Egbert Kalse en de Bankroete Journalistiek

Leest u deze wartaal eens:

Woensdag 7 september 2022 nrc.nl/economie door Egbert Kalse

Nieuws, analyse en onderzoeksjournalistiek Ontdek NRC al vanaf €2,- per week    IK WORD ABONNEE

Goedemiddag! Oliereuzen Shell en ExxonMobil zijn begonnen met de uitverkoop van de NAM. Grootste risico hierbij is wie er uiteindelijk de rekening betaalt voor de aardbevingsschade. En verder: Europa wil minder afhankelijk zijn van Taiwanese chips. Hoe onherroepelijk is een belastingaanslag eigenlijk? En het definitieve zorgakkoord ligt er, vol wollige taal en met grote consequenties voor patiënten. Kees van de Veen    Neem, nam, genomen. Verhoogde staat van opwinding gisterenmiddag op de burelen van onze economieredactie. Persbureau Reuters meldde dat oliereuzen Shell en ExxonMobil hun joint venture de Nederlandse Aardolie Maatschappij van de hand zouden willen doen. De NAM! Die van de boringen en de bevingen, die juist deze weken onderwerp van een parlementaire enquête zijn. Verslaggevers Chris Hensen, Jeroen Wester en Mark Middel doken erin, en ontdekten dat de soep - zoals wel vaker - niet zo heet gegeten wordt. Shell en Exxon zijn alleen formeel begonnen met de al eerder aangekondigde verkoop van wat kleine gas- en olievelden, wat platformen en andere installaties en infrastructuur. Daarmee is de ontmanteling van wat eens een heel grote NAM was in een stroomversnelling gekomen. Wat er na de geplande verkoop (die 1 tot 1,5 miljard euro op zou moeten brengen) resteert, is een zak met geld, het winnings- en exploitatierecht op de Groningse gasvelden (die niet meer leeggetrokken mogen worden) plus twee ondergrondse gasopslagen in Norg en Grijpskerk. Toch zijn al deze manoeuvres minder onschuldig dan ze lijken. De hamvraag zal worden hoe om te gaan met een vennootschap waarvan het belangrijkste bezit een pot geld is en waar een claim van onzekere omvang op rust: de vergoeding van de aardbevingsschade en de versterking van huizen in het gebied. Juist hierover soebatten Rijk en NAM al langere tijd. Het zorgt er mede voor dat de afhandeling van de schade in Groningen tergend langzaam verloopt. Kritische buitenstaanders zullen er vooral alert op zijn hoeveel geld achterblijft in de huls die de NAM gaandeweg wordt. Groningers zullen ervoor willen waken dat er niet te veel geld naar de aandeelhouders Shell en Exxon stroomt, en er voldoende overblijft voor versterkingen van de huizen en het herstel van schade. Zeker is dat dit een uiterst complex ondernemingsrechtelijk vraagstuk zal zijn, waar ongetwijfeld eindeloos over geprocedeerd kan worden. Zorgelijk gerucht: de overheid zou de NAM wel willen kopen. Gisteren publiceerde het FD een verhaal waarin de balans werd opgemaakt van decennia aan gaswinning. Met de gaswinning in Groningen is, gecorrigeerd voor inflatie, 428 miljard euro verdiend, waarvan een kleine 65 miljard voor Shell en ExxonMobil. Tip aan de onderhandelaars namens de overheid: de periode van winsten privatiseren en verliezen socialiseren hebben we nu wel gehad. Shell en Exxon mogen alleen vertrekken als er keiharde afspraken gemaakt worden over de financiële afhandeling van de aardbevingsschade. Liedje voor de lunch: Taken For A Fool – The Strokes Dit is geschreven door Egbert Kalse, over wie ik veertien jaar geleden het volgende schreef: woensdag 8 oktober 2008 Egbert Kalse van de NRC Gisteren legde Egbert Kalse, economisch redacteur van nrc.next, de financiele crisis als volgt uit voor de leek: 'Jij vraagt je natuurlijk af waarom jouw bank in Nederland in hemelsnaam in Amerikaanse hypotheken gaat beleggen? Dat komt omdat ze dachten daar meer geld mee te kunnen verdienen dan met andere beleggingen. Iedereen (dan bedoel ik voor de verandering maar weer eens echt iedereen) dacht dat de huizenprijzen in Amerika altijd zouden blijven stijgen. Dom natuurlijk, maar zo was het wel. En omdat iedereen dat dacht, dacht ook iedereen dat het wel veilig was daarin te beleggen. Niet dus.' Met andere woorden: een foutje van iedereen, de bankiers, de politici en de overgrote meerderheid van de journalisten die al jaren het gespecuuleer met geld dat er niet is hebben toegejuicht zodra er op de beurs weer een record werd gebroken.  Maar Egbert is niet goed geinformeerd. De lezers die de afgelopen drie jaar de rubriek Het Neoliberale Geloof op deze weblog hebben gelezen, weten dat bepaalde Amerikaanse deskundigen hier allang voor hebben gewaarschuwd. Een voorbeeld van iemand die al lang geleden met klem waarschuwde: 'On Sept. 7, 2006, Nouriel Roubini, an economics professor at New York University, stood before an audience of economists at the International Monetary Fund and announced that a crisis was brewing. In the coming months and years, he warned, the United States was likely to face a once-in-a-lifetime housing bust, an oil shock, sharply declining consumer confidence and, ultimately, a deep recession. He laid out a bleak sequence of events: homeowners defaulting on mortgages, trillions of dollars of mortgage-backed securities unraveling worldwide and the global financial system shuddering to a halt. These developments, he went on, could cripple or destroy hedge funds, investment banks and other major financial institutions like Fannie Mae and Freddie Mac.The audience seemed skeptical, even dismissive. As Roubini stepped down from the lectern after his talk, the moderator of the event quipped, "I think perhaps we will need a stiff drink after that." People laughed — and not without reason. At the time, unemployment and inflation remained low, and the economy, while weak, was still growing, despite rising oil prices and a softening housing market. And then there was the espouser of doom himself: Roubini was known to be a perpetual pessimist, what economists call a "permabear." When the economist Anirvan Banerji delivered his response to Roubini’s talk, he noted that Roubini’s predictions did not make use of mathematical models and dismissed his hunches as those of a career naysayer.'  Maar naar deze deskundigen luisterden Egbert Kalse en de meeste andere journalisten niet. Sterker nog, deze deskundigen werden gemarginaliseerd omdat ze buiten de officieel erkende consensus stonden. Een 'permabear' werd je dan denigrerend genoemd.  Wat ronduit absurd is, is het feit dat economisch redacteuren als Egbert Kalse nu opgevoerd worden als deskundigen, die de oorzaak van de luchthandel gemakshalve als 'dom' afdoen. Dat is geen verklaring Egbert, maar een mening, een negatieve kwalificatie. Waarom geef je geen verklaring voor die zogeheten domheid? Jij bent een van de 'deskundigen' die deze fundamentele ineenstorting niet hebt voorzien, en nu doe je alsof je er alles van afweet en dat alleen al die anderen 'dom' waren. Die stelling is aantoonbaar onjuist en toch word jij opgevoerd als een deskundige die weet hoe de vork in de steel zit. Zo goed als je toen niet goed geinformeerd was, ben je nu weer niet goed geinformeerd. Hoe kunnen jouw lezers, die kennelijk allemaal leken zijn, nu iets leren van de wereld? Hoe kunnen ze als het ware hun geest slijpen aan de slijpsteen voor de geest? Volgende keer iets bescheidener Egbert. Niet iedereen is 'dom'. (En dan bedoel ik voor de verandering maar weer eens echt niet iedereen. Niet dus.) Vijf jaar na te hebben laten weten hoe ongeïnformeerd hij was, werd Kalse benoemd tot adjunct-hoofdredacteur van de NRC. Domheid en luiheid worden bij de zelfbenoemde kwaliteitskrant telkens weer beloond. Tenminste, zolang men het corrupte spel maar meespeelt. Inderdaad, Bankroet, het hele zootje.