrikbeeld van een jihad in het Westen al realiteit is.” Hij stelt vervolgens:“Van een geloofwaardige afwijzing van moslimterreur binnen de eigen gemeenschap is vooralsnog geen sprake. En hij roept op: “Zij ( de “islamitische terroristen”) kunnen alleen worden bestreden in eigen kring.” En daar zit de adder: die “eigen kring”. Van Walsum heeft al bij voorbaat uitgemaakt dat IS(IS)-terroristen in de “eigen kring” van moslims zitten. Dat is een aanname van hem. Dat is geen feit. Een feit is wel dat de afschuw, juist ook in moslim-kringen, van dit soort daden die uit naam van de islam worden uitgevoerd, vrijwel universeel is. IS(IS) heeft met de islam ongeveer net zo veel te maken als Breivik met het christendom. Faalt mijn geheugen, of heb ik oproepen van van Walsum aan Vaticaan, de Wereldraad van Kerken en het CDA om afstand te nemen van ‘het christelijke kruisvaarderdom’ helemaal gemist?
Van Walsum motiveert zijn oproep met: “Zolang terroristen zich op de zuiver islam beroepen, heeft hun terrorisme alles met de islam te maken – of ‘gematigden’ dit nu leuk vinden of niet.” Dus, als er morgen een idioot opstaat en alle NRC-redacteuren uitroeit uit naam van de ‘zuivere Volkskrant’ dan heeft dat terrorisme ‘alles met de Volkskrant te maken, of de gematigde Van Walsum dat nu leuk vindt of niet’? Met deze redenering hebben de terroristen al bij voorbaat gelijk als ze zich beroepen op een zuivere versie van wie of wat dan ook. Met deze redenering hebben de terroristen bij voorbaat al gewonnen.
En er is nog iets. Terecht ontsteken mensen in woede als sommige onnadenkende (of fout nadenkende) mensen in hun woede over Israëlische luchtaanvallen joden in het algemeen verantwoordelijk stellen voor die misdaden van Israël. Speciaal van joden eisen dat ze afstand nemen van blokkade en bombardementen op Gaza vinden we onjuist, en dat is het ook. Het behandelt een hele gemeenschap tot medeplichtig-tenzij aan de misdaden die uit naam van die gemeenschap door een extremistische Likoed-partij en een terroristische gewapende macht in de vorm van de IDF worden bedreven. Als er gezegd zou worden dat en ‘van een geloofwaardige afwijzing van Israëlisch staatsterrorisme binnen de eigen gemeenschap’ geen sprake is, dan zou er meteen worden tegengeworpen: joden zijn niet de ‘eigen gemeenschap’ van mijnheer Netanyahu en dat IDF. Maar hetzelfde geldt bij moslims dan ook: de moslimgemeenschap is, ik herhaal het nog maar eens, niet de ‘eigen gemeenschap’ van ISIS.
Het verband tussen islam en terrorisme zoals Van Walsum dat suggereert, is niet-bestaand, net als de verantwoordelijkheid van speciaal “de moslimgemeenschap” om van IS(IS) afstand te moeten nemen. Daarmee laat Van Walsum zien dat hij misschien een loopbaan als woordvoerder van Geert Wilders heeft misgelopen. Het artikel is wéér een klap in het gezicht van moslims, leden van een gemeenschap die de afgelopen jaren al veel te veel van dit soort klappen te incasseren heeft gekregen. Met serieuze kritische journalistiek heeft zijn suggestieve schrijfsel weinig tot niets te maken.
Peter Storm,
publicist en blogger v ia http://www.ravotr.nl
Sander van Walsum van de Volkskrant
Sander van Walsum: 'Met de hele familie gingen we in de Amsterdamse Koopmaansbeurs voor het bestaansrecht van de staat Israël betogen – waar ik mij hevig stoorde aan het feit dat een kleine tegendemonstratie van PLO-sympathisanten niet uiteen werd geslagen.'
He knows how hard we're trying
He hears the babies crying
He sees the old folks dying
Wat bedoelt Sander van Walsum nu precies met 'liefde voor het beloofde land'? Is Sander van Walsum een fundamentalistische christen die meent dat de joods-christelijke god de joden als 'het uitverkoren volk' ziet dat van de allerhoogste Israel heeft ontvangen als 'het beloofde land' nadat 'van de steden dezer volken, die u de HEERE, uw God, ten erve geeft, zult gij niets laten leven, dat adem heeft',zoals de genocide van de oorspronkelijke bewoners in Deuteronomium 20:16-17 beschreven staat? Is deze Volkskrant-journalist net als de fundamentalistische christenen van mening dat eerst alle joden naar 'het heilige land' terugmoeten voordat de christelijke god de voorspelde Armageddon kan beginnen, de Eindtijd, waarin de finale afrekening wordt opgemaakt, het totale bloedbad, waarbij iedereen die niet in de ware christelijke god gelooft, dus ook de joden die weigeren zich te bekeren, zullen worden vernietigd? Ik weet het niet, ik weet wel dat de naam Van Walsum staat voor een familie met een streng protestantse CHU-achtergrond.
Het zou natuurlijk ook kunnen dat Sander van Walsum uit een filosemitisch gezin komt, getuige zijn 'sissende' vader en zijn ontboezeming dat hij zich 'hevig stoorde aan het feit dat een kleine tegendemonstratie van PLO-sympathisanten niet uiteen werd geslagen', hetgeen aantoont dat Van Walsums opvattingen over democratie op zijn minst verdacht zijn. Maar goed, vanwaar deze onverdraagzaamheid, en deze zogeheten 'liefde voor het beloofde land'? Laten we eerst eens die 'liefde' analyseren. Liefde voor een land? Wat bedoelt hij daarmee? Liefde voor de woestijn, de laagvlakte, de heuvels van Galilea? Nee, Sander van Walsum bedoelt liefde voor het volk van Israel. Dat wil zeggen, liefde niet voor alle bewoners van het land, maar voor de ongeveer 80 procent ervan, te weten de Joden die er wonen. Waarom heeft Sander van Walsum de Joden van Israel lief? Vanwaar zijn filosemitisme? De Bijbel? Kan, maar het zou ook vanwege een andere reden zijn. Ik bedoel daarmee dat sommige westerlingen van de Joden in Israel houden, omdat zijzelf een slecht geweten hebben. Twee jaar geleden schreef ik dit:
Sinds ik me als journalist/schrijver bezig hou met Israel en Palestina ben ik uitgegaan van het besef dat we hier te maken hebben met een immense tragedie. Een getraumatiseerd volk traumatiseert nu een ander volk, terwijl de werkelijke oorzaak van de tragedie het langdurige Europese antisemitisme is dat uiteindelijk uitmondde in de barbarij van de holocaust. Een van origine christelijk probleem werd in het overwegend islamitische Midden Oosten gedumpt. De Palestijnen moeten de prijs betalen voor de Europese terreur tegen de joden. Dat maakt de Europeanen direct mede verantwoordelijk voor de tragedie. Ook al dragen wij, de mensen van de naoorlogse generaties, er geen schuld aan, wij houden de rechteloosheid van de Palestijnen in stand door onze consequentieloze steun aan de Israelische politiek van expansionisme. Ik zelf ben geboren in 1947 als kind van een vader die vijf jaar lang op een Nederlandse zeeboot tegen zowel de Duitsers als de Japanners vocht en voor zijn moed en trouw, begrippen die nauwelijks meer bestaan in het dagelijkse taalgebruik, meermaals gedecoreerd werd door koningin en vaderland. Mijn moeder was een Schotse die bij de Britse Marva diende, een vrouwenkorps dat een ondersteunende taak had in de strijd tegen de nazi’s. Ze ontmoette mijn vader toen zijn duikboot voor korte tijd in een Schotse bunkerhaven lag. Wat dat betreft ben ik een gezegend iemand, mijn ouders waren helden en hoefden zich voor niets te schamen. Ze hadden iets gedaan, ze hadden voor iets gestaan, ze hadden zich niet laten verlammen door angst, vooral mijn vader niet die al die jaren in een uiterst beperkte ruimte op de rand van de dood had geleefd. Zelf sprak hij nooit over de oorlog. Hij kon het niet. Wel zong hij met mijn moeder tijdens het afwassen de hits van Vera Lynn, de “Sweetheart of the Forces.” Na zijn overlijden trof ik tussen alle spullen een ijzeren kistje aan met zijn medailles, onderscheidingstekens als bewijs van zijn strijd tegen de terreur. Mijn ouders hadden ze mij en mijn zuster nooit laten zien. Dat was onnodig, verzet tegen onrecht hoefde niet beloond te worden, het was net zo normaal als ademhalen. Niet dat mijn ouders radicalen waren, geenszins zelfs, ze waren uiterst gematigde sociaal-democraten die de oude Drees respecteerden. Maar ze hadden zich verzet toen het moest, toen de beschaving ten onder dreigde te gaan. Dit in tegenstelling tot vele anderen, en daarmee bedoel ik niet alleen de mensen die op de een of andere manier collaboreerden, of vanachter de vitrage toe hadden gekeken hoe de buren werden afgevoerd, maar ook de joodse overlevenden, die lijdzaam naar de vernietigingskampen waren afgevoerd. De Israelische historica Idith Zertal schrijft over hen: “Overlevenden dragen een soort levenlange schuld, een schuld zowel door zichzelf als anderen opgelegd, juist omdat ze hebben overleefd, juist het kenmerk van het overleven is hun overtreding, het delict te hebben overleefd op een plaats en in een tijd waarin zij geacht werden dood te zijn. Alleen door te sterven – dat wil zeggen zich aan te sluiten bij alle andere doden hoe laat dan ook – kan hen van die schuld ontheffen. Sommigen worden gemarteld door het schuldgevoel niet genoeg te hebben gedaan om de anderen te redden, of om de stervenden te troosten en hun laatste uren draaglijker te maken. ‘[Realistischer] is zelfverwijt, of de beschuldiging te hebben gefaald in termen van menselijke solidariteit,” schreef de Auschwitz overlevende en zijn mythische getuige Primo Levi.” De joodse filosoof Jean Améry, die net als Levi, enkele decennia na zijn bevrijding uit Auschwitz zelfmoord pleegde, schreef: “Een ieder die gefolterd is blijft gefolterd. Een ieder die geleden heeft onder martelingen zal nooit meer in staat zijn om in vrede met de wereld te leven; het walgelijke van de vernietiging wordt nooit teniet gedaan. Het geloof in de mensheid dat al aangetast wordt bij de eerste klap in het gezicht, en vervolgens te gronde gericht wordt door foltering, wordt nooit meer hersteld.” En Jorge Semprun die Buchenwald overleefde beschreef zijn ervaringen aldus: “De dood was niet iets waar we langs glipten, waar we als het ware rakelings langs schoven, iets waarvan we gered werden… We leefden het. Wij zijn geen overlevenden maar geesten… Het is een ongelooflijk feit, dat je niet kunt delen en onvoorstelbaar is… en toch hadden we deze ervaring van de dood.” Of zoals de lijdzaam op de dood wachtende joden van Auschwitz lieten weten: “Wij, die hier aan het sterven zijn in het aangezicht van de onverschilligheid in de wereld, een onverschilligheid zo koud als het ijs van de Noord Pool, wij die vergeten zijn door de levenden, voelen de behoefte om iets na te laten voor de komende generaties – en als dat geen volledige verslagen zijn dan tenminste fragmenten en overblijfselen; wat we voelden, wij de levende doden, wat we dachten en wat we wilden.”
Onverschilligheid is de grootste zonde, leerden mijn ouders me, de kille onverschilligheid tegenover het lijden van anderen. Door onverschilligheid waren net voor mijn geboorte miljoenen onschuldigen door onverschilligheid vermoord, op een kille fabrieksmatige manier. Vooral mijn moeder bracht me op een onnadrukkelijke manier het besef bij dat zeker bevoorrechte mensen onrecht dienden te bestrijden. Het spreekt voor zich dat deze houding niets zegt over anderen. Immers, ieder mens zit tot op zekere hoogte gevangen in het web van de geschiedenis, de dwang van het verleden, en de wetmatigheid van de zojuist beschreven oorzaak en gevolg. Vrijheid is tot op grote hoogte een mythe. Wat weten wij bevoorrechte naoorlogse westerlingen precies van onszelf, in ons beschermt milieu, waar geen honger bestaat, geen permanente levensbedreiging, geen oorlog? Wat gebeurt er met ons wanneer we van het ene op het andere moment uit ons vertrouwd paradijs vallen, wanneer het ondenkbare ineens realiteit blijkt te zijn? Na de plotselinge dood van haar man schrijft de Amerikaanse journaliste Joan Didion in haar boek Het Jaar van Magisch Denken: “iedereen die met een plotselinge ramp te maken krijgt vertelt dat de omstandigheden waarin dat ondenkbare plaatsvond zo alledaags waren: geen wolkje aan de lucht waaruit het vliegtuig naar beneden viel, de doodnormale boodschappenronde die eindigde op de vluchtstrook met de auto in vlammen, de kinderen die net als anders aan het schommelen waren toen de ratelslang vanuit de klimop toesloeg,” of, om nog een voorbeeld te geven, het moment dat je ouders vanaf het perron naar de gaskamer liepen terwijl de warme zomerzon vrolijk door hun haren scheen. Probeer je je te verplaatsen in de mensen die net in de hel waren gearriveerd, mensen die door Primo Levi en Leonardo de Benedetti beschreven werden in het Auschwitz Rapport: “Moe, hongerig, half slapend, verbijsterd door wat ze al gezien hadden en zich ongerust makend over de onmiddellijke toekomst, maar bovenal angstig over het lot van hun geliefden van wie ze een paar uur eerder plotseling en wreed waren gescheiden, met hun gedachten gepijnigd door sombere en tragische voorgevoelens, moesten ze de hele nacht rechtop blijven staan, met hun voeten in het water dat uit pijpen druppelde en over de vloer liep.” Zelfs op je verjaardag kon je worden vergast, die gedachte, die onvoorstelbare wreedheid van de willekeur, het inferno dat letterlijk om de hoek lag, als het ware midden tussen de gewone mensen die net deden alsof het dagelijks leven ongestoord doorging. Hoe verandert een gedeporteerde die alles ineens verliest, hoe overleeft een slachtoffer psychisch na fysiek de hel te hebben overleefd? Na te zijn grootgebracht in een beschaving, althans zo had de vervolgde al die tijd gedacht? Ineens stonden hij of zij letterlijk naakt op een plein, overgeleverd aan de grootste beulen, in dienst van dezelfde beschaving die hen had leren lezen en schrijven. Verraad is misschien wel het ergste, het kleurt niet alleen het heden, maar ook de toekomst en nog gruwelijker, het verleden. Niets is meer wat het leek, alles is ineens een leugen geworden. Een leven zonder bescherming is angstaanjagend een eenzaam, alleen door vertrouwen kan een mens banden met een ander of een gemeenschap opbouwen. Een fundamentele schending van dat vertrouwen kan ons begrip van de wereld en onze plaats daarin totaal vernietigen. In Israel: een blanco cheque zegt de regisseur Leonard Frank: “Ik ben grootgebracht met een verhaal over verraad. Een hele goede vriend van mijn vader bleek niet zo’n goede vriend. Toen mij vader hem in de oorlog om hulp vroeg, werd hem de deur gewezen. Het is geen voorbeeld waarop men een reëel leven kan baseren, maar ik kan het niet meer los zien van mijn leven als jood in Nederland. Als je, vijf maanden oud, moet onderduiken omdat je anders wordt doodgeschoten of vergast, waar moet je dan je idealen en illusies vandaan halen.” Inderdaad, waar kan geloof in de mensheid dan nog op berusten? In elk geval niet op de Verlichtingsidealen, die ervan uitgaan dat de mens door meer kennis fatsoenlijker gaat leven. En ook niet op een geloof in een barmhartige God. Maar waarop dan wel? Het is logisch dat men dan terugvalt op de groep, op de familie, de stam, het volk waartoe men meent te behoren? De angst voor de wereld en het wantrouwen zijn een geconditioneerde reflex geworden.
Lees verder: http://www.stanvanhoucke.net/deoneindigeoorlog/interviews/inleiding1.html
Is het voorafgaande een verklaring voor Sander van Walsums' filosemitisme, zijn 'liefde' voor de Joden in 'het beloofde land'? Duidelijk is in elk geval dat zijn betrokkenheid leidt tot een ondemocratische houding. Hoe komt dat?
http://stanvanhoucke.blogspot.nl/2010/01/sander-van-walsum-van-de-volkskrant.html
He gives us all his love
He gives us all his love
He's smiling down on us
From up above
And he's giving us all his love
He gives us all his love
He's smiling down on us
From up above
And he's giving us all his love
He knows how hard we're trying
He hears the babies crying
He sees the old folks dying
And he gives us all his love
Randy Newman
Wat bedoelt Sander van Walsum nu precies met 'liefde voor het beloofde land'? Is Sander van Walsum een fundamentalistische christen die meent dat de joods-christelijke god de joden als 'het uitverkoren volk' ziet dat van de allerhoogste Israel heeft ontvangen als 'het beloofde land' nadat 'van de steden dezer volken, die u de HEERE, uw God, ten erve geeft, zult gij niets laten leven, dat adem heeft',zoals de genocide van de oorspronkelijke bewoners in Deuteronomium 20:16-17 beschreven staat? Is deze Volkskrant-journalist net als de fundamentalistische christenen van mening dat eerst alle joden naar 'het heilige land' terugmoeten voordat de christelijke god de voorspelde Armageddon kan beginnen, de Eindtijd, waarin de finale afrekening wordt opgemaakt, het totale bloedbad, waarbij iedereen die niet in de ware christelijke god gelooft, dus ook de joden die weigeren zich te bekeren, zullen worden vernietigd? Ik weet het niet, ik weet wel dat de naam Van Walsum staat voor een familie met een streng protestantse CHU-achtergrond.
Het zou natuurlijk ook kunnen dat Sander van Walsum uit een filosemitisch gezin komt, getuige zijn 'sissende' vader en zijn ontboezeming dat hij zich 'hevig stoorde aan het feit dat een kleine tegendemonstratie van PLO-sympathisanten niet uiteen werd geslagen', hetgeen aantoont dat Van Walsums opvattingen over democratie op zijn minst verdacht zijn. Maar goed, vanwaar deze onverdraagzaamheid, en deze zogeheten 'liefde voor het beloofde land'? Laten we eerst eens die 'liefde' analyseren. Liefde voor een land? Wat bedoelt hij daarmee? Liefde voor de woestijn, de laagvlakte, de heuvels van Galilea? Nee, Sander van Walsum bedoelt liefde voor het volk van Israel. Dat wil zeggen, liefde niet voor alle bewoners van het land, maar voor de ongeveer 80 procent ervan, te weten de Joden die er wonen. Waarom heeft Sander van Walsum de Joden van Israel lief? Vanwaar zijn filosemitisme? De Bijbel? Kan, maar het zou ook vanwege een andere reden zijn. Ik bedoel daarmee dat sommige westerlingen van de Joden in Israel houden, omdat zijzelf een slecht geweten hebben. Twee jaar geleden schreef ik dit:
Sinds ik me als journalist/schrijver bezig hou met Israel en Palestina ben ik uitgegaan van het besef dat we hier te maken hebben met een immense tragedie. Een getraumatiseerd volk traumatiseert nu een ander volk, terwijl de werkelijke oorzaak van de tragedie het langdurige Europese antisemitisme is dat uiteindelijk uitmondde in de barbarij van de holocaust. Een van origine christelijk probleem werd in het overwegend islamitische Midden Oosten gedumpt. De Palestijnen moeten de prijs betalen voor de Europese terreur tegen de joden. Dat maakt de Europeanen direct mede verantwoordelijk voor de tragedie. Ook al dragen wij, de mensen van de naoorlogse generaties, er geen schuld aan, wij houden de rechteloosheid van de Palestijnen in stand door onze consequentieloze steun aan de Israelische politiek van expansionisme. Ik zelf ben geboren in 1947 als kind van een vader die vijf jaar lang op een Nederlandse zeeboot tegen zowel de Duitsers als de Japanners vocht en voor zijn moed en trouw, begrippen die nauwelijks meer bestaan in het dagelijkse taalgebruik, meermaals gedecoreerd werd door koningin en vaderland. Mijn moeder was een Schotse die bij de Britse Marva diende, een vrouwenkorps dat een ondersteunende taak had in de strijd tegen de nazi’s. Ze ontmoette mijn vader toen zijn duikboot voor korte tijd in een Schotse bunkerhaven lag. Wat dat betreft ben ik een gezegend iemand, mijn ouders waren helden en hoefden zich voor niets te schamen. Ze hadden iets gedaan, ze hadden voor iets gestaan, ze hadden zich niet laten verlammen door angst, vooral mijn vader niet die al die jaren in een uiterst beperkte ruimte op de rand van de dood had geleefd. Zelf sprak hij nooit over de oorlog. Hij kon het niet. Wel zong hij met mijn moeder tijdens het afwassen de hits van Vera Lynn, de “Sweetheart of the Forces.” Na zijn overlijden trof ik tussen alle spullen een ijzeren kistje aan met zijn medailles, onderscheidingstekens als bewijs van zijn strijd tegen de terreur. Mijn ouders hadden ze mij en mijn zuster nooit laten zien. Dat was onnodig, verzet tegen onrecht hoefde niet beloond te worden, het was net zo normaal als ademhalen. Niet dat mijn ouders radicalen waren, geenszins zelfs, ze waren uiterst gematigde sociaal-democraten die de oude Drees respecteerden. Maar ze hadden zich verzet toen het moest, toen de beschaving ten onder dreigde te gaan. Dit in tegenstelling tot vele anderen, en daarmee bedoel ik niet alleen de mensen die op de een of andere manier collaboreerden, of vanachter de vitrage toe hadden gekeken hoe de buren werden afgevoerd, maar ook de joodse overlevenden, die lijdzaam naar de vernietigingskampen waren afgevoerd. De Israelische historica Idith Zertal schrijft over hen: “Overlevenden dragen een soort levenlange schuld, een schuld zowel door zichzelf als anderen opgelegd, juist omdat ze hebben overleefd, juist het kenmerk van het overleven is hun overtreding, het delict te hebben overleefd op een plaats en in een tijd waarin zij geacht werden dood te zijn. Alleen door te sterven – dat wil zeggen zich aan te sluiten bij alle andere doden hoe laat dan ook – kan hen van die schuld ontheffen. Sommigen worden gemarteld door het schuldgevoel niet genoeg te hebben gedaan om de anderen te redden, of om de stervenden te troosten en hun laatste uren draaglijker te maken. ‘[Realistischer] is zelfverwijt, of de beschuldiging te hebben gefaald in termen van menselijke solidariteit,” schreef de Auschwitz overlevende en zijn mythische getuige Primo Levi.” De joodse filosoof Jean Améry, die net als Levi, enkele decennia na zijn bevrijding uit Auschwitz zelfmoord pleegde, schreef: “Een ieder die gefolterd is blijft gefolterd. Een ieder die geleden heeft onder martelingen zal nooit meer in staat zijn om in vrede met de wereld te leven; het walgelijke van de vernietiging wordt nooit teniet gedaan. Het geloof in de mensheid dat al aangetast wordt bij de eerste klap in het gezicht, en vervolgens te gronde gericht wordt door foltering, wordt nooit meer hersteld.” En Jorge Semprun die Buchenwald overleefde beschreef zijn ervaringen aldus: “De dood was niet iets waar we langs glipten, waar we als het ware rakelings langs schoven, iets waarvan we gered werden… We leefden het. Wij zijn geen overlevenden maar geesten… Het is een ongelooflijk feit, dat je niet kunt delen en onvoorstelbaar is… en toch hadden we deze ervaring van de dood.” Of zoals de lijdzaam op de dood wachtende joden van Auschwitz lieten weten: “Wij, die hier aan het sterven zijn in het aangezicht van de onverschilligheid in de wereld, een onverschilligheid zo koud als het ijs van de Noord Pool, wij die vergeten zijn door de levenden, voelen de behoefte om iets na te laten voor de komende generaties – en als dat geen volledige verslagen zijn dan tenminste fragmenten en overblijfselen; wat we voelden, wij de levende doden, wat we dachten en wat we wilden.”
