Uit zowel Amerikaanse als uit Iraanse bron komt dit weekend het bericht dat het akkoord met Iran rond het kernenergieprogramma praktisch rond is. De voorbije dagen waren er tussen de verschillende betrokken partijen nieuwe zogenaamd technische vergaderingen onder ambtenaren van een lager niveau, en die blijken succesvol geweest te zijn. Niet echt verwonderlijk.
Diplomatiek machtsspel
Volgens beide bronnen zou men al volgende maand de definitieve tekst voor het akkoord uitwerken dat dan nadien zoals dat hoort door de topministers plechtig zal ondertekend worden. Normaal zou men tegen 20 juli een akkoord moeten rond hebben. Met mogelijkheden voor verlengingen. Het ging dus sneller.
Typerend is het gelijktijdig in de VS verspreidde bericht dat Boeing de toelating kreeg om onderdelen voor Iraanse burgervliegtuigen te leveren. Wat sinds de Iraanse revolutie van 1979 niet meer gebeurde.
Khamenei als atoompaddenstoel - Cartoon - The Times - 26 novemb
Een nog niet zo oude tekening uit de Londens krant The Times. Zo stelde onze media het Iran van de ayatollahs en haar kernenergieprogramma voor. Niet Iran loog maar de Times.
Het betekent een belangrijke verschuiving op wereldschaal van het diplomatieke machtsspel. Duidelijk is dat de invloed van Israël en zeker Saoedi Arabië op het Amerikaanse beleid sterk verminderde.
Het bezoek van vorige week van Barack Obama aan de Saoedische hoofdstad Riaad bracht duidelijk geen enkele toenadering tussen beide landen die al meer dan 80 jaar bondgenoten zijn.
En ook tussen Israël en de VS zit er een flink haar in de boter. De tijd dat de VS bijna alles deed wat Israël eiste lijkt deels voorbij. Tussen de VS en Israël is er zelfs openlijk ruzie over de gesprekken met de Palestijnen. Om over de kwestie van Syrië maar te zwijgen.
Ook lijkt de Amerikaanse machtsovername in Oekraïne geen problemen te hebben veroorzaakt voor deze gesprekken. Rusland en Iran hielden het blijkbaar buiten de onderhandelingen. Wat toch opvallend is.
Veel vragen
Rest de cruciale vraag waarom Barack Obama begin vorig jaar in het grootste geheim plots met de regering van de vorige Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad ging onderhandelen.
De geheime gesprekken begonnen immers nog onder diens presidentschap en hadden dus niets te maken met de uitslag van de Iraanse presidentsverkiezingen zoals de traditionele pers op aanstoken van de VS gemakshalve schreef.
579507260496893322_197997900
Deze klassieke Iraanse slogan eigen voor het ultranationalisme in Iran zal je niet veel meer zien. Net zoals de bovenstaande tekening.
Zoals de energiespecialist Aviel Verbruggen vorige week in een interessante column in De Standaard (1) opmerkte heeft veel van die campagnes tegen specifieke landen als Iran en Libië te maken met de wil van de VS om de petroleumuitvoer onder controle te houden. En dus zo te zorgen voor hoge prijzen. Wat niet kan verbazen.
Maar de vraag is dus waarom de VS zijn oorlog tegen Iran lijkt stop te zetten. Betekent dat het stoppen van hun steun aan allerlei islamisten zoals de Moslimbroederschap in Egypte, Syrië en elders?
Syrië
Een andere cruciale vraag is welk gevolg dit gaat hebben voor de toestand in Libanon en vooral Syrië. Daarbij was er vorige week een groot incident tussen de VS en Koeweit, een andere Amerikaanse vazalstaat.
Plots klaagde men in de VS over de nochtans al jaren lopende steun van de Koeweitse minister van Justitie Nayef al Ajami aan die jihadisten in Syrië. Waarop die na een zwak protest dan maar ontslag nam. Een merkwaardig voorval als we weten hoezeer het de VS is die al jaren die jihadisten steunt.
Barack Obama
De vraag blijft waarom Barack Obama plots besloot met Iran geheime gesprekken aan te knopen en nu een historisch praktisch rond zijnde akkoord te onderhandelen?
Normaal moet dit een goede zaak zijn voor niet alleen Iran en haar bevolking maar zeker ook voor Syrië en Libanon. Zonder die Amerikaanse steun is die jihadistische opstand in Syrië ten dode opgeschreven. En Iran gaat geen oorlog en bezetting tegemoet en kan opgelucht ademen. 
Verklaart dit waarom men nu ook de Syrische jihadistische gruwel in onze media toont en er plots sprake is van een massaproces tegen Belgische jihadisten? Is dit een verklaring voor de gestage vooruitgang van het Syrische leger in haar strijd tegen die jihadisten?
Dat het grote geschil tussen de VS en Iran niets te maken had met dat vermeende atoomwapenprogramma is zeker. Dat programma bestond alleen in de soms heel rijke fantasie van een pers die amper wist waarover zij schreef en experten die zich mogelijks lieten betalen voor het uiten van een nergens op slaande visie.
Mistgordijn
Dat atoomprogramma was gewoon een mistgordijn waarachter de VS haar ware bedoelingen verstopte. Het was zoals met de massavernietigingswapens van Saddam Hoessein, of met de door de media en experten eveneens voor waar aangenomen dominotheorie.
Volgens deze uit de jaren vijftig van vorige eeuw daterende en van elke realiteit ontdane theorie zou als Vietnam aan de ‘communisten’ valt de rest van Zuidoost-Azië ook ‘communistisch’ worden. Het excuus voor de VS om Vietnam en haar twee westelijke buurlanden, Laos en Cambodja, te vernielen.
Ali Khamenei, Opperste leider
De Iraanse Opperste Leider Ali Khamenei is wegens zijn persoonlijke ervaringen als gevangene van de politie der vroegere pro-Amerikaanse sjah Mohammad Reza Pahlavi steeds erg anti-Amerikaans geweest. Hij zette die haatgevoelens blijkbaar opzij en verdrong de herinneringen aan de folteringen van toen.
Klinkklare onzin die elke beginnende student geschiedenis van de regio zo zou weglachen. Maar steeds nam men die prietpraat klakkeloos zonder een seconde na te denken over als zijnde de waarheid. Ook zo met het Iraanse atoomwapenprogramma.
Voor de Iraanse opperste leider Ali Khamenei is dit bijna akkoord zonder enige discussie een grote overwinning. Voor het eerst sinds de komst van de Britten rond 1856 kan Iran een eigen onafhankelijk beleid gaan voeren zonder enige vorm van bedreiging door het westen. Een zeer grote verwezenlijking.
Tussen de vele dynastieën die Iran/Perzië al bestuurden zal die van de Ayatollahs in de geschiedenisboeken zeker niet als de slechtste geboekstaafd staan. Niet dat hun problemen nu plots opgelost zijn. Verre van.
In zekere zin kan men zelfs stellen dat de echte test voor de Iraanse theocratie pas nu komt. En dat is zorgen voor eten, onderwijs, werk, gezondheidszorg en het voldoen aan de vele soms zelfs tegengestelde verlangens van de gemiddelde Iraniërs. Een zware karwei.
Willy Van Damme
1) ‘Kernenergie is virtuele realiteit’, Aviel Verbruggen, De Standaard, 5 april 2014.