'Deskundigen' 11

‘Auteursportretten. Geert Mak begraaft zich in de research voor zijn nieuwe boek. Zijn vrouw Mitzi blijft in de buurt, voor een rustig kopje thee als het tegen zit en om het langverhoopte 'bingo!' mee te kunnen delen,’ zo werd het VPRO-televisieprogramma Op Het Nachtkastje aangekondigd dat op 18 maart 2012 werd uitgezonden en waarin Geert Mak de kijkers het volgende vertelde over het uitgangspunt bij het schrijven van zijn reisboek over de VS:

‘Ik heb heel vaak het gevoel dat als ik het niet weet, of als ik het niet snap – en ik lees goed mijn kranten, en ik ben niet op mijn achterhoofd gevallen – dan zal 90 procent, 95 procent van mijn lezers het ook niet weten en ook niet snappen. En als ik er nieuwsgierig naar ben zullen zij dat vermoedelijk ook zijn. Dus… ik voel mijzelf gewoon, eerlijk gezegd, meer een verspieder, iemand die een beetje voor de troep uitloopt en kijkt wat er aan de hand is, of iemand die er ook om heen cirkelt en dan weer achter de troep loopt en eens kijkt wat er in het verleden gebeurd is.’

Deze werkwijze heeft een ernstige beperking, aangezien in het bewustzijn van de schrijver uiteindelijk toch de lezers het uitgangspunt vormen. De auteur Ian Buruma stelde in dit verband ooit eens terecht: 'Westerse intellectuelen vertegenwoordigen niets dan hun eigen idealen.' De lezer kan daarbij geen rol van betekenis spelen, zeker niet als die lezers vooral de eigen generatiegenoten zijn, zoals blijkt wanneer Mak als eerste de volgende woorden voorleest: ‘Voor ons kinderen in de provincie was Amerika een dromenland met een losse levensstijl.’

http://www.hebikietsgemist.nl/aflevering/96300/nederland-2/op-het-nachtkastje/geert-mak-.html

'Westerse intellectuelen vertegenwoordigen niets dan hun eigen idealen.'

Maar dat was de gepropageerde mythe gericht op mensen die ongeinformeerd waren. De vraag is of ‘een verspieder’ die ‘een beetje voor de troep uitloopt,’ in staat is te laten zien hoe de mythe van de ‘Amerikaanse Droom’ is ontstaan en hoe die gebaseerd is op een geidealiseerde voorstelling van zaken. Dat is een onmogelijke opgave wanneer ‘verspieder’ Mak zelf nog steeds in enkel fundamentele aspecten van die mythe gelooft, zoals ondermeer blijkt uit zijn kwalificatie dat de inwoners van de VS ‘hele optimistische mensen blijven,’ en hij bovendien gehandicapt wordt door het feit dat: ‘ik niet zonder hoop [kan], Stan, dat klinkt misschien wat pathetisch, maar het is toch zo.’ Afgaande op de index van zijn boek blijkt daarnaast ook nog eens dat een aanzienlijk aantal  gezaghebbende Amerikaanse historici ontbreekt, die absoluut onmisbaar zijn om een juist beeld van de VS te krijgen. Mak had dan beseft dat niet ‘optimisme’ de leidende drijfveer is van ‘de Amerikanen,’ maar het expansionisme van de Amerikaanse aristocratie. Als hij bijvoorbeeld het werk van de Amerikaanse historicus William Appleman Williams had bestudeerd dan had hij gelezen dat Williams ondermeer de carriere diplomaat William S. Culbertson citeert om de stelling te onderbouwen dat ‘our economic frontiers are no longer coextensive with our territorial frontiers.’  Culbertson was niet de eerste de beste maar ‘specialized in trade questions from te Wilswon era to the New Deal.’ Volgens Williams vatte deze uitspraak de kern van de Amerikaanse buitenlandse politiek exact samen: ‘No one offered a more succinct description and interpretation of the single most important aspect of twentieth-century Ameerican diplomacy – either in general or pertaining explicitly to the nation’s involvement in World Was I and II.’ Kortom, de VS kan niet bestaan zonder expanionisme, vandaar de permanente wereldwijde Amerikaanse inmenging in de interne aangelegenheden van andere landen. Vandaar ook dat de zogeheten ‘globalisering’ goedschiks dan wel kwaadschiks wordt afgedwongen, legaal dan wel illegaal, geweldloos dan wel met maximaal geweld. Nu lijkt Iran aan de beurt. ‘Britain has rebuffed US pleas to use military bases in the UK to support the build-up of forces in the Gulf, citing secret legal advice which states that any pre-emptive strike on Iran could be in breach of international law.’

http://www.guardian.co.uk/world/2012/oct/25/uk-reject-us-request-bases-iran

Sinds de stichting van de staat is de VS betrokken geweest bij ongeveer 220 gewapende conflicten en interventies in andere landen.

http://stgvisie.home.xs4all.nl/VISIE/interventielijst.html

‘List of wars involving the United States’

http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_wars_involving_the_United_States

http://www.historyguy.com/War_list.html#.UIpZ4hymyVE

Zonder te overdrijven zou men kunnen stellen dat de VS sinds 1776 permanent in een staat van oorlog is geweest met de rest van de wereld. Zonder expansionisme kan het land niet bestaan. Vandaar dat ‘When it comes to discretionary spending, Congress gives 58% to the military. Here are US budget charts for the years 2009 and 2010, according to the National Priorities Project (NPP)’

Met andere woorden: de inwoners van een imperium, dat permanent in oorlog is, kunnen alles behalve ‘optimistisch’ zijn. Ze zijn eerder angstig, op het paranoide af. Maar omdat het in Geert Mak’s visie ontbreekt aan een bredere context beseft hij dit feit niet. Zijn verlangen naar ‘hoop,’ vertekent zijn ideologische kijk op de werkelijkheid. Ik vrees bovendien dat dit, naast de tijdsdruk waaronder hij zijn boek heeft geschreven, de voornaamste reden is waarom zoveel gezeghebbende Amerikaanse historici ontbreken in de index van zijn reisboek. Geert, als dit niet het geval is dan verneem ik dat graag van je. Een gelauwerde schrijver die zoveel gezag geniet is buitengewoon invloedrijk en zodra hij publiekelijk stellige uitspraken doet dienen die tegen het licht te worden gehouden. Noblesse oblige. In afwachting van jouw reactie,

Vriendelijke groet,

Stan.