Femke Halsema. Oef. 13

Was me dat even lachen. Het leukste meisje van de klas met het stoutste jongetje van de klas. Ons kent ons.

Een oude vriend van me attenddeerde me op deze twitteraarster:

@FemkeHalsema: Woensdag speechen ter ere van het 50-jarig bestaan van de Raad voor de Journalistiek over oude/nieuwe media. Iemand nog een creatief idee? (Femke Halsema)

Jazeker, mevrouw Halsema, ik zou mijn collega's het volgende voorleggen:

De auteur Milan Kundera die journalisten de ‘termieten van de reductie’ heeft genoemd, termieten die zelfs ‘de grootste liefde terugbrengen tot een geraamte van schrale herinneringen’ beschrijft mijn collega's aldus:

Over de hele wereld strooien ze dezelfde simplificaties en cliche’’s uit waarvan mag worden aangenomen dat ze door de meerderheid zullen worden aanvaard, door allen, door de hele mensheid. En het is niet zo belangrijk dat in de verschillende organen van de media de verschillende politieke belangen tot uiting komen. Achter het uiterlijke verschil heerst een en dezelfde geest. Je hoeft de Amerikaanse en Europese opiniebladen maar door te kijken, van rechts zowel als links, van Time tot Der Spiegel: in al die bladen tref je dezelfde kijk op het leven aan, die zich in dezelfde volgorde waarin hun inhoudsopgave is opgebouwd weerspiegelt, in dezelfde rubrieken, dezelfde journalistieke aanpak, dezelfde woordkeus en stijl, in dezelfde artistieke voorkeuren en in dezelfde hierarchie van wat ze belangrijk en onbeduidend achten. De gemeenschappelijke geestesgesteldheid van de massamedia, die schuilgaat achter hun politieke verscheidenheid is de geest van de tijd.

En die tijdgeest heeft ervoor gezorgd dat -- in de woorden van de Britse auteur John Berger -- ‘er grote delen van de… arbeiders en middenklasse bestaan die zich niet helder kunnen uitdrukken als gevolg van de grootscheepse culturele deprivatie. De middelen om datgene wat ze weten te vertalen in gedachten is hen ontnomen… Ze bezitten geen voorbeelden die ze kunnen volgen, waarbij woorden ervaringen duidelijk maken.’ Een avondje televisie kijken en men weet wat Berger bedoeld. ‘Wat kan er, uitgezonderd halve waarheden, grove simplificaties of onbenulligheden, overgebracht worden aan dat halfgeletterde massale gehoor, dat… overal de voorstelling mag bijwonen?’ zo merkte de gerespecteerde hoogleraar George Steiner op. Dit zijn kwalificaties van ter zake kundigen. Legt u deze uitspraken eens voor aan mijn collega's en u zult verrast staan over het cynisme dat u vervolgens als reactie krijgt. En vindt u dit te pittig, dan kunt u hen altijd nog vragen hoe het te verklaren is dat de parlementaire pers de opkomst van de Fortuynachtigen niet voorzag, terwijl men toch aangesteld was om de werkelijkheid in kaart te brengen. Om de pil wat te verzachten kunt u enige zelfkritiek eraan vooraf laten gaan, zoals de constatering dat ondanks het feit dat u al die jaren de zelfbenoemde stem van links was de ineenstorting van het neoliberalisme in onze polder tot de overwinning leidde van de neoliberale VVD. Of moet ik stellen dat extreem rechts en rechts juist wonnen omdat u en de uwen al die jaren geen alternatief konden geven voor de neoliberale doctrine? Hoe dan ook, bespreek het eens met de journaslisten.

Overigens, mocht Hans Wansink van de Volkskrant aanwezig zijn dan kunt u met hem het volgende bespreken. Wansink schrijft in de Volkskrant van vandaag:

Barack Obama is nog steeds dezelfde knappe man, die met zijn sonore stem heel mooi verstandige dingen kan zeggen. Maar het werkt niet meer, hij inspireert de massa niet langer.

Dus met wat mooie woorden en een knappe kop inspireert men in de VS de massa. Klopt deze bewering? Ik denk het niet, want feit is dat 43 procent van de Amerikaanse kiesgerechtigden niet kwam opdagen bij de laatste presidentsverkiezingen. Dus bijna de helft werd niet geinspireerd door 'zijn sonore stem' die 'heel mooi verstandige dingen' zei. Bovendien 'Obama got 53 percent of the broad electorate to vote for him,' oftewel ongeveer de helft van de helft, zijnde iets meer dan eenkwart van de Amerikaanse kiezers, een absolute minderheid. Alleen de opiniemakers en de journalisten in het algemeen waren diep onder de indruk van de 'eerste zwarte president,' waren in hun eigen propaganda gaan geloven en meenden werkelijk dat Obama zijn belofte 'change we can believe' zou gaan waarmaken. De overgrote meerderheid van de stemmers was minder naief, en vond het niet de moeite waard om naar het stemhokje te gaan of stemde op McCain, die de meerderheid van de blanke stemmen kreeg. Mevrouw Halsema, u zou meneer Wansink erop kunnen wijzen dat hij dus slecht geinformeerd is en kletskoek verkoopt. Vraag hem waarom?

En dan tenslotte nog iets actueels, van de zomer reisde ik drie maanden door de VS en merkte hoe weinig krediet de Democraten nog hebben en dat ze in november enorm zouden verliezen. De Nederlandse pers verzweeg dit tot onlangs de Amerikaanse commerciele pers erover begon te berichten en mijn Nederlandse collega's dus alles eenvoudigweg bijna letterlijk konden overschrijven. Waarom is dat? Vanwaar die hondentrouw van mijn collega-journalisten? Schudt de boel eens flink wakker mevrouw Halsema, dit keer dus niet te dicht tegen de hoernalistiek aanvlijen, maar juist op kritische afstand blijven. Dat is beter ook voor de democratie. Moet u eens zien wat het effect zal zijn. Dat moet nu kunnen want politiek bent u helemaal uitgespeeld. Het onderwerp dat u gaat behandelen is -- zo lees ik -- 'oude/nieuwe media,' een onderwerp waarbij u het feit niet kunt verzwijgen dat door internet de commerciele massamedia het monopolie op de berichtgeving hebben verloren, een ontwikkeling die een democraat zou moeten toejuichen want nu kan de westerse mens meteen verschillende bronnen raadplegen zonder de vaak hinderlijke propagandistische tussenkomst van journalisten met hun gefilterde, ideologische kijk op de wereld. Vertel uw gehoor hoe blij u bent met deze ontwikkeling. In de verwachting dat dit 'creactieve' inbreng van mij als professionele journalist u geholpen heeft, veel succes.

Stan van Houcke

Journalist/Schrijver

Amsterdam