stan van houcke: De Afghaanse Mujaheddin

Niccolò Machiavelli

Ronald Reagan ontmoet de top van de Afghaanse Mujaheddeen in 1985. "Dit zijn de morele equivalenten van de Founding Fathers".
Onder zijn voorganger Jimmy Carter was sinds de zomer van 1979 de terreurgroep bewapend "Zodat de Sovjet-Unie haar eigen Vietnam krijgt" in de woorden van veiligheidsadviseur Brzezinsky. Met kerstmis liep Leonid Brezjnev in de val.

2021
De overname van het Afghaanse regime door de Taliban heeft in Amerikaanse regeringskringen geleid tot steeds fellere beschuldigingen over het thema "Wie heeft Afghanistan verloren? De Wall Street Journal publiceerde maandag een hoofdartikel waarin de terugtrekking van de VS een "debacle" werd genoemd en de beschuldiging werd geuit dat de Taliban hun opmars konden maken omdat "Biden militair advies in de wind sloeg en zich zo roekeloos en zonder plan terugtrok om een ramp te voorkomen".

Een militaire catastrofe van deze omvang kan echter niet worden toegeschreven aan het ontbreken van een "plan". De realiteit is dat het VS-imperialisme de prijs betaalt voor twee decennia van misdaden tegen het volk van Afghanistan, uitgevoerd onder vier opeenvolgende regeringen, zowel de Democratische als de Republikeinse. Samen stuurden zij driekwart miljoen Amerikaanse troepen naar Afghanistan om een vuile koloniale oorlog te voeren, waarbij volgens voorzichtige schattingen ten minste 175.000 burgers werden gedood. Het resultaat van deze massamoord, alsmede het terroriseren van de bevolking met de altijd aanwezige dreiging van bombardementen en drone-aanvallen, nachtelijke razzia's en het systematisch martelen van gevangenen, heeft de gelederen van de opstandelingen alleen maar doen aangroeien.

In nauwelijks een week tijd hebben de Taliban zes provinciehoofdsteden onder de voet gelopen. Vrijdag veroverden zij Zaranj, vlakbij de grens met Iran, en Sheberghan in het noorden, en zondag namen zij nog eens drie hoofdsteden in: Kunduz, het commerciële centrum in het noorden van het land, alsmede Sar-i-Pul en Taloqan. Maandag bevestigden plaatselijke functionarissen dat de opstandelingen Aybak City, de hoofdstad van de provincie Samgan, die de belangrijkste snelweg tussen de hoofdstad Kabul en de noordelijke provincies van het land controleert, volledig in handen hebben.

Door de aanhoudende gevechten in de steden is de greep van het door de VS gesteunde regime in Kaboel gereduceerd tot enkele buurten en, in sommige gevallen, blokken in andere belegerde hoofdsteden, waaronder Lashkar Gah, de hoofdstad van de provincie Helmand, en de stad Kandahar in het zuiden. Ook in Herat en Mazar-i-Sharif, de grootste stad in het noorden van Afghanistan, wordt hevig gevochten.

Verdedigingstroepen die loyaal zijn aan het door de VS gesteunde regime in Kaboel hebben zich bij duizenden overgegeven aan de Taliban of hun wapens neergelegd en hun uniformen uitgetrokken. In sommige gevallen zijn zij overgelopen naar de opstandelingen. De Taliban heeft volgehouden dat zij in de meeste gevallen via onderhandelingen districten en steden heeft kunnen opgeven zonder te vechten.

Waar de opstandelingen weerstand boden, zoals in Lashkar Gah en andere belegerde hoofdsteden, was deze sterk afhankelijk van luchtaanvallen door Amerikaanse gevechtsvliegtuigen die opereerden van "over de horizon". Dit omvatte het gebruik van B-52 strategische bommenwerpers die vlogen van de Al-Udeid luchtmachtbasis in Qatar, F/A-18 Super Hornet gevechtsvliegtuigen die van het dek van het nucleair aangedreven vliegdekschip USS Ronald Reagan vlogen dat in de Arabische Zee was gestationeerd, en AC-130 Specter gevechtsvliegtuigen.

Het gebruik van deze luchtmacht tegen dichtbevolkte stedelijke gebieden zal onvermijdelijk een bloedige tol eisen in termen van burgerslachtoffers. In Lashkar Gah hebben Amerikaanse bommen een gezondheidskliniek en een school verwoest, terwijl functionarissen melding maakten van 20 burgerdoden in 48 uur tijd. De Afghaanse veiligheidsfunctionarissen hebben geprobeerd het verlies van controle door de regering te minimaliseren, maar zijn begonnen met het noemen van het aantal doden als gevolg van de luchtaanvallen, waarbij zij de dood van honderden Taliban-strijders hebben genoemd. Hoeveel burgers hierbij zijn omgekomen is niet bekend.

De redenen voor het succes van de Taliban kunnen worden begrepen aan de hand van de staat van dienst van de Amerikaanse bezetting in de grootste van de steden die de opstandelingen de laatste weken onder de voet hebben gelopen, Kunduz, met een bevolking van bijna 350.000.

In 2001, kort na de invasie van de VS, gaven de Talibanstrijders in Kunduz zich over aan de speciale strijdkrachten van de VS en een militie die loyaal was aan de krijgsheer Gen. Rashid Dostum, die hen in metalen scheepscontainers dwong en naar Sheberghan, het bolwerk van Dostum, bracht. De meeste van de ongeveer 2.000 gevangenen stikten in de containers, degenen die nog leefden werden doodgeschoten.

In 2009 verzocht een Duitse officier het Amerikaanse leger een luchtaanval uit te voeren op een menigte in de provincie Kunduz die brandstof weghaalde bij twee tankwagens die bij een rivieroversteek vastzaten. De 500-pond Amerikaanse bommen lieten ten minste 142 burgers verbranden.

En in 2015 legde een Amerikaans AC-130 gevechtsvliegtuig een burgerziekenhuis van Artsen zonder Grenzen (AZG) in Kunduz langzaam en opzettelijk in puin, waarbij ten minste 42 patiënten en medisch personeel omkwamen en vele anderen gewond raakten.
Niemand is ooit gestraft voor deze misdaden, maar ze zijn zeker niet vergeten door degenen die ze hebben overleefd en de familieleden, vrienden en buren van degenen die ze niet hebben overleefd.

Het regime dat deze misdaden moest verdedigen is nooit meer geweest dan een marionet van de Amerikaanse bezetting en een corrupte kleptocratie, die een laag van politici, krijgsheren en hun trawanten verrijkt door het verduisteren van Amerikaanse hulp.

Tijdens een persconferentie vorige maand verdedigde de Amerikaanse president Joe Biden zijn besluit om tegen het einde van deze maand alle Amerikaanse troepen, op een handvol na, uit Afghanistan te gelasten en ontkende hij ten stelligste dat er enige gelijkenis bestond tussen het debacle in Afghanistan en dat in Vietnam in 1975. "Ze zijn in de verste verte niet vergelijkbaar in termen van capaciteit," zei hij. "Er zullen geen omstandigheden zijn waarin je mensen van het dak van een ambassade van de Verenigde Staten zult zien getild worden vanuit Afghanistan."

Nu zowel Washington als Londen hun burgers in het weekend hebben gezegd de eerste vlucht uit Afghanistan te nemen en er in de straten van Kabul vuurgevechten uitbreken, worden de verzekeringen van Biden steeds minder geloofwaardig.

In Vietnam duurde het meer dan twee jaar na de terugtrekking van de Amerikaanse troepen voordat de Noord-Vietnamese strijdkrachten en de strijdkrachten van het Nationaal Bevrijdingsfront Saigon konden innemen. In Afghanistan begint het "worst case scenario" van de Amerikaanse inlichtingendiensten, namelijk dat Kaboel binnen drie maanden na de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Afghanistan zal zijn gevallen, te optimistisch te lijken.

Een debacle van deze omvang doet twijfel rijzen over het voortbestaan van niet alleen het regime in Kaboel, maar ook dat in Washington. De ineenstorting van Afghanistan maakt deel uit van de implosie van een heel beleid dat het VS-imperialisme in de loop van meer dan drie decennia heeft gevoerd.

Na de ontbinding van de Sovjet-Unie door de stalinistische bureaucratie in 1991 kwam de Amerikaanse heersende klasse tot de conclusie dat niets haar meer in de weg stond om de overweldigende militaire macht van het VS-imperialisme aan te wenden om de langdurige erosie van de economische positie van Washington in de wereld om te keren en de hegemonie van de VS over strategisch belangrijke gebieden in de wereld op te leggen. Sinds de eerste Golfoorlog en de Amerikaanse interventies in voormalig Joegoslavië in de jaren '90 is Washington altijd in oorlog geweest.

De invasie van de VS in Afghanistan in oktober 2001, die werd gelanceerd onder het voorwendsel van vergelding voor de aanslagen van 11 september, was al lang voor de instorting van de Twin Towers voorbereid. Het strategische doel van de oorlog was niet de vernietiging van Al Qaeda, een monster van Frankenstein dat was gecreëerd door de door de CIA georkestreerde oorlog tegen de Sovjet-troepen in Afghanistan in de jaren tachtig. De oorlog werd veeleer gevoerd om de militaire macht van de VS in Centraal- en Zuid-Azië te projecteren door de controle te grijpen over een land dat niet alleen grenst aan de olierijke voormalige Sovjetrepublieken in het Kaspische bekken, maar ook aan China en Iran.

Onder het motto van de "oorlog tegen het terrorisme" of wat George W. Bush omschreef als "de moeder van alle oorlogen", eiste Washington het recht op om elk land binnen te vallen dat het beschouwde als een bedreiging voor zijn wereldwijde belangen. Binnen minder dan twee jaar na de invasie in Afghanistan, werd het Amerikaanse leger een oorlog in Irak ingestuurd, gebaseerd op leugens over niet-bestaande "massavernietigingswapens". Onder het hypocriete vaandel van "mensenrechten" werden oorlogen gevoerd om regeringen omver te werpen, zowel in Libië, het land met de grootste oliereserves in Afrika, als in het strategisch belangrijke Syrië.

Deze oorlogen hebben miljoenen mensen gedood en verminkt, van nog eens tientallen miljoenen mensen vluchtelingen gemaakt en hele samenlevingen gedecimeerd, maar hebben de hegemoniale doelstellingen van Washington niet dichterbij gebracht en hebben tot soortgelijke debacles geleid als die welke zich nu in Afghanistan afspelen.

In plaats van de groei van het Amerikaanse militarisme af te remmen, hebben de debacles van de "oorlog tegen het terrorisme" alleen maar de weg vrijgemaakt voor de verschuiving van de wereldstrategie van de VS naar een "grootmachtconflict", in eerste instantie de confrontatie met het nucleair bewapende China en Rusland. De terugtrekking uit Afghanistan werd niet uitgevoerd om een einde te maken aan Amerika's langste oorlog, maar veeleer om de middelen van het Pentagon te verschuiven naar de Zuid-Chinese Zee, Oost-Europa en de Oostzee.