De Elite

Ruim vier jaar geleden gebruikte ik in een artikel voor de Humanist het volgende citaat van Gustave Flaubert: 'Door het kosteloos en verplicht onderwijs zal alleen maar het aantal idioten toenemen… Zonder intelligentie valt er niets te beginnen en het algemeen kiesrecht zoals dat nu bestaat, is stompzinniger dan het goddelijk recht. U zult nog wat beleven als ze het laten bestaan. De massa, het getal, is altijd dom. Veel overtuigingen heb ik niet, maar dat weet ik zeker. Niettemin moeten we de massa respecteren, hoe dwaas ze ook is, omdat zij de kiemen van een onpeilbare vruchtbaarheid in zich draagt. Geef haar de vrijheid, maar niet de macht… De hele droom van de democratie bestaat uit het verheffen van de proletariër tot het domheidspeil van de burgerman. Die droom is al gedeeltelijk verwezenlijkt. Hij leest dezelfde kranten en heeft dezelfde hartstochten,' aldus schreef op 5 oktober 1871 Gustave Flaubert in een brief aan George Sand, 62 jaar voordat Hitler democratisch aan de macht kwam. En zijn scherpzinnige analyse heeft nog steeds niets aan actualiteit verloren.' Zie: http://home.planet.nl/~houck006/Poseurs.html

Deze week schreef ik in deze weblog: 'Kunt u zich nog die beelden herinneren van hossende Dutchbatters nadat ze - zonder ook maar 1 schot te hebben gelost - uit Srebrenica waren gevlucht waardoor de grootste naoorlogse massamoord nabij Srebrenica kon plaatsvinden? Srebrenica is samen met het verraad van de joodse Nederlanders tijdens de Tweede Wereldoorlog een van de zwartste bladzijden in de moderne vaderlandse geschiedenis. Iets waarover een burger zich schaamt en liever over zwijgt. Zo niet onze voormalige wethouder van Borcula en huidige minister van Defensie, de VVD-er Henk Kamp, die met een HAVO-diploma op zak nu over over zaken als leven en dood mag meebeslissen.' Zie:
http://stanvanhoucke.blogspot.com/2006/11/srebrenica.html

Een lezer die zich 'Gompie (alleen lagere school)' noemt, reageerde met de kwalificatie dat de vermelding van de HAVO diploma een 'eltitaire opmerking' is. Ik beschouw de kwalificatie 'elitair' geenzins als iets negatiefs, het is een compliment. Er zijn altijd elites geweest en zullen er altijd zijn. De elites in de huidige massamaatschappij worden gevormd door voetballers, zangeresjes, filmsterren, populistische politici en anderen intellectuele lichtgewichten. Overal ziet men hun hoofden en over alles wordt hun mening gevraagd. Dat heeft tot een geweldige intellectuele verpaupering geleid zoals we aan en in de commerciele massamedia kunnen zien. De helden van deze consumptietijd zijn kerels als Wayne Rooney, een Britse voetballer die voor het volk zo belangrijk is dat hij de komende tien jaar een miljoen euro per maand krijgt, los van alle commerciele schnabbels. En in Nederland verdient de zanger Frans Bauer, die ik nooit heb betrapt op een coherente gedachte die van belang is voor de mensheid, handenvol geld. Tegelijkertijd krijgt de neoliberale politicus Henk Kamp, een oud-belastinginspecteur met een HAVO diploma de macht om over leven en dood van ontelbare mensen te beschikken. Geef het volk brood en spelen zodat de economische elite ongestoord haar rijkdommen nog meer kan vergroten.

Volgens de man die zich identificeert als 'Gompie (alleen lagere school)' is dit een 'elitaire opmerking.'

Er is in de westerse wereld een gevaarlijke tendens gaande. Enerzijds kiest de massa haar eigen elite, die niet veel anders kan dan liedjes zingen, met een balletje pingelen of meedoen aan spelletjesprogramma's om kiezers te trekken. Anderzijds is er een haat en afkeer ontstaan tegen de intellectuele elite. Met als gevolg dat onze maatschappij steeds verder wegzakt in moeras van middelmatigheid en gekte. 120 miljoen euro voor een voetballer terwijl mensen met een maatschappelijk veel belangrijker beroep in bijvoorbeeld de gezondheidszorg of het onderwijs permanent onderbetaald worden.

Beweer ik nu met dit betoogje dat hoog opgeleiden altijd betere beslissingen nemen? Geenzins. Winston Churchill bijvoorbeeld kreeg een elite opleiding, maar dit weerhield hem er niet van om racistische opvattingen erop na te houden die tot oorlogsmisdaden leidden. Nadat de Britten - met het oog op de olie - Irak op de tekentafel hadden ontworpen, kwamen de Koerden hiertegen in opstand. Ze werden vervolgens door de Britse Strijdkrachten met zenuwgas bestookt. Toen hiertegen politiek verzet ontstond, reageerde Winston Churchill als minister van Koloniën met de opmerking: 'Ik begrijp die teergevoeligheid niet over de inzet van gas. Ik ben er zeer voor geporteerd om gifgas te gebruiken tegen ongeciviliseerde stammen.' Elders in Irak werd de onafhankelijkheidsbeweging de kop ingedrukt door het met artillerievuur verpulveren van dorpen, het vernietigen van landbouwgrond met fosforbommen en het verspreiden van metalen kraaienpoten om het vee te verminken. Zie: http://home.planet.nl/~houck006/oorlogomolie.html

Wat ik eigenlijk bedoel is dat kennis an sich onvoldoende is, want kennis zonder inzicht is niets. Maar ook een gebrek aan kennis leidt tot niets. De schrijfster Maria Stahle citeert in een mooi artikel in NRC Magazine van dit weekeinde een beroemd opperhoofd, Black Elk, een profeet en een mysticus die tegen de blanke Amerikaanse dichter John Neihardt zei: 'Zie hoe wreed het voorkomen van de blanken is. Hun lippen zijn dun, hun neuzen scherp, hun gezichten doorploegd en verwrongen door groeven. Hun ogen hebben een spiedende uitdrukking; de blanken zijn altijd ergens op uit. Waar zijn ze op uit? Ze willen altijd iets hebben; ze zijn altijd rusteloos. We begrijpen ze niet.'

Black Elk sprak uit eigen ervaring. Zijn woorden komen voort uit een doorleefde werkelijkheid. Een beter voorbeeld van kennis en inzicht is nauwelijks denkbaar. Black Elk was door zijn eigen cultuur geschoold en kon dwars door de blanke veroveraar heenkijken.