In America every man is free
To take care of his home and his family
You will be as happy as a monkey in a monkey tree
You are all gonna be an American
Randy Newman. Sail Away. (1972)
Het is, afgezien van één van de leukste journalistieke dingen die ik heb gedaan — omdat het over Amerika gaat, over die volkomen gemankeerde en desondanks altijd inspirerende democratie, omdat het radio is zoals radio was en zou moeten zijn: gedreven door inhoud en niet door formats of zenderkleuring en andere Hilversumse heilloosheid — tot nu toe ook één van de meest verbijsterende journalistieke ervaringen van mijn leven geweest.
Wat staat hier nu precies? Allereerst dat er sprake is van een ‘volkomen gemankeerde,’ maar toch ‘altijd’ weer ‘inspirerende democratie.’ Dit is wartaal. Het spreekt voor zich dat een ‘volkomen’ in gebrek blijvende ‘democratie’ geen ‘democratie’ kan zijn. Zeker niet wanneer een insider als voormalig president Jimmy Carter de Verenigde Staten een ‘Oligarchy’ noemt ‘With Unlimited Political Bribery.’ Hoe kan een dergelijk systeem, waarbij de macht in handen is van een kleine kongsi behorend ‘tot een bevoorrechte klasse of stand,’ de mainstream-journalist Chris Kijne inspireren? En tot wat bezielt de schatrijke ‘Amerikaanse’ elite hem? Afgaand op het resultaat moet de conclusie zijn dat het niet leidt tot een serieuze verslaggeving, maar tot nogal domme propaganda. Daarom is zijn oordeel dat zijn vorm van radiomaken ‘gedreven’ wordt ‘door inhoud’ ronduit lachwekkend. Als de 'inhoud' bij hem werkelijk doorslaggevend zou zijn dan is het onverklaarbaar dat hij in 2016 ervan overtuigd was dat Hillary Clinton de presidentsverkiezing zou winnen. Dat hij partij koos voor Clinton maakt de zaak nog schaamtelozer aangezien zij niet alleen politiek verantwoordelijk was voor de chaos in Libië en Syrië, maar ook voor het feit dat het ‘uiteen laten vallen van Rusland een doel is geworden’ van president Obama’s buitenlandse politiek, zoals oud minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger, het in 2015 verwoordde. Dus in een tijd waarin voor Kijne de VS nog ‘altijd’ een ‘baken was van de waarden waar het in de politiek om gaat sinds de invoering van de parlementaire democratie,’ is de groeiende kloof tussen arm en rijk een signaal hoe de democratie er is uitgehold. Enkele cijfers die demonstreren over welke ‘waarden’ Kijne het in feite heeft wanneer hij Washington en Wall Street een ‘baken’ betitelt: in 2018 werd bekend dat ‘today’s real average wage (that is, the wage after accounting for inflation) has about the same purchasing power it did 40 years ago,’ terwijl de ‘wealthiest 10 percent of households have long controlled more than 50 percent of all wealth, but that proportion has grown steadily over the past two decades, according to new research (2019. svh) from economists at the Federal Reserve. Just 1 in 100 Americans now own 31 percent of all wealth in the country, and the top 10 percent owns 70 percent of all wealth. Meanwhile, one half of Americans with the lowest wealth have paltry assets: just 1.2 percent of the total.’
Kortom, voor Kijne was ondanks het feit dat de ‘helft van de Amerikanen’ slechts ‘1.2 procent van de totale rijkdom’ bezit, terwijl na de kredietcrisis en ‘the Great Recession, which began in 2007, the share of total wealth owned by the top 1% of the population grew from 35% to 37%,’ de VS toch het lichtend voorbeeld ‘van de waarden waar het in de politiek om gaat sinds de invoering van de parlementaire democratie.’ Het feit dat de helft van de Amerikaanse Congresleden miljonair is -- meer dan 16 keer het landelijke percentage -- speelt bij Kijne’s beoordeling geen rol. Dat diezelfde Congresleden al geruime tijd voordat Trump aantrad, ruim 50 procent van de ‘discretionary’ federale begroting — dus het budget waarover het Congres kan beschikken — toewees aan het militair-industrieel complex, is voor Kijne een ander te verwaarlozen detail. Dat al een halve eeuw lang de 'Amerikaanse democratie' rond de 45 procent van de kiesgerechtigden zo weinig 'inspireert' dat zij niet meer opkomen voor de presidentsverkiezing, terwijl een aanzienlijk deel van degenen die wel stemden voor Trump koos, roept bij Kijne geen vragen op. Over welke ‘waarden,’ die volgens hem typerend zijn ‘sinds de invoering van de parlementaire democratie’ ongeveer een eeuw geleden, heeft deze ‘Amerika-watcher’ het eigenlijk? Toch niet de leugens waarmee de elite in Washington en op Wall Street de illegale ‘Shock and Awe’-terreur tegen Irak rechtvaardigde, en ook niet de al even desastreuze inval in Afghanistan, om slechts twee voorbeelden te geven van de uiterst gewelddadige Amerikaanse buitenlandse politiek? Maar over welke verheven ‘waarden’ heeft hij het dan wel? Omdat hij hierover zwijgt vrees ik dat ook hier Kijne ordinaire propaganda bedrijft, want welke ‘waarden’ verdedigt hijzelf als journalist? Het is moeilijk te ontdekken. Vooral ook omdat hij het niet zo nauw neemt met ‘de waarheid,’ zoals hijzelf openbaarde toen hij schreef dat ‘Nederland een journalistiek paradijsje is.’ Een 'journalistiek paradijsje' dat Kijne in 2008 — zonder enige ophef te veroorzaken onder zijn Hilversumse collega’s — als volgt aanprees:
had u tot voor kort gedacht dat een minister van Financiën er mee weg zou komen wanneer hij tegen de Kamer zei: ‘Nee, natuurlijk heb ik u vorige week, toen ik op het punt stond de grootste ingreep in de economie te doen die een minister van Financiën ooit heeft gedaan, niet de waarheid verteld. En als ik volgende week een nog grotere ingreep ga doen, vertel ik het u weer niet.’ Is toch gebeurd. Gaat over democratie. En het vreemdste is: we vinden allemaal nog dat Bos gelijk heeft ook. Voor ons journalisten was het natuurlijk niet nieuw dat Wouter Bos ons niet altijd de waarheid vertelde. Wel is het nieuw dat ik op dit moment even niet meer weet of ik wel even hard als vroeger mijn best moet doen om hem die waarheid te laten vertellen. Of er inderdaad niet even een hoger belang is dan ‘de waarheid, niets dan de waarheid.
Het is een schoolvoorbeeld van wat de neoconservatieve ideologen de ‘nobel lie’ noemen, die noodzakelijk is voor ondermeer een ambitieuze journalist om ‘een hoger belang’ dan ‘de waarheid’ te kunnen dienen. Kijne’s ‘hoger belang’ is het landsbelang, dat wil zeggen: het belang van het neoliberale kapitalisme, zoals telkens weer wordt aangetoond door kille cijfers en wetenschappelijke onderzoeken. Op die manier beschermt de 'vrije pers' de belangen van, in dit geval, de financiële elite. De absolute climax in Chris Kijne’s absurdistisch theater was dat hij vier jaar later verontwaardigd vaststelde dat na het begin van de bankcrisis de politiek niets had gedaan om het speculeren met niet-bestaand geld aan banden te leggen, en hij in Spreek’buis, het inmiddels ter ziele gegane blad voor Hilversumse omroepmedewerkers, betweterig schreef:
Aan dat verschijnsel, in de woorden van Bos de ‘fundamentele oorzaken van deze crisis,’ is dus volgens de voormalig PvdA-leider nog steeds niets, of in ieder geval veel te weinig, gedaan. Heb ik toch weer een meninkje: Als hem en al zijn collega-politici iets valt aan te rekenen, is het dat.
In een column over de kredietcrisis en de consequenties ervan oordeelde Kijne in 2012 dat:
Er heel veel schreeuwers en blaters en kwakers [zijn] met een mening — ik heb er ook wel eens één — maar de kern van de zaak is dat er de afgelopen decennia een financieel systeem is ontstaan dat zo groot is, en zo ondoorgrondelijk en zo losgezongen van de werkelijke economie, dat niemand meer kan inschatten hoe het in elkaar zit.
Ondanks het feit dat Kijne toegeeft zelf ‘ook wel eens één’ van die vele ‘schreeuwers en blaters en kwakers’ is, die al een oordeel heeft voordat hij iets heeft onderzocht, attaqueerde hij op 14 juni 2016 de zwarte politica Sylvana Simons. Onder de aanhef: ‘Sylvana Simons en haar medestanders van de beweging DENK waarschuwen in een YouTube-filmpje voor de media. “Levensgevaarlijke onzin,” aldus Chris Kijne,’ schreef de VPRO-journalist:
Lieve Sylvana, blijf in godsnaam zelf nadenken. Laat je niet meeslepen door malle populisten in zo’n Rita Verdonk-filmpje. Waarin je achterlijke zinnetjes moet zeggen over ‘de media als poortwachter van de gevestigde orde.’ Jij weet, als media character, als wegbereider van de zelfbewuste zwarte stem in DWDD, dat dit op zijn állerbest de halve waarheid is. Ik schat hem veel lager in, maar het is in ieder geval voor minstens de andere helft betreurenswaardige flauwekul.
Sterker nog: het is in deze tijden waarin iedereen zijn eigen waarheid bij elkaar kan googelen en oneindig verspreiden onder gelijkdenkenden op Twitter of Snapchat, levensgevaarlijke onzin.
Uitgaande van Kijne’s stelling dat het ronduit ‘achterlijk’ en ‘levensgevaarlijk’ is te menen dat bijvoorbeeld híj́ ‘poortwachter’ is ‘van de gevestigde orde,’ wijs ik erop dat zijn verdachtmaking van Sylvana Simons brutaal is, vooral omdat juist Chris Kijne zelf exemplarisch is voor de onbetrouwbaarheid van de massamedia. Hij is een typisch voorbeeld van de mainstream-journalistiek, die de belangen van de elite verdedigt, zoals ik op mijn weblog meermaals uitgebreid aangetoond heb. Kijne gaat er kennelijk vanuit dat als hij maar hard genoeg schreeuwt, blaat en kwaakt dit het waarheidsgehalte van zijn opinies ten goede komt. Het opmerkelijke is daarbij dat hij nooit, maar dan ook nooit heeft durven reageren op mijn kritiek. Later meer over de pretenties van de mainstream-pers.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten