Joachim Fest. Uit Tegenlicht. Een Italiaanse reis: 'Overal waar men het begrip noodlot in twijfel heeft getrokken als achterlijk, maakt zich bij alles wat het individu overkomt een verbijsterde radeloosheid van hem meester. Hij meent te weten dat alles wat er gebeurt een benoembare oorzaak heeft, en als er oorzaken zijn, dan moeten er ook schuldigen gevonden kunnen worden. En de mens van heden brengt zijn leven, met toenemende verontwaardiging, door met het zoeken naar die schuldigen... In dit verband hoort thuis dat, zoals antropologen weten, het zoeken naar schuldigen een kenmerkende reactie van primitieve volkeren is.'
1 opmerking:
"In dit verband hoort thuis dat, zoals antropologen weten, het zoeken naar schuldigen een kenmerkende reactie van primitieve volkeren is."
Vermoedelijk leest niemand dit nog, maar het zoeken naar schuldigen is m.i. juist een kenmerkende reactie van *beschaafde* volkeren... Zoals antropologen zouden moeten weten.
Want wie zijn er radeloos; wie moeten ten koste van alles een oorzaak benoemen? Het handjevol overgebleven primitieve volkeren, of de gemondialiseerde cultuur van de beschaving? Wie is, kortom, de mens van heden?
(De "schuldige" hoeft in dit geval overigens niet geconcretiseerd te worden; een geabstraheerd vijandbeeld werkt ook prima.)
Een reactie posten