Arend Jan Heerma van Voss die tot 1 maart dit jaar hoofdredacteur radio van de VPRO was leest hier een afscheidspeech voor. Niet zijn eigen, maar die van een programmamaker.
Vandaag ontving ik een uitnodigingskaartje van de VPRO voor het afscheid van Arend Jan Heerma van Voss (1942) die de afgelopen tien jaar lang onopvallend voor hoofdredacteur radio heeft gespeeld. De VPRO-radiomakers leerden Heerma van Voss vooral kennen als een man met een missie, wiens eerste echte beleidsdaad was het afschaffen van het befaamde radioprogramma 'Welingelichte Kringen' en het wegwerken van presentator Joop van Tijn, omdat Joop zowel als de Kringen in zijn ogen te duur waren. Met het aantreden van AJ begonnen de magere jaren van de omroep en het verbaasde dan ook niemand dat zijn laatste beleidsdaad een bezuinigingsmaatregel betrof die dermate drastisch was dat een gerenommeerde journalist als Ton van der Graaf zijn vertrek aankondigde. AJ's hart en ziel gingen tien jaar lang uit naar het grondig schrappen, afslanken, en wegwerken van wat men in Hilversum 'overtollig vet' noemt. Zonder overdrijven kunnen we de uitgeklede omroep een bekroning noemen van AJ's devote toewijding. Het bezuinigen was voor hem een dagtaak die hij met zo'n overgave uitvoerde dat hij geen tijd meer overhield om met nieuwe inspirerende voorstellen te kunnen komen. Ondertussen dwong zijn inzet voor de goede zaak in beleidskringen alom bewondering af. (Natuurlijk in de allereerste plaats ook van zijn trouwe assistente Wil van Rijnswou, maar dit terzijde) Hoewel menigeen verbaast zal opkijken als ik zeg dat Heerma van Voss een op en top workaholic was, durf ik deze stelling toch aan. Sterker nog: hij ging zo in zijn werk op dat hij er geen afscheid van kon nemen. Werd iedere VPRO-programmamaker op zijn zestigste jaar onverwijld door hem de laan uitgestuurd, AJ zelf bleef tot zijn 63ste zitten om zijn beleid tot het bittere eind onvervaard ten uitvoer te kunnen brengen. Een gewone sterveling zou van deze zware taak grijze haren hebben gekregen, zo niet Heerma van Voss, nooit ontsnapte er ook maar 1 klacht aan zijn lippen. En als het aan hem had gelegen was hij tot zijn 65ste bij de omroep blijven plakken, niet vanwege zijn pensioensopbouw zoals kwade tongen beweren, maar om als het ware als laatste in Hilversum het licht uit te kunnen doen nadat zijn werk was voltooid. Helaas stond de VPRO-directie een langer verblijf niet toe, waardoor nu toch echt een definitief eind is gekomen aan het eruitwerken van free-lancers, het afschaffen van programma's en aan dat eeuwige vergaderen. Er zijn sceptici die zeggen dat hij een kleurloze man was. En het is waar dat sommige mensen op een bepaalde leeftijd gewoon ophouden te bestaan. Maar daar staat tegenover dat Heerma van Voss al die jaren met bewonderenswaardige moed de afbraak heeft uitgevoerd, tot volle tevredenheid van zijn opdrachtgevers. In de wandelgangen werd hij 'de divan' genoemd, een verwijzing naar het feit dat alleen degene die hem het laatst sprak een afdruk achterliet, en die bijnaam heeft hij met eer gedragen, terwijl hij stijl- en eervol zijn onmogelijke taak uitvoerde. Maar al te snel wordt vergeten dat 'de divan' een man was die een in wezen eenzame en tragische rol met verve vervulde. Nu hij op de drempel van een wel verdient pensioen staat kan hij met trots terugkijken op een tienjarige loopbaan die met recht vruchtbaar kan worden genoemd nu de VPRO-radio geheel conform het format-denken in niets meer nog verschilt van het geluid van alle andere omroepen. Daardoor is het voortbestaan van de VPRO een extra vijf, misschien wel tien jaar opgerekt. Het enige minpuntje is wellicht de hinderlijke drukfout die in de uitnodiging staat. 'Echte radio wordt bevolkt door buitenstaanders, die men ongestraft vergeten kan, zonder dat zij verdwijnen.' Het klopt dat AJ maar niet verdween, maar ik denk toch dat de tekst natuurlijk had moeten zijn: 'Echte radio werd bevolkt door betrokken mensen, die men ongestraft kan laten verdwijnen.' Met deze zin zou zijn optreden bij de VPRO kort en krachtig zijn getypeerd. Enfin, op het feest waarvoor ik uitgenodigd ben, kan deze fout alsnog nog worden rechtgezet. Want een feest wordt het. Was er voor het vertrek van echte programmamakers nauwelijks of geen geld en al helemaal niet voor een keurig gedrukt kaartje, dankzij de dankbare VPRO-directie is er voor Arend Jan's vertrek genoeg geld uitgetrokken. Op het uitnodigingskaartje staat - met die kenmerkende humor van AJ - 'Sprekers & attracties: ja, maar ook weer niet te veel.' Daarom bij deze Arend Jan en ik denk dat ik namens alle programmamakers spreek: 'It takes a lot to laugh, it takes a train to cry.'
Arend Jan Heerma van Voss die tot 1 maart dit jaar hoofdredacteur radio van de VPRO was leest hier een afscheidspeech voor. Niet zijn eigen, maar die van een programmamaker.
Vandaag ontving ik een uitnodigingskaartje van de VPRO voor het afscheid van Arend Jan Heerma van Voss (1942) die de afgelopen tien jaar lang onopvallend voor hoofdredacteur radio heeft gespeeld. De VPRO-radiomakers leerden Heerma van Voss vooral kennen als een man met een missie, wiens eerste echte beleidsdaad was het afschaffen van het befaamde radioprogramma 'Welingelichte Kringen' en het wegwerken van presentator Joop van Tijn, omdat Joop zowel als de Kringen in zijn ogen te duur waren. Met het aantreden van AJ begonnen de magere jaren van de omroep en het verbaasde dan ook niemand dat zijn laatste beleidsdaad een bezuinigingsmaatregel betrof die dermate drastisch was dat een gerenommeerde journalist als Ton van der Graaf zijn vertrek aankondigde. AJ's hart en ziel gingen tien jaar lang uit naar het grondig schrappen, afslanken, en wegwerken van wat men in Hilversum 'overtollig vet' noemt. Zonder overdrijven kunnen we de uitgeklede omroep een bekroning noemen van AJ's devote toewijding. Het bezuinigen was voor hem een dagtaak die hij met zo'n overgave uitvoerde dat hij geen tijd meer overhield om met nieuwe inspirerende voorstellen te kunnen komen. Ondertussen dwong zijn inzet voor de goede zaak in beleidskringen alom bewondering af. (Natuurlijk in de allereerste plaats ook van zijn trouwe assistente Wil van Rijnswou, maar dit terzijde) Hoewel menigeen verbaast zal opkijken als ik zeg dat Heerma van Voss een op en top workaholic was, durf ik deze stelling toch aan. Sterker nog: hij ging zo in zijn werk op dat hij er geen afscheid van kon nemen. Werd iedere VPRO-programmamaker op zijn zestigste jaar onverwijld door hem de laan uitgestuurd, AJ zelf bleef tot zijn 63ste zitten om zijn beleid tot het bittere eind onvervaard ten uitvoer te kunnen brengen. Een gewone sterveling zou van deze zware taak grijze haren hebben gekregen, zo niet Heerma van Voss, nooit ontsnapte er ook maar 1 klacht aan zijn lippen. En als het aan hem had gelegen was hij tot zijn 65ste bij de omroep blijven plakken, niet vanwege zijn pensioensopbouw zoals kwade tongen beweren, maar om als het ware als laatste in Hilversum het licht uit te kunnen doen nadat zijn werk was voltooid. Helaas stond de VPRO-directie een langer verblijf niet toe, waardoor nu toch echt een definitief eind is gekomen aan het eruitwerken van free-lancers, het afschaffen van programma's en aan dat eeuwige vergaderen. Er zijn sceptici die zeggen dat hij een kleurloze man was. En het is waar dat sommige mensen op een bepaalde leeftijd gewoon ophouden te bestaan. Maar daar staat tegenover dat Heerma van Voss al die jaren met bewonderenswaardige moed de afbraak heeft uitgevoerd, tot volle tevredenheid van zijn opdrachtgevers. In de wandelgangen werd hij 'de divan' genoemd, een verwijzing naar het feit dat alleen degene die hem het laatst sprak een afdruk achterliet, en die bijnaam heeft hij met eer gedragen, terwijl hij stijl- en eervol zijn onmogelijke taak uitvoerde. Maar al te snel wordt vergeten dat 'de divan' een man was die een in wezen eenzame en tragische rol met verve vervulde. Nu hij op de drempel van een wel verdient pensioen staat kan hij met trots terugkijken op een tienjarige loopbaan die met recht vruchtbaar kan worden genoemd nu de VPRO-radio geheel conform het format-denken in niets meer nog verschilt van het geluid van alle andere omroepen. Daardoor is het voortbestaan van de VPRO een extra vijf, misschien wel tien jaar opgerekt. Het enige minpuntje is wellicht de hinderlijke drukfout die in de uitnodiging staat. 'Echte radio wordt bevolkt door buitenstaanders, die men ongestraft vergeten kan, zonder dat zij verdwijnen.' Het klopt dat AJ maar niet verdween, maar ik denk toch dat de tekst natuurlijk had moeten zijn: 'Echte radio werd bevolkt door betrokken mensen, die men ongestraft kan laten verdwijnen.' Met deze zin zou zijn optreden bij de VPRO kort en krachtig zijn getypeerd. Enfin, op het feest waarvoor ik uitgenodigd ben, kan deze fout alsnog nog worden rechtgezet. Want een feest wordt het. Was er voor het vertrek van echte programmamakers nauwelijks of geen geld en al helemaal niet voor een keurig gedrukt kaartje, dankzij de dankbare VPRO-directie is er voor Arend Jan's vertrek genoeg geld uitgetrokken. Op het uitnodigingskaartje staat - met die kenmerkende humor van AJ - 'Sprekers & attracties: ja, maar ook weer niet te veel.' Daarom bij deze Arend Jan en ik denk dat ik namens alle programmamakers spreek: 'It takes a lot to laugh, it takes a train to cry.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten