BODEMDROOGTE
De droogte in Nederland, van dag tot dag
De Volkskrant volgt deze zomer de droogte. Waar is momenteel de nood het hoogst? En wat kunnen we de komende dagen verwachten? Deze kaart biedt elke dag een actueel overzicht.
Door Mirjam Leunissen en Joris Tieleman
De kaart vergelijkt de toestand van de bodem, gemiddeld over zeven dagen, met dezelfde periode in alle voorgaande jaren tussen 1970 en 2015. In de donkerrode gebieden is de bodem zelden zo droog geweest als nu. Donkerblauwe gebieden zijn momenteel juist veel natter dan normaal.
De kaart, samengesteld door onderzoeksbureau HydroLogic, combineert satellietbeelden, neerslagradar, bodemeigenschappen en grondgebruik in een hydrologisch model van de grondwaterstand en het vochtgehalte van de bovenste bodemlaag. De droogtevoorspelling, vijf dagen vooruit, maakt daarnaast gebruik van de weersvoorspelling van het KNMI.
Droogte van de bodem
Qua waterhuishouding bestaat Nederland grofweg uit twee helften: de hoge zandgronden in het zuiden en oosten, en de lager liggende veen- en kleigebieden in het noorden en westen. Friesland en Groningen hadden een zeer droge lente, en zijn daar nog altijd niet van hersteld. De Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe hebben diepe grondwaterlagen, maar als die eenmaal leeg zijn, duurt het ook maanden of zelfs jaren om ze weer aan te vullen. Wel kunnen ze lijden onder verzilting, wanneer zeewater binnendringt of opborrelt uit oude grondlagen.
Dit is het derde jaar op rij dat Nederland een uitzonderlijke droogte meemaakt. De zomerdroogte van 2018 hield aan tot diep in de herfst. Omdat ook 2019 zeer droog was, raakten diepe grondwaterreserves steeds verder uitgeput.
De onderstaande kaartjes laten het verloop zien van de droogte in 2018, 2019 en 2020. Het gaat steeds om een gemiddelde van tien dagen, vergeleken met dezelfde periode in de jaren tussen 1970 en 2015. Rode gebieden zijn veel droger dan normaal voor die tijd van het jaar:
In februari dit jaar viel stevige regen, zodat begin maart het overgrote deel van het land ruim voldoende grondwater had. Maar door drie droge lentemaanden liep het tekort dit jaar snel op: begin juni was 87 procent van Nederland veel droger dan normaal. De regenbuien van juni en juli hebben vooral de bovenste bodemlagen weer iets vochtiger gemaakt, daaronder sluimert nog steeds de droogte.
In een eerdere versie van dit artikel toonden we op een aantal van onderstaande kaarten het kaartbeeld van de verkeerde periode. Dit is inmiddels aangepast (29 juni, red.).
2018
2019
2020
De Volkskrant besteedt dit jaar extra aandacht aan de droogte in Nederland. Waar komt de droogte vandaan? Welke problemen veroorzaakt ze? En hoe kunnen we onze omgang met water toekomstbestendig maken? Ontdek de antwoorden in de actuele droogtedata, de achtergrondverhalen en de lezersfoto’s:
De 'sluipmoordenaar' die droogte heet
De redactie combineerde gegevens van diverse instanties die zich met droogte bezighouden. Zo ontstond een gedetailleerd beeld van de droogteproblematiek, van grondwater- tot klimaatniveau en van natuur tot stad. De droogtekaart toont van dag tot dag de lokale situatie van de bodem. Daarnaast toont een interactieve grafiek de belangrijkste ontwikkelingen in de meteorologische droogte sinds 1906.
Ook maken Volkskrantabonnees door het hele land wekelijks foto’s van plekken in hun omgeving om zo de regionale gevolgen van droogte in kaart te brengen en te illustreren.
Wilt u ook meedenken met de Volkskrant? Meld u dan aan voor de Open Redactie.
De kaartdata worden dagelijks geactualiseerd vanuit het Owasis informatieproduct, ter beschikking gesteld door onderzoeksbureau HydroLogic. Owasis combineert actuele satelliet- en weerdata met een hydrologisch model. De resulterende droogtekaart is een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid. Deze informatie is slechts bedoeld als indicatie van de droogte in Nederland. HydroLogic kan op geen enkele wijze aansprakelijk worden gesteld voor schade die het gevolg is van gebruik van deze gegevens.
Dit artikel kwam tot stand met medewerking van Martijn Eerens en Titus Knegtel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten