Van Peter de Maan kreeg ik deze email:'Hoi Stan,
Ik heb een reactie op mijn weblog geplaatst nav jouw reacties op wat ik geschreven had. Ik weet nog steeds niet hoe ik op jouw log reacties moet plaatsen (moet ik me daarvoor aanmelden?), vandaar dat ik weer gebruik maak van de gewone mail:
Hoi Stan,
Ik heb je raad om jouw stuk nog een keer te lezen ter harte genomen (ik heb alles nog eens rustig nagelezen) en denk nu een beter beeld te hebben van jouw inzet in de diskussie. Je stelt dat je het woord racisme niet gebruikt hebt in je betoog. Dat klopt, ik was op het verkeerde been gezet door je verwijzing naar de opmerkingen van Youri Mulder. En voor de duidelijkheid: ik heb geen moment het idee gehad dat het je te doen was om Zidane vrij te pleiten (mij overigens ook niet om de schuld bij hem te leggen). Ik begrijp het nu zo dat je de nadruk legt op het feit dat de commerciële media altijd maar één verhaal kennen en dat dat een contextloos verhaal is. Wat dat betreft heb je gelijk met je vergelijking met de berichtgeving over de Palestijnen. De provocaties worden niet gezien (of liever gezegd: bewust verzwegen), alleen de reactie telt.
Toch blijf ik met een ongemakkelijk gevoel zitten met betrekking tot wat je schrijft.
Je geeft aan dat je kennis van Noord-Afrika je een enorme voorsprong geeft. Ik ga daar zonder meer vanuit. Ik kan me heel goed voorstellen dat Zidane zich zwaar gepakt voelt door wat Materazzi (die Zidane’s zwakke plekken door en door moet kennen vanwege hun gezamenlijke tijd bij Juventus, zoals een kennis me vertelde), maar veel minder dan iemand die een tijdlang verbleven heeft temidden van de cultuur waaruit Zidane voortkomt.
Je stelt op het einde van je reactie : ‘Eerst de feiten en dan pas desnoods de meningen.’ Dat ben ik zonder meer met je eens. Maar daar begint concreet voor mij ook het ongemak met jouw stuk: je stelt dat Materazzi zich ‘minachtend’ bekeken voelt, terwijl Zidane in feite een grap maakt. En dat iemand met een minderwaardigheidscomplex zich altijd tekort gedaan voelt.
Hier wordt Materazzi gelijk gesteld aan zijn afkomst en vanwege die afkomst een minderwaardigheidscomplex in de schoenen geschoven. En hij kan blijkbaar alleen maar reageren vanuit dat minderwaardigheidscomplex. Hoe kunnen wij dat feitelijk weten? Hoe kunnen wij ook feitelijk weten dat Zidane alleen maar een grap maakt? Ik ga ervan uit dat Zidane evengoed weet hoe hij Materazzi op een rottige manier aan moet pakken als omgekeerd, zonder overigens te stellen dat hij dat ook feitelijk doet. Maar dan komen we aan een mogelijke keten van gebeurtenissen, waarbij twee spelers elkaar aan pakken: Materazzi die Zidane in de wedstrijd klein moet zien te krijgen, in het gevecht diens shirt een paar seconden vasthoudt (wat voetballers aan de lopende band doen), daarover een minachtende opmerking van Zidane over zich heen krijgt, dan provocerende opmerkingen over diens zus uit, waarop Zidane antwoordt met de bekende kopstoot. Mijn punt: ook Zidane weet wat provoceren is, waarmee ik niet stel dat hij dat feitelijk ook gedaan heeft. Dat weet ik namelijk niet.
Met veel groeten,
Peter de Maan'
Mijn antwoord:
Beste Peter,
Nee, je hoeft je niet aan te melden, je kunt gewoon reageren door 'comments' aan te tikken, onderaan het bericht.
Je schrijft: 'je stelt dat Materazzi zich ‘minachtend’ bekeken voelt, terwijl Zidane in feite een grap maakt.' Ik heb niet gesteld dat Materazzi 'minachtend' bekeken werd, dat heeft hij zelf verklaard. Lees de tekst nog maar eens. Hij voelde zich door Zidane 'superarrogant' behandeld.
Ik heb de eerste reactie van Zidane aan een tiental verschillende mensen voorgelegd, allen vonden het net als ik wel een grappige opmerking en hadden niet de indruk dat iemand hier psychisch gesloopt werd.
Je schrijft: 'Hier wordt Materazzi gelijk gesteld aan zijn afkomst en vanwege die afkomst een minderwaardigheidscomplex in de schoenen geschoven. En hij kan blijkbaar alleen maar reageren vanuit dat minderwaardigheidscomplex. Hoe kunnen wij dat feitelijk weten?' Dat kunnen we feitelijk weten door zijn woorden serieus te nemen. hij voelde zich 'superarrogant' en 'minachtend' behandeld. En hij gedroeg zich als iemand met een minderwaardigheidscomplex, als iemand die zich altijd tekort gedaan voelt, het maakt niet uit welke opmerking men tegen zo iemand maakt, altijd zal hij die negatief interpreteren. Dat kun je uit zijn woorden opmaken.
Je schrijft: 'Mijn punt: ook Zidane weet wat provoceren is, waarmee ik niet stel dat hij dat feitelijk ook gedaan heeft. Dat weet ik namelijk niet.' Ik zou zeggen, je hebt helemaal gelijk als je stelt dat Zidane weet wat provoceren is. Bovendien is zo'n sterspeler natuurlijk altijd 1 grote rennende provocatie voor iemand die als bijnaam 'de sloper' en 'de zuiger' heeft. Vergeet ook niet dat beiden van de straat zijn, jongens die uit die zich omhoog hebben geknokt. Als ik dit verhaal vertel aan een jongen uit Amsterdam-West dan heb ik aan twee woorden genoeg. Die weten waar het om gaat.
Het is ook belangrijk niet te vergeten dat Zidane's weerstand verzwakt was. Een tijdje voor de kopstoot had hij een pijnlijke blessure aan zijn schouder opgelopen en werd daarvoor aan de zijlijn behandeld. Ook dat zal een rol hebben gespeeld, zeker na bijna twee uur te hebben gerend.
Ik zal een stap verder gaan. Zidane heeft Materazzi op de enige manier gepakt die voor 'de sloper' duidelijk was: namelijk het geven van een kopstoot. 'De zuiger' zal het nooit vergeten dat hij voor het oog van de wereld gevloerd werd door de beste voetballer van het afgelopen decennium. Dat zal hem altijd blijven dwarszitten. Op dat niveau werd de strijd uiteindelijk uitgevochten. Zidane heeft net bekend gemaakt dat zijn moeder en zuster zwaar door Materazzi werden beledigd. Dus reageerde hij zoals een straatvechter reageert op een andere straatvechter: door hem knockout te koppen. Materazzi werd in de Apulische havenstad Lecce geboren, daar waar de trein niet verder gaat. Zidane groeide op in La Castellane, een bikkelharde voorstad van Marseille. Zidane weigert zijn excuus aan Materazzi aan te bieden, wel biedt hij een excuus aan aan de jongeren voor wie hij een voorbeeld is. Maar een excuus geven aan Materazzi, waarom zou hij? Een excuus geven aan iemand die zelf zich als een straatschooier gedroeg? Dat zou absurd zijn.
Ik probeer hier zo onafhankelijk mogelijk naar te kijken, zonder ogenblikkelijk met een oordeel of een mening aan te komen. Roger Cohen, columnist van de International Herald Tribune schreef in zijn krant van vandaag: 'Zidane chose his fate. We all do...' Dat is eigenlijk de enige gerechtvaardigde conclusie.
Een dergelijk incident zet me wel aan het denken. Bijvoorbeeld over de wijze waarop mensen en plein publique anderen voor bijvoorbeeld 'geitenneukers' uitmaken en dan denken dat die woorden consequentieloos zullen blijven, omdat 'het maar woorden zijn.' Maar in andere culturen hebben woorden nog wel betekenis. Mensen uit een dergelijke cultuur zijn nog niet zo grof geworden dat men alles maar publiekelijk uitkraamt. Met dat feit zullen we rekening mee moeten houden.
vriendelijke groet
stan
P.S. Als je tijd hebt zou je 'De Tijgerkat' van Tomasi di Lampedusa kunnen lezen. Daarin wordt op een schitterende literaire wijze beschreven hoe milieu's werken, en binnen welke psychologische ruimte mensen functioneren of juist niet. Het speelt zich in Zuid-Italie af, in Sicilie om precies te zijn. Een absoluut meesterwerk dat in vele talen is verschenen, ook in het Nederlands.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten