Column Economie
#anderhalvemeter
Op Tweede Pinksterdag is in Amsterdam het nieuwe normaal ten grave gedragen. Op een demonstratie op de Dam tegen het buitensporige politiegeweld tegen zwarten in de Verenigde Staten kwamen veel meer mensen af dan verwacht. Daardoor werd het onmogelijk de richtlijnen van het RIVM in acht te nemen. Burgemeester Halsema besloot het te gedogen. Met als argumenten: deze demonstratie is te belangrijk om niet te laten doorgaan, en: uiteindelijk is het een kwestie van eigen verantwoordelijkheid. De kletsende klasse op Twitter ontplofte: onverantwoordelijk, meten met twee maten, hypocrisie en onmiddellijk aftreden waren nog de vriendelijkste reacties.
Het was de spreekwoordelijke dag die je wist dat zou komen. Het was prachtig weer, de horeca mocht eindelijk weer open, en als je goed om je heen had gekeken had je het kunnen voelen aankomen: het naleven van de gedragsregels was aan het versloffen. Steeds vaker ‘vergaten’ mensen hun handen te desinfecteren voor ze een supermarkt binnen gingen; steeds kleiner werd de cirkel die burgers om zich heen bewaakten; steeds groter werden de gezelschappen in bootjes, parken en achtertuinen; steeds vaker zag je een schouderklopje, een hug, en soms zelfs een zoen op wang of mond; en steeds frequenter kon je sarcastische opmerkingen horen over het nieuwe normaal.
Ik zal niet verhelen dat ik me aan alles wat hierboven staat schuldig heb gemaakt. Het ‘nieuwe normaal’ is namelijk niet normaal, en de anderhalvemetersamenleving staat haaks op onze diepgewortelde behoeftes. We willen aanraken, omarmen, kussen, knuffelen, zoenen, flirten, strelen, aaien en vrijen. Het mooiste woord van deze maanden van quarantaine is wat mij betreft ‘huidhonger’, dat de voorpagina van de nieuwste Linda siert. Ik verwelk in een samenleving die eruitziet als een melaatsenkamp waarin ieder lid een digitale ratel bij zich hoort te dragen.
Op Twitter, in de media en in de politiek waait echter een andere wind. Daar is afgedwongen quarantaine tot het nieuwe, politiek correcte normaal uitgeroepen. Wie, hoe voorzichtig ook, waagt vraagtekens te plaatsen bij de maatregelen wordt om de oren geslagen met verwijten van harteloosheid en zelfzuchtigheid, om maar te zwijgen van de Godwins die daarbij horen. Het nieuwe normaal wordt met name door de progressieve kletsende klasse omarmd met een wellust die grenst aan het pathologische en die, intolerant als zij is, geen twijfel, geen scepsis, geen debat duldt. Alsof de manifestatie van staatspaternalisme na decennia van neoliberaal marktfetisjisme per definitie goed is en per definitie linkse doelen dient: quod non.
Vandaar dat ik zo verguld was met het ongevraagde advies van de vier planbureaus van afgelopen week. Laat termen als het ‘nieuwe normaal’ en de ‘anderhalvemetersamenleving’ los, adviseerden de planbureaus. Het is geworteld in een illusoir maakbaarheidsdenken en is op termijn onhoudbaar. Bovendien, aldus de planbureaus, kunnen economische en ecologische doelen niet voor altijd ondergeschikt gemaakt worden aan de bestrijding van besmetting.
En daarom was ik ook zo ingenomen met de beslissing van Femke Halsema op Tweede Pinksterdag om de demonstratie te laten doorgaan. Te lang zijn onze burgerlijke vrijheidsrechten met voeten getreden. Te lang hebben we ons gevoegd naar maatregelen die niet passen bij een open, democratische samenleving. Dat heeft Halsema wat mij betreft goed aangevoeld. En helaas is daar in het gehersenspoelde Nederland grote moed voor nodig.
De initiële sluier van onwetendheid die het kabinet heeft gebruikt om algemene solidariteit af te dwingen met maatregelen die de levenskansen van jongeren verregaand schaadden bestaat niet meer. We weten wie de kwetsbaren zijn: zestigplussers met meer dan een bijkomend gezondheidsprobleem. En dus doemt levensgroot de vraag naar de proportionaliteit van de maatregelen op. Zou het niet van veel meer solidariteit hebben getuigd als de kwetsbaren voor zelfisolatie hadden gekozen waardoor de rest had kunnen doorgaan met zijn leven? Niet zonder ze daar met uitkeringen en bezorgdiensten bij te helpen, uiteraard.
In ieder geval zou de economische schade dan kleiner zijn geweest. En zouden we niet het vooruitzicht hebben gehad van weer een verloren decennium in de strijd tegen klimaatverandering. Want vergis je niet: met schuldfobische politici aan de knoppen is dit geen duurzaamheidsutopie maar een duurzaamheidsramp in wording.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten