Wanneer propagandisten als Michel Krielaars van de NRC hoog opgeven van de westerse 'ethische normen en waarden,' die 'wezenlijk' een bijdrage kunnen leveren aan het beschavingsproces in Rusland, tenminste als Washington en Brussel 'zich dan wel verenigd en standvastig tegenover Rusland opstellen,' dan moet ik onmiddellijk denken aan de beelden van My Lai, Abu Ghraib, Guantanamo en van de chaos in Afghanistan, Irak, Libië, Syrië, en aan Oekraïense fascisten die financieel en politiek door het Westen werden gesteund om de democratisch gekozen regering met geweld te verjagen. De westerse beschaving, die nog geen zeven decennia geleden Auschwitz en Hiroshima produceerde, kreeg een voorlopig nieuw dieptepunt toen in 2012 wereldwijd te zien was hoe Amerikaanse mariniers op Afghaanse lijken urineerden om op die manier uiting te geven aan hun minachting voor Derde Wereldbewoners die niet doen wat Washington beveelt.
Maar niet alleen in het buitenland gedragen de westerlingen zich als barbaren. Zaterdag 5 oktober schreef Bas Heijne, columnist van dezelfde NRC, onder de kop 'Welke publieke zaak?' met betrekking tot de 'ethische normen en waarden' van het neoliberale Westen:
Vlak voor de zomer haalde ik mijn spaargeld weg bij ABN Amro. Minister Dijsselbloem had aangekondigd de beruchte bonussen voortaan tot maximaal twintig procent van het inkomen te beperken en dus verhoogde de met belastinggeld overeind gehouden bank de salarissen van de top schielijk met twintig procent. De minister haalde vervolgens hoofdschuddend zijn schouders op. Hij had toezicht, zijn ministerie had kunnen ingrijpen, maar hij deed niets – net als toen een andere PvdA-minister, Wouter Bos, na de banken-crisis ook al de bonussen-cultuur ‘aanpakte’ en oogluikend toestond dat de salarissen terstond werden verdubbeld.
Het duurde even, maar deze week ging de PvdA alsnog vol op het orgel. Slechts 1 miljoen boete voor wie de Dijsselbloem-norm overschrijdt? 'Bankiers lachen daar om,' zegt Henk Nijboer, de financieel woordvoerder van de partij. Hij eist een maximumboete van 4 miljoen, die bij meerdere overtredingen gestapeld kunnen worden. Ook loonsverhogingen als compensatie moeten verboden worden. 'Het kabinet moet dat desnoods met wetgeving dichttimmeren.' En zo lang een bank nog voor meer dan 50 procent in handen van de overheid is: helemaal geen bonussen.
Toe maar.
Ik wil niet vervelend doen, maar om die loonsverhoging bij ABN Amro voor de zomer tegen te gaan hoefde helemaal niets met wetgeving te worden dichtgetimmerd. Dijsselbloem had het gewoon kunnen afdwingen – heeft Nijboer zijn eigen minister daar op aangesproken? En de meeste loonsverhogingen zijn allang ingegaan, dus ik vrees dat bankiers harder lachen om Nijboer dan om de boetes die hen te wachten staan. 'Het lijkt stoerheid die niet kan worden waargemaakt,' aldus CDA-Kamerlid Van Hijum.
De kern van het probleem, lijkt me. Besef van een publieke zaak dwing je niet af met almaar meer regels en wetten, en steeds schrillere retoriek – de bankiers zullen alleen maar bevestigd worden in hun toch al rotsvaste overtuiging dat ze omringd zijn door een van rancune verteerde samenleving, opgejut door populistisch sentiment.
Daarbij wordt de kloof tussen woord en daad nu wel erg groot. Iedere elite heeft de neiging het onderling te gezellig te maken, daar hadden de Grieken al last van, maar wat je nu steeds meer ziet is dat de maatschappelijke instituties die geacht worden toezicht te houden in naam van de publieke zaak te zeer verstrengeld raken met degenen die ze moeten controleren. Het recente schandaal van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) is typisch – een verkeerd soort innigheid, men komt elkaar te vaak tegen, men kent elkaar te goed, men is gewend het onderling te regelen, de buitenwereld snapt er toch niks van. En ieder schandaaltje in de media waait vanzelf over.
Het is geen Hollandse ziekte. In deze krant schreef correspondent Guus Valk deze week over advocate Carmen Segarra, die bij de Amerikaanse Federal Reserve werd ontslagen omdat ze had ontdekt dat de toezichthouder verdacht weinig toezicht hield – op zakenbanken als Goldman Sachs bijvoorbeeld. Ook daar een te innige 'vriendschappelijke cultuur.'
Kortom, het eigen milieu wordt belangrijker gevonden dan de publieke zaak – omdat er geen helder beeld bestaat wat dat precies moet zijn, die publieke zaak. Dus krijg je een bestuurlijke elite die enerzijds diep geïmpregneerd is door een ons-kent-ons-cultuur, waarbij de belangen van de markt steeds meer ook de belangen van de overheid zijn, en een politieke cultuur waarin steeds schriller wordt geweeklaagd over vervagend normbesef en graai-gedrag. Men beklaagt het verlies van wat men zelf heeft ondermijnd.
Kortom, de westerse elite gedraagt zich ook tegen de eigen bevolking barbaars, geheel in lijn met wat de Alexandrijnse dichter Konstantinos Petrou Kaváfis in Wachten op de Barbaren beschreef:
om redevoeringen te houden, het hunne te zeggen?
hun mishaagt woordomhaal, welsprekendheid.
en die verwarring (Wat werden de gezichten ernstig).
Waarom lopen snel straten en pleinen leeg,
en keert ieder naar huis, verzonken in gedachten?
Enkele lieden, net binnen uit de grensstreek,
zeiden dat er geen barbaren meer zijn.
Die mensen waren tenminste een oplossing.
Het is een bekend historisch feit dat barbaren pas succesvol zijn nadat het systeem van binnenuit is uitgehold door de eigen barbaren. Uiteindelijk zijn de barbaren nog de enige 'oplossing' voor een stervende cultuur. En hoe kan de ontaarding zich beter manifesteren dan te pissen op het stoffelijk overschot van degenen die ooit een vijand waren. Het is onvoldoende geworden om ze te doden, men moet tevens hun nabestaanden vernederen omdat de westerling onverzadigbaar is en in hem geen ziel zit, maar een groot zwart gapend gat dat alle menselijkheid opslokt. Hoe duidelijk Bas Heijne's woorden ook mogen klinken, zijn beschrijving van de werkelijkheid is als mosterd na de maaltijd. Al bijna een eeuw lang hebben westerse intellectuelen het huidige proces voorspelt en beschreven, er is niets nieuw onder de zon. Het enig opmerkelijke is dat het corrupte poldermodel met zijn neoliberaal bestel nog steeds door de zelfbenoemde 'politiek-literaire elite' wordt aangeprezen als het enig levensvatbare alternatief voor de hele mensheid. Dat is werkelijk 'de kern van het probleem,' de rest is slechts een afgeleide hiervan. Het ware probleem is het onvermogen van de Hollandse intelligentsia om zich een ander mens- en wereldbeeld voor te stellen dan die van het consumentisme. In een dergelijk totalitair systeem bestaat al een eeuw-lang geen 'publieke zaak meer,' en die kan zeker niet worden afgedwongen. Kennelijk heeft ook Bas Heijne niet de moderne klassieken gelezen, van bijvoorbeeld Durkheim, Marx, de geleerden van de Frankfurter Schule tot filosofen als Arendt, Lacan, Foucault en Žižek. Nederland is wat betreft kritisch denken achterlijk gebied vergeleken bij grote cultuurlanden. Een voorbeeld van de naïviteit e-mailde mij een lezer van deze weblog; het betreft een opmerking van de Volkskrant-columniste Aleid Truijens. Zij schreef in haar krant van zaterdag 4 oktober 2014:
Ik vind het onthutsend dat onderwijs voor Asscher niets anders is dan het klaarstomen van werknemers.
Hoe nu? 'Onthutsend'? Hoe kan dit voor een, naar ik mag aannemen, redelijk verstandige journaliste verbijsterend zijn? Sinds begin jaren tachtig het neoliberale beleid met volle kracht van start ging met zijn voortdurende bezuinigingen, deregulering en privatisering, als 'no nonsense' verkocht, kan toch niemand meer verbijsterd zijn over het feit dat scholieren en studenten worden afgericht voor een plek op de zogeheten 'vrije markt.' Het kan al helemaal niet 'onthutsend' zijn dat juist Lodewijk Asscher hier een voorstander van is. Hoe zou zijn familie van 'juristen en diamantairs' anders rijk zijn geworden? Nooit gehoord van de 'Diamantslijperij Asscher.' Beter nog: nooit gehoord van Henry Polak? Welnu, hij was
de oudste zoon van de joodse briljantslijper en juwelier Moses Polak en Marianna Smit. Met 13 jaar moest hij van zijn vader van school af om als leerling diamantsnijder aan het werk te gaan en mede te helpen het grote gezin te onderhouden…
Het meest bekendheid verwierf Polak als medeoprichter (1894) en langjarige voorzitter (1894-1940) van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkers Bond (ANDB). In 1892 werd hij eerst lid en later secretaris van een voorloper daarvan, de slechts heel kleine Nederlandsche Diamantbewerkers Vereeniging. Toen in november 1894 onverwachts een algemene staking uitbrak onder de 10.000 Amsterdamse diamantbewerkers werd hij een van de leiders van het succesvolle stakingscomité. In deze crisissituatie ontpopte zich als een handige organisator, overtuigende spreker en snelle beslisser. Toen het stakingscomité kort na de overwinning een nieuwe vakbond– de hiervoor genoemde ANDB - wist op te richten werd Polak, nog maar 26 jaar jong, tot voorzitter gekozen.
'Bijeenkomst van stakende diamantslijpers
in het gebouw van de ANDB te Amsterdam (1900) .
De actie, die duurde van 7 augustus tot 17 september;
ging om de zgn. boorttoeslag.
Dit 'boort' (diamantpoeder, gebruikt bij het slijpen)
moesten de arbeiders zelf aanschaffen.
Toen de prijzen ervan stegen,
eisten ze compensatie- en kregen die uiteindelijk ook.'
in het gebouw van de ANDB te Amsterdam (1900) .
De actie, die duurde van 7 augustus tot 17 september;
ging om de zgn. boorttoeslag.
Dit 'boort' (diamantpoeder, gebruikt bij het slijpen)
moesten de arbeiders zelf aanschaffen.
Toen de prijzen ervan stegen,
eisten ze compensatie- en kregen die uiteindelijk ook.'
Men wordt alleen rijk wanneer men anderen hard voor zich laat werken, zo wist het joodse proletariaat in de diamantslijperij maar al te goed. Het is ook niet toevallig dat vice-premier Lodewijk Asscher minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is geworden. Anderen voor je te laten werken is als het ware een familietrekje. En eenmaal rijk moet men vooral ook op de kleintjes letten, ander is men zo weer blut:
Medio 2009 kwam Asscher in opspraak naar aanleiding van een onderzoek van RTL 4 waaruit bleek dat hij onterecht declaraties had ingediend. Wethouders ontvangen in Amsterdam een maandelijkse toelage van ongeveer 600 euro waarvan zij onkosten kunnen bekostigen. Wethouder Asscher declareerde onder andere een ansichtkaart van 1,79 euro en enkele baby-rompertjes die hij cadeau had gedaan aan politieke relaties.
Daarom is het ook buitengewoon naïef voor een journaliste van een zogeheten 'kwaliteitskrant' om te denken dat Lodewijk Asscher daadwerkelijk voor de 'publieke zaak' werkt. De neoliberalen zijn al meer dan drie decennia lang bezig de 'publieke zaak' te vernietigen om zichzelf te kunnen verrijken, desnoods met 1,79 euro, terwijl een Volkskrant-columniste niets doorheeft. Heeft mevrouw Truijens al die jaren geslapen? Of moet men onnozel zijn om bij de Volkskant een column te krijgen? En wat heeft Bas Heijne al die jaren gedacht nu hij ineens beteuterd tot de slotsom komt dat het neoliberale kapitalisme 'geen' exclusief 'Hollandse ziekte' is? Heeft ook hij op kosten van de zaak al die jaren zitten snurken? Hij schrijft: 'Vroeger noemde je zoiets corruptie…' Vroeger? Maar beste Bas, dat noemen burgers nog steeds 'corruptie,' alleen jouw 'politiek-literaire elite' in Nederland durft dit niet meer zo te benoemen, uit angst haar status en inkomen te verliezen. Dat feit kun jij net zo goed weten als ik het uit ervaring weet. Je moet je ogen wel heel hard hebben dichtgeknepen om nu pas te zien dat er iets fundamenteels niet klopt aan de neoliberale ideologie. Daarom mijn vraag: hoe kan het dat je nu pas tot de ontdekking komt dat het neoliberalisme geen 'publieke zaak' kent? Spreek jouw collega, de chef van de boekenbijlage eens aan, en bespreken jullie eens het vraagstuk waarom jij en hij zo weinig oog hebben voor de werkelijkheid. En buigen jullie je dan ook eens over de vraag hoe een sociaal-democratische minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in Nederland zo schraapzuchtig kan zijn dat hij als wethouder 'een ansichtkaart' van '1,79 euro' declareerde, terwijl hij toch 'een maandelijkse toelage van ongeveer 600 euro' kreeg voor 'onkosten.' Wat blijkt hieruit? Hoe komt dit slag mensen op zo'n post terecht? Wat zegt dit over de 'ethische normen en waarden,' waarover Krielaars het heeft? Wat zegt dit bovendien over de 'vrije pers,' die de westerse 'corruptie' kennelijk zo normaal beschouwt dat zij het niet meer als 'corruptie' kwalificeert. Wat zegt het over de mainstream-journalist Krielaars die wel een Rus laat zeggen: 'Je zou kunnen zeggen dat er in Rusland geen corruptie bestaat, omdat het systeem zelf corrupt is.' En nu ik toch bezig ben:
om redevoeringen te houden, het hunne te zeggen?
2 opmerkingen:
Sodemieter, 1,79 declareren voor een ansichtkaart, is echt wel de schaamte voorbij. Ik werk bij GGZ instellingen en het enige wat ik kan declareren is een schrijnende aftakeling van de gezondheidszorg.
......daar hadden de Grieken last van......en daar heeft Heijne ook last van
Een reactie posten