Uri Rosenthal. Een Nederlandse Minister 23

De NRC bericht:

Rosenthal: geen druk op Bos via VS

Den Haag, 19 jan.

Door een onzer redacteuren | pagina 1

Minister Rosenthal (Buitenlandse Zaken, VVD) ontkent dat een topambtenaar in 2009 bij de VS heeft bepleit vicepremier en PvdA-leider Wouter Bos onder druk te zetten ten tijde van de discussie over de verlenging van de missie in Uruzgan. De minister zei dat in het programma Nieuwsuur.

Hij voegde eraan toe dat er „dus ook tegelijk geen sprake is van een instructie van de kant van de minister van Buitenlandse Zaken in de richting van de ambtenaar”.

Volgens een Amerikaans ambtsbericht, dat zaterdag uitlekte, heeft Pieter de Gooijer, directeur-generaal politieke zaken op Buitenlandse Zaken, tegen de Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO, Ivo Daalder, gezegd „[de Amerikaanse] minister van Financiën Geithner te vragen of hij Bos wilde zeggen dat Nederland zonder een bijdrage in Afghanistan geen zetel in de G20 zou hebben”.

In de Tweede Kamer reageerde vooral het Kamerlid Frans Timmermans (PvdA) fel op de mogelijke handelwijze van de ambtenaar. De PvdA kan „zeer gerust zijn”, zei Rosenthal gisteravond. „En ik ga ervan uit dat dit ook geldt voor de heer Timmermans die deze zaak heeft aangebonden.” Op verzoek van de Kamer schrijft Rosenthal nog een brief over de kwestie. Timmermans wil die afwachten. Daarna bepalen PvdA en andere fracties of er nog een debat komt.

Volgens een ambtsbericht uit juli 2008 zou een andere topambtenaar tegenover de Amerikanen hebben gesuggereerd de Afrikaanse rebellenleider Joseph Kony te vermoorden. Letterlijk zou hij hebben gezegd dat het het beste was „een prijs” op zijn hoofd te zetten. Ook hier volgde een ontkenning van Rosenthal. Hij zei dat er van „een voorstel om Kony door de Amerikanen te laten vermoorden” geen sprake is geweest...

Oud-minister van Buitenlandse Zaken Peter Kooijmans noemt wat er is gebeurd, „buitengewoon merkwaardig”. „Het kan eigenlijk niet. Een verschil van mening moet binnen een kabinet worden opgelost. Als je dat niet kunt doen, dan ga je het niet via de band van een vreemde mogendheid spelen. Het past niet binnen onze politieke cultuur. Wij zijn toch altijd nog een volwaardige democratie, meen ik. Ik kan mij niet herinneren dat zoiets ooit is gebeurd.”

Hij heeft vraagtekens bij de ontkenning van Rosenthal die gisteren volgde. Kooijmans: „Ik ben wel benieuwd waar hij dat op baseert. Alleen zeggen dat het niet waar is, is wel wat mager. Daalder is tenslotte niet de minste, die zal het toch niet hebben verzonnen. Dat suggereert Rosenthal eigenlijk.” Dat toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Verhagen zich niet over de kwestie uitlaat, vindt Kooijmans logisch. „Het zou nogal chaotisch worden als niet alleen de verantwoordelijke minister zich verantwoordt. Dat is meer iets voor memoires, en daar is mijnheer Verhagen nog niet aan toe.”

Aldus de NRC. En aangezien Nederlandse ministers geen memoires schrijven zal dit altijd onbekend blijven, tenzij... tenzij mijn collega's hun werk gaan doen en bijvoorbeeld in de VS betrokkenen gaan interviewen. Het is een ruig voorstel, maar wie weet... Doen ze het niet dan is het weer een bewijs dat wij niet in een volwassen democratie leven, maar in een kleuterklas dat keurig naar de bovenmeester luistert. Wacht niet langer meer collega's voordat WikiLeaks jullie de informatie verstrekken, maar ga nu eens zelf op pad. Dat heb ik zelf ook mijn hele leven gedaan en het is buitengewoon bevredigend, geloof me.