De Franse sociologe Nathalie Heinich verklaarde onlangs tegenover mainstream-opiniemaker Bas Heijne:
Tegenwoordig wordt identiteit steeds meer gezien als assimilatie met een groep. Men ziet zichzelf als deel van een collectief, een gemeenschap, in plaats van als individu, een eigen ik, iemand met een naam, een lichaam…
De crisis begint wanneer je vreemden tegenover je vindt en je afvraagt wat die van jou vinden. Je gaat jezelf steeds met anderen vergelijken. Ik vermoed dat dat constante vergelijken van jezelf met anderen, op alle fronten, een van de redenen zou kunnen zijn voor dat permanente gevoel van crisis wat identiteit betreft.
Deze houding van de moderne massamens lijkt paradoxaal, maar is desondanks verklaarbaar, want in een tijd dat het individualisme wordt verheerlijkt, blijft het neoliberaal systeem het conformisme afdwingen, zoals we overal om ons heen kunnen waarnemen. De joods-Amerikaanse hoogleraar Robert Morris Sapolsky een joods-Amerikaanse neuroendocrinoloog merkte in dit verband op dat
If you devote your time to thinking about what the brain, hormones, genes, evolution, childhood, foetal environment and soon have to do with behavior, as I do, it seems simply impossible to think there is free will.
Ter verduidelijking: ‘Neuroendocrinology is the branch of biology (specifically of physiology) which studies the interaction between the nervous system and the endocrine system, that is how the brain regulates the hormonal activity in the body.’
Vanuit biologisch oogpunt gezien, bestaat ‘de vrije wil’ dus niet, maar wordt de mens voor het merendeel aangestuurd door instincten. Het gedrag wordt vooral bepaald door geconditioneerde reflexen, met andere woorden: door het onderbewustzijn. En de meeste wetenschappers die wel in een ‘vrije wil’ geloven, beseffen tegelijkertijd dat de invloed ervan wordt beperkt en gemarginaliseerd, en daarom geenszins onvoorwaardelijk is. Vandaar ook de biologisch bepaalde behoefte van de mens bij een groep te horen, hoe klein dan ook. Het probleem hierbij is dat sektariërs zich doorgaans superieur voelen aan alle anderen, waardoor de neiging onder hen bestaat om elk onwelgevallig feit, dat niet naadloos in hun geloof of ideologie past, te negeren of te onderdrukken. Uiteindelijk is dit de bron van elk fanatisme. De oer-impuls ‘to belong’ verraadt de existentiële angst van het individu in een chaotische wereld niet te kunnen overleven. Deze angst verklaart het verlangen om zich bij een ‘sekte’ aan te sluiten, of dit nu een voetbalclub, een fanclub, een politieke partij, een drumband dan wel een godsdienst is. De ‘primitieve’ reflexen van het individu zijn door joodse auteur Elias Canetti haarscherp beschreven in zijn meesterwerk Massa & Macht (1960). De Nobelprijswinnaar Literatuur van 1981 stelt dat ‘Voor niets de mens meer beducht [is] dan voor de aanraking door iets onbekends,’ maar dat
[a]lleen in de massa de mens van deze aanrakingsvrees [kan] worden verlost. Het is de enige situatie waarin deze vrees in haar tegendeel omslaat. Hiertoe is de dichte massa nodig, waarin lichaam tegen lichaam gedrukt is; dicht ook in geestelijke zin, namelijk zo dat men er niet op let wie het is die zich ‘opdringt.’ Zodra men zich eenmaal aan de massa heeft overgegeven, vreest men haar aanraking niet. In het ideale geval zijn allen aan elkaar gelijk. Er geldt geen enkel verschil, zelfs niet tussen de geslachten. Wie het ook is die zich tegen ons aandrukt, hij is gelijk aan onszelf. Men ondergaat hem zoals men zichzelf ondergaat. Alles speelt zich dan plotseling als binnen één lichaam af… Hoe steviger de mensen tegen elkaar aangedrongen zijn, des te zekerder ze voelen dat ze geen angst voor elkaar hebben. Dit omslaan van de aanrakingsvrees is een kenmerk van de massa.
Het is daarom dat de elite de eenwording, waarin iedereen gelijk is aan elkaar, zo intens vreest, vooral als dit spontaan gebeurt, dat wil zeggen zonder de manipulatie van de elite. In het proces van 'ontlading' is de massa voor de machtigen kortstondig onbeheersbaar geworden en kan de massa haar eigen weg gaan. De hiërarchie is doorbroken, het spel van verdeel en heers is tijdelijk buiten spel gezet. Canetti:
In zijn afstanden verstart en versombert de mens. Hij tilt zwaar aan deze last en komt niet van zijn plaats. Hij vergeet dat hij zichzelf zijn last heeft opgelegd en hunkert naar een bevrijding ervan. Maar hoe kan hij zich in zijn eentje bevrijden? Wat hij er ook voor zou doen, en hoe vastbesloten hij ook zou zijn, hij zou zich onder andere mensen bevinden die zijn pogingen verijdelen. Zolang zij aan hun afstanden vasthouden komt hij geen stap nader. Slechts allen tezamen kunnen zich van de last van hun afstanden bevrijden. En dat is precies wat in de massa gebeurt. In de ontlading worden de verschillen afgeworpen en voelen zich gelijk. In deze dichtheid, waarin nauwelijks ruimte tussen hen is, waarin lichaam zich tegen lichaam perst, is de een de ander even nabij als zichzelf. De verlichting hierover is kolossaal. Ter wille van dit gelukkige ogenblik, waarin niemand méér, niemand beter is dan de ander, worden de mensen tot massa.
De massa wordt doorgaans gedreven door primitieve instincten, niet door abstracte ideeën. Zij zoekt ook geen oplossing, maar een 'ontlading,' omdat 'in de ontlading de verschillen [worden] afgeworpen en allen zich gelijk [voelen].' En die 'gelijkheid' kan de westerse 'democratie' absoluut niet bieden, omdat de 'democratie' ten dienste staat van de economische en financiële elite. Canetti wees erop dat -- godzijdank voor de macht --
het zo begeerde en zo gelukkige ogenblik van ontlading zijn eigen gevaar in zich [draagt]. Het lijdt aan een fundamentele zinsbegoocheling: de mensen die zich plotseling gelijk voelen zijn niet werkelijk en voor altijd gelijk geworden.
Dankzij het 'uiteenvallen' van de 'massa' weet de elite de macht te behouden. Daarom vreest de massa
de afbraak. Zij kan slechts blijven bestaan als het proces van ontlading wordt voortgezet, in nieuwe mensen die zich bij haar aansluiten. Slechts het aangroeien van de massa belet hen die er reeds toe behoren om onder het juk van hun persoonlijke lasten terug te keren.
Dit geldt voor elke massa, hoe groot of klein ook. De weigering om de eigen verantwoordelijkheid te aanvaarden verdwijnt in de ‘massa.’ Ik benadruk dit psychologische feit nog eens omdat de Nederlandse rechtenstudent Hidde J. Van Koningsveld, die zich tot het Joodse geloof bekeerde, op de vraag van een journalist van het Algemeen Dagblad of hij ‘al die doden,’ die door Joods-Israelische scherpschutters van grote afstand in de rug werden geschoten, hem niet deden ‘twijfelen’ aan zijn steun aan het zionistisch regime en aan de bloedbaden dat het veroorzaakt. De 22-jarige proseliet, die nooit een oorlog van nabij heeft meegemaakt, antwoordde:
Absoluut niet, op geen enkele manier. Iedere onschuldige dode is er één te veel, maar als 40.000 opgewonden mensen je grens willen oversteken, dan moet je wat doen. Hamas maakt misbruik van zijn onderdanen en betaalt ze om te protesteren. De beweging heeft later toegegeven dat vijftig van de zestig doden strijders van hen waren. Dat lees ik bijna nergens terug. Ik hoop nog steeds op vrede, maar zie momenteel weinig perspectief.
Als massamens, die zich bij een club van 'uitverkorenen' heeft aangesloten, kent Van Koningsveld geen moraal, zoals blijkt uit zijn reactie op de vermoorde Palestijnse jongeren, sommigen zelfs nog kinderen, die veelal jonger zijn dan hijzelf. Hij demonstreerde dit gebrek aan empathie voor Palestijnse jongeren notabene nog geen maand nadat Amnesty International het volgende had vastgesteld:
14 mei 2018. Israëlisch leger gebruikt wederom buitensporig geweld in Gaza.
Tijdens de protesten op de grens tussen de Gazastrook en Israël doodde het Israëlische leger vandaag minstens 41 Palestijnen en verwondde er bijna 2.000. Het leger maakt zich schuldig aan ernstige schendingen van internationale standaarden, waaronder ogenschijnlijk moedwillige moorden.
‘Dit is weer een gruwelijk voorbeeld waarin het Israëlische leger op bedroevende wijze buitensporig geweld en echte kogels gebruikt tegen Palestijnse betogers. Dit is een overtreding van internationale standaarden. In sommige gevallen lijken mensen moedwillig te zijn vermoord, wat een oorlogsmisdrijf is,’ zegt Philip Luther, onderzoeker Midden-Oosten en Afrika bij Amnesty International.
De beelden van vandaag uit Gaza zijn erg verontrustend en het geweld loopt steeds verder uit de hand. Amnesty International roept het Israëlische leger op om onmiddellijk een eind te maken aan het geweld om meer dodelijke slachtoffers en ernstige verwondingen te voorkomen.
Gebruik kogels niet gerechtvaardigd.
Vorige maand riep Amnesty op tot een onafhankelijk onderzoek naar berichten dat Israëlische soldaten vanaf eind maart op onwettige wijze vuurwapens inzetten tegen ongewapende Palestijnse betogers.
‘Hoewel sommige demonstranten geweld hebben gebruikt, rechtvaardigt dit niet het schieten met kogels,’ zegt Luther. Onder internationaal recht mogen vuurwapens alleen worden gebruikt om bescherming te bieden tegen een onmiddellijke dreiging van de dood of ernstig letsel. Medische rapporten uit Gaza laten zien dat tientallen mensen in het hoofd of de borst zijn geschoten.
Uit Amnesty-onderzoek van vorige maand blijkt dat het Israëlische leger in de Gazastrook demonstranten die geen bedreiging vormden, doodde en verminkte.
Maar het ‘verminken’ en ‘doden’ van jonge mensen door Joodse scherpschutters, die regelmatig juichen wanneer zij een Palestijnse jongere hebben verminkt of vermoord, doet deze Nederlandse rechtenstudent ‘[a]bsoluut niet,’ twijfelen aan de legitimiteit van deze terreur. Ook dat Israel, zijn ‘kindje,’ zoals hij de schurkenstaat noemt, telkens weer opnieuw het internationaal recht ernstig schendt, doet hem ‘op geen enkele manier,’ twijfelen aan de rechtvaardigheid van dergelijke bloedbaden.
Hidde J. van Koningsveld, over een jaar afgestudeerd in de rechten, maar niet gelovend in het internationaal en nationaal recht, een jonge man die, om ergens bij te horen, zich tot het Judaïsme bekeerde, is een illustrerend voorbeeld van hoe blind het tribalisme kan zijn. Hidde’s schizofrenie laat zien hoe een geestelijke stoornis elke zienswijze van het individu kan besmetten, en hem zelfs van het laatste spoortje moraliteit kan beroven. Zijn gebrek aan empathie, toont aan dat professor Heinich gelijk heeft wanneer zij opmerkt dat
identiteit steeds meer [wordt] gezien als assimilatie met een groep. Men ziet zichzelf als deel van een collectief, een gemeenschap, in plaats van als individu, een eigen ik, iemand met een naam, een lichaam.
De kadaverdiscipline die de eigen club afdwingt -- in dit geval de zionistische staat -- rechtvaardigt in Hidde’s ogen grootschalige moordpartijen, en voortgaande diefstal van andermans land. Tenzij men Van Koningsveld wilt zien als een monster, is de enige plausibele verklaring voor zijn pathologische mentaliteit dat hij geen vrije wil bezit, en dat professor Sapolsky er niet naast zit wanneer hij stelt dat
[i]f you devote your time to thinking about what the brain, hormones, genes, evolution, childhood, foetal environment and so on have to do with behavior, as I do, it seems simply impossible to think there is free will.
De joods-Nederlandse jurist en essayist Abel Herzberg merkte over de moderne massamens op:
Is hij slecht, die doodgewone man? Welnee. Is hij goed? Ook niet. Hij is geen van beide en beide tegelijk. Hij is een beetje wreed tegen een vlieg en sentimenteel tegen een muis. En nu hebben ze hem gezegd, dat hij sterk is en dat kracht is: als je niet bang bent voor bloed en nu is hij niet bang. Dat wil zeggen, hij is vreselijk bang en juist daarom slaat hij er maar op los. Hij heeft angst voor zijn angst en dat noemt hij moed.
Uit zijn essaybundel Amor Fati (1946):
Scharfuehrer X is niets. Hij is leeg. Men heeft hem idealisme toegedacht. Hij bezit dat niet. Men heeft hem opvattingen toegeschreven. Hij mist ze. Men heeft in hem tenminste vaderlandsliefde of nationaal enthousiasme willen ontdekken. Hij heeft er geen zweem van. Hij heeft een maag, een hart, longen, darmen, nieren en hij stelt er bijzondere prijs op, deze behoorlijk te doen functioneren. Dientengevolge zijn natje en zijn droogje hem heilig. Voor het overige is hij een ding. Leeg.
Uit zijn essaybundel Amor Fati (1946):
Scharfuehrer X is niets. Hij is leeg. Men heeft hem idealisme toegedacht. Hij bezit dat niet. Men heeft hem opvattingen toegeschreven. Hij mist ze. Men heeft in hem tenminste vaderlandsliefde of nationaal enthousiasme willen ontdekken. Hij heeft er geen zweem van. Hij heeft een maag, een hart, longen, darmen, nieren en hij stelt er bijzondere prijs op, deze behoorlijk te doen functioneren. Dientengevolge zijn natje en zijn droogje hem heilig. Voor het overige is hij een ding. Leeg.
In een interview voor de VPRO-radio zei Herzberg in 1984 tegen mij:
Orde, zeg je? Is dat dan geen orde? Jij spreekt over het geweten en vraagt je af hoe dit of dat allemaal kon. Ik zeg: hoe komt het dat nog steeds een doodgewone soldaat zijn poten opheft, stijl de lucht in, met zijn allen, voorwaarts, mars! Hup, hup, hup! Wat is zo'n mens op dat moment. Denkt men dat er geen orde is? Natuurlijk is er een orde, en hoe! Zo iemand heeft alleen dat opgezogen wat hij van hoger hand krijgt. Hij denkt niet meer uit zichzelf. Het is hem te moeilijk, het bezwaart hem, hij begrijpt het niet. Hij heeft een vijand nodig die hij kan haten en daar leeft hij zich helemaal op uit. Dat is zijn leven, dat is de reden van zijn bestaan, dat is zijn ideaal. Zo was het en zo is het. Het is toch een schandaal, nietwaar, het is toch eenvoudig een menselijk schandaal dat na alles wat er is gebeurd wij nu bang moeten zijn voor een Derde Wereldoorlog, en wat voor een oorlog! ... Het is niet zo eenvoudig om een mens te zijn. Maar de mens kan wel degelijk zijn eigen bestialiteit bedwingen, door opvoeding, door wijsheid, door zelfbeheersing, door te weten dat je niet zo'n voortreffelijke meneer bent als je denkt dat je bent. Je kunt fatsoenlijk zijn. De mensheid kan de Derde Wereldoorlog voorkomen. Daar hebben ze het vermogen toe. En als ze die oorlog niet voorkomen dan zijn ze het niet waard om geen oorlog te krijgen.
Maar hoe leert men een 22-jarige knaap die gewetenloos is zodra zijn club de omgeving terroriseert, en die het doodnormaal vindt dat in ‘2014 Israel dropped approximately 1.3 billion dollars worth of bombs on Gaza’? Hoe leert men een Nederlandse rechtenstudent het belang van het internationaal recht, van humanitaire normen en waarden? Volgende keer meer over de pathologie van een identiteitsloze.
Een Joods-Israelische militair juicht nadat hij een Palestijnse jongere had neergeschoten. Yes, Got Him! De nazi-mentaliteit in het hedendaagse Israel.
Hidde J. Koningsveld, in 2012 'als Jongere van het jaar verkozen.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten