Aanbeveling! Een theorie over (de bedoeling van) de crisis van psychoanaliticus Slavoy Zizek.
"There is a real possibility that the primary victim of the ongoing crisis will not be capitalism but the left itself, insofar as its inability to offer a viable global alternative was again made visible to everyone. It was the left that was effectively caught out, as if recent events were staged with a calculated risk in order to demonstrate that, even at a time of shattering crisis, there is no viable alternative to capitalism."
Slavoj Zizek essay in Harpers Magazine oktober 2009)
Democracy Now (video & transcript): Slovenian Philosopher Slavoj Zizek on Capitalism, Healthcare, Latin American “Populism” and the “Farcical” Financial Crisis
Video: Slavoj ZIizek - What does it mean to be a revolutionary today? Marxism 2009
Debate with Alex Callinicos at Marxism 2009
Dank je Sonja. Di is precies wat ik bedoelde toen ik afgelopen dinsdag dit schreef:
De kop op de voorpagina van de Volkskrant luidt:
Leden PvdA eens met plan AOW
Een betrekkelijk nietszeggende mededeling, want hoeveel leden hebben zich uitgesproken en sterker nog: hoeveel leden zijn er nog?
Interessant is ook te weten wie de leden zijn die voor de verhoging van de pensioensgerechtigde leeftijd stemmen. Ik bedoel dit. Ik ben 62 jaar, heb de jaren zestig en zeventig bewust meegemaakt, de jaren waarin de sociaaldemocratische voorman Joop den Uyl zijn volgelingen uitlegde dat er geen echte democratie bestaat, dat zijn achterban niet moest vergeten dat een kapitalistische democratie 'smalle marges' kent waardoor er geen wezenlijke veranderingen doorgevoerd kunnen worden. En dus adviseerde hij de sociaaldemocratische jongeren een lange mars door de instituten te beginnen. Dat deden mijn sociaaldemocratische leeftijdgenoten dan ook en gaandeweg zagen we steeds meer van hen op de posities die voorheen door christelijke en liberale regenten werden bezet. En verdomd als het niet waar is, ze deden hetzelfde als hun voorgangers toen die nog op het pluche zaten. De Lammerskliek bijvoorbeeld wilde het centrum van Amsterdam verwoesten door er een meerbaans-snelweg door heen te trekken. Dat was goed voor de banken, de institutionele beleggers en de zakenwereld die de touwtjes in handen hadden en nog steeds hebben. En toen dat mislukte dankzij de hoofdstedelijke bevolking was het sociaaldemocratische regentendom razend. Ik heb ze ook bij de VPRO zien binnentrekken en toen de sociaaldemocraten er eenmaal zaten toen was de VPRO de VPRO niet meer, want zo werkt het.
Nu zitten ze overal, de lange mars door de instituten is geslaagd. Maar zoals altijd en overal: macht corrumpeert en zo corrumpeerde ook de sociaal-democratische macht. Bij gebrek aan argumenten is de enige verdediging van de fractievoorzitter met haar treurige uitstraling nu niet meer dan het volgende: 'Als wij het niet doen, doet het volgende kabinet het.' Een onafhankelijke waarnemer kan niet anders dan constateren dat de generatie van de jaren zestig de zaak op een geweldige manier heeft geflest. Such is Life...
Het wezenlijke probleem is dit: de ambitie van de carrierebeluste sociaaldemocraten is uiteindelijk het enige dat hen drijft. Omdat ze nergens echt in geloven, behalve dan in macht, denken ze in hun cynisme oprecht dat ze alles kunnen uitleggen, dat ze de mensen kunnen uitleggen dat het heel normaal is dat ze de rekening betalen van het failliete kapitalisme, dat ze langer moeten werken omdat deze bezuiningsmaatregel het systeem draaiende moet houden. Een systeem waarbij de sociaaldemocratische minister van Financien zonder het parlement te raadplegen miljarden aan belastinggeld kan geven aan de failliete bankiers. Omdat het sociaaldemocratische regentendom zelf tot in de kern opportunistisch is, denkt het werkelijk dat alle andere mensen dat ook zijn, en dat dus alles uit te leggen is. Zonder overtuigingen kan men namelijk alles uitleggen. De sociaaldemocraten staan nergens voor.
De PVDA probeert wanhopig zich te portretteren als enig serieus alternatief voor mensen die hervormingen voorstaan. Werkelijke hervormingen. Op die manier probeert de PVDA een greep op de macht te houden. Het was de Braziliaanse geleerde Paolo Freire die erop wees dat de macht er altijd op gericht is 'de menselijke kwaliteit de wereld te kunnen "be-denken", te vernietigen.' Daarom schept de macht een mythe, 'een schijnwereld... die tot doel heeft vervreemding en passiviteit te vergroten.' Vandaar ook al hun 'methoden die iedere voorstelling van de wereld als probleem uitsluiten en haar in plaats daarvan als een verstard gegeven laten zien -- als iets waaraan mensen zich uitsluitend als toerschouwers moeten aanpassen.' Met andere woorden: 'de smalle marges van de democratie'. Of zoals zijn opvolger Wim Kok zei: "Er is geen alternatief voor de maatschappelijke constellatie die we nu hebben en dus heeft het geen enkele zin daar naar te streven." En dat besef betitelde de oud-vakbondsman als "de bevrijdende werking van het afschudden van de ideologische veren.' Na zich van de sociaaldemocratische ideologie bevrijd te hebben, omarmde Kok de neoliberale ideologie door in 2003 enkele commissariaten, bij de ING Bank, TPG Post, Shell en de KLM te aanvaarden. Deze commissariaten leidden tot enige opschudding en verontwaardiging, omdat Kok tijdens zijn bewind meerdere malen had afgegeven op bestuurders van grote bedrijven, hen "ordinaire zakkenvullers" had genoemd en hun salarissen een geval van "exhibitionistische zelfverrijking". Als commissaris stemde hij echter in met verdere salarisverhogingen, wat hem op vragen van journalisten en kritiek uit eigen partij kwam te staan.[1] Zijn werk als commissaris legt hemzelf ook geen windeieren: in 2006 verdiende hij €235.000. Dat is 18% meer dan in het jaar ervoor.[2] Naast zijn commissariaten vervult Kok enkele Europese adviesfuncties. Op 10 december 2002 werd Wim Kok benoemd tot Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau. Op 11 april 2003 werd Wim Kok op voordracht van de ministerraad bij Koninklijk Besluit benoemd tot Minister van Staat. Minister van Staat is een eretitel die in uitzonderlijke gevallen wordt toegekend aan politici of staatslieden (al is het niet ongebruikelijk dat voormalige premiers tot Minister van Staat worden benoemd) Op 2 september 2003 kreeg Kok een eredoctoraat van de Universiteit Nyenrode vanwege de "voorbeeldige wijze waarop hij als premier en als minister van Financiën een financieel en sociaal-economisch beleid heeft gevoerd". Karel Van Miert, oud-president van Nyenrode en oud-eurocommissaris, reikte de onderscheiding uit.Eveneens kreeg Kok op 10 december 2003 zijn tweede eredoctoraat in de filosofie aan de Universiteit van Münster.
Even ter verduidelijking. Onder leiding van minister en premier Kok dereguleerde en privatiseerde de Nederlandse samenleving waardoor de overheid geen enkele mogelijkheid meer bezat om het speculeren met niet bestaand geld aan banden te leggen, waardoor de financiele crisis onvermijdelijk werd.
Tegelijkertijd had de lange mars door de instituten zijn vruchten afgeworpen. De beloning was 'exhibitionistisch', to say the least, om onze voormalige sociaaldemocraat maar eens te citeren. We weten nu wat dal dit gedoe opgeleverd heeft, enerzijds de sociaaldemocratie op het pluche en anderzijds een gedepolitiseerde rancuneuze massa die op de gepolitiseerde Wilders stemt.'
Links heeft geen alternatief, heeft zichzelf in feite opgeheven. Ook de SP is een slippendragerspartij. Zie hoe snel de SP akkoord ging met feit dat het parlement niet meebesliste over de miljarden die naar de failliete banken gingen.
9 opmerkingen:
Zoals mijn makkers van Bilwet al - zucht, tamelijk lang geleden, vijftien jaar op zijn minst - zeiden: socialisme is perfect te verwezenlijken, alleen de socialisten willen het niet.
Maar laten we wel wezen: parlementair links heeft nooit een andere maatschappelijke ordening gewild.
De verwijzing van Zizek is naar Marx' 18e brumaire van Lodewijk Napoleon - ik denk alleen niet dat de crisis een komedie is in plaats van een tragedie. Baan en huis kwijt, geen gezondheidszorg - ik weet te veel van de situatie in de VS om er een grap in te zien - en "rechts" wil het in Europa graag ook zo zien worden.
Friedrichs Engels toonde zo'n 150 jaar geleden al aan dat in een kapitalistische samenleving de kans erg groot is dat de arbeidersklasse (althans het overgrote deel) en dus links gecorrumpeerd raakt. We zien dit juist nu gedemonstreerd in de westerse samenleving. In die zin is de PvdA niet meer dan een van de velen. Dus: links bestaat helemaal niet meer in het volgevreten en gecorrumpeerde westen. NB.: Links kan wat mij betreft niets anders zijn dan die beweging die zich beweegt naar een socialistische samenleving.
Succes, Ben
Eerlijk gezegd zit ik nog steeds te wachten op de desastreuze gevolgen van de crisis in Nederland. Hoe erg ook voor de slachtoffers, het zal ook de weg vrij maken voor verandering. Anderzijds, wanneer ik naar de VS kijk, waar er per dag duizenden mensen worden ontslagen en uit hun huizen worden gezet, er tent cities ontstaan, maar er geen noemenswaardige maatschappelijke onrust ontstaat, moeten ik pessimistisch zijn.
Wat de crisis in Nederland al wel haarscherp heeft aangetoond is natuurlijk het failliet van links. Het enige wat 'socialisten' kunnen verzinnen is (op onze kosten) repareren en doorgaan, terwijl het zelf doorgaat met het wapperen van wensenlijstjes in het politieke en publieke domein. Alsof dat iets voorstelt. De PvdA had al lang laten zien dat het kenmerk 'socialistisch' niet meer op de partij van toepassing is, en de SP is momenteel op ideologisch vlak bereid om zijn grootmoeder om zeep te helpen voor meer stemmen/zetels.
En dat is geen simpele persoonlijke mening, maar een constatering. Dat kun je zien aan hoe en op welk moment de SP essentiële ideologische basisstandpunten aan de kant zette. Hun weerstand tegen het koningshuis sloeg om toen er heel simpel uit een enquete bleek dat de meerderheid in Nederland geen probleem had met de monarchie. En zo tot 2000 moest Nederland stellig uit de NAVO stappen omdat de organisatie een imperialistische moordmachine was, maar opeens vond Marijnissen - toen er een kans op regeren en coalitie lag - dat die anti-NAVO houding "geen zoden aan de dijk" zette. En voor wie? Voor de partij natuurlijk, niet voor wie de politici horen te vertegenwoordigen in het parlement. Alle tegenwerpingen door de leden werden subiet van tafel geveegd door het partijbestuur. Die er bijvoorbeeld op het laatste partijcongres voor zorgde dat critici een dag van tevoren werden geroyeerd. Degenen die stemmen op voorstellen stemmen altijd wat het bestuur wil, zo wordt dat intern geregeld. Critici worden buitengesloten, weggepest of (zonder discussie) geroyeerd.
Enfin, later ging de SP over de NAVO schrijven dat tegen de NAVO zijn een "gevaarlijke kortzichtigheid" was, en het opheffen ervan "een onrealistische en riskante optie". "Werken aan een nieuwe mondiale veiligheidsstructuur is een zaak van realiteitszin." Op het een na laatste partijcongres eind 1999 reageerde partijbestuurslid Marianne Langkamp op kritiek op de verslappende anti-NAVO houding: "Wie moet anders het terrorisme bestrijden?"
@Sonja,
Inderdaad. Het is in Nederland niet beter dan in de VS. De politieke bewusteloosheid is enorm. Maar je moet het positief zien. Wat er gaat gebeuren is onvermijdbaar en we moeten er het beste van maken. Ik geloof erin dat meer dan 50% van de mensen van goede wil is en dat is een goede basis.
Succes, Ben
Dank je Ben. Laat ik het zo zeggen dat 50% wel van goede wil kan zijn, maar dat 90% zo wordt gemanipuleerd door de slippendragers van de echte macht (politici en media) dat men heus gelooft (een geloof dus) dat wij in een echte democratie leven waarin volksvertegenwoordigers streven naar een goed beleid voor het welzijn van iedereen, en dat het volk daar een stem in heeft. Ik denk dat het allereerst zaak is om de mensen te informeren (immers propaganda is géén informatie) en te leren om informatie te onderscheiden van propaganda.
Ik zag gisteren een documentaire over het sovjetcommunisme (het ging over humor?) waarin in wezen uit de doeken werd gedaan hoe het volk werd geknecht en bedonderd door de communistische regimes, en grappig was de absurditeit van de uitvoering, bijvoorbeeld hoe in Roemenië speciaal iemand werd ingehuurd om voor de staatskrant te controlen of de naam van Nicolae Ceausescu wel goed werd gespeld. Want, wanneer dat fout werd geschreven was dat een staatsondermijnende misdaad (Nichola is in het Roemeens een scheldwoord).
Misschien vindt Nederland dat een grappig programma, maar ik werd er treurig van, omdat ik eigenlijk weinig verschil zie met de situatie in Nederland. Natuurlijk kun je in onze democratie niet meer 'ongestrafd' mensen oppakken en gevangen zetten (of erger) omdat ze kritiek hebben op de regering. Dus, volgens Noam Chomsky: "IN CRUDE and brutal societies, the Party Line is publicly proclaimed, and it must be obeyed, or else. What you believe is your own business, of lesser concern. In societies where the state has lost the capacity to control by force, the Party Line is not proclaimed. Rather, it is presupposed, and then vigorous debate is encouraged within the limits imposed by unstated doctrinal orthodoxy.
The crude system leads to natural disbelief. The sophisticated variant gives the impression of openness and freedom, and serves to instill the Party Line as beyond question, even beyond thought, like the air we breathe."
Getuige de 'discussieplatforms' die de overheid (& politici & media) organiseert om de burger de indruk te geven dat hij zeggenschap en inspraak heeft, en dat zijn mening meetelt. Mensen discussiëren zich momenteel een ongeluk, over de crisis, de banken, immigranten, de zorg, de energiebedrijven, de AOW, de hoofddoekjes, de politie, op wie men moet gaan stemmen, etcetera etcetera. Mensen mogen ook heel boos worden. Maar wat ze niet zien is dat die discussies zorgvuldig worden opgezet ("presupposed") en zich binnen van tevoren vastomlijnde parameters beweegt.
Een klein recent voorbeeld: moet het museum van Dirk Scheringa blijven bestaan? Geen krant die het overslaat, en praatprogramma's op televisie ook niet. Het publieke debat gaat ineens over de (financiële) waarde van kunst, en ter informatie worden er 'deskundigen' bijgesleept die het debat moeten legitimeren en gewicht moeten geven (de 'witte doktersjassen'). En er wórdt druk gedebatteerd. Ook benadrukken de bijbehorende enquetes nog meer het idee dat we met een vorm van democratie te maken hebben. Maar waar het publieke debat eigenlijk over zou moeten gaan is of Dirk Scheringa volgens het recht/onze wetten een crimineel is, een ordinaire oplichter (zoals de Bernard Madoff en zijn zogenoemde 'pyramidespel') en gestraft moet worden voor zijn daden. Maar dat is gevaarlijk, want wanneer Scheringa echt schuldig zou worden bevonden (en dat is zeker bij een eerlijk proces), dan zou vrijwel elke bankier opeens schuldig zijn, en in wezen zou dan ook het hele systeem crimineel blijken te zijn.
Maar de burger wordt beziggehouden, terwijl een AOW'er strafkorting krijgt wanneer er een verdachte tandenborstel wordt ontdekt in de badkamer door de gestapo.
Excuses voor de hoeveelheid tekst.
Dus, van goede wil zijn is niet genoeg, ik denk vooral omdat deze mensen nog steeds braaf naar de stembus blijven gaan om te stemmen op weer dezefde klootzakken, en straks zitten we weer met een Balkende V , of wordt het Balkende VI, ik volg dat niet zo.
Het ontbreekt in Nederland aan een underground beweging, die buiten de parlementaire democratie opereert. Zelfs een linkse club als Offensief (kort geleden geroyeerd door de SP) denkt nog dat het iets kan veranderen binnen de Haagse politiek, 'van binnenuit veranderen'. En andere actieplatforms van betekenis werken ook allemaal samen met de politici in het pluche en de gevestigde partijen.
Die standpuntwijziging van de SP ten aanzien van de NAVO doet mij sterk denken aan wat hun medemaoisten ruim dertig jaar geleden al deden. Geen gehok meer, maar trouwen (homoseksualiteit was een bourgeoisafwijking), bij de heren de haren er af en de meisjes de rok of jurk in, niet te kort natuurlijk - net als het proletariaat kortom. Je gelooft het niet - dat deed ik toen al niet. Ik heb het bij mijn eigen toenmalige schoonzusje (niks schoonzusje natuurlijk) kunnen observeren.
En lid worden van de NVV-bonden, want daar zat het Volk, en sterk voor de NAVO zijn, het bolwerk bij uitstek tegen het levensgevaarlijke Sowjet-imperialisme. Hoe het met het koningshuis zat weet ik niet precies meer, want de CPN was al sterk oranjegezind en die was natuurlijk de hoofdvijand - de CPN dan.
Zo wilde Peking het toen. Ik denk niet dat Peking nog veel uitmaakt voor de SP maar helemaal zeker ben ik niet.
Het huidige baasje van "Europa", Barroso, komt uit die maoistische hoek en heeft de politieke consequenties tot het einde toe gevolgd. Gerrit Zalm is een ander voorbeeld, geloof ik.
Even wat koppensnellen over Balkenende en zijn EU presidentschap in Google Nieuws:
Groeiende steun voor Balkenende NOS.nl
'Balkenende zeer goede kandidaat' NU.nl
Eurotop van start zonder hoofdrolspeler NOS.nl
EVP:Balkenende zeer goede kandidaat NOS.nl
'Strijd in kabinet over mogelijk vertrek Balkenende' Elsevier
Vertrek Balkenende lijkt dichterbij Reformatorisch Dagblad
Balkenende houdt vol: 'Ik ben niet benaderd' Parool
Christendemocratische leider in Europarlement steunt Balkenende Financieele Dagblad
De kansen van Balkenende Nova
Duitsers steunen Balkenende Radio 1
Coalitiegenoten: Balkenende moet niet naar EU vertrekken Elsevier
Balkenende nog niet gevraagd voor Europa Trouw
PvdA-CU: Balkenende moet blijven Volkskrant
Balkenende naar EU–top voor wandelgangen Reformatorisch Dagblad
pvda,CU:Balkenende moet blijven NOS.nl
Balkenende EU-president? Nova
Premier of president Balkenende? RTL Nieuws
Gokkers geven Balkenende weinig kans DePers.nl
Hoe ziet Europa eruit onder leiding van Balkenende? nrc.next
Speculeren over Europese president gaat beginnen Radio Nederland Wereldomroep
'Mag Balkenende de eerste president van Europa worden?' Radio 1
Balkenende houdt lippen op elkaar De Stentor
Is men weer op de hoogte: zonder een letter teveel te hebben gelezen! Het lijkt wel uit de muur eten.
@Sonja, alweer wat verder naar boven:
ja, de tandenborstelgestapo - zoals de gasten zijn vertrouwen zij de waard, nietwaar.
Een reactie posten