Het MH-17 proces bij de Rechtbank Den Haag is maandag begonnen in het goed beveiligde justitieel complex op Schiphol. Het proces is gepland om te beginnen, bijna zes jaar na de lancering van het Maleisische MH17-passagiersvliegtuig op 17 juli 2014, en naar verwachting zal dit 'mammoetproces' vele jaren in beslag nemen. Gisteren werd het voor het eerst uitgesteld tot 23 maart. De advocaten van beklaagde Pulatov hadden om extra tijd verzocht om de aanklacht te analyseren, en een advocaat die veel van de families van de slachtoffers vertegenwoordigde, verzocht om toegang tot het dossier.
Als bewijs zijn er vooral foto's van internet verzameld door Bellingcat, telefoongesprekken en radiocommunicatie onderschept door de Oekraïense geheime dienst SBU, berichten op sociale netwerken en naar verluidt tot 13 getuigen, van wie er één, zoals de vertrekkende hoofdaanklager Westerbeke zei vóór het proces, de lancering die de Buk-raket zou hebben gezien.
Het Nederlandse Openbaar Ministerie wees gisteren op de anonieme getuige # 58, die in 2014 voor de separatisten werkte en bij de lancering van de raket in de buurt van de lanceerplaats was. Hij zou met zijn team de plek in de gaten moeten houden, zei hij. Hij was eerst alleen maar blij dat het vliegtuig was neergestort totdat mensen die terugkeerden van de crashsite meldden dat het om een passagiersvliegtuig ging. Volgens hem hadden de soldaten van het Buk-systeem met een Russisch accent gesproken, er waren daar Russische soldaten, waaronder medewerkers van de Russische geheime dienst FSB. Russische staatsmedia maken bezwaar omdat veel mensen Russisch spreken in Oost-Oekraïne. De aanklager, die de getuige wil beschermen en wil voorkomen dat hij voor de rechtbank moet getuigen, verklaart niettemin dat er belangrijke vragen openstaan. Er zijn ook moeilijkheden met andere getuigenissen vanwege hun vaagheid of het feit dat de getuigen niet kunnen worden gevonden.Kritiek en vragen zijn ongewenst.Voor sommige journalisten lijkt alles al beslist voordat het proces begint. Thomas Kirchner in de Süddeutsche Zeitung, die in zijn opmerking aan het begin van het proces benadrukte dat het onderzoek niet de grootste uitdaging was voor de officier van justitie, maar eerder de pogingen om het werk van de rechterlijke macht en de procedure zelf in diskrediet te brengen, is bijzonder opmerkelijk”. Blijkbaar moeten lezers van de SZ elke kritiek een halt toeroepen en een scherp anti-Russisch standpunt innemen:
"Dit was gericht tegen de Russische regering, die alles en alles in beweging had gezet om de schuld voor dit vreselijke ongeluk af te wijzen. Niet in de laatste plaats omdat een bekentenis de directe oorlogsparticipatie op Oekraïense bodem bewees die tot op de dag van vandaag is geweigerd. Dus leugens en wendingen, twijfels worden gezaaid en er worden 'alternatieve' feiten gepresenteerd waarom men zou moeten lachen als het niet om de levens van 298 mensen en het onmetelijke lijden van hun familieleden ging. Zwermen trollen helpen het Kremlin met deze sluiercampagne - en sommige obscure westerse 'experts', om welke reden dan ook.” (aldus Thomas Kirchner)
De Nederlandse rechterlijke macht "heeft deze waanzin tegengegaan met de kracht en de middelen van de rechtsstaat", zoals Kirchner die op de eerste dag van het proces al kende. In het samen met Frank Nienhuysen geschreven artikel zijn twijfels, lekken en forensische analyses die bekend zijn geworden en die waarschijnlijk de reden zijn waarom het openbaar ministerie de aantijgingen van "Orion" snel heeft ingetrokken en de telefoontjes van de SBU opnieuw wil laten onderzoeken niet genoemd. Naar verluidt hebben de Verenigde Staten radarbeelden bijgedragen, wat een geheim is van de SZ-redactie, omdat de Verenigde Staten zich hier juist schuldig aan hebben gemaakt. En terwijl men spreekt van andere "experts" met een andere mening als trollen, staat men uiteraard achter alle "bevindingen" van de "particuliere Britse onderzoeksgroep Bellingcat", waarop ook het JIT is gebaseerd.
De Nederlandse officier van justitie beschuldigt de Russische regering van hacken van informatie. GRU-agenten zouden hebben geprobeerd de onderzoekssystemen in Nederland en Maleisië te penetreren. Getuigen zouden worden bedreigd en bang zijn voor hun leven, en daarom zouden ze anoniem moeten blijven.
Aanklager Dedy Woei-a-Tsoi beschuldigt Rusland van het voeren van een desinformatiecampagne. In het algemeen wordt Rusland ervan beschuldigd niet actief aan het onderzoek mee te werken. Rusland heeft, in tegenstelling tot Oekraïne en de westelijke staten, primaire radargegevens verstrekt, beschuldigt het GOT van het niet opnemen van de Russische informatie en Nederland van het lanceren van een mediacampagne tegen Rusland. Verklaringen van anonieme getuigen konden niet worden gecontroleerd en het bewijs zou afkomstig zijn van sociale netwerken, waarvan de authenticiteit ook twijfelachtig is.
Beklaagde Pulatow verprutst het proces
Drie Russen (Igor Girkin, Sergei Dubinski en Oleg Pulatow) en de Oekraïner Leonid Kharchenko, die worden beschuldigd van vermeende moord op de 298 passagiers in het vliegtuig, zitten in de commandoketen voor het transport van het Buk-systeem van de 53e luchtafweerbrigade uit Koersk verantwoordelijk voor de lanceerplaats in de "Volksrepubliek Donetsk" (DNR) bij Snischne en de terugkeer naar Rusland. Geen van de verdachten zal deelnemen aan het proces, alleen Oleg Pulatow wordt vertegenwoordigd door twee Nederlandse en één Russische verdediger. Media speculeren dat "Rusland" toegang zou hebben tot de gerechtelijke documenten om met deze informatie te kunnen werken.
Hij zegt dat het niets met de lancering te maken heeft. De verdedigingsadvocaten beweren dat ze de uitgebreide dossiers nog niet volledig hebben kunnen inzien, maar er zijn nog veel onopgeloste kwesties, zoals waarom Oekraïne het luchtruim boven Oost-Oekraïne niet heeft geblokkeerd. Dit moet apart worden onderzocht. Oekraïne voerde ook luchtaanvallen uit in zijn "strijd tegen het terrorisme". De separatisten / rebellen, door Kiev omschreven als terroristen, vochten terug en hadden al militaire vliegtuigen neergeschoten. Kiev had kunnen verwachten dat de burgerluchtvaart gevaar loopt. Alleen de vlieghoogte werd echter iets gewijzigd, maar het luchtruim werd niet geblokkeerd.
De rechtszaak van het JIT sluit de kwestie uit van het proces, met de ietwat vreemde redenering dat MH17 niet werd neergeschoten tijdens een militaire oefening of door strijdkrachten "die dachten dat ze hun land zouden verdedigen tegen een vermoedelijke aanval". Volgens het JIT had het Buk-systeem nooit in Oekraïne mogen zijn geweest en had het een raket gelanceerd: "Dit onderscheidt de beoordeling van deze zaak van gevallen waarin fouten tijdens een legitieme militaire operatie leiden tot het verlies van het leven van burgers."
Anderzijds had men zich ook kunnen afvragen of het aan het begin van de protesten in Oost-Oekraïne, die vergelijkbaar waren met die op de Maidan, legitiem was om een antiterroristische operatie te starten en zware wapens en gevechtsvliegtuigen tegen de demonstranten te gebruiken. Je kunt je voorstellen wat voor verontwaardiging er zou zijn geweest als Janoekovitsj het leger had gebruikt tegen de gedeeltelijk bewapende Maidaanse demonstranten, die ook gebouwen bezetten en de politie op brute wijze aanvielen.
Tot dusver zijn er geen andere verdachten dan de vier die werden genoemd, vooral niemand die rechtstreeks betrokken was bij het verkrijgen van het Buk-systeem en het uitvoeren van het schot. Daarom zet het GOT, zoals onlangs aangekondigd, het onderzoek tijdens de proef voort, ook al wordt het onderzoek als "bijna afgerond" beschouwd. Van meet af aan ontstond het probleem dat tot dusver noch het openbaar ministerie, noch de rechtbank noch de verdediging de getuigenisnotulen van de getuigen hebben gezien. In januari maakten de advocaten van Pulatow bezwaar dat ze als bedreigd werden beschouwd en anoniem moesten blijven. Bovendien is het nog niet duidelijk welke beschuldigingen Pulatow ontkent, waarom de voortgang van het proces nog onzeker is, bijvoorbeeld welke getuigen er thuishoren, welk bewijsmateriaal verder moet worden gecontroleerd en welke documenten kunnen worden ingezien door de advocaten die niet in de ruim 30.000 zitten pagina case-bestanden zijn opgenomen.
De aanklager en de lekken
In tegenstelling tot veel media had Telepolis gerapporteerd over de lekken van documenten die door Bonanza Media waren gepubliceerd en die beschikbaar waren voor het JIT (gelekte documenten wakkeren twijfels over het JIT aan). Zo had de Nederlandse geheime dienst, verwijzend naar beschikbare gegevens van geheime diensten, geconstateerd dat er in de buurt van de lanceerplaats geen functionerend Russisch of Oekraïens Buk-systeem met het vereiste bereik was. De officier van justitie zei dat de militaire inlichtingendienst alleen onderzocht waar Buk-systemen in juni en juli 2014 lang actief waren geweest: "Snelle operaties die een Buk-systeem leveren, inzetten en onmiddellijk verwijderen, vallen niet binnen het bereik van deze Observaties” van de geheime dienst.
Eerder was een forensische analyse van de door de SBU afgeluisterde telefoontjes ingediend door een Maleisisch instituut dat geknoei had vastgesteld met het bronmateriaal. Dit had echter alleen de gesprekken geanalyseerd die door de SBU op video's waren gepubliceerd, niet de originelen. De Nederlandse officier van justitie ziet hierin dan ook geen aanwijzingen voor manipulatie. Er is ook geen reden om de authenticiteit opnieuw te controleren.
Volgens een rapport van de Australische politie zijn afbeeldingen die zijn verkregen van Bellingcat voor het bewijs van het Buk-transport en gemaakt voor het JIT niet wettelijk bindend omdat de metagegevens zijn gewijzigd, en niet vanaf het moment van de opname. Rusland had eerder beweerd dat de beelden waren gemanipuleerd, maar het parket wijst dit af.
Volgens het aldus bevestigde rapport konden na controle met Google Streetview, getuigenissen en telecomgegevens geen tekenen van manipulatie worden opgemerkt. Het Australische politierapport laat alleen zien hoe zorgvuldig het bewijs is gecontroleerd. U wilt echter opnieuw de foto's en video's van het transport van het Buk-systeem bekijken. Aanklagers reageerden niet op het uitgelekte rapport van de Australische politie.
Het is interessant dat de officier van justitie nog steeds terughoudend is om Zemack te ondervragen, die zij aanvankelijk als mogelijke boosdoener heeft aangemerkt. Het lijkt geen probleem te zijn dat hij door de SBU met geweld uit zijn appartement in de DNR is gehaald en tijdelijk in een Oekraïense gevangenis is vastgehouden en daar door het JIT is verhoord.
Een gelekt logboek van een JIT-sessie toont aan dat dergelijke geheime ontvoeringsoperaties waren overwogen (nieuwe lekken vóór het MH-17-proces). Dit is heel gebruikelijk bij inlichtingendiensten. De Oekraïense regering heeft Zemack vrijgelaten in een gevangenenruil met Rusland ondanks protest van Nederland. Zemack zou waarschijnlijk ook een slechte getuige zijn, omdat hij in een video kort na de lancering van de MH17 zei dat de Oekraïense militaire machines uit waren.
Interessant is ook dat volgens de gelekte notulen van een JIT-bijeenkomst op 25 januari 2018 het Nederlandse Openbaar Ministerie op de eerste dag van het proces een beschuldiging heeft ingetrokken. Zelfs toen was in het JIT duidelijk dat de SBU - maar ook Bellingcat - niet te vertrouwen is. Aangenomen werd dat een ORion of Andrei Ivanovich de GRU-officier Oleg Ivannikov was in een telefoontje van de SBU.
Bellingcat had gezegd dat ze 'zeer waarschijnlijk' hun identiteit zouden bewijzen. Hij zou op 14 juli hebben gezegd dat ze nu een buk-systeem hadden en ze konden gebruiken om Oekraïense militaire machines neer te halen. De Nederlandse politieman Gerrit Thiery zei tijdens de bijeenkomst dat Orion niet eens in verband kon worden gebracht met Andrei Ivanovich. Het parket zei nu dat Orion waarschijnlijk verwees naar het Buk-systeem, dat volgens het uitgelekte rapport van de Nederlandse militaire inlichtingendienst niet werkte. De telefoontjes van Igor Bezler, die ooit relevant werden geacht, zijn nu weer ingetrokken.
Zulke bijeenkomsten van de JIT-medewerkers als in het gelekte protocol hebben volgens het OM echter geen betekenis voor het proces. Alleen Nederland, België en Australië hebben toegang tot dergelijke documenten (waarom Oekraïne dat niet is, wordt niet gezegd). Maar ze zouden geen lekken hebben gevonden, en dat is waarschijnlijk de reden waarom de Russische geheime dienst erachter zat met zijn hackpogingen, wat ook niet meer is dan een gok.
Opvallend is dat niet vermeld wordt dat de Oekraïense geheime dienst SBU "afluisterde" Nederlandse diplomaten, militairen, inlichtingenofficieren en officieren van justitie (Oekraïens afluisteren van Nederlandse MH17-rechercheurs).
(Florian Rötzer)
Ziehier Yoeri Albrecht, die door een jonge journalist van het mediakanaal Left Laser betrapt werd tijdens een privé-onderonsje met twee ...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten