Geert Mak en de Kroning van 2013 (33)

In een neoliberale technocratie is de massamens vervreemd geraakt van de samenleving en van zichzelf. De gezaghebbende Amerikaanse socioloog C. Wright Mills toonde in zijn werk gedocumenteerd aan dat de sociale structuur van de Amerikaanse maatschappij gekarakteriseerd wordt door ondermeer ‘its systematic creation and maintenance of estrangement from society and selfhood.' En door de omvangrijke culturele invloed van de VS kan zonder overdrijven worden gesteld dat dit voor alle kapitalistische landen geldt. De doorsnee burger is van de wereld vervreemd vanwege het onvermogen om het te beinvloeden laat staan te veranderen.

As tool becomes machine, man is estranged from the intellectual potentialities and aspects of work; and each individual is routinized in the name of increased and cheaper per unit productivity,

aldus Mills. Het gevolg is vervreemding met zijn vijf prominente kenmerken: het gevoel van machteloosheid, betekenisloosheid, normloosheid, geisoleerdheid en zelf-vervreemding.

Ze zijn de thema's van de moderne literatuur en de Arthouse films. In een cultuur waar iedereen de concurrent van de ander is om te kunnen overleven is 'the tendency of people to take advantage of each other,' argumenteert de Amerikaanse auteur Gary Lindberg in The Confidence Man In American Literatuur 'This, in fact, is the pattern of the classical confidence game, the exploitation of people's wishes to get something for nothing, or to profit by extralegal means.'

Dit kan pas een maatschappelijk fenomeen worden in een samenleving waarin de mensen elkaar niet kennen, en waarin anderen bepalen wat waar en niet waar is, wie te vertrouwen is en wie niet, waarin dus de massamedia en de opiniemakers de grote bemiddelaars zijn. Zij spelen dezelfde rol spelen als de middeleeuwse geestelijkheid, aangezien zij en niemand anders claimen de waarheid in pacht te hebben. Het spreekt voor zich dat degene met de minste scrupules daarbij het meest succesvol is. In Mein Kampf werkte Adolf Hitler deze pathologie als volgt uit:

All this was inspired by the principle - which is quite true in itself - that in the big lie there is always a certain force of credibility; because the broad masses of a nation are always more easily corrupted in the deeper strata of their emotional nature than consciously or voluntarily; and thus in the primitive simplicity of their minds they more readily fall victims to the big lie than the small lie, since they themselves often tell small lies in little matters but would be ashamed to resort to large-scale falsehoods. It would never come into their heads to fabricate colossal untruths, and they would not believe that others could have the impudence to distort the truth so infamously. Even though the facts which prove this to be so may be brought clearly to their minds, they will still doubt and waver and will continue to think that there may be some other explanation. For the grossly impudent lie always leaves traces behind it, even after it has been nailed down, a fact which is known to all expert liars in this world and to all who conspire together in the art of lying. These people know only too well how to use falsehood for the basest purposes.

Het zijn de grote leugens die geschiedenis maken. We zagen dit opnieuw toen Bush en Blair de illegale inval in Irak probeerden te legitimeren met de leugen dat Saddam Hoessein's regime over massavernietigingswapens beschikte die onmiddellijk konden worden ingezet. En ook nu weer zijn we getuige van van de wijze waarop de commerciele massamedia de geesten proberen rijp te maken voor massaal geweld tegen ditmaal Syrie en Iran. De macht en haar media bewijzen keer op keer dat wij niet in een democratie leven en dat de pers niet vrij is. De Amerikaanse historicus Howard Zinn verklaarde na het begin van inval in Irak dat één van de redenen waarom Bush junior hiermee wegkwam het feit was dat

the major media, television, the major newspapers, radiostations, have co-opted with the Bush-administration... They have helped to create an amnesia... They have not gone into the history of American policy in the Middle East. They have not been talking about oil, they do not go back to for instance the coup in Iran in 1953. They don't give any of that history. So with the cooperation of the media the Bush-administration has succeeded in diverting the attention of the American public.

Het zijn ook de westerse commerciele massamedia die meehelpen de democratie steeds verder uit te hollen. Rachel Coen van FAIR (Fairness and Accuracy in Reporting) wees daarop toen ze verklaarde dat

Democracy basically cannot work without an informed citizenry, and in a country the seize of the U.S. that means you need aggressive, independent news media. Citizens... make their political decisions and calculations based on information and most of the way we get information is through our major mainstream media. When that information is bad, false, partially distorted than it is going to interfere with the workings of democracy. People aren't going to be informed, aren't going to be able to be full, participatory citizens.

Dit is een van de voornaamste redenen waarom ik Geert Mak's tegenstrijdige en absurde beweringen de afgelopen tijd heb geanaliseerd. Zijn geschriften en uitspraken zijn niet alleen paradoxaal maar ze zijn ook nog eens 'bad, false, partially distorted' waardoor zijn omvangrijke publiek niet  geinformeerd wordt. Zijn propaganda belemmert de werking van een volwassen democratie., immers 'Democracy basically cannot work without an informed citizenry.' De kritische Amerikaanse jourmaliste Amy Goodman van Democracy Now! zegt over deze mediacorruptie:

The media is a part of the establishment and has to be ripped from it to follow what should be their original mission, and that is to report the truth, many truths of people who have many different views on what should happen right now.

Op zijn beurt merkt de Amerikaanse mediadeskundige, de journalist Danny Schechter, op dat de massamedia

often serve as echo chamber, a megaphone for the governments and government positions, excluding critics, excluding other points of view. This is dangerous for a democracy because people are not given all sides... to make up their own minds... There is a lot of manipulation, there is a lot of censorship, and there is a lot of selfcensorship.

Wat ik als journalist heb geleerd de afgelopen vier decennia is om collega's te wantrouwen die voor of namens anderen spreken. Mensen als bijvoorbeeld de televisie-journalist Tom Brokaw, bijna een kwart eeuw de 'anchorman' van NBC Nightly News, die op de dag van de illegale inval in Irak verklaarde:

One of the things we don't want to do is to destroy the infrastructure of Iraq because in a few days we are going to own that country.

Nog afgezien van van het feit dat hij zich zo vereenzelvigde met de Bush-regering dat hij sprak van 'we,' getuigde ook zijn woordkeus dat de VS op het punt stond 'to own that country' van hoe partijdig de massamedia zijn. Niet alleen in de VS. De opmerking van Geert Mak op 6 november 2012 bij de EO-Radio dat

Het beter [is] voor Nederland en de internationale gemeenschap dat Obama de verkiezingen wint,

is een ander voorbeeld van journalistieke corruptie. Niet alleen verdraaide Mak de waarheid zoals nu blijkt uit hetgeen Obama doet, maar het toont tevens aan hoe weinig distantie Mak heeft. Op deze manier steunt hij de gecorrumpeerde machtsstructuur van corrupte politici en het militair industrieel complex, waarvan elke president onderdeel is, inclusief Obama. Amy Goodman:

The mainstream media beat the drums for war. The mainstream media profit from war. Let's look at the corporations that owned the media during the Persian Gulf War in 1991: Westinghouse owned CBS, General Electric owned NBC. These were two of the major weapon manufacturers. They made most of the parts for most of the weapons in the Persian Gulf War.

Desondanks stelt Mak in zijn Reizen zonder John dat de VS

decennialang als ordebewaker en politieagent [fungeerde] – om maar te zwijgen van alle hulp die het uitdeelde,

alsof Washington dit allemaal uit altruisme deed, en alsof in Iran in 1953, in Guatemala in 1954, in Congo in 1961, in Indonesie midden jaren zestig, in Vietnam in de jaren zestig en zeventig, om slechts enkele voorbeelden te geven, niet miljoenen burgers werden vermoord om de Amerikaanse 'orde' te handhaven. Met deze propaganda helpt Mak op zijn eigen wijze mee de democratie uit te hollen. Howard Zinn:

The media are concentrated in a few hands. A few powerful media-giants control most of the major television-stations, most of the major newspapers... and these media-giants have very close connections with the government in Washington, and they have a tremendous lobby... This is a billionair-owned media, and their interests are close to the interests of corporate America and close to the American government.

Dit is de keerzijde van wat Geert Mak in zijn Reizen zonder John kwalificeert als het 'vitale karakter van de Amerikaanse democratie.' Hoe er sprake kan zijn van een 'democratie' terwijl politici gekocht worden en het systeem volgens Mak zelf 'corrupt [is],' zoals hij in een interview toegaf, is opmerkelijk. Voor elk publiek heeft Mak een andere analyse, zolang er maar genoeg 'hoop' overblijft. De mainstream krijgt versie A, een kritisch publiek krijgt versie B, op voorwaarde dat de belangen van de gevestigde orde niet worden geschaad. En zolang het publiek er maar voor zorgt dat zijn boeken bestsellers blijven, kan zijn toko blijven draaien. Evenals de massamedia is Mak niet onafhankelijk. Hij is een van de spreekbuizen van de huidige neoliberale macht. De vooraanstaande Amerikaanse politiek analist Noam Chomsky, wiens kritische werk door Mak volledig wordt genegeerd omdat het zijn mainstreamvisie ondermijnt, zegt het volgende over de commerciele massamedia:

They are not independent. They are part of a system of domination and power. That is true institutionally, true ideologically, that is true of the cultural background of the people who participate and they, by and large, serve that interest. So they are doing their job.

En worden daar op passende wijze voor beloond, zoals we aan de carriere van Mak kunnen aflezen. Daarentegen wijst de kritische Noam Chomsky erop dat wat betreft de Amerikaanse gevestigde orde:

We despise democracy. We hate it with such a passion that we will say that the country of Berlusconi is on our side if the Italian leader follows our orders over the objection of 85 percent of his population. In that case he is a good guy. That expresses contempt for democracy in such a brazen form that it is hard to think of any counterpart. And so this has to be suppressed by the media and this suppression is impressive... That is what the media are supposed to do. They are serving their purpose. You do not want to tell people: our leaders and our intellectual elite despise democracy, and that almost no one in the world supports us, but that we are ging ahead anyway because we have the power to do so. You are not going to tell people that!

En dus verdwijnt de werkelijkheid achter de eufemismen en leugens van de mainstream media. De Amerikaanse emeritus hoogleraar Arno J. Mayer, die aan Princeton University doceerde zei naar aanleiding van de oorlogshetze voorafgaand aan de illegale inval in Irak dat er 'an incredible drumbeat' bestond

of manipulation by the media... The full power and influence of the media and the fact that there are so few genuine dissenting voices that can be heard, whether this be on radio, on television or in the print media.

In my more mischievous moments I am inclined to think that Goebbels... could be proud of the way the media in the U.S. in particular manage to... control, channel, and set limits to the kind of discussion that is admissable...

Mayer, die als jood uit Europa moest vluchten voor de nazi's en hun collaborateurs herinnert zich ongetwijfeld de woorden van Hitler:

There is a road to freedom. Its milestones are Obedience, Endeavor, Honesty, Order, Cleanliness, Sobriety, Faithfulness, Sacrifice, and love of the Fatherland.

De Amerikaanse auteur en cultuurcriticus Edmund White:

I don't want to exaggerate but I think there are comparisons between the United States now and the rise of Hitler in Germany. For instance: for the burning of the Reichstag you have 9/11, which creates an emergency situation which allows the government to justify abrogating lots of civil liberties and stifling opposition. Anybody who isn't for the government is declared unpatriotic.

Than, just as Hitler had started one war after another, in the same way America is brewing these wars, specifically the war in Iraq. So that creates another crisis situation that requires lots of people in uniform to go some place. And again, you have to be patriotic and love the army, and love our boys, and you don't dare oppose any of that, or you are seen as a traitor.

And than, just as Hitler stigmatized the jews, in America I think, we are stigmatizing the Arab Americans.

Dezelfde processen voltrekken zich in de landen van de door Mak zo geprezen Europese Unie. Deze ontwikkelingen lijken inherent te zijn aan systemen die geen tegenstand dulden. Uiteindelijk grijpt een plutocratie de macht en wijkt de democratie voor een totalitair technocratisch en bureaucratisch systeem. De historicus Howard Zinn:

Men who have no respect for human life or for freedom or justice have taken over this beautiful country of ours. It will be up to American people to take it back...

There have always been a 'they' and 'we' in the United States. We pretend that this isn't so. In the United States we pretend that there are no classes. We pretend that there is just one interest that covers us all, a common interest. We use words, phrases like 'the national interest, the national security' as if we all have the same interests. But even before the founding of this nation we had differences of interests. There has always been a slave owning class, a servant class, an industrial class, and American history is full of class conflict. The textbooks of American history don't want to talk about that. Still, we always had conflict, right from the beginning. The American Constitution was founded in order to control class conflict! The Founding Fathers, people like James Madison, said it very explicitly. They need to control the conflict that occurs between people who own property and people who don't own property. So from the beginning we always had classes and class conflicts, there always has been a 'they,' and 'they' consists of political leaders who are in close connection with the business interests of the country, the corporate interests who are in close connection with the military. You will see the same people going back and forth from the military to the government to the corporations. So there is a very close connection between these groups, the political, the military, the corporate. 'They.' And 'we' is the 95 or perhaps even 99 percent of the American population, the people who don't benefit from this control of the wealth and this control of the government by a small elite.

Maar omdat deze werkelijkheid niet past in de geromantiseerde voorstelling van zaken verzwijgt Mak dit in zijn Reizen zonder John en spreekt hij van het 'vitale karakter van de Amerikaanse democratie,' dat zo naadloos past in het propagandabeeld van de mainstream. Net zoals zijn vader, de evangelisatie predikant, probeert Mak in zowel zijn boek over Europa als over de VS een zo groot mogelijk aantal volgelingen te bereiken om op die manier de kudde bijeen te houden. In dat beeld bestaan er geen klassenconflicten, maar draagt iedereen evenveel schuld aan het kwaad. Pas onlangs realiseerde Mak zich op zijn 66ste dat er zoiets bestaat als het 'grootkapitaal' dat de 'democratie' uitholt. Maar wat dit in concreto betekent, weet hij niet. Hoe voorkomen 'we' het dreigende fascisme van 'they'? In elk geval niet door geweld te gebruiken, zo weet Mak nu al. Maar hoe dan? God zal het weten, zolang het maar niet Mak's rust verstoord. Dit is een schoolvoorbeeld van de houding van de petite bourgeoisie die al die tijd niets doorhad en nu ineens de werkelijkheid niet langer meer kan ontkennen, maar desondanks blijft weigeren daaruit consequenties te trekken. Het allerergste is misschien wel het feit dat hoewel hij al die jaren 'de plank missloeg,' om zijn eigen terminologie te gebruiken, hij blijft weigeren enige bescheidenheid te betrachten door nu beschaamd zijn mond te houden. In zijn reisboek over 'Amerika' stelt Mak zichzelf en zijn lezerspubliek de vraag:

Zullen Steinbeck en zijn pessimistische geestverwanten alsnog gelijk krijgen? In 1960 sloegen ze, al hadden ze in sommige opzichten een vooruitziende blik, met hun sombere voorspellingen de plank mis. Amerika zou na 1960 nog decennia van grote voorspoed beleven.

Met andere woorden: Mak ziet de moderne mens niet meer als burger, maar als consument. Als burger vervreemdde de mens van zichzelf en zijn omgeving, maar als consument zou hij 'nog decennia van grote voorspoed beleven.' Voor de bestseller auteur is de kern van het menselijk bestaan het materialistische welzijn. Vooruitgang is voor hem slechts een materiele zaak, geen spirituele. En degenen die anders denken zijn in zijn optiek 'doemdenkers' die 'de plank' misslaan. Het is deze simplistische ideologie die de mensheid in grote moeilijkheden heeft gebracht. Terecht betwijfelt Mak zelf dat hij, als een van de zelfbenoemde 'chroniqueurs van het heden en verleden,' zijn 'taak,' het ‘uitbannen van onwaarheid’, naar behoren verricht. En dat terwijl hij er tegelijkertijd op wijst dat  

Op dit moment op Europees en mondiaal niveau een misvorming van de werkelijkheid plaats [vindt] die grote consequenties heeft.

De enige logische conclusie die men hieruit kan trekken is dat Geert Mak de kluit belazert en zich er niet voor schaamt dat zijn valse informatie 'the workings of democracy' onmogelijk maakt. Dominees, ideologen in het algemeen, weten het altijd beter dan wie dan ook, ook al moeten ze liegen tegen beter weten in. Tot de geschiedenis onze voordeur binnen marcheert. Maar dan is het te laat.

Tenslotte nog dit: had Geert Mak alle feiten die ik de afgelopen tijd heb gegeven, kunnen weten? Nee, want dan had hij in plaats van het ene boek na het andere te schrijven, boeken moeten lezen om zich werkelijk te kunnen verdiepen in de materie. Maar hij had wel de strekking van mijn betoog, die gebaseerd is op feiten van anderen, kunnen weten. Ik heb in dit laatste stuk vooral geciteerd uit slechts één filmdocumentaire uit 2005,  getiteld Peace! van Gabriele Zamparini en Lorenzo Meccoli, waarin vooral beroemde kritische Amerikanen een ander beeld geven van hun land dan dat welke de mainstream verspreidt. Mensen als: Harry Belafonte, Noam Chomsky Angela Davis, Amny Goodman, Jessica Lange, Danny Schechter, Pete Seeger, Norman Solomon, Gore Vidal, Howard Zinn, die zelden tot nooit in de mainstream uitgebreid aan het woord koment.

http://www.imdb.com/title/tt0477062/

Had Mak de moeite genomen om 124 minuten lang naar deze documentaire te kijken, dan zou hij geweten hebben dat er een werkelijkheid bestaat voorbij de propaganda. Maar omdat hij niet wezenlijk geinteresseerd was, keek hij niet naar dergelijke kritische documentaires, laat staan dat hij de kritische literatuur heeft bestudeerd. Het moest allemaal mainstream blijven, terwijl ook hij weet dat 'Democracy basically cannot work without an informed citizenry.'