Kosten Sancties Rusland

Weg met de sancties tegen Rusland!
zo 15.01.17 10:30

by Rutger van den Noort

Vorige maand bracht het Oostenrijkse Instituut voor Economisch Onderzoek (WIFO) een rapport uit over de economische impact van de Rusland boycot. De korte samenvatting is dat de sancties de EU achttien miljard euro hebben gekost. Ook gingen er 400.000 banen verloren in 2015.

Sancties
De sancties zijn in 2014 door de EU ingesteld om Rusland te straffen voor het annexeren van de Krim. Hoewel er van alles is aan te merken op de Russische aanpak in de wereld, vind ik dat we onze positie ten opzichte van Rusland moeten heroverwegen. Op deze manier kunnen de sancties wederzijds worden opgeheven. Ik geef vijf redenen voor de heroverweging.

1. Proportionaliteit
De eerste is het gebrek aan proportionaliteit. Het is conform het internationale recht logischerwijs onaanvaardbaar om als land (Rusland) een stuk land (de Krim) van een ander land (Oekraïne) te annexeren. De situatie in de Krim (en breder in Oost-Oekraïne) ligt wat genuanceerder. Het gebied heeft eeuwenlang deel uitgemaakt van het Russische rijk en van de Sovjet-Unie. De Russische Zwarte Zeevloot is al jaren ondergebracht in de haven van Sebastopol. Meer dan 60% van de bevolking van de Krim is etnisch Russisch en heeft zich in een referendum in 2014 uitgesproken voor aansluiting bij Rusland. De soevereiniteitskwestie over de Krim is in ieder geval niet zonneklaar.

De legitieme vraag kan dan ook worden gesteld waarom Rusland zo disproportioneel hard gestraft moet worden voor het bezetten van de Krim. Ook worden de sancties keer op keer verzwaard en continu bediscussieerd, bijvoorbeeld toen Rusland Aleppo bombardeerde.

2. Selectiviteit
Waarom zijn er geen sancties tegen Turkije dat al ruim veertig jaar een deel van Cyprus bezet? De onderhandelingen over een oplossing voor Cyprus zijn al tientallen jaren bezig met uitzicht op een twee-staten federatie. Het narratief kan moeilijk zijn dat alleen Poetin een dictator is. En worden er ook sancties ingesteld tegen de Verenigde Staten als een drone een burgerdoel raakt in Syrië? En waar zijn de sancties tegen China dat eilanden in de Zuid-Chinese Zee claimt of in bezit neemt?

Het lijkt alsof er iets groters gaande is buiten alleen de kwestie van de Krim: de sancties zijn een middel om Rusland internationaal onder controle te houden. Het Westen slaat om zich heen.

3. Welvaart
De sancties raken zowel de economie van Rusland als de Europese economiën. Daarmee wordt ook de welvaart van de burgers aan beide kanten geraakt. Is het moreel juist om de bevolking van beide regio’s armer te maken ten gunste van het principe van het Europese gelijk? Voor Nederland specifiek was de schade respectievelijk één miljard euro aan exportwaarde en 20.000 banen. Voor het jaar 2016 en verder wordt een verdubbeling van de impact verwacht.

4. Strijd tegen de Jihad
Het Westen heeft Rusland nodig bij het bestrijden van de Jihad. Rusland vecht al tientallen jaren in de Kaukasus (Tsjetsjenië, Dagestan) tegen radicale moslims. De Russische geheime dienst heeft een schat aan informatie en methoden ontwikkeld bij het bestrijden van moslimterrorisme. Bij de oorlog in Syrië is de noodzaak tot samenwerking met Rusland al overduidelijk gebleken. Al druipt het enthousiasme vanuit het Westen hier niet vanaf.

5. De gedraaide wind
De afgelopen veertig jaar heeft er voornamelijk een liberale wind in het Westen gewaaid. Deze wind vervaagde alle grenzen, zowel tussen landen als tussen zuilen. We zijn een cosmopolitische eenheidsworst geworden. De wind is echter aan het draaien. De groei van de wereldhandel is tot stilstand gekomen en de conservatieve tijdgeest lijkt terug te keren. Volgens Huntington’s meesterwerk “Clash of Civilizations” kan de Russische beschaving als “orthodox” en conservatief worden beschouwd. Vanuit deze gedachtengang is het gezien de conservatieve wending onverstandig om te vechten met geestverwanten. Het is beter om samen te werken en elkaar op volwassen wijze te respecteren, dan de confrontatie te zoeken en opnieuw een Koude Oorlog te ontketenen.

Elite en volk
Er is nog iets anders aan de hand. Er is een verschil tussen hoe de politiek-bestuurlijke elite enerzijds en de bevolking anderzijds over Rusland denkt. Heel zwart-wit zou je kunnen stellen dat de elite voor de Rusland-boycot is, maar dat de gewone, werkende en producerende bevolking daar veel genuanceerder over denkt. Dit is op zich logisch te verklaren doordat bijvoorbeeld de bloementeler helemaal niets met de Krim heeft, maar wel zijn export naar Rusland ziet ingestort. De elite hecht vooral waarde aan het gezamenlijk Europees optreden. Wat de gewone burger daarvan vindt, wordt van onderschikt belang geacht. Het is tekenend dat staatsomroep de NOS nooit aandacht besteed aan de steun onder de bevolking voor de sancties tegen Rusland.

VNO-NCW
Op het grensvlak van volk en elite zitten de werkgeversorganisaties. Over de boycot van Rusland zei de voorzitter van VNO-NCW Hans de Boer onlangs: “We pleiten voor een goed evenwicht: een correctie voor Rusland, maar we moeten niet vergeten dat we als Nederlands bedrijven ook omzet moeten scoren”. Overduidelijk blijkt uit zo’n reactie dat de werkgeversvereniging ook graag meedoet in het elite-spel. Het is eigenlijk schandalig dat hij niet gewoon zegt: “De Russische boycot schaadt het Nederlandse bedrijfsleven en moet zo snel mogelijk van tafel”. Blijkbaar is politieke correctheid voor VNO-NCW belangrijker dan de belangen van de achterban.

Trump
Met de wisseling van de wacht in Amerika en een neutraler Rusland-beleid van Trump zou het een goed moment zijn om de Krim als een ongelukkig historisch incident te zien en als Westen te accepteren dat deze slag is verloren. Dan kunnen de sancties worden opgeheven en kan de export naar Rusland opnieuw worden opgestarten. Maar dan zou de Westerse politieke elite gezichtsverlies lijden.

Er zijn gelukkig lichtpuntjes.

Het Verenigd Koninkrijk zal door de Brexit meer de band met de Verenigde Staten willen versterken. Daarnaast is Frankrijk al een zekerheidje. Of het Élysée nou betrokken gaat worden door de pro-Russische Franse presidents-kandidaat Fillon of toch de pro-Russische Le Pen, maakt weinig verschil. Het is dus zaak voor Trump als wereldleider om uit te vinden welk wisselgeld Duitsland nodig heeft om met opgeheven hoofd weg te kunnen lopen van de pokertafel.

Mijn voorspelling: met Kerst 2017 zijn de sancties opgeheven!

===============================================================

https://opiniez.com/2017/01/15/weg-met-de-sancties-tegen-rusland/