Halsema verwijst voor het eerst naar genocide en wil dat kabinet Israël tot de orde roept
Burgemeester Femke Halsema wil dat het kabinet de Israëlische mensenrechtenschendingen in Gaza scherp veroordeelt. Voor het eerst verwijst ze daarbij ook naar genocide, op basis van gezaghebbende instituten. Ook kondigt ze een projectie aan van het gedode Palestijnse meisje Hind Rajab op het Eye Museum. ‘We moeten de gruwelijkheden veroordelen.’
Burgemeester Femke Halsema kreeg in de Amsterdamse gemeenteraad vragen van Sheher Khan (Denk), Imane Nadif (GroenLinks) en Anissa Bouhassani (PvdA) in aanloop naar de jaarlijkse Nakbaherdenking. Donderdag 15 mei wordt de verdrijving van ruim 700.000 Palestijnen uit Israël in 1948 herdacht. In Amsterdam begint de herdenking in de Dominicuskerk en verplaatst later naar de Dam.
Dat moet middels een brief. Halsema reageerde daar instemmend op. “Het Nederlandse kabinet zegt een streep in het zand te trekken,” had ze vlak daarvoor gezegd. “Dat is enkel betekenisvol als het tot praktische daadkracht leidt: dat de Israëlische regering tot de orde wordt geroepen en vrede wordt afgedwongen.”
Genocidaal geweld
Halsema was haar beantwoording begonnen met een statement namens alle wethouders. Ze zei daarbij dat Israël het recht van zelfverdediging heeft en dat antisemitisme ‘altijd en overal’ moet worden veroordeeld en bestreden, maar dat het nu tijd is dat de internationale gemeenschap, Europa en Nederland zich scharen achter de onschuldige Palestijnen en Gazanen die ‘misdadig’ worden vermoord.
“Niet voor niets spreekt de directeur van het Niod inmiddels van genocidaal geweld,” aldus Halsema. Daarmee verwees ze naar een interview in NRC met Martijn Eickhoff, directeur van het Niod Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Die sprak van ‘genocidaal geweld’ op basis van wetenschappelijke analyse; nadrukkelijk geen juridisch oordeel – of er daadwerkelijk sprake is van volkerenmoord zal door een rechter moeten worden vastgesteld. “De Israëlische hoogleraar Amos Goldberg spreekt al langer van genocide,” zei ze daarbij.
“Als dergelijke gezaghebbende instituten tot deze analyse komen, dan moeten we het politieke meningsverschil achter ons laten en eensluidend de gruwelijkheid van mensenrechtenschendingen veroordelen,” aldus Halsema.
Hind Rajab
Het geweld in Gaza duurt nog altijd voort. Dagelijks vallen er nog bommen, terwijl de toegang tot humanitaire hulp is afgesneden. Volgens het onafhankelijke Dokters van de Wereld lijdt een op de vier baby’s aan acute ondervoeding of loopt risico daarop. Duizenden kinderen zijn inmiddels omgekomen.
Halsema: “Het tragische lot van de Palestijnen grijpt veel Amsterdammers aan. Mensen voelen zich machteloos, boos en verdrietig. Grote delen van Gaza zijn vernietigd. Doordat Israël al meer dan tien weken de humanitaire hulp in Gaza blokkeert, zijn de levens van meer dan een miljoen kinderen in gevaar. Er dreigt hongersnood.”
Denkraadslid Khan sprak eerder zijn ongeloof uit over de aanhoudende aanvallen op Gaza en zei zijn tranen te moeten onderdrukken. Hij verweet het kabinet een gebrek aan moreel leiderschap, wees op premier Dick Schoof, die geen ‘rode lijn’ trok na de dood van duizenden kinderen, en op Buitenlandse Zaken, dat eerst onderzoek wil voor het erkent dat kinderen worden uitgehongerd. Daarom vroeg hij om een zichtbare uiting van solidariteit op Nakbadag. “Laat aan Palestina en de wereld zien dat het beschermen van mensenlevens voor Amsterdam wél een rode lijn is.”
Halsema gaf daar gehoor aan: op de gevel van Eye Filmmuseum zal donderdag een foto worden geprojecteerd van de 6-jarige Hind Rajab, het meisje dat in januari werd gedood toen een Israëlische tank haar familie onder vuur nam. Hind zat urenlang opgesloten in een doorzeefde auto en belde nog met een hulpverlener. Die geluidsopname ging de wereld over.
Halsema: “Daarbij zal een oproep tot vrede worden geplaatst.”
Morele opdracht
De projectie en het taalgebruik van Halsema passen in een bredere lijn binnen het stadsbestuur van het afgelopen half jaar. Eind 2024 nam de gemeenteraad een motie aan waarin het kabinet werd opgeroepen het internationaal recht na te leven. Het voorstel verwees naar een ‘dreigende genocide’ in Gaza op basis van een tussenuitspraak van het Internationaal Gerechtshof.
Halsema, afwezig bij dat debat, stuurde later een brief naar het kabinet om de wens van de raad over te brengen. In Utrecht werd vorige week een verdergaande motie aangenomen, die het college daar opriep voortaan te spreken over genocide om de situatie in Gaza aan te duiden.
In haar 4 meitoespraak op het Museumplein verwees Halsema ook al impliciet naar de situatie in Gaza. Ze sprak over hedendaags geweld, over honger, trauma’s en bombardementen. Het principe van ‘nooit meer’ omschreef ze als een morele opdracht om niet weg te kijken, maar een grens te trekken waar mensen onderdrukt, vervolgd of vermoord worden.
Naast GroenLinks en Denk spraken ook de PvdA, D66, De Vonk en Lijst Kabamba zich uit voor de voorstellen. VVD complimenteerde Halsema voor de waardige manier waarop ‘dit college in een lastige discussie een mooi gebaar heeft gekozen door voor deze afbeelding op een museum te kiezen’. Andere partijen lieten zich niet horen.
Israëlische ambassadeur reageert geschokt
De Israëlische ambassadeur in Nederland Modi Ephraim zegt ‘diep geschokt’ te zijn door de oproep van Femke Halsema. ‘Haar woorden verdraaien niet alleen de realiteit van het huidige conflict, maar gaan ook voorbij aan het lijden van de Israëlische slachtoffers en de context waarin deze oorlog zich heeft ontvouwd,’ schrijft Ephraim op X.
Volgens hem verdedigt Israël zich tegen Hamas en is die Palestijnse beweging de oorlog begonnen door op 7 oktober 2023 een grootschalige aanval te plegen. ‘Dat de burgemeester van Amsterdam deze gruweldaad slechts terloops vermeldt, terwijl ze kritiekloos de propaganda van Hamas en ongeverifieerde beweringen over ‘genocide’ door Israël versterkt, is een diep moreel falen.’
Over de auteurs: David Hielkema en Tim Wagemakersschrijven over de Amsterdamse politiek. Tips of reageren? politiek@parool.nl.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
Geen opmerkingen:
Een reactie posten