Onverschilligheid is de grootste zonde, leerden mijn ouders me, de kille onverschilligheid tegenover het lijden van anderen. Door onverschilligheid waren net voor mijn geboorte miljoenen onschuldigen door onverschilligheid vermoord, op een kille fabrieksmatige manier. Vooral mijn moeder bracht me op een onnadrukkelijke manier het besef bij dat zeker bevoorrechte mensen onrecht dienden te bestrijden. Het spreekt voor zich dat deze houding niets zegt over anderen. Immers, ieder mens zit tot op zekere hoogte gevangen in het web van de geschiedenis, de dwang van het verleden, en de wetmatigheid van de zojuist beschreven oorzaak en gevolg. Vrijheid is tot op grote hoogte een mythe. Wat weten wij bevoorrechte naoorlogse westerlingen precies van onszelf, in ons beschermt milieu, waar geen honger bestaat, geen permanente levensbedreiging, geen oorlog? Wat gebeurt er met ons wanneer we van het ene op het andere moment uit ons vertrouwd paradijs vallen, wanneer het ondenkbare ineens realiteit blijkt te zijn? Na de plotselinge dood van haar man schrijft de Amerikaanse journaliste Joan Didion in haar boek Het Jaar van Magisch Denken: “iedereen die met een plotselinge ramp te maken krijgt vertelt dat de omstandigheden waarin dat ondenkbare plaatsvond zo alledaags waren: geen wolkje aan de lucht waaruit het vliegtuig naar beneden viel, de doodnormale boodschappenronde die eindigde op de vluchtstrook met de auto in vlammen, de kinderen die net als anders aan het schommelen waren toen de ratelslang vanuit de klimop toesloeg,” of, om nog een voorbeeld te geven, het moment dat je ouders vanaf het perron naar de gaskamer liepen terwijl de warme zomerzon vrolijk door hun haren scheen. Probeer je je te verplaatsen in de mensen die net in de hel waren gearriveerd, mensen die door Primo Levi en Leonardo de Benedetti beschreven werden in het Auschwitz Rapport: “Moe, hongerig, half slapend, verbijsterd door wat ze al gezien hadden en zich ongerust makend over de onmiddellijke toekomst, maar bovenal angstig over het lot van hun geliefden van wie ze een paar uur eerder plotseling en wreed waren gescheiden, met hun gedachten gepijnigd door sombere en tragische voorgevoelens, moesten ze de hele nacht rechtop blijven staan, met hun voeten in het water dat uit pijpen druppelde en over de vloer liep.” Zelfs op je verjaardag kon je worden vergast, die gedachte, die onvoorstelbare wreedheid van de willekeur, het inferno dat letterlijk om de hoek lag, als het ware midden tussen de gewone mensen die net deden alsof het dagelijks leven ongestoord doorging. Hoe verandert een gedeporteerde die alles ineens verliest, hoe overleeft een slachtoffer psychisch na fysiek de hel te hebben overleefd? Na te zijn grootgebracht in een beschaving, althans zo had de vervolgde al die tijd gedacht? Ineens stonden hij of zij letterlijk naakt op een plein, overgeleverd aan de grootste beulen, in dienst van dezelfde beschaving die hen had leren lezen en schrijven. Verraad is misschien wel het ergste, het kleurt niet alleen het heden, maar ook de toekomst en nog gruwelijker, het verleden. Niets is meer wat het leek, alles is ineens een leugen geworden. Een leven zonder bescherming is angstaanjagend een eenzaam, alleen door vertrouwen kan een mens banden met een ander of een gemeenschap opbouwen. Een fundamentele schending van dat vertrouwen kan ons begrip van de wereld en onze plaats daarin totaal vernietigen. In Israel: een blanco cheque zegt de regisseur Leonard Frank: “Ik ben grootgebracht met een verhaal over verraad. Een hele goede vriend van mijn vader bleek niet zo’n goede vriend. Toen mij vader hem in de oorlog om hulp vroeg, werd hem de deur gewezen. Het is geen voorbeeld waarop men een reëel leven kan baseren, maar ik kan het niet meer los zien van mijn leven als jood in Nederland. Als je, vijf maanden oud, moet onderduiken omdat je anders wordt doodgeschoten of vergast, waar moet je dan je idealen en illusies vandaan halen.” Inderdaad, waar kan geloof in de mensheid dan nog op berusten? In elk geval niet op de Verlichtingsidealen, die ervan uitgaan dat de mens door meer kennis fatsoenlijker gaat leven. En ook niet op een geloof in een barmhartige God. Maar waarop dan wel? Het is logisch dat men dan terugvalt op de groep, op de familie, de stam, het volk waartoe men meent te behoren? De angst voor de wereld en het wantrouwen zijn een geconditioneerde reflex geworden.
Lees verder: http://www.stanvanhoucke.net/deoneindigeoorlog/interviews/inleiding1.html
Is het voorafgaande een verklaring voor Sander van Walsums' filosemitisme, zijn 'liefde' voor de Joden in 'het beloofde land'? Duidelijk is in elk geval dat zijn betrokkenheid leidt tot een ondemocratische houding. Hoe komt dat?
http://stanvanhoucke.blogspot.nl/2010/01/sander-van-walsum-van-de-volkskrant.html
Palestijns slachtoffertje van zionistisch fascisme.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten