Human Rights Watch pleit voor rol Nederland in erkenning apartheid in Israël
Zondag 10 oktober 2021
Nederland moet niet wachten op andere regeringen en organisaties om het beleid van de Israëlische regering ten opzichte van Palestijnen in de bezette gebieden te erkennen als apartheid. Dat kan een belangrijke bijdrage leveren aan een oplossing voor het langdurige conflict, zegt Omar Shakir, directeur Israël en Palestina van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW), in gesprek met NU.nl.
Wat is apartheid?
- Apartheid wordt door het Internationaal Strafhof gedefinieerd als "misdaden die worden begaan in de context van een geïnstitutionaliseerd regime van systematische onderdrukking en dominantie van een etnische groep ten opzichte van andere etnische groepen, met als doel dat regime in stand te houden".
- Apartheid wordt sinds het Statuut van Rome uit 1998 officieel aangemerkt als een misdaad tegen de mensheid.
- De term wordt vooral gebruikt om het beleid van rassenscheiding in Zuid-Afrika tussen 1948 en 1990 aan te duiden.
- Apartheid is internationaal een van de bekendste woorden met een oorsprong in de Nederlandse taal.
Vanwege de politieke en maatschappelijke gevoeligheid van het langlopende conflict tussen Israël en de Palestijnen zijn vooral westerse landen bang om zich in ferme bewoordingen uit te spreken, denkt Shakir. Daar ligt voor bijvoorbeeld Nederland een kans om een voorbeeld te stellen.
"Nederland heeft alleen al door het Internationaal Strafhof in Den Haag een belangrijke symbolische positie. Ook zijn de banden tussen Nederland en Israël historisch goed, maar binnen die vriendschap moet ook ruimte zijn om elkaar verantwoordelijk te houden", aldus de HRW-directeur, die vindt dat landen zich niet moeten verschuilen achter het voornemen om een gezamenlijk statement te maken.
"De Europese Unie is verdeeld en gebruikt die verdeeldheid als een reden om zich afzijdig te houden. Maar maatregelen tegen mensenrechtenschendingen kunnen ook van kleinere coalities komen. Nederland hoeft niet te wachten op de EU om zich uit te spreken tegen apartheid. Het zou daarin juist een voortrekkersrol kunnen spelen en een voorbeeld kunnen stellen voor andere landen."
'Erkenning van apartheid belangrijk voor verdere vredesgesprekken'
Volgens Shakir is apartheid de enige juiste manier om het beleid van de Israëlische regering te omschrijven. "Het Israëlische beleid in de bezette gebieden is erop gericht om een bepaalde bevolkingsgroep (Joodse kolonisten, red.) boven een andere (Palestijnen, red.) te plaatsen, terwijl beide bevolkingsgroepen ongeveer even groot zijn in de regio. Met de omgang met Palestijnen worden door de Israëlische regering misdaden tegen de mensheid begaan."
In april concludeerde HRW dat de Israëlische regering systematisch discrimineert tegenover Palestijnen die in de bezette gebieden wonen. Zo mogen Palestijnen niet vrij reizen, kunnen ze bij rechtbanken en officiële instanties niet op gelijkwaardige behandeling rekenen en worden ze in sommige gevallen zelfs gedwongen hun huizen te verlaten.
Enkele landen, mensenrechtenorganisaties en invloedrijke personen namen het woord apartheid al in de mond om de situatie in Israël te omschrijven. Zo waarschuwde de Israëlische oud-premier Yitzhak Rabin in de jaren zeventig al voor apartheid en deden de Amerikaanse oud-president Jimmy Carter (in 2006) en de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry (in 2014) hetzelfde. Recent spraken onder meer Franse en Luxemburgseministers, voormalige Israëlische ambassadeurs en voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon van apartheid in Israël.
"Er is steeds meer sprake van een consensus, die zich verder uitbreidt en ontwikkelt", vindt Shakir, die zelf in 2019 Israël werd uitgezet nadat zijn werkvisum niet werd verlengd, omdat hij zich volgens de toenmalige regering uitsprak voor een boycot van Israëlische producten en diensten.
"De bevindingen van organisaties zoals Human Rights Watch worden onderschreven en niet feitelijk weerlegd of tegengesproken. Dan moeten we het ook de juiste term meegeven, zodat de vredesonderhandelingen ook op basis daarvan kunnen plaatsvinden."
Protesten, rellen en raketaanvallen gevolg van onderliggend conflict
In mei vonden in heel Israël protesten plaats en laaide de strijd tussen Israël en de Palestijnen weer in volle hevigheid op. In verschillende steden draaide dat uit op geweld en Israël en het Palestijnse Hamas wisselden dagenlang raketaanvallen uit. Volgens Shakir zijn het allemaal symptomen van de ongelijkheid in behandeling tussen Israëliërs en Palestijnen.
"Het institutionele geweld waarbij Palestijnen uit hun huis gedwongen worden, vindt dagelijks plaats. Dat slaat dan om in het fysieke geweld van rellen en bombardementen. We hebben deze cyclus eerder gezien, en ook Hamas maakt zich in dit conflict schuldig aan mensenrechtenschendingen als zij Israëlische burgers bestoken met raketten. De Israëlische regering laat echter na om stappen te nemen om dat in het vervolg te voorkomen."
Het stoppen van de vervolging van Palestijnen zou volgens Shakir een dergelijke stap zijn, iets waartoe Nederland en Europa de Israëlische regering toe moeten oproepen. "Niet alleen om de schendingen van mensenrechten te stoppen, maar ook de cyclus van geweld."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten