zondag 26 april 2009

Heleen Mees van de NRC 4

Leni Riefenstahl en haar 'doorman'.


In een interview met Trouw verklaarde Heleen Mees: 'En wat mijn kinderwens betreft: ik ben er nog niet uit. Er is een grondsteward bij Delta, een mooie zwarte jongen, die mij steeds belt. Misschien moet ik de volgende keer toch maar eens vragen of hij langs komt.' Zie: http://www.trouw.nl/achtergrond/Dossiers/article1432053.ece

Ik moest hieraan denken toen ik een tijd geleden een boekbespreking las van Mees over onder andere een biografie over Leni Riefenstahl, de vrouw die de nazi-propagandafilm Triumph des Willens maakte die door Hitler zelf geprezen werd als 'een geheel unieke en onvergelijkbare verheerlijking van de kracht en de schoonheid van onze Beweging.'

In de recensie van de biografie schrijft Mees over 'het genie van regisseur Leni Reifenstahl' die volgens haar 'in de eerste plaats een vakvrouw' was voor wie het 'niet uit[maakte] of ze SS'ers filmde of groenten', een nonsens bewering al was het maar omdat ze voor het filmen van groenten nooit geld van de nazi's had gekregen en dan al helemaal geen propaganda had kunnen maken voor een van de misdadigste politieke bewegingen in de geschiedenis der mensheid. Desalniettemin beweert Mees dat het de nazi-propagandiste 'slechts te doen [was] om de schoonheid van de compositie en het artistieke effect.'

Interessant wordt het wanneer Mees het volgende schrijft: 'Nadat Riefenstahl internationale roem en aanzien had vergaard als regisseur selecteerde ze haar minnaars louter op fysieke schoonheid.' Maar dan wel op een bepaald soort lichamelijke schoonheid die door de publicist Ron Kaal in de HP scherpzinnig ontleed werd in 2000 toen hij stelde dat 'er zoiets [bestaat] als "fascistische esthetiek", en Leni Riefensthal heeft de grammatica daarvan in niet geringe mate helpen bepalen.' Het belang van dit feit ontgaat Mees, maar wie het zeker niet ontging was de intelligente Susan Sontag die 'heeft opgemerkt dat de zes films die Riefenstahl tussen 1926 en 1933 als actrice onder regie van Arnold Fank heeft gemaakt, een bloemlezing vormen van proto-nazisentimenten. Deze bergfilms, vol ijs en gevaar, zijn verhalen over de hunkering naar het hogere, de uitdaging van het elementaire, het primitieve, van de vuurproef en de overwinning. Riefenstahl's latere documentaires vieren de wedergeboorte van het lichaam en de gemeenschap, gekanaliseerd in de aanbidding van een onweerstaanbare leider. Fascistische kunst bejubelt overgave en onderwerping.' En juist daarover rept Mees in haar recensie met geen woord. Voor haar tellen alleen 'de schoonheid van de compositie en het artistieke effect.' De buitenkant, de binnenkant ziet ze niet, de boodschap lijkt haar te ontgaan, in tegenstelling tot de vele miljoenen Duitsers die in Riefenstahl's propaganda een bevestiging zagen van de juistheid van de nazi-ideologie.

'Stijl -- "schoonheid en esthetiek" -- is precies datgene wat de bewonderaars van Riefenstahl roemen en wat ze willen loszingen van de inhoud. "Kijk toch eens hoe mooi!" moet maskeren: "Kijk toch eens hoe gevaarlijk!"' aldus Ron Kaal. Hij schrijft dit naar aanleiding van het verschijnen van Riefenstahl's fotoboek Five Lives, waarin foto's te zien zijn van de Nuba. Veel gespierd glimmend vlees van mooie, zwarte jongens, om in de terminologie van Mees te blijven. Geen beeld te zien van 'het onvoltooide en het problematische' van dat wat de nazi's 'inferieur' vonden. Het is de esthetiek van de kitsch met grote naakte negers onder een meedogenloze zon, het toonbeeld van oerkracht, 'van lichaam en sculptuur, van sport en ideaal, van kracht en harmonie... van trotse zwarte mannen, de rijzige, slanke lichamen van de Nuba worstelend en dansend... Het is een en al koelheid en perfectie, stilering en perfectie, kracht en perfectie, kleur en perfectie.' En dat noemt Heleen Mees 'de schoonheid' en 'het artistieke effect' en juist dat bewonderd ze, de esthetiek van de kitsch, dezelfde esthetiek die de nazi's bewonderden. Het is de wereld van de 'mooie, zwarte jongen... Misschien moet ik de volgende keer toch eens vragen of hij langs komt.' In haar steriele, liefdeloze kosmos is geen plaats voor 'het onvoltooide en het problematische', en met die tragiek zal ze moeten leven nu ze de 40 is gepasseerd.

7 opmerkingen:

Anoniem zei

Esthetiek van Riefenstahl

Zo bleek bijvoorbeeld dat voor het door Riefenstahl geregisseerde Tiefland-project, de verfilming van Hitlers lievelingsopera in 1940, talloze Roma- en Sinti-zigeuners uit diverse strafkampen werden gedwongen als figuranten op te treden.

Het feit dat er tussen 1955 en 1972, de periode waarin de meeste foto's zijn genomen, een burgeroorlog woedde die aan anderhalf miljoen Sudanezen het leven heeft gekost, heeft Riefenstahl niet belet beelden te produceren van een veilige, vreedzame wereld. Ook hier richtte ze haar lens uitsluitend op de mooie onderwerpen waarin ze geïnteresseerd was en sloot ze haar ogen voor de wrede werkelijkheid die alles omgaf – getrouw aan het motto dat haar hele leven had beheerst: "De werkelijkheid interesseert me niet".

Ik herinner me ook foto's van haar genomen bij het vermoorden van mensen door nazi's. Op die foto's zie je een wanhopig en verschrikt gezicht,want als het onder je neus gebeurt is het andere koek, maar dit is uiteindelijk waar zij propaganda voor maakte en het belette haar niet om haar carriere voort te zetten.
Zij miste datzelfde stukje intellect wat ook Mees mist.

anzi

Sonja zei

The Bell Curve - Intelligence and Class Structure in American Life (1994)
In foute kringen een immens populair boek dat op een zogenaamd beschaafde en wetenschappelijke manier probeert aan te tonen dat negers dom en genetisch crimineel zijn. Dat zaken als inkomen, werkprestatie, buitenechtelijke zwangerschap en misdaad verbonden zijn aan intelligentie en niet aan sociale omstandigheden, en dat intelligentie genetisch overdraagbaar is - waarmee wordt bedoeld: aan een 'ras' verbonden. Kortom, wetenschappelijk racisme in een modern jasje. Dat volgens mij zijn oorsprong vind in de Verlichting.

En daar hebben we de 'power-feministe' Ayaan Hirsi Ali. Die werkt voor het American Enterprise Institute. En de schrijvers van de Bell Curve zijn scholars van het AEI. Het boek is ook gefinancierd door het racistische Pioneer Fund. Dat is het clubje wiens schoenen Hirsi Ali nu mag poetsen - maar geheel vrijwillig. Over 'dhimmitude' gesproken, of beter: 'self-hating black'?

Wat is dat toch met die moderne (Derde Golf) feministen. De Eerste Golf ging over stemrecht, en de Tweede Golf over gelijke kansen en rechten (en sterk verbonden met politieke organisaties als bijv. de vredesbewegingen). Mijn indruk van de Derde Golf is: women on top. In praktijk: (hoogopgeleide witte) vrouwen ook in de machthebbende elite. En een vrouw die gewoon moeder wil zijn is lui, "onzelfstandig en afhankelijk". Het streven impliceert wat de praktijk ook laat zien: power-feministes marginaliseren de gigantische sociaal-maatschappelijke bijdrage die moeders en vrouwen van de 'lagere kaste' in de wereld. Wanneer je ervan uitgaat dat een elite (bij voorkeur zo goedkoop mogelijk) voetvolk nodig heeft om het aan de macht te houden, is het niet meer dan logisch dat moderne feministen roepen dat "kansarme" vrouwen, "mostly migrants", gedwongen moeten worden om "service jobs" als huishoudster en kinderoppas te bekleden. Onder het mom dat dat goed voor hen zou zijn. Gelijke kansen en rechten?

Neem Cisca Dresselhuys (Hirsi Ali fan), die beweerde bijvoorbeeld dat een vrouwelijke minster niet twee maal zwanger mocht worden in één ambtstermijn (Volkskrant 2006). Natuurlijk moeten van haar ook alle islamitische vrouwen hun hoofddoek afzweren, anders laten ze zch onderdrukken. Maar wanneer een islamitische vrouw eist dat ze dat zelf wil bepalen, heeft dat ineens weer niets met "zelfstandigheid en onafhankelijkheid" te maken. Nee, dat ben je pas als je precies doet wat de kinderloze elitedames je opdragen.

Anoniem zei

"Gefotoshopte" Cisca en een schattige colletje


Cisca Dresselhuys over ons schoonheidsideaal
Er stond deze zaterdag een leuke passage in het lange afscheidsinterview met Cisca Dresselhuys (34 jr. hoofdredacteur Opzij) in de PS van Het Parool. Vooral het antwoord en de vraag op waarom dames die fulmineren tegen de seksualisering van de samenleving wel met een truitje met laag decollete op de buis verschijnen - ze hebben het niet eens in gaten:-)



Geknipt en geplakt uit het interview van Loes de Fauwe met Dresselhuys (29 maart, 2008, PS)

"Vroeger had je het Lijfboek voor Vrouwen, met foto's van borsten en billen en vagina's, allemaal opdat de vrouw haar eigen lijf zou waarderen.

En nu heb je het boek Een kwestie van lef, van Joyce Roodnat, over de oudere vrouw die mooi wil blijven.

En nu zie je plaatjes van correcties. Toen wilden vrouwen niel voldoen aan een opgelegd schoonheidsideaal..

En nu willen we er wel aan voldoen, maar daar verzetten die jonge vrouwen (Sunny Bergman, en dergelijke, red.) zich tegen.

Maar u wilt uw portretten ook wel gefotoshopt zien.

Die diepe rimpels mogen ze wel weghalen, ja.

Iedereen wil dus een mooi lijf. Iedereen loopt ook met een decollete.

Ja! Dat is toch ook idioot? Ik zeg wel eens tegen die meiden die zo tegen de seksualisering zijn; maar ik zie jullie op tv met zulke decolletes! En dan kijken ze mij aan: Vindt u? En dan zeg ik: ja, lieverd, dat is ook seksualisering. En zo gaan jullie ook naar je werk! Dat vind ik gek. Eentje heb ik aangeraden: als je nu weer bij Pauw & Witteman gaat zitten met jouw verhaal, doe dat dan niet met zo'n laag dingetje aan, alsof je op weg bent naar een woest feest. Dus de vorige keer zat ze er met een schattig colletje.'

anzi

Anoniem zei

De meesteres en de jongetjes

‘Wees een kenau met nagellak’
Cisca Dresselhuys, optimistisch over de emancipatie in Nederland

Nederlandse jonge vrouwen zijn ‘hartstikke verwend’, volgens Cisca Dresselhuys, hoofdredacteur van feministisch maandblad Opzij. Toch is er nog werk aan de winkel. "Wees allemaal op je eigen plek een kenau. En dat mag best gepaard gaan met nagellak, lipstick en humor

AFSCHRIKWEKKEND VOORBEELD
Peinzend: "Ik ben in mijn jeugd opgezadeld met een heleboel stempels. Ik kwam uit een gereformeerd nest, mijn vader was dominee, en ik zat op een rooms-katholieke nonnenschool, dus ik kreeg het stempel van ‘het gereformeerde meisje’. Ik was een kind dat jong haar vader verloor, dus ik was zielig. Als Trouwjournaliste kreeg ik een stempel, als feministe kreeg ik een stempel. Ik denk dat ik mijn hele leven bezig ben geweest mij aan die stempels te ontworstelen. Want het is heel beperkend om daar onder te moeten leven; dit hoort er wel bij en dat niet…"

Opgeruimd: "Ik heb inmiddels zo’n hondertwintig mannen geïnterviewd voor de ‘Feministische Meetlat’ (een maandelijks interview in Opzij waarin bekende Nederlandse mannen beoordeeld worden op hun emancipatoir gehalte, MK). Dat zijn allemaal mannen die in een hokje zitten. Het is verrassend om te zien wat daar onder zit… Jongetjes."

Hoe is volgens de hoofdredactrice van Opzij eigenlijk gesteld met de man van nu? Dresselhuys moet diep nadenken of ze ze eigenlijk wel kent. Haar neef… ja, die is erg betrokken bij z’n kinderen. En natuurlijk de mannen van de Opzij-collega’s. "Dat zijn mannen die de les geleerd hebben en ook streng bij de les gehouden worden." Ze vindt zichzelf een deskundige op het terrein van de oudere, invloedrijke man in Nederland. Dresselhuys: "Hoe is het daarmee? Slecht. Qua emancipatie. Maar ze zijn wel leuk. Ze vinden allemaal dat ze hun kind te weinig hebben gezien. En ze verheugen zich er erg op om met hun kleinkind naar Artis te gaan."

"Over het algemeen denk ik dat jonge mannen tegenwoordig meer willen als vader. Ze hebben vaak hun eigen vaders als afschrikwekkend voorbeeld. Maar omdat slechts een procent van de mannen minder gaat werken bij het eerste kind, komt het in de praktijk misschien toch weer neer op voetballen op zaterdag. Ach, in Amsterdam-Zuid zie je wel een heleboel mannen achter de kinderwagen. Mannen bij wie ik denk: ‘Ja, ja, nou heb ik wel gezien dat je achter een buggy loopt."

anzi

Anoniem zei

De dame in kwestie, Heleen Mees, is mij onbekend.
Afgaande op alle info: houden zo.

Maarrrrr...
wie zijn HIER in Venusnaam aan het woord!

Zijn allen dermate bejaard
dat ze d'r alleen nog maar
graag over mogen praten...?

Praten?
Zeuren!

Van Riefenstahl tot Dresselhuis slepen ze erbij om geilheid te duiden.
Getverderrie.

Pyschologie van de bovenste plank,-
daar waar de eierenkoker en koekepannen staan.

Viel een deel van jullie in de zestiger jaren
niet massaal op de broodmagere Miss Twiggy in d'r hot-pants?

En een ander deel - vaak socialitisch van hart en hoofd maar niet noodzakelijk van kruis -
op voluptueuse, ge-kokerrok-te VVD-meisjes?

Het lijkt me tijd de discussie te stoppen of nader te kaderen zodra er opmerkingen verschijnen als:
"Nee, dat (=zelfstandig) ben je pas als je precies doet wat de kinderloze elitedames je opdragen."

Dat gaat niet langer over onkiese, onkuise, ondefinieerbare, on-Darwinistische geilheid
maar over iets van heel andere orde:
oud-zeer en venijn.

Ton

stan zei

ik vrees ton dat je volstrekt niet beseft wat hier gaande is. mevrouw mees zelf is oninteressant. waar het hier om gaat is dat gekrenkte mensen zich opwerpen als power feministen en anderen opdragen hoe ze zich dienen te gedragen. dit soort mensen worden politiek gebruikt. maar daarover later. de rest zit in jouw verwarde hoofd.
succes
stan

Anoniem zei

Justum, Tonio, da hedde ge 't goe gezien veur w.b. da olde zeer en venien. Lies aaaaachtergrond Dresselhuus en overige doames. Maor vo de rest sluut ik mie bie Stan oan. En wa is da vor 'n potteuze opmerking ove bepoalde dele die op Twiegje en koookerokjes zoude valle. Vaaaaaaaalt 't vrouwlijk deel va de zeurders hier ook onder?
Mien favoriete sien Clark Cable en Montgomery Cliff. Viel uut goa 'k nie meer, maor voo Johan Heesters ze ik alles oan de kant! Wa een menneke toch. Wegens reumaklaaaaaaachten, vochtophoping en een schiefgegroeide rug bien 'k dermaote lichaomelijk beperk det er niks overblieft dan over "ut" te praoten. 'k hoop dadde ge daor, as bedrievende, begrip voor het.

anzi

Peter Flik en Chuck Berry-Promised Land

mijn unieke collega Peter Flik, die de vrijzinnig protestantse radio omroep de VPRO maakte is niet meer. ik koester duizenden herinneringen ...