Trêveszaal
Trêveszaal, Den Haag
In en rond het Binnenhof is corruptie de normaalste zaak van de wereld. De achterkamertjes zijn uitgewoond en stinken naar slappe was. De democratie is bezweken onder het gewicht van de draaideur waardoor politici in en uit lopen. Op het ene moment zijn ze lobbyist voor een machtig bedrijf en even snel wordt die functie ingeruild voor een baantje bij de overheid. Zakelijke belangen staan daarbij centraal en er is nergens enige transparantie te bekennen. Corruptie betaalt goed. Bedrijven met een welgevulde portemonnee kopen simpelweg politieke invloed en zijn niet te beroerd om partijkassen te spekken.
In 2010 stortte een bedrijf dat adviezen geeft over corporate finance een donatie van 100.000 euro in de campagnekas van het CDA. Dit leidde tot een klein relletje zonder consequenties. Donaties aan politieke partijen zijn in Nederland niet verboden maar cadeautjes die hoger zijn dan 4.538 euro moeten gemeld worden in het jaarrapport van de partij. Het CDA hield het steekgeld buiten de boeken en beloofde de suikeroom anonimiteit. De Christendemocraten overtraden ongegeneerd de wet en nog steeds weten we niet wie deze weldoener is geweest. Wat we wel weten is dat Jan Peter Balkenende na de verkiezingsnederlaag van 2010 in dienst trad als raadsman bij Ernst & Young, een accountantskantoor dat bedrijven adviseert over belastingontduiking.
In een VN verdrag ter bestrijding van omkoperij, dat ook door Nederland is ondertekend, wordt de term corruptie niet echt duidelijk gedefenieerd. Onze bestuurders maken met veel plezier misbruik van deze wazigheid en nemen alle ruimte voor vrij spel. Wel zijn er enkele uitwassen van de Haagse speeltuin verboden zoals, valsheid in geschrifte en het aannemen van steekpenningen. Ook de rechterlijke macht knijpt als het nodig is een oogje dicht. Rechters zijn verplicht om hun bijbaantjes te melden, maar van 39 rechters weten we dat zij hun nevenfucties niet hebben opgegeven. De machten houden elkaar zwijgend de hand boven het hoofd en kijken regelmatig de andere kant op. Corruptie kost de burger geld. Om hoeveel het precies gaat weet niemand, maar volgens een onderzoek van de Europese Commissie zijn 25% van de kosten voor infrastructurele werken corruptiekosten. Dit geld komt rechtstreeks uit de schatkist en belandt in de beurzen van het old boys network. Dankzij de bouwfraude, Betuwelijn, Fyra en de hogesnelheidslijn zijn een aantal heren in maatpakken op jouw kosten riant naar de hoeren geweest.
Omdat politici maar al te goed weten hoe ze een financieel slaatje uit hun macht kunnen slaan heeft corruptiebestrijding geen enkele prioriteit in Den Haag. De regering vindt het dan ook niet nodig om artikel 12 uit het Verdrag van Lissabon te ratificeren. Dit artikel gaat over de handel in macht en invloed. Een onafhankelijke instantie die corruptie bestrijdt moet er op toezien dat in Europa alle zaken eerlijk verlopen. Niet in Nederland. En zo is het mogelijk dat Jack de Vries (CDA), destijds staatssecretaris van Defensie, en dé man die de aankoop van de peperdure JSF straaljager door de Tweede Kamer loodste vervolgens zelf in dienst is getreden van de JSF-lobby.
Jack de Vries JSF
Jack de Vries (CDA), oud staatssecretaris van Defensie en JSF lobbyist.
In de Eerste Kamer houden vrijwel alle fractievoorzitters er goed betaalde functies op na. CDA fractievoorzitter Elco Brinkman is de voorzitter van lobbyclub Bouwend Nederland en zit vuistdiep in de belangenverstrengeling. Een andere profiteur, Roger van Boxtel (D’66), mocht ook plaatsnemen in de Senaat nadat hij jarenlang als bestuursvoorzitter voor zorgverzekeraar Menzis had gewerkt. Drie keer raden wiens belangen hij in Den Haag behartigt. André Rouvoet (CU) werd na zijn politieke loopbaan voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland. Is er nog iemand verbaast over de macht van de zorgverzekeraars in dit land? Van premier Rutte (VVD) is het algemeen bekend dat hij een kwekeling is van Unilever en voordat oud-minister van financiën, Wouter Bos (PVDA), de politiek in ging maakte hij carrière bij oliemaatschappij Shell. Denk ook nog eens terug aan Camiel Eurlings en hoe gemakkelijk hij naar de functie als president-directeur van KLM gleed. Hij heeft er tijdens zijn baantje als minister van Verkeer en Waterstaat vast z’n best voor gedaan.
Als je denkt dat we in een democratisch land leven dan zit je er mijlenver naast. Nederland is een corpocratie waarin de volksvertegenwoordiging en de ambtenarij volledig in dienst staan van welke goedbetalende lobby dan ook. Als het aan de politiek ligt dan moet dit vooral zo blijven. Een democratisch gekozen staatshoofd, burgemeester, regeringsleider of commissaris van de koning zit er echt niet in. Het gezelschap doet de selectie liever zelf. Er wordt ook geen lobbyregister bijgehouden waarin we kunnen zien welke politicus dineert met welke lobbyist. Vergaderingen vinden achter gesloten deuren plaats en worden pas besproken in de Tweede Kamer als ze heimelijk zijn afgehamerd. Als alle vergaderingen openbaar zouden zijn dan werden we een hoop wijzer. De vermenging van de politiek met zakelijke belangen is zuivere corruptie, maar… als een uitkeringsgerechtigde een administratief foutje maakt dan zijn de pas echt de rapen gaar! Nederland is een staat van ontbinding.