zaterdag 12 september 2020

Chris Kijne en de Gesubsidieerde Onwetendheid 9

Terwijl goed geïnformeerde buitenlandse journalisten al geruime tijd waarschuwen voor een op handen zijnde ‘onvermijdelijke recessie,’ als gevolg van het neoliberale beleid,  blijft omroep-journalist Chris Kijne zijn publiek vrees aanjagen voor ‘het Chinese monster’ en voor de ‘Russen’ die volgens hem ‘volop [doen] aan schimmige oorlogvoering.’ Als propagandist verzwijgt hij ondertussen het ware gevaar dat de westerse bevolking  al langere tijd bedreigt, namelijk het feit dat een toenemend aantal burgers niet meer nodig is om het huidige bestel draaiende te houden. Zondag 26 april 2020 berichtte The Guardian:

As 26 million Americans lose their jobs, the billionaire class has added $308 billion to its wealth.


Never let a good crisis go to waste: as the coronavirus pandemic sweeps the world, America’s 1% have taken profitable advantage of the old saying.


Some of the richest people in the US have been at the front of the queue as the government has handed out trillions of dollars to prop up an economy it shuttered amid the coronavirus pandemic. At the same time, the billionaire class has added $308 billion to its wealth in four weeks — even as a record 26 million people lost their jobs.


According to a new report from the Institute for Policy Studies, a progressive thinktank, between 18 March and 22 April the wealth of America’s plutocrats grew 10.5%. After the last recession (2008 svh), it took over two years for total billionaire wealth to get back to the levels they enjoyed in 2007.


Eight of those billionaires have seen their net worth surge by over $1bn each, including the Amazon boss, Jeff Bezos, and his ex-wife MacKenzie Bezos; Eric Yuan, founder of Zoom; the former Microsoft chief Steve Ballmer; and Elon Musk, the Tesla and SpaceX technocrat.


The billionaire bonanza comes as a flotilla of big businesses, millionaires and billionaires sail through loopholes in a $349bn bailout meant to save hard-hit small businesses. About 150 public companies managed to bag more than $600 million in forgivable loans before the funds ran out. Among them was Shake Shack, a company with 6,000 employees valued at $2 billion. It has since given the cash back but others have not.


Fisher Island, a members-only location off the coast of Miami where the average income of residents is $2.2m and the beaches are made from imported Bahamian sand, has received $2m in aid.


Its residents seemed to be doing fine even before the bailout. This month, the island purchased thousands of rapid Covid-19 blood test kits for all residents and workers. The rest of Florida is struggling. About 1% of Florida’s population has been tested for the coronavirus, behind the national figure of 4%. The state is also in the midst of an unemployment claims crisis, with its underfunded benefits system unable to cope with the volume of people filing.


The banks that were the largest recipients of bailout cash in the last recession have also done well, raking in $10 billion in fees from the government loans, according to an analysis by National Public Radio.


‘Heads we win, tails you lose,’ said Chuck Collins, director of the program on inequality and the common good at the Institute for Policy Studies and co-author of the new report.


Collins said the pandemic had further exposed fault lines in the US body politic that have been widening the gap between the really rich and the rest over decades.


‘The rules of the economy have been tipped in favor of asset owners against everyone else,’ said Collins.


By 2016 — seven years after the end of the last recession — the bottom 90% of households in the US had still not recovered from the last downturn while the top 10% had more wealth than they had in 2007.


Throughout the recovery, stock market gains disproportionately favored the wealthy. The top 1% of households own nearly 38% of all stock, according to research by the New York University economist Edward Wolff. Even before the coronavirus hit, homeownership in the US — a traditional source of wealth growth — was well below its 2004 peak.


Nor did Americans earn more. Wage growth remained sluggish during the decade-long record-breaking growth in the jobs market that came after the last recession.


For black and Latin Americans, the situation is worse. The black-white wage gaps are larger today than they were in 1979.


Meanwhile, billionaires have been unable to put a well-heeled foot wrong. Billionaire wealth soared 1,130% in 2020 dollars between 1990 and 2020, according to the Institute for Policy Studies. That increase is more than 200 times greater than the 5.37% growth of median (gemiddelde. svh) wealth in the US over this same period. And the tax obligations of America’s billionaires, measured as a percentage of their wealth, decreased 79% between 1980 and 2018.


So when the pandemic struck, those at the apex (top. svh) of the wealth pyramid were better positioned than ever to take advantage of the chaos. The rest, not so much.


Collins has been studying income inequality for 25 years and has seen the really rich win victory after victory. But even he was surprised by how quickly America’s billionaires have turned pandemic into profit. ‘I still get shocked,’ he said.

https://www.theguardian.com/world/2020/apr/26/heads-we-win-tails-you-lose-how-americas-rich-have-turned-pandemic-into-profit 


Dat deze ontwikkeling het resultaat is van het neoliberalisme interesseert ‘journalisten’ als Chris Kijne niet. Tijdens de kredietcrisis van 2008 schreef hij in het personeelsblad van omroepmedewerkers:


Voor ons journalisten was het natuurlijk niet nieuw dat Wouter Bos ons niet altijd de waarheid vertelde. Wel is het nieuw dat ik op dit moment even niet meer weet of ik wel even hard als vroeger mijn best moet doen om hem die waarheid te laten vertellen. Of er inderdaad niet even een hoger belang is dan ‘de waarheid, niets dan de waarheid.’


Dat ‘hoger belang’ was de bescherming van het neoliberale ‘belang’ van de elite, dat sinds eind jaren zeventig door de radicale politiek van deregulering en privatisering, de automatisering én het exporteren van arbeid naar loge-lonen-landen de politiek van het collectieve belang had verdrongen.  Het individuele belang heeft het belang van de samenleving verdrongen, waardoor een mentaliteit is ontstaan van ieder voor zich en niets voor ons allen, met andere woorden: de ‘selfie’ maatschappij.  In 2017 verscheen over dit onderwerp het boek Selfie. How the West became self-obsessed van de Britse auteur en journalist Will Storr. De egocentrische houding van de postmoderne westerling — die de wereld verdeelt in ‘winners and losers’ — heeft ondermeer ertoe geleid dat, aldus Storr: 


Prescription numbers have rocketed since the early 2000s. Today, over a twelve-month period, between 8 and 10 per cent of the entire adult population of the US and UK uses antidepressants. There exists the strong possibility that our suicide statistics might look considerably worse if the millions suffering from serious psychological maladies hadn’t been offered this help. 


And those statistics are pretty dire already. Today more people die by suicide than in all the wars, terrorist attacks, murders and government executions combined. According to the World Health Organisation, in 2012, 11.4 people out of every 100,000 died by self-harm versus 8.8 people as a result of interpersonal violence, collective violence and legal intervention. Its projections indicate things are going to get worse. By 2030, it estimates that that difference will have increased to 12 versus 7. In the UK, in 2000, 3.8 per cent of adults reported suicidal thoughts — a figure that had jumped to 5.4 per cent by 2014. In the US, suicide rates recently hit a thirty-year high. Between 2008 and 2015, the number of American adolescents and children receiving hospital treatment after considering suicide or self harm doubled.


And as alarming as these figures are they do, in fact, heavily disguise the problem’s true weight. The data varies, but one respectable set has it there are twenty times more attempted than completed suicides every year. That’s a massive amount of people whose supposedly self-interested selves are, for some reason, turning against them. This is deeply strange. What is it that holds such incredible power it can make the human psychological mechanism go dark? That’s so energetically harmful it can cause it to want to destroy itself? Could it be, I began to wonder, something to do with that pattern I’d detected, in myself and others? Something about high expectations and then disappointment and then a terrible, gathering loathing of the self?


Storr wijst erop dat ‘As it is, men make up around 80 percent of all suicides in the English-speaking nations,’ en dat als men vatbaar is ‘to social perfectionism, your self-esteem will be dangerously dependent on keeping the roles and responsibilities you believe you have.’ Deze mentaliteit bepaalt de geesteshouding van mensen als Chris Kijne. Zelf verklaarde hij dat zijn belangrijkste drijfveer ‘een diepe behoefte’ is ‘om gehóórd te worden, die ik herken uit mijn vroegste jeugd: als iemand niet naar mijn kinderverhalen wilde luisteren, werd ik razend. Misschien komt het wel door mijn vader, die dominee was.’ Hij moet op zijn oude dag nog steeds bevestigd worden. Net als een ieder die zijn of haar gevoel van eigenwaarde ontleend aan de goedkeuring van de massa, ziet hij zichzelf door de ogen van de Ander. In feite is hier sprake van een ‘escape from the self,’ zoals de eminente sociaal-psycholoog, professor Roy Baumeister eens opmerkte. Hij wijst erop dat de prijs die de neoliberale ideologie van de westerling eist voor velen te hoog is. Zij ervaren de neoliberale ‘ratrace’ als een psychologische druk, mede omdat zij hun bestaanszekerheid in toenemende mate bedreigd zien, en aangezien:


een zinvolle bijdrage te kunnen leveren aan de samenleving en om te werken aan ontwikkeling is bestaanszekerheid essentieel. Bestaanszekerheid is niet alleen de zekerheid van voldoende en voorspelbaar inkomen. Ook zekerheid om betaalbaar te wonen, toegang tot betaalbare zorg en de mogelijkheid om een financiële buffer op te bouwen voor onverwachte uitgaven zijn noodzakelijke voorwaarden om de rust en ruimte te vinden die nodig is om je als mens te ontwikkelen en mee te doen in de samenleving.

https://www.divosa.nl/onderwerpen/bestaanszekerheid 


Die bestaanszekerheid loopt gevaar sinds de komst van het neoliberalisme met zijn ’jobless growth,’ zijn groeiende kloof tussen ‘winners and losers,’ en het feit dat steeds meer burgers overtollig zijn omdat werk is overgeheveld naar de lage-lonen-landen en de dienstensector geautomatiseerd wordt. Aangezien nagenoeg alles, dus ook waardering, uitgedrukt wordt in geld voelen tallozen zich niet erkend door de samenleving. Will Storr wijst er op dat er tegelijkertijd een ‘narcissistic perfectionism’ is ontstaan:


in which people believe they’re absolutely capable of reaching the highest heights but become vulnerable when they finally realize that, actually, they’re not. And then there’s ‘neurotic perfectionism,’ the category into which both Debbie and I probably fit. These people suffer from low self-esteem and ‘just feel like they never measure up.’ They’re worried and anxious people who have a ‘massive discrepancy’ between who they are and who they want to be. They make sweeping generalizations about themselves, so if they’re ‘not efficient’ at a particular thing, they experience it as a failure of the entire self. ‘It’s this all or nothing thinking,’ he says. ‘With that comes a lot of self-loathing.’ Often, it begins with a simple belief that they don’t matter, ‘but if they just achieve at a certain level, they will matter. Being perfect will either compensate for these defects or fool others into thinking they don’t have them.’


Het gevolg is ondermeer dat:



in 2018, a major new study added significant empirical weight to the hunch I’d been pursuing for years. Psychologists analyzed data from over 40,000 university students across the US, UK and Canada and found levels of perfectionism, between 1989 and 2016, had risen substantially. Over that period, the extent to which people attached ‘an irrational importance to being perfect’ had gone up by 10 per cent. Meanwhile, the extent to which they felt they had to ‘display perfection to secure approval’ had grown by a startling 33 per cent. These findings, the researchers concluded, indicated that ‘recent generations of young people perceive that others are more demanding of them, are more demanding of others, and are more demanding of themselves.’ It wasn't only our environment that was changing. We were, too.


We’re living in an age of perfectionism, and perfection is the idea that kills. Whether it’s social media or pressure to be the impossibly ‘perfect’ twenty-first-century iterations of ourselves, or pressure to have the perfect body, or pressure to be successful in our careers, or any of the other myriad ways in which we place overly high expectations on ourselves and other people, we’re creating a psychological environment that’s toxic.


De ‘vrijheid’ waarover een mainstream-opiniemaker als Ian Buruma spreekt wanneer hij ervan uitgaat dat ‘we are right to impose democracy,’ door ‘economic, diplomatic, or even, if necessary, military means,’ is in werkelijkheid de ‘vrijheid’ om mee te marcheren in de neoliberale massamaatschappij, en anderen te dwingen hetzelfde te doen. En wie niet kan of wil gehoorzamen aan de kadaverdiscipline, wordt gestraft met marginalisering en zelfs uitstoting. Terwijl Buruma de VS een ‘free society,’ noemt  en ‘a force for good,’ gekenmerkt door ’openheid en democratie’ -- zijn in werkelijkheid  ‘Millions of Americans one pay check away from the street’ en zegt ‘Just 39% of Americans they have enough savings to cover a $1,000 emergency room visit or car repair.’ Daarnaast blijkt uit onderzoek dat ‘Millions of Americans are already struggling with student loans ($1.4 trillion and counting), house and auto bills, and other debts.’

https://www.marketwatch.com/story/most-americans-are-one-medical-emergency-away-from-financial-disaster-2017-01-12 


Hoe kan de VS, waar ’40%' van de bevolking 'is only one missed paycheck away from poverty voor de polderjournalist Chris Kijne toch een ‘altijd inspirerende democratie’ zijn, terwijl onder andere de gezaghebbende Amerikaanse geleerde Noam Chomsky in 2016 constateerde dat:


The state-corporate programs of the past 35 or so years have had devastating effects on the majority of the population, with stagnation, decline and sharply enhanced inequality being the most direct outcomes. This has created fear and has left people feeling isolated, helpless, victims of powerful forces they can neither understand or influence. The breakdown is not caused by economic laws. They are policies, a kind of class war initiated by the rich and powerful against the working population and the poor. This is what defines the neoliberalism period, not only in the US but in Europe and elsewhere. Trump is appealing to those who sense and experience the breakdown of American society — to deep feelings of anger, fear, frustration, hopelessness, probably among sectors of the population that are seeing an increase in mortality, something unheard of apart from war.

https://www.cbsnews.com/news/40-of-americans-one-step-from-poverty-if-they-miss-a-paycheck/  

https://chomsky.info/noam-chomsky-on-the-breakdown-of-american-society-and-a-world-in-transition/ 


Ik vrees dat voor een antwoord op Kijne’s meningen toch gezocht moet worden op het gebied van de sociaal-psychologie, te weten zijn dwangmatige drijfveer om — zoals hij zelf zegt — ‘gehóórd’ te worden, om mee te tellen, om bevestigd te worden door zowel de massa als door de macht. Storr:


When people feel like failures, they’re comparing their own self to an ideal of what a self should be like and then concluding they somehow come up short. It’s our culture that largely (although not entirely) defines who this ideal self is and what it looks like. It assails us with this perfect self that we’re all supposed to want to be like, in films, books, shop windows, newspapers, advertising, on the television and the internet — everywhere it can. Most of us feel pressured, in some way, into living up to this cultural model of perfection.


Het lijkt mij plausibel te denken dat Kijne’s ‘diepe behoefte om gehóórd te worden,’ die al in zijn ‘vroegste jeugd’ ertoe leidde dat ‘als iemand niet naar mijn kinderverhalen wilde luisteren,’ hij ‘razend’ werd, inderdaad ‘misschien wel’ komt door zijn 'vader, die dominee was.’ Hij bleef voor zijn zoon het ‘model van perfectie.’ Omdat de hele gelovige gemeente naar hem luisterde, verlangde ook Chris Kijne ‘gehóórd’ te worden, zoals hijzelf suggereert.


Wat mij al lang opvalt aan mainstream-opiniemakers als Chris Kijne, Geert Mak, Bas Heijne, Ian Buruma, die ik al decennialang van nabij volg, is hun onverzadigbare behoefte aan waardering, erkenning, ergens bij te horen, kortom: ‘gehóórd’ te worden. Zij willen in een zielloze massamaatschappij door zoveel mogelijk mensen ook gezien worden. Het paradoxale is dat sinds het individualisme wordt verheerlijkt, het conformisme van de opiniemakers afgedwongen wordt. Als broodschrijvers zijn zij niet bij machte tegen de stroom in te gaan, zij dienen de macht uit angst een ‘loser’ te zijn, en kunnen niet anders dan in de dissident een verliezer te zien. Daarom kon Geert Mak in zijn in 2012 verschenen bestseller Reizen zonder John. Op zoek naar Amerika zonder enige gêne over John Steinbeck beweren dat:


Tijdens zijn reis met Charley werd hij voor het eerst ongenadig geconfronteerd met degene die hij in werkelijkheid was: een oudere man die zichzelf overschreeuwde, die zijn leeftijd niet kon accepteren, zijn jeugd niet kon loslaten. 


Mak ergerde zich als domineeszoon, die niet ‘zonder hoop’ kon, aan Steinbeck’s scherpzinnige blik op de corrupte Amerikaanse Coca-Cola beschaving. Zo had Steinbeck, wiens werk nog steeds gelezen wordt, zijn vriend en presidentskandidaat Adlai Stevenson al 60 jaar geleden attent gemaakt op de 'nervous restlessness,' in de VS, en op ‘the cynical immorality of my country,’ waardoor zijn land op ‘elk niveau corrupt’ was geworden. 

http://www.lettersofnote.com/2012/12/america-is-like-that-second-kind-of.html  


Mak duldde de ontmaskering niet van het land waarvoor hij volgens eigen zeggen zo’n langdurige ‘geheime liefde’ koesterde. En dus moest de waarschuwing van Steinbeck voor het verval van zijn land de grond in worden geboord. Pas in 2019, twee jaar na het aantreden van president Trump, en zes decennia na Steinbeck’s profetische analyse, besefte Geert Mak dat er iets niet deugde in de Verenigde Staten, en sprak hij in zijn boek Grote verwachtingen In Europa 1999-2019 van ‘het straatarme Amerika’ van al die ‘niet-geziene families.’ Dat wil zeggen: de ‘families’ waarop ik hem als oude vriend al veel eerder had gewezen, maar die hij destijds domweg niet wilde zien. De reden was simpel. Januari 2012 schreef hij mij: 'Ik kan niet zonder hoop, Stan, dat klinkt misschien wat pathetisch, maar het is toch zo.’ Desalniettemin was in 2019 zijn ‘hoop’ vervlogen en besefte het orakel van Jorwerd ineens dat er ‘niets terecht’ was gekomen van de ‘Amerikaanse droom die zoveel had beloofd,’ en dat de ‘kaalslag,’ die Steinbeck lang geleden had voorzien, inmiddels Geert's droomwereld had ingehaald. Mak ziet nu in dat de neoliberale vernietiging van de oude samenleving een onvermijdelijk onderdeel is van hetgeen hij zelf de ‘globalisering’ noemt. En zo sjokt een schaamteloze polder-propagandist achter de voldongen feiten aan. Niet de grote Steinbeck bleek ‘ongenadig geconfronteerd’ te zijn geweest ‘met degene die hij in werkelijkheid was: een oudere man die zichzelf overschreeuwde, die zijn leeftijd niet kon accepteren, zijn jeugd niet kon loslaten,’ maar juist de kleine Geert Mak, die vanwege zijn bezeten verlangen naar ‘hoop’ decennialang blind was voor de werkelijkheid. Alleen in Nederland komt een ‘snake oil peddler’ met dergelijke brutale humbug weg; in de VS was hij allang met pek en veren de stad uitgejaagd. 


Dat mijn oude vriend Geert ‘een oudere man’ is ‘die zichzelf overschreeuwde’ bleek ook al in 2004 toen hij in zijn veel geprezen bestseller In Europa orakelde dat ‘Europa als vredesproces een eclatant succes’ was, en ‘Europa als economische eenheid ook een eind op weg’ was. Hij verklaarde dit na de bloedbaden in voormalig Joegoslavië. Vier jaar later stortte ook nog eens de westerse economie ineen als gevolg van de kredietcrisis van 2008. Opnieuw had de bestseller-auteur zichzelf ‘overschreeuwd,’ omdat hij ‘zijn jeugd niet kon loslaten’ en zich vastklampte aan allerlei overleefde mythen en illusies, zoals het geloof in de eeuwige groei. Het is dan ook niet onverklaarbaar dat de domineeszoon Chris Kijne de domineeszoon Geert Mak maar al te graag interviewt zodra de bestsellerauteur weer eens een ‘meesterwerk’ heeft geproduceerd. Ook dit is een typisch voorbeeld van het ons kent ons dat centraal staat in het gecorrumpeerde poldermodel. Maar wat Mak en Kijne ontgaat zijn de oorzaken van wat de auteurs Sander Heijne en Hendrik Noten in hun boek Fantoomgroei Waarom we steeds harder werken voor steeds minder (2020)  beschrijven. Kennelijk wist ook de sportverslaggever Bert Wagendorp dit niet, want deze Volkskrant-journalist noemt het boek ‘Een absolute aanrader.’ Het is opmerkelijk dat over de neoliberale fantoomgroei nu pas een boek verschijnt dat is geschreven door twee Nederlanders, terwijl in het buitenland dit fenomeen de afgelopen kwarteeuw al uitgebreid is geanalyseerd. De auteurs — een bestuurskundige en een historicus, die ‘zeven jaar onderzoeksjournalistiek’ verrichtte ‘voor de Volkskrant en de Correspondent’ — laten op de achterflap weten:


Onze economie ontspoorde al ver voor de coronacrisis. Bedrijfswinsten zijn sinds de jaren tachtig geéxplodeerd, maar werkenden zagen de economische groei nauwelijks terug in hun portemonnee. Vitale sectoren als de zorg, het onderwijs en de politie werden ondertussen uitgehold. Hoe kan dat? En waarom accepteren we dat?


Deze al enkele decennia voor de hand liggende vragen worden in de Proloog als volgt ingeleid:


Het is een zonnige lentedag in 2018 als wij ons in een café in Amsterdam-Oost over een onderzoek van economen van RaboResearch buigen. Wij weten dan nog niets over de economische malaise die ons in het voorjaar van 2020 wacht, door de wereldwijde corona-pandemie. Maar zelfs dan, op het hoogtepunt van de economische hoogconjunctuur van die dagen, zien we in het onderzoek bevestigd dat er iets fundamenteels schort aan onze economie. De economen de Rabobank hebben namelijk becijferd dat de Nederlandse economie de afgelopen veertig jaar met tientallen procenten is gegroeid, maar dat de reële gezinsinkomens in diezelfde periode vrijwel niet zijn gestegen. Wie wel van al die economische groei heeft geprofiteerd? Bedrijven, topbestuurders en hun aandeelhouders. Zij hebben hun bonussen dividenden in diezelfde periode zien exploderen. 


Wij, Sander en Hendrik, kennen elkaar dan nog nauwelijks, maar onze verontwaardiging over dit ene simpele grafiekje verbindt ons onmiddellijk. Hoe is het in hemelsnaam mogelijk dat we de enorme economische groei die we sinds 1982 als samenleving hebben gecreëerd zo ongelijk verdelen? Waarom accepteren we dit? En wat zegt dit over onze samenleving? 


De economen van de Rabobank roepen op tot meer onderzoek naar de oorzaken van de achterblijvende loonontwikkeling, want ze kunnen deze vanuit de gangbare modellen over hoe economieën zich ontwikkelen niet goed verklaren. We hebben op dat moment nog geen idee wat we ons op de hals halen, maar als we het café verlaten, beloven we elkaar één ding. We gaan dit tot op de bodem uitzoeken.


Veelzeggend is dat — in tegenstelling tot het buitenland — zowel de twee Nederlandse auteurs als de Nederlandse economen van de Rabobank veertig jaar nadat westerse volksvertegenwoordigers, door hun beleid van déregulering en privatisering het neoliberale model mogelijk hadden gemaakt, nog steeds de oorzaken van onder andere ‘de achterblijvende loonontwikkeling’ niet begrepen, en dat Sander en Hendrik alles nog moesten ‘uitzoeken,’ en wel ‘tot op de bodem.’ Afgaande op hun eigen uitspraken hadden zij geen benul van wat er zich veertig jaar lang voor hun ogen had afgespeeld. Het doet me denken aan de volgende, apocriefe, uitspraak van Heinrich Heine: ‘Als de wereld vergaat, ga dan naar Nederland, daar gebeurt alles vijftig jaar later.’ En daar hebben ze pas iets door wanneer het te laat is. Daarover later meer. 










Geen opmerkingen: