Fotoreportage Solidair, han Soete
Peter Mertens in de ‘jungle van Calais’: “Hier was ik niet op voorbereid”
10 februari 2016
De 'jungle' in Calais, het geïmproviseerde kamp van vluchtelingen die de oversteek willen maken naar Groot-Brittannië, toont het failliet van het Europese asielbeleid. Dat zegt PVDA-voorzitter Peter Mertens die op 9 februari met een delegatie het kamp bezocht. “De toestand is er erger dan in de sloppenwijken van Kinshasa, en dat op nauwelijks twee uren van Brussel.”
De PVDA-delegatie bestond naast PVDA-voorzitter Peter Mertens verder nog uit onder anderen David Pestieau, ondervoorzitter van de PVDA, Zohra Othman, schepen in Borgerhout en Riet Dhont van Vriendschap zonder Grenzen. De delegatie werd door de ‘jungle’ geleid door Georges Gilles en Claudine Moihe, die al sinds 2003 met de organisatie Salaam hulp geven aan de vluchtelingen die strandden in Calais. Samen met honderden andere vrijwilligers, proberen ze al jaren het leven van de vluchtelingen in het kamp draaglijker te maken, door eten en drinken te voorzien, materiaal voor de tenten en huisje van de vluchtelingen te leveren …
“Een muur van de schaamte, je houdt het niet voor mogelijk in het Europa van de 21ste eeuw”, klonk het na afloop van het bezoek bij Peter Mertens. “Dit sterkt ons om in het parlement tegen de stroom in te varen en te pleiten voor het stopzetten van de oorlogspolitiek.”
“Dacht dat ik voorbereid was”
“De toestand is er erger dan in de sloppenwijken van Kinshasa, en dat op nauwelijks twee uren van Brussel. Ik dacht dat ik goed voorbereid was op het bezoek, maar dat was niet zo”, zegt Peter Mertens. “Opvallend is ook dat het kamp door vrijwilligers en niet door de Franse overheid recht gehouden wordt. In het kamp zijn onder meer 300 Britse en veel Belgische, Franse, Duitse vrijwilligers actief. Het is schrijnend dat België in de regio deelneemt aan de oorlog, maar tegelijk kwaad is op de vluchtelingencrisis die daarvan het rechtstreekse gevolg is.”
Drie uur lang bezocht de delegatie de onmenselijke jungle van Calais, waar kinderen, vrouwen en mannen opeengepakt zitten in tenten en geïmproviseerde onderkomens. Helse situaties zijn het, waar weer en wind vrij spel hebben. Het kamp is omsingeld door interventietroepen van de Franse politie die geregeld het kamp binnenvallen. Wat opvalt is het buitengewone engagement van tientallen vrijwilligers (onderwijzers uit Straatsburg, jonge Belgen, Britten en Duitsers, gepensioneerden uit Calais zelf, maar ook uit het Zuiden van Frankrijk …) en van de vluchtelingen zelf om uit hout woningen op te trekken, om schooltjes op te richten, om in geïmproviseerde restaurants maaltijden aan te bieden. De PVDA-delegatie ontmoette de inwoners van het kamp en werd daarbij begeleid door Georges en Claudine die meer uitleg gaven over de situatie.
Georges Gilles. Dit kamp is neergepoot op een oud afvalstort. In de bodem zitten zware metalen en asbest. Dit is het soort plek waar mensen absoluut niet zouden mogen wonen, maar deze mensen konden nergens anders terecht.
Als je natte kleren hebt, krijg je die hier niet droog. Kijk, het is koud en het regent, maar nergens zie je rook. Er is een ontzettend gebrek aan hout en verwarming. We leveren hier elke week een vrachtwagen hout, maar we kunnen niet meer geven. Hout vinden is bijna onmogelijk. Het is zo koud dat de migranten in de omgeving begonnen zijn met het omhakken van bomen.
Op de plaats die nu "no man's land" wordt genoemd, stonden vroeger trouwens bomen. Maar de overheid heeft die allemaal omgehakt. En in plaats van ze aan de migranten te geven hebben ze ze allemaal gehakseld.
Het "No man’s land"
Georges Gilles. Het "no man’s land" is de scheidingsstrook tussen de "Jungle" en de nabijgelegen autosnelweg, een strook waarin alle activiteit verboden is. Zo wil men de toegang tot de haven en de snelweg afsnijden. De media schreven zelfs dat er elke nacht 600 traangasgranaten werden afgevuurd om te vermijden dat migranten bij de snelweg raakten en in vrachtwagens klommen die naar Engeland reden. De autoriteiten begrepen dat ze problemen konden krijgen en dus hebben ze iedereen een eind doen opschuiven.
Maar je moet begrijpen dat sommigen tot alles bereid zijn om Engeland te bereiken. Om in een vrachtwagen te kunnen klimmen zetten sommige mensen de vrachtwagens op de snelweg klem. Wanneer de eerste vrachtwagen vast komt te staan, dan veroorzaakt dat een kilometerlange file en daarvan maakten de migranten gebruik om te proberen in een vrachtwagen te klimmen of zich onder de assen te verstoppen. Vandaag zijn er muren van prikkeldraad opgetrokken om de toegang tot de autoweg te blokkeren. De Britten hebben die betaald. In 2014 zijn ze ermee begonnen. Dan is er nog eens 10 miljoen euro betaald om de snelweg aan beide zijden over een afstand van 2,5 kilometer af te sluiten.
Slagen bewoners van dit kamp er nog in Engeland te bereiken?
Georges Gilles. Moeilijk te zeggen. Maar er zijn altijd wel mensen die erin slagen. In Groot-Brittannië is er altijd wel vraag naar goedkope arbeidskrachten, vooral in de bouwsector en die van de openbare werken. De werkgevers in die sectoren zetten hen aan het werk zodat ze hun schulden aan mensensmokkelaars en de maffia kunnen terugbetalen. Na één of twee jaar verklikken ze hen zodat het land worden uitgezet. In Europa is Groot-Brittannië het land dat de meeste chartervluchten organiseert, vooral naar Afghanistan.
En in Groot-Brittannië is in de immigratiewetten vastgelegd dat ze niet zoals een gewone burger kunnen leven … Een arts mag geen verzorging geven aan iemand die niet op legale wijze het land is binnengekomen, een huiseigenaar mag geen huurcontract afsluiten met iemand die niet op legale wijze het land is binnengekomen, een rijschooluitbater mag geen rijbewijs afleveren aan iemand die niet op legale wijze het land is binnengekomen … Op het einde van hun tijd als slaaf, wanneer ze hun schuld dus hebben afgelost die ze zijn aangegaan om hierheen te komen, maken die mensen dus geen kans om burgers te worden.
Zijn er mensen die dan weer vertrekken?
Georges Gilles. Ja. In juli heeft de Franse politie zeventien Afghanen naar Engeland teruggestuurd. Ze werden ontdekt in een vrachtwagen die van Groot-Brittannië naar Frankrijk reed. Ze wilden terugkeren, want zelfs als het ze gelukt is een beetje geld te verdienen, is het niet genoeg om naar hun familie te kunnen terugkeren. Het zijn trouwens dezelfde maffiabendes die de terugreis regelen, alleen kost die twee keer zoveel…
Is er geen manier om mensen op een legale manier in het land toe te laten als ze werkkrachten nodig hebben?
Georges Gilles. In Engeland krijgt een illegaal in de bouwsector 1 tot 1,5 pond per uur (2,25 à 2,50 euro, n.v.d.r.). De bazen willen die arbeidskrachten net omdat ze illegaal zijn. Een legale migrant is voor hen ondenkbaar. Dan zouden ze die arbeiders moeten aangeven en sociale zekerheid betalen. Als je de sectoren bouw en openbaren werken in Engeland bekijkt, zie je daar geen hele reeks faillissementen zoals in Frankrijk en België. Hoe komt dat? Omdat ze met zoveel illegale arbeiders werken.
Zaterdag 6 februari was er in Calais een betoging van mensen die zichzelf als "patriotten" bestempelen, als "woordvoerders van de inwoners van Calais" en die tegen de aanwezigheid van migranten gekant zijn.
Georges Gilles. In de betoging van zaterdag liepen veel mensen mee die niet eens in Calais wonen. Maar we moeten wel toegeven dat extreemrechts in Calais een monsterscore heeft gehaald: bij de vorige verkiezingen haalden ze in de eerste ronde liefst 49,1 %. Dat bewijst hoe hoog de spanningen in Calais oplopen. De bevolking is verdeeld.
Is er ook veel solidariteit vanuit de bevolking?
Georges Gilles. Jazeker! Toen de foto van de kleine Aylan in de media verscheen, hebben burgers de migranten op een nooit eerder geziