Churchill was neither petty nor provincial. His vision, at least as far as the Western world is concerned, may have been romantic, but it had a certain nobility.
Deze bewering was kennelijk dermate relevant dat zij -- in een overigens niet geheel juiste vertaling -- een dag later al in NRC Handelsblad verscheen: ‘Churchill was niet benepen en ook niet parochiaal. Zijn visie, althans van het Westen, was romantisch maar had ook een zekere nobelheid van geest.’
Weliswaar geeft Buruma toe dat Churchill’s ‘views’ getuigden van ‘a racist anachronism,’ en dat zijn ‘romantic ideas’ over de ‘moral superiority of the English-speaking peoples' nu een 'arrogant absurdity’ zijn, maar, let op, zijn racisme en zijn kolonialistische opvattingen maakten van hem absoluut geen ‘benepen en provinciale’ politicus. Integendeel zelfs, zijn ‘visie’ van ‘het Westen,’was ‘romantisch’ maar bezat tegelijkertijd ‘een zekere nobelheid van geest.’ En, zo concludeert mijn oude vriend ‘The same cannot be said of the next occupant of the White House. The idea of Trump, advised by Farage, using Churchill’s bronze head as a totem would have filled the old man with horror.’ Het getuigt van een niet geringe spitsvondigheid van een mainstream-opiniemaker om meer dan een halve eeuw na de dood van een keiharde Machiavellist, de man op te voeren als een ‘romantisch’type met ‘een zekere nobelheid van geest.’ Maar belangrijker is de vraag of Buruma’s voorstelling van zaken klopt. Per slot van rekening kreeg hij van de Erasmusprijs-jury in 2008 het bedrag van 150.000 euro juist omdat hij met zijn werk 'De Nieuwe Kosmopoliet' zou vertegenwoordigen. Ook intellectuele Adeldom Verplicht. Welnu, in het laatste hoofdstuk van zijn boek Creating Freedom. Power, Control And The Fight For Our Future (2017) wijst de Britse intellectueel Raoul Martinez op het volgende:
Though Western leaders are heavily criticized for the strategies they endorse, their motivation is rarely questioned. As William Blum puts it, 'A terrorist is someone who has a bomb but doesn't have an air force.’ Even when the evidence is overwhelming, the idea that a Western leader could be a war criminal, a mass murderer or a terrorist remains taboo. History is written by the victors, and the victors determine whose dehumanization is condemned and whose is quietly suppressed. Winston Churchill — celebrated for his role in defeating the racist ideology of Nazi Germany — himself endorsed a profoundly racist philosophy. He once advocated the use of chemical weapons against the 'uncooperative Arabs' fighting British rule: 'I am strongly in favor of using poison gas against uncivilized tribes... [it] would spread a lively terror.’ As millions were dying during the Bengal famine of 1943-4 he ignored pleas from his Secretary of State for India to divert scarce shipping to Calcutta, declaring that 'the starvation of anyway underfed Bengalis' was 'less serious [than that of] sturdy Greeks,’ particularly as Indians would, in any case, go on breeding ‘like rabbits.’ In 1945, his private secretary heard him assert that Hindus were a foul race 'protected by their mere pullulation (zich voortplanten. svh) from the doom that is their due' and heard him wish that he could 'send some of his surplus bombers to destroy them.’ The secretary commented that 'On the subject of India, Winston is not quite sane... I didn't see much difference between his outlook and Hitler’s.' Indeed, his dehumanizing worldview provided ample justification for genocide:
‘I do not agree that the dog in a manger (hok. svh) has the final right to the manger even though he may have lain there for a very long time. I do not admit that right. I do not admit for instance, that a great wrong has been done to the Red Indians of America or the black people of Australia. I do not admit that a wrong has been done to these people by the fact that a stronger race, a higher-grade race, or, at any rate, a more worldly-wise race, to put it that way, has come in and taken their place.’
Opvallend is dat Ian Buruma, die overal ‘antisemitisme’ meent te bespeuren, Churchill opvoert als een politicus uit de upper classes, wiens visie van het Westen, ‘ook een zekere nobelheid van geest,’ bezat, terwijl toch, volgens Sir Martin Gilbert, Churchill's officiële biograaf, Winston ‘shared the low-level casual anti-Semitism of his class and kind.’ Bovendien maakte de staatsman zich zorgen over het feit dat premier
Lloyd George wanted to include three Jewish Cabinet Ministers among the seven Liberals in his 1918 administration, writing to the Prime Minister: ‘There is a point about Jews which occurs to me — you must not have too many of them. Three Jews among only seven Liberal Cabinet Ministers might I fear give rise to comment.’
Even twijfelachtig blijft de beweerde ‘zekere nobelheid van geest’ zodra het Churchill’s geloof in ‘racial hierarchies and eugenics,’ betreft, aldus
John Charmley, author of 'Churchill: The End of Glory.' In Churchill's view, white protestant Christians were at the top, above white Catholics, while Indians were higher than Africans, he adds. ‘Churchill saw himself and Britain as being the winners in a social Darwinian hierarchy,’
waarbij de kanttekening gemaakt moet worden dat Churchill -- evenals alle anderen van zijn stand -- neerkeek op de westerse ‘lower classes.’ Vandaar zijn belangstelling voor eugenetica de zogeheten ‘verbetering’ van de genetische samenstelling van allereerst de witte bevolking. Zolang dit nog niet mogelijk was, zag hij zich, in 1919, gedwongen als ‘Secretary of State for Air and War, tanks and an estimated 10,000 troops’ naar Glasgow’ te sturen ‘during a period of widespread strikes and civil unrest,’ terwijl tegelijkertijd,
two oil companies, Royal Dutch Shell and Burmah Anglo-Persian Oil Company [later BP], asked him to represent them in their application to the government for a merger.
Hij ontving het toen niet geringe bedrag van 5,000 pond voor het aanwenden van zijn aanzienlijke ‘parliamentary influence.’
Hij ontving het toen niet geringe bedrag van 5,000 pond voor het aanwenden van zijn aanzienlijke ‘parliamentary influence.’
Hoe dit alles valt te rijmen met de bewering dat Churchill een ‘zekere nobelheid van geest’ bezat, ‘as far as the Western world is concerned,’ verzwijgt Buruma begrijpelijkerwijs. Die zogeheten ‘nobelheid’gold namelijk alleen ten aanzien van eigen klasse, maar niet voor joodse Britten, en zeker niet voor de meerderheid van de Britse bevolking dat tot de ‘lower classes’ behoorde. Het eigendomsrecht ging, net als nu, boven alles. Immers, aldus Winston's redenering: ‘I do not agree that the dog in a manger has the final right to the manger.’ Wat typerend blijft voor Buruma’s opvattingen is dat hij het doet voorkomen alsof Churchill’s negatieve en positieve karaktertrekken tegen elkaar weggestreept kunnen worden, en dat zodoende een uitgesproken racist die miljoenen mensen in India liet sterven en het leger op de ‘lower classes’ afstuurde, tegelijkertijd toch ‘een zekere nobelheid van geest’ zou kunnen bezitten. Martinez:
It could be claimed that leaders such as Clinton, Bush, Blair, Cameron and Obama do not set out to kill innocent people, whereas the likes of ISIS and al-Qaeda do. This may be true but it is hardly much better. To know that, on average, you will kill twenty-eight innocent people and terrorize many more for every drone strike, or that hundreds of thousands of children are dying because of your sanctions, or that obstructing climate negotiations may have dire consequences for billions of people, while deciding again and again that 'the price is worth it,’ demonstrates an extreme form of moral exclusion. It is unclear which action is more dehumanizing: one that results from an intention to kill or one that results from the knowledge that an action will kill and yet the decision is taken to do it anyway…
Vast inequalities of wealth always require brutal violence to maintain them. As empathy transcends the dehumanizing distinctions of nation states, it becomes increasingly difficult to justify the sacrifice of innocent people. The idea that the lives of all people — whatever their nationality, religion, gender, abilities or legal status — are of equal value is incompatible with extreme inequality and a foreign policy that maintains it. We have to reject the human exchange rate calibrated according to the latest geopolitical aims of elite interests, and extend our empathy far beyond the artificial borders of nation states that divide and dehumanize. Indiscriminate empathy is a revolutionary force.
De miljarden armen zijn in de ideologische visie van Ian Buruma een te verwaarlozen groep machtelozen, wanneer hij beweert dat ‘we ons moeten voorbereiden op een tijd waarin we met weemoed [zullen] terugkijken op het betrekkelijk goedaardige imperialisme uit Washington.’ Net zomin als destijds Churchill enige empathie kon opbrengen voor de miljoenen Indiase hongerdoden, interesseert het Buruma vandaag de dag geenszins dat het ‘betrekkelijk goedaardige imperialisme’ van de Amerikaanse elite in Washington en op Wall Street miljoenen doden veroorzaakt om haar grondstoffen en markten te beschermen. Raoul Martinez:
According to the World Health Organization, roughly 18,000 children under the age of five die every day, mainly from preventable causes. Five in every 1,000 children born in the UK die before their fifth birthday — the highest child death rate in Western Europe, excluding Malta. The deaths are not random: experts have identified increased poverty and deprivation, exacerbated by cuts in welfare, as the prime causes. Globally, there are six million child deaths every year, the majority of which are attributable to preventable causes such as neonatal infection, pre-term delivery, lack of oxygen at birth, diarrhoea, pneumonia and malaria… The geographical and cultural distance of these dying children, concealed behind plain statistics, allows the media largely to ignore them while disproportionately fixating on a single tragic event.
Getuige zijn lovende woorden voor 'Amerika' kan Buruma geen empathie opbrengen voor de slachtoffers van het neoliberale ‘imperialisme uit Washington.’ Ik wil hiermee niet impliceren dat hij een onmens is, maar mijn oude vriend lijdt wel aan wat ik maatschappelijk autisme zou willen noemen, bij gebrek aan een beter woord. Door zijn ideologische kijk op de mens is hij niet in staat zich te verplaatsen in de positie van de gedupeerden. Die blijven voor hem en masse onzichtbaar, evenals de samenleving in haar geheel, ende natuur die zwaar beschadigd worden door ‘excessive consumption of the inane (zinloze. svh), the trivial and the luxurious,’ terwijl
our economic system demands such consumption, so it is celebrated. Evidence suggests that wealth itself can impact on our capacity tor empathy and compassion. Research seems to show that the wealthier we are the less ethically we behave, and the less empathetic and compassionate we become. In 2011, a UK report found that the poor are more generous than the rich when it comes to giving to good causes, regularly giving a higher proportion of their earnings to charity irrespective of age, class or beliefs. In the same year, the top 20 per cent of US earners gave on average 1.3 per cent of their incomes to charity while Americans in the bottom 20 per cent income bracket donated more han double that at 3.2 per cent,
aldus Martinez, die hieraan toevoegt dat:
[t]he tendency for the affluent to be more selfish has been confirmed in the laboratory. Berkeley psychologists Paul Piff and Dacher Keltner have conducted a number of studies which explore how social class impacts on empathy. They concluded that as people gained wealth and status, their capacity for compassionate feelings declined. Piff found that 'the rich are way more likely to prioritize their own self-interests above the interests of other people.’ Over seven studies it was found that wealthier individuals were more likely than poorer ones to break the law while driving, take valuable goods from others, lie in negotiations, cheat to increase their chances of winning a prize, and endorse unethical behavior at work.
Part of the explanation for these findings, according to the data collected from participants, is that upper-class participants had a more favorable attitude towards greed, and that such attitudes were a good predictor of the degree of empathetic and compassionate behavior they were likely to exhibit. Wealthier people were more likely to agree with the statement that 'greed is justified, beneficial, and morally defensible.’ When asked to explain economic inequalities, wealthy people believed environmental causes were less significant than personal qualities, in effect taking credit for their privilege and placing the blame for poverty on personal failings.
Het kapitalisme dat nu acht mensen zo rijk heeft gemaakt dat zij evenveel bezitten als de helft van de hele mensheid tezamen, werd al een eeuw geleden door de bekende Amerikaanse vakbondsleider Samuel Gompers getypeerd als een systeem, waarin ‘the man who has millions, will want everything he can lay his hands on, and then raise his voice against the poor devil who wants ten cents more a day.’ De door Buruma vanwege ‘a certain nobility’ geprezen Churchill daarentegen verdedigde ‘the man who has million’ door te stellen dat ‘there are two places only where socialism will work; in heaven where it is not needed, and in hell where they already have it.’ In Oliver Stone’s speelfilm Wall Street uit 1987 spreekt de misdadige speculant Gordon Gekko de gefortuneerden toe met de woorden:
Greed, for lack of a better word, is good! Greed is right! Greed works! Greed clarifies, cuts through, and capturers the essence of the evolutionary spirit. Greed, in all its forms.
Het is precies deze onverzadigbare ‘hebzucht,’ die de basis vormt van het neoliberale, kapitalistische ‘Amerikaanse imperialisme,’ waarnaar de mensheid straks, volgens Buruma, ‘with fond nostalgia’ zal ‘terugkijken.’ Het is een absurde opvatting dat ‘we’ in de toekomst ‘met weemoed’ zullen denken aan een systeem dat ‘greed’ tot drijfveer had. Zoals de Britse psychiater, filosoof en auteur Neel Burton, die in Oxford doceert, in Psychology Today van 6 oktober 2014 schreef, is namelijk:
[g]reed (or avarice, cupidity, or covetousness) the excessive desire for more than is needed or deserved, not for the greater good but for one’s own selfish interest, and at the detriment of others and society at large. Greed can be for anything, but is most commonly for food, money, possessions, power, fame, status, attention or admiration, and sex.
The origins of greed
Greed often arises from early negative experiences such as parental inconsistency, neglect, or abuse. In later life, feelings of anxiety and vulnerability, often combined with low self-esteem, lead the person to fixate on a particular substitute for what she once needed but could not find. The pursuit and accumulation of the substitute not only seems to make up for her loss, but also provides comfort and reassurance, and distracts from frightening feelings of emptiness and meaninglessness. As far as she can see, life is a simple choice between greed and fear.
Karakteristiek voor Buruma’s tegenstrijdigheden is dat hij vijf jaar eerder nog stelde dat ‘[n]ostalgie een verlangen’ was om ‘een gevoel uit het verleden terug te vinden; niet hoe het werkelijk was, maar hoe het voelde.’ In een NRC-column van 14 april 2012 waarschuwde hij dat
[n]ostalgie niet altijd zonder risico [is]. Het kan leiden tot sentimentaliteit, tot kitsch. De letterlijke betekenis van nostalgie is ‘pathologische heimwee.’ Heimwee is vaak kitscherig: denk aan Duitse heimatkunst, al die schilderijen van boerse onschuld. Mijmeren over het verloren paradijs is vaak een verlangen naar verloren onschuld, naar puurheid.
Met nadruk stelde Buruma vervolgens dat
De overeenkomst met de nazi’s de notie [is] dat de bezoedelaars, de zondigen, de afvalligen, de andersdenkenden of andersgelovigen, moeten worden uitgeroeid om de weg naar het paradijs weer te vinden. Nostalgie, in deze vorm, is een recept voor barbarisme.
Nog onthullender voor zijn houding is dat Buruma er destijds op wees dat ‘[c]ollectieve nostalgie,’ ronduit ‘gevaarlijker’ kan zijn dan individuele nostalgie omdat de ‘collectieve’ variant ‘niet het historische leed zelf [betreft], maar de saamhorigheid van de collectieve herinnering.’ Maar dit gaat voor hem absoluut niet op in het geval van ‘het betrekkelijk goedaardige imperialisme uit Washington,’ dat zo lankmoedig is dat ‘we’ nu al ‘ons moeten voorbereiden op een tijd waarin we met weemoed terugkijken op het betrekkelijk goedaardige imperialisme uit Washington.’ Nu ik voor het eerst zijn columns analyseer, valt mij op hoe vaak Ian Buruma eenzelfde argument gebruikt voor elkaar uitsluitende opinies. Ik vrees dat de verklaring deels ook is dat wanneer een broodschrijver zoveel meningen moet produceren, hij op den duur niet meer weet wat hij eerder allemaal beweerd heeft. Bovendien bestaan er in het postmoderne denken geen ultieme waarheden meer, en wanneer alles waar kan zijn, is niets meer waar. Dan leidt de ene keer ‘nostalgie’ tot ‘kitsch,’ en de volgende keer tot het verlangen naar Amerikaans ‘imperialisme.’ Het is jammer dat Buruma te weinig tijd heeft om zich breed te oriënteren, anders had hij geweten dat de auteur Milan Kundera ervoor heeft gewaarschuwd dat het Westen al lang het imperium van de kitsch is binnengetreden. Hij schreef dat ‘[t]ot in een niet zo ver achter ons liggende tijd het modernisme een non-conformistische opstand [betekende] tegen de pasklare ideeën en de kitsch. Vandaag verwart het moderne zich met de immense vitaliteit van de massamedia en modern zijn betekent nu mateloze inspanningen doen om bij de tijd te zijn, conform te zijn, nog conformer te zijn dan de anderen. Het moderne heeft het kleed van de kitsch aangetrokken,’
en dat
[h]et woord kitsch verwijst naar de houding van degene die tot elke prijs zoveel mogelijk mensen wil behagen. Om te behagen dien je je te conformeren aan wat iedereen wenst te horen, in dienst te staan van de pasklare ideeën, in de taal van de schoonheid en de emotie. Hij beweegt ons tot tranen van zelfvertedering over de banaliteiten die wij denken en voelen… Op grond van de dwingende noodzaak te behagen en zo de aandacht van het grootst mogelijke publiek te trekken, de esthetiek van de massamedia onvermijdelijk die van de kitsch [is] en naarmate de massamedia ons gehele leven meer omsluiten en infiltreren, wordt de kitsch onze dagelijkse esthetiek en moraal.
Het is een treffende omschrijving van de columns en de mentaliteit van de Buruma’s, werkzaam in de commerciële massamedia. Wanneer men permanent in een leugenachtige ideologie en omgeving leeft, waarbij de waarheid van vandaag morgen alweer als een onwaarheid kan worden beschouwd, de elite er met de kas vandoor gaat, en van de journalist wordt verwacht dat hij, net als de priester in de middeleeuwen, de waarheid van de macht te dienen, zakken ‘we’ collectief weg in een moeras van kitsch. Onze morele instincten functioneren niet meer, en, zoals Martinez uiteenzet:
[t]hey are meant to fail us. The political and economic edifice of which we are a part requires it. Unbounded empathy cannot coexist with the system that has so far prevailed. For one to flourish, the other must fade. Yet reason and imagination can tip the balance, closing the gap that separates us. We need to ask ourselves how it would feel to be a refugee fleeing war — risking our life and the lives of people we love — in the hope of finding sanctuary and security abroad. Or how it wou feel to have innocent friends and family murdered by a distant drone or have our country occupied by a foreign power that dictates our every move. Solutions to problems are not always clear, but justice demands that we never stop trying to see the world through the eyes of others, especially those who are vulnerable, oppressed and disadvantaged.
Wat we dagelijks zien is het tegenovergestelde:
Narratives of fear accompany every war and crisis. Fear stifles empathy and elevates hate — fear for our safety, for our jobs, for our children; fear of what will happen if we don't drop more bombs, lock more people up, keep more people out. Fear drives the cycle of inhumanity that makes good people support terrible things. There are always pressures to distance ourselves from certain groups by placing them in categories of a different status, but as soon as we allow ourselves to do his we have opened the door to insidious forms of dehumanization.
Buruma’s benadering doet me denken aan de illustraties van Norman Rockwell. Zoals Henri Zerner and Charles Rosen in The New York Review of Books van 10 augustus 2000 opmerkten is Rockwell’s
view of America characterized by omission. This was his strength with the magazines for which he worked, he left out what was uncomfortable, inconvenient, disturbing. It was also what weakened so much of his art, and radically skewed his view of American life. The illustrations for Mark Twain, which are said to be much admired, are disastrous: they falsify the novels, turning Huckleberry Finn into a cute little tyke (jochie. svh) like those in early Mickey Rooney movies.
Door te verzwijgen of juist door aan te dikken geeft Norman Rockwell, net als Buruma, een karikatuur van de Verenigde Staten. Hun beeld is niets anders dan in neonletters geschreven kitsch, waarbij — in Buruma’s woorden — ‘most Americans feel freer than do most people in the world. And not without reason. The US is, in almost every respect, freer than any other place.’ Professor Buruma beseft niet dat ‘de middelmaat de Regel lief [heeft],’ zoals Gustave Flaubert eens uiteenzette, om vervolgens op te merken ‘ik haat hem. Van de Regel en van alle beperkingen, genootschappen en kasten, van iedere hiërarchie, iedere indeling, iedere kudde heb ik een afschuw die mijn ziel vervult.’ Buruma’s werk sluit naadloos aan bij de smaak en de sentimenten van de ‘middelmaat.’ Vandaar zijn Anton Pieck-achtige vertekening van de Amerikaanse werkelijkheid, met burgers die zich ‘vrijer voelen dan de meeste mensen in de wereld zich voelen.’ Het is het reclamebeeld van de ‘Feel Free Tampons’ en de propaganda van de VVD-slogan ‘Voel je Vrij. Heel normaal.’ Buruma geeft een opgeschoond beeld van de dagelijkse realiteit, onbevlekt door feiten zoals die door bijvoorbeeld de Angelsaksische journalist en cineast John Pilger worden gegeven:
In the 1960s, a brilliant young film-maker, Peter Watkins, made The War Game for the BBC. Watkins reconstructed the aftermath of a nuclear attack on London.
The War Game was banned. ‘The effect of this film,’ said the BBC, ‘has been judged to be too horrifying for the medium of broadcasting.’ The then chairman of the BBC's Board of Governors was Lord Normanbrook, who had been Secretary to the Cabinet. He wrote to his successor in the Cabinet, Sir Burke Trend: ‘The War Game is not designed as propaganda: it is intended as a purely factual statement and is based on careful research into official material... but the subject is alarming, and the showing of the film on television might have a significant effect on public attitudes towards the policy of the nuclear deterrent.’
In other words, the power of this documentary was such that it might alert people to the true horrors of nuclear war and cause them to question the very existence of nuclear weapons.
The Cabinet papers show that the BBC secretly colluded with the government to ban Watkins' film. The cover story was that the BBC had a responsibility to protect ‘the elderly living alone and people of limited mental intelligence.’
Most of the press swallowed this. The ban on The War Game ended the career of Peter Watkins in British television at the age of 30. This remarkable film-maker left the BBC and Britain, and angrily launched a worldwide campaign against censorship.
Telling the truth, and dissenting from the official truth, can be hazardous for a documentary film-maker…
Mark the words of the narrator in Peter Watkins' The War Game: ‘On almost the entire subject of nuclear weapons, there is now practically total silence in the press, and on TV. There is hope in any unresolved or unpredictable situation. But is there real hope to be found in this silence?’
It is not news that the safeguards on nuclear weapons have been quietly removed and that the United States is now spending $46 million per hour on nuclear weapons: that's $46 million every hour, 24 hours a day, every day. Who knows that?
Zelfs al zouden de ‘meeste Amerikanen’ zich desondanks ‘vrijer voelen dan’ dan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking, dan nog is dit geen verdienste maar één van de kenmerkende symptomen van autisme, te weten: het onvermogen gevaar te herkennen. Dat een grootmacht ‘elke minuut 46 miljoen dollar’ spendeert aan ‘nucleaire wapens’ is geen teken van kracht, maar van zwakte, voortkomend uit een alles overheersende angst en onzekerheid. Een dergelijk ineenstortend imperium moet niet door de NAVO worden gesteund, want dat leidt tot collectieve zelfmoord, maar moet tot de orde worden geroepen door meteen dit militair bondgenootschap te ontbinden, net zoals met het Warschau Pact is gebeurd. Tenminste, wil men voorkomen dat de NAVO al dan niet expres de wereldbevolking uitroeit. Hoewel Ian Buruma beseft dat ‘Pax Americana haar einde [nadert]’ begrijpt hij nog steeds niet welke oorzaken precies hieraan ten grondslag liggen. Desondanks overstemt tegenwoordig het geluid van de pers alles en iedereen. De plaats van de grote denkers, die het complexe van het menselijke bestaan tonen, is in de huidige massamaatschappij ingenomen door het simplistische manicheïsme van de mainstream-opiniemakers. In maximaal duizend woorden moeten ze om de haverklap een mening produceren, die vanzelfsprekend lachwekkend is wanneer hun opvattingen vergeleken worden met bijvoorbeeld de rijkdom aan inzichten in de zes volumes tellende The Decline and Fall of the Roman Empire van de achttiende eeuwse historicus Edward Gibbon, wiens meesterwerk in 2000 in het Nederlands werd heruitgegeven. Al in het tweede hoofdstuk maakt Gibbon de context duidelijk die het ‘verval en ondergang’ van het rijk begeleidde:
Aan de volmaakte inrichting van het Romeinse Rijk waren eeuwen van geweld en plunderingen voorafgegaan. De slaven waren voor het grootste deel barbaarse krijgsgevangenen die tijdens de wisselvalligheden van de oorlogen bij duizenden waren gemaakt, goedkoop waren aangeschaft, gewend waren aan een onafhankelijk bestaan en ongeduldig het moment afwachtten dat ze hun ketenen konden verbreken en wraak konden nemen. Tegen dergelijke interne vijanden, wier wanhopige opstanden de republiek meer dan eens in de rand van de ondergang hadden gebracht, schenen de strengste regelgeving en de wreedste behandeling bijna gerechtvaardigd door de allesbeheersende wet van het zelfbehoud. Toen echter de belangrijkste volkeren van Europa, Azië en Afrika onder de wetten van een soeverein waren verenigd, vloeide de bron van buitenlandse rijkdommen veel minder overvloedig…
Op subtiele wijze beschrijft Gibbon hoe in feite elk imperium afhankelijk is van slavernij om de hegemonie af te dwingen en in stand te houden. Slavernij, én gewelddadig expansionisme om over de noodzakelijke grondstoffen en markten te kunnen beschikken. Oftewel, in hedendaagse termen, de globalisering van het neoliberalisme, die tezamen met oorlogen de zogeheten ‘Pax Americana’ zo lang mogelijk in stand moeten houden. De macht kan niet zonder lage lonen landen en gebieden met vitale grondstoffen. Die dienen beheerst te worden om de westerse rijkdom in stand te houden en de winsten eeuwig te laten stijgen. Zonder plundering is pracht en praal domweg onmogelijk. Maar, zoals altijd en overal leidt het fortuin van een imperium tot ‘indolentie,’ tot een tijdperk waarin:
[t]he authority of Plato and Aristotle, of Zeno and Epicurus, still reigned in the schools; and their systems, transmitted with blind deference from one generation of disciples to another, precluded every generous attempt to exercise the powers, or enlarge the limits, of the human mind.
waaraan Gibbon toevoegde:
De schoonheid van het werk van dichters en oratoren wakkerde niet het vuur aan dat tot het ontstaan van dit werk had geleid, maar inspireerde uitsluitend tot laffe en onderdanige imitaties, en als iemand het aandurfde van deze modellen af te wijken, maakte hij tegelijkertijd inbreuk op het gezonde verstand en het fatsoen.
Wat Gibbon’s visie zo tijdloos maakt is zijn verwijzing naar de ‘zwerm van critici, compilatoren en commentatoren' die in tijden van verval 'het aangezicht der eruditie [verduisterde],' waardoor 'de neergang van het genie al snel gevolg [werd] door het bederf van de smaak.’ Een geschoolde lezer van Buruma’s columns schrikt inderdaad terug van zijn botte argumentering en het ontbreken van een bredere context. Een voorbeeld, in de Volkskrant van 17 oktober 2017 vertelde columnist Arthur van Amerongen zijn publiek:
Ik moest gniffelen toen Donald 'wie betaalt, bepaalt' Trump twitterde dat de Unesco geen centjes meer van hem krijgt. Boontje komt om zijn loontje. De prioriteiten van de club in Parijs zijn officieel Afrika en de gelijkheid tussen man en vrouw, maar de Unesco haalt vooral het nieuws met zotteklap over Israël en het zionisme. Die krankzinnige obsessie met Joden zie je ook bij de Verenigde Naties, net als de Fifa een open inrichting waarin dictators van bananenrepublieken en islamofascistische heilstaten om het hardst door elkaar heen krijsen, al dan niet in klederdracht. De retoriek is simpel: de Verenigde Staten, Israël en de internationale Jodenheid zijn de wortels van het wereldwijde kwaad.
'Gniffelen.' Dus in zijn vuistje lachen om het feit dat de VN-organisatie voor onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie 'geen centjes meer van' Trump krijgt, omdat kritiek op de ernstige en veelvuldige Israelische schendingen van het internationaal recht een niets anders zou zijn dan ‘zotteklap over Israël en het zionisme,’ en zou getuigen van ‘[d]ie krankzinnige obsessie met Joden,’ die leidt tot ‘retoriek,’ waarbij ‘de internationale Jodenheid zijn de wortels van het wereldwijde kwaad.’ Het aanstellerige begrip 'Jodenheid' is het verzinsel die Van Amerongen geleend heeft van de diep gelovige christelijke poseur Heere Heeresma, de nu -- naar mag worden aangenomen -- in de hemel verkerende Nederlandse auteur. Vanzelfsprekend voert Arthur van Amerongen in de luttele 413 woorden geen enkel bewijs aan voor zijn beweringen, maar dat hoeft ook niet in de mainstream-media. Met het oog op de oplages en de woedende tijdgeest biedt de Volkskrant maar al te graag een podium aan deze opiniemaker van ThePostOnline, één van de vele ‘Nederlandse nieuws- en opiniewebsites van rechtse signatuur,’ intellectueel gesproken vergelijkbaar met het Amerikaans ‘alt-right,’ deel uitmakend van president Trump’s achterban. Bijna in dezelfde ranzige bewoordingen als die van de Arthur van Amerongen reageerde Ian Buruma toen hij mij schreef dat ik op mijn weblog stel dat de ‘kwaadaardigste en gevaarlijkste machten in de wereld de VS’ en ‘Israel’ zijn, en dat dit geen ‘nieuwe visie’ is, aangezien
voor de tweede wereld oorlog vijandigheid ten opzichte van de VS en de Joden (Israel bestond toen natuurlijk nog niet) iets [was] wat eerder te vinden was in extreem rechtse, en zelfs niet zo extreem rechtse kringen.
In plaats van mijn vragen te beantwoorden, suggereerde Buruma dat mijn kritiek neerkwam op de aantijging dat ‘[a]an Joods en Amerikaanse materialisme de westerse beschaving ten onder [zou] gaan.’ Niet dat hij mij van antisemitisme beschuldigde, zoals hij mij liet weten, maar toch zat er een verdacht luchtje aan mijn kritiek. Welk luchtje wist hij niet duidelijk te maken, maar desalniettemin gold ook voor hem dat hij zijn betoog niet met feiten hoefde te onderbouwen, aangezien het suggereren voldoende is om iemand te criminaliseren, in de verwachting hem daarmee de mond te snoeren. Het is de bekende tactiek van een bepaald slag mensen dat sentimenten opvoert zodra het hen aan argumenten ontbreekt. Van Amerongen’s ‘krankzinnige obsessie met Joden,’ dat heeft geleid tot de beschuldiging dat ‘de internationale Jodenheid de wortels van het wereldwijde kwaad [zijn],’ komt uit hetzelfde kleinburgerlijke ressentiment voort als Buruma’s ongefundeerde beschuldiging dat kritiek op de VS en Israel in feite neerkomt op de beschuldiging dat beide landen de ‘kwaadaardigste en gevaarlijkste machten in de wereld’ zijn. Dit demonstreert nog eens hoe weinig fundamenteel verschil er zit tussen extreem-rechts en het liberale midden. Zowel inhoudelijk als wat vorm betreft zijn er frappante overeenkomsten tussen beide ideologische stromingen. Bij beide heren staat Adolf Hitler in de coulissen te wachten tot hij het toneel op kan. Op de website Project Syndicate, die claimt ‘The World’s Opinion Page’ te zijn, stelde Ian Buruma op 5 december 2015:
US President Donald Trump is not a Nazi dictator (though some of his closest advisers admire some of the ideas that inspired fascism and Nazism in the past). Yet he is a menace to the democracy he is supposed to protect. He continues to attack the free press and judicial independence, and encourages mob violence, including by neo-Nazis.
Wat wordt hier beweerd? Allereerst dat ‘Donald Trump geen Nazi-dictator’ is, ‘hoewel sommigen van zijn meest naaste adviseurs ideeën bewonderen die het fascisme en Nazisme in het verleden hebben geïnspireerd.’ Ook hier geen bewijzen en daarom geen argumenten. Trump is geen nazi, maar is het toch weer wel, althans… Tekens wordt Buruma's publiek geconfronteerd niet met harde harde uitspraken maar met suggestieve beweringen, waardoor hij alle kanten op kan vluchten, zodra hij ter verantwoording wordt geroepen. Duidelijk is in elk geval dat Trump een ‘bedreiging’ vormt ‘voor de democratie, die hij geacht wordt te verdedigen.’ Maar ook hier is Buruma halfslachtig. Natuurlijk is Trump een gevaar voor de democratie. Maar welke Amerikaanse president was dit niet? Was Barack Obama geen ‘gevaar’ voor de ‘democratie’ door de bevoegdheden van de geheime diensten in tact te laten? Was de 'eerste zwarte president,’ die tevens de eerste Amerikaanse president was die zijn volle ambtstermijn oorlog voerde, geen ‘bedreiging voor de democratie,’ nadat hij de trias politica buiten spel zette, door zonder vorm van proces zelfs Amerikaanse burgers met drones te laten vermoorden? Was Obama geen 'bedreiging voor de democratie' toen hij de NSA liet doorgaan met het bespioneren van burgers in en buiten de VS? Was president Bush junior geen ‘bedreiging voor de democratie’ toen hij loog dat Saddam beschikte over ‘massavernietigingswapens’? En zo kan men nagenoeg elke Amerikaanse president ervan beschuldigen een ‘bedreiging’ te zijn geweest ‘voor de democratie.’ En nu we toch bezig zijn: over welke ‘democratie’ heeft mijn oude vriend het? In CounterPunch van woensdag 13 december 2017 stelde de Frans-Amerikaanse auteur, hoogleraar en cultuurcriticus Gabriel Rockhill:
One of the most steadfast beliefs regarding the United States is that it is a democracy. Whenever this conviction waivers slightly, it is almost always to point out detrimental exceptions to core American values or foundational principles. For instance, aspiring critics frequently bemoan a “loss of democracy” due to the election of clownish autocrats, draconian measures on the part of the state, the revelation of extraordinary malfeasance or corruption, deadly foreign interventions, or other such activities that are considered undemocratic exceptions. The same is true for those whose critical framework consists in always juxtaposing the actions of the U.S. government to its founding principles, highlighting the contradiction between the two and clearly placing hope in its potential resolution.
The problem, however, is that there is no contradiction or supposed loss of democracy because the United States simply never was one. This is a difficult reality for many people to confront, and they are likely more inclined to immediately dismiss such a claim as preposterous rather than take the time to scrutinize the material historical record in order to see for themselves. Such a dismissive reaction is due in large part to what is perhaps the most successful public relations campaign in modern history. What will be seen, however, if this record is soberly and methodically inspected, is that a country founded on elite, colonial rule based on the power of wealth — a plutocratic colonial oligarchy, in short — has succeeded not only in buying the label of “democracy” to market itself to the masses, but in having its citizenry, and many others, so socially and psychologically invested in its nationalist origin myth that they refuse to hear lucid and well-documented arguments to the contrary.
To begin to peel the scales from our eyes, let us outline in the restricted space of this article, five patent reasons why the United States has never been a democracy (a more sustained and developed argument is available in my book, Counter-History of the Present). To begin with, British colonial expansion into the Americas did not occur in the name of the freedom and equality of the general population, or the conferral (toekenning. svh) of power to the people. Those who settled on the shores of the ‘new world,’ with few exceptions, did not respect the fact that it was a very old world indeed, and that a vast indigenous population had been living there for centuries. As soon as Columbus set foot, Europeans began robbing, enslaving and killing the native inhabitants. The trans-Atlantic slave trade commenced almost immediately thereafter, adding a countless number of Africans to the ongoing genocidal assault against the indigenous population. Moreover, it is estimated that over half of the colonists who came to North America from Europe during the colonial period were poor indentured servants (onvrije arbeiders waarvan koloniale machten gebruikmaakten in hun koloniën. voor contractbreuk golden geen burgerrechtelijke, maar strafrechtelijke bepalingen. svh), and women were generally trapped in roles of domestic servitude. Rather than the land of the free and equal, then, European colonial expansion to the Americas imposed a land of the colonizer and the colonized, the master and the slave, the rich and the poor, the free and the un-free. The former constituted, moreover, an infinitesimally small minority of the population, whereas the overwhelming majority, meaning ‘the people,’ was subjected to death, slavery, servitude, and unremitting socio-economic oppression.
Second, when the elite colonial ruling class decided to sever ties from their homeland and establish an independent state for themselves, they did not found it as a democracy. On the contrary, they were fervently and explicitly opposed to democracy, like the vast majority of European Enlightenment thinkers. They understood it to be a dangerous and chaotic form of uneducated mob rule. For the so-called ‘founding fathers,’ the masses were not only incapable of ruling, but they were considered a threat to the hierarchical social structures purportedly necessary for good governance. In the words of John Adams (tweede president van de VS. svh), to take but one telling example, if the majority were given real power, they would redistribute wealth and dissolve the ‘subordination’ so necessary for politics. When the eminent members of the landowning class met in 1787 to draw up a constitution, they regularly insisted in their debates on the need to establish a republic that kept at bay vile democracy, which was judged worse than ‘the filth of the common sewers’ by the pro-Federalist editor William Cobbett. The new constitution provided for popular elections only in the House of Representatives, but in most states the right to vote was based on being a property owner, and women, the indigenous and slaves — meaning the overwhelming majority of the population — were simply excluded from the franchise. Senators were elected by state legislators, the President by electors chosen by the state legislators, and the Supreme Court was appointed by the President. It is in this context that Patrick Henry (libertaire Amerikaans orator en staatsman. svh) flatly proclaimed the most lucid of judgments: ‘it is not a democracy.’ George Mason (Amerikaans politicus die bekend stond als de ‘Father of the Bill of Rights. svh) further clarified the situation by describing the newly independent country as ‘a despotic aristocracy.’
When the American republic slowly came to be relabeled as a ‘democracy,’ there were no significant institutional modifications to justify the change in name. In other words, and this is the third point, the use of the term ‘democracy’ to refer to an oligarchic republic simply meant that a different word was being used to describe the same basic phenomenon. This began around the time of ‘Indian killer’ Andrew Jackson’s presidential campaign in the 1830s. Presenting himself as a ‘democrat,’ he put forth an image of himself as an average man of the people who was going to put a halt to the long reign of patricians from Virginia and Massachusetts. Slowly but surely, the term ‘democracy’ came to be used as a public relations term to re-brand a plutocratic oligarchy as an electoral regime that serves the interest of the people or demos. Meanwhile, the American holocaust continued unabated, along with chattel slavery, colonial expansion and top-down class warfare.
In spite of certain minor changes over time, the U.S. republic has doggedly preserved its oligarchic structure, and this is readily apparent in the two major selling points of its contemporary ‘democratic’ publicity campaign. The Establishment and its propagandists regularly insist that a structural aristocracy is a ‘democracy’ because the latter is defined by the guarantee of certain fundamental rights (legal definition) and the holding of regular elections (procedural definition). This is, of course, a purely formal, abstract and largely negative understanding of democracy, which says nothing whatsoever about people having real, sustained power over the governing of their lives…
Rather than blindly believing in a golden age of democracy in order to remain at all costs within the gilded cage of an ideology produced specifically for us by the well-paid spin-doctors of a plutocratic oligarchy, we should unlock the gates of history and meticulously scrutinize the founding and evolution of the American imperial republic. This will not only allow us to take leave of its jingoist (chauvinistische. svh) and self-congratulatory origin myths, but it will also provide us with the opportunity to resuscitate and reactivate so much of what they have sought to obliterate. In particular, there is a radical America just below the surface of these nationalist narratives, an America in which the population autonomously organizes itself in indigenous and ecological activism, black radical resistance, anti-capitalist mobilization, anti-patriarchal struggles, and so forth. It is this America that the corporate republic has sought to eradicate, while simultaneously investing in an expansive public relations campaign to cover over its crimes with the fig leaf of ‘democracy’ (which has sometimes required integrating a few token individuals, who appear to be from below, into the elite ruling class in order to perpetuate the all-powerful myth of meritocracy). If we are astute and perspicacious (schrander. svh) enough to recognize that the U.S. is undemocratic today, let us not be so indolent or ill-informed that we let ourselves be lulled to sleep by lullabies praising its halcyon (serene. svh) past. Indeed, if the United States is not a democracy today, it is in large part due to the fact that it never was one. Far from being a pessimistic conclusion, however, it is precisely by cracking open the hard shell of ideological encasement that we can tap into the radical forces that have been suppressed by it. These forces — not those that have been deployed to destroy them — should be the ultimate source of our pride in the power of the people.
Het is natuurlijk volstrekt ondenkbaar dat een dergelijke visie — niet gebaseerd op ideologische praatjes maar op reële feiten — tot de kolommen van de mainstream-media doordringt, want dan zouden de wankele argumentaties van de Buruma’s al snel de schijn van degelijkheid verliezen. Vandaar dat de journalisten van wie ik het werk hier op deze website analyseer en bekritiseer, geen van allen hebben durven reageren op mijn op feiten berustende kritiek. Hoe zouden zij de ‘plutocratische oligarchie,’ waarvan zij de ‘public relations campagne’ verzorgen, geloofwaardig kunnen verkopen tegenover iemand die zelf uit de journalistiek voortkomt en uit ervaring weet hoe gecorrumpeerd zijn collega's zijn geraakt? ‘The free press’ van een vrije samenleving? Als zij werkelijk vrij zou zijn, dan is de vraag waarom Buruma en zijn collega’s niet de oorzaken blootleggen van het feit dat door de zogenaamde democratie ‘[d]e ongelijkheid wereldwijd extreme vormen aanneemt.’ Onder de kop ‘Ongelijkheid mondiaal richting recordniveau,’ schreef verslaggever Koen Haegens in de Volkskrantvan 15 december 2017 op de voorpagina:
Weliswaar is de mondiale economie sinds 1980 fors gegroeid, maar van dat extra inkomen heeft de rijkste 0,1 procent van de wereldbevolking net zo’n groot deel naar zich toe weten te trekken als de armste 50 procent. Daarmee wordt de vrees bevestigd dat vooral een kleine groep de vruchten plukt van de globalisering.
Dat blijkt uit het eerste World Inequality Report dat donderdag gepresenteerd is in Parijs door onder anderen de Franse econoom Thomas Piketty. De monsterstudie, waarvoor ruim honderd onderzoekers gegevens verzamelden op alle continenten, verschijnt vier jaar nadat Piketty's vuistdikke bestseller ‘Kapitaal’ in de 21ste eeuw de groeiende ongelijkheid op de kaart heeft gezet…
Het zorgwekkendst is de situatie in de Verenigde Staten. Ook in India, Rusland en het relatief egalitaire China is de inkomensongelijkheid sinds 1980 razendsnel toegenomen. Deze landen schuiven op naar het recordniveau van het Midden-Oosten. Daar strijkt de rijkste 10 procent van de inwoners 61 procent van het nationale inkomen op. In Europa is dat veel minder: 37 procent…
In een verwoede poging het internationale bedrijfsleven binnen hun grenzen te lokken, troeven landen elkaar af met steeds lagere tarieven. Het gevolg is dat zij steeds minder instrumenten in handen krijgen om de welvaart te herverdelen.
Ondanks al deze feiten blijft Ian Buruma als woordvoerder van de ‘liberal elite’ met grote stelligheid verkondigen dat de ‘meeste Amerikanen’ zich ‘vrijer voelen dan de meeste mensen in de wereld zich voelen,’ en dat -- met het oog op het naderend ‘einde’ van ‘Pax Americana’ -- de mensheid zich zal ‘moeten voorbereiden op een tijd waarin we met weemoed terugkijken op het betrekkelijk goedaardige imperialisme uit Washington.’ Op deze wijze tracht hij de angst en onzekerheid van zijn mainstream-publiek te bezweren, maar het zal voor een intelligente lezer onmiddellijk duidelijk zijn dat desondanks Buruma’s woorden lachwekkende propaganda blijven. Meer daarover de volgende keer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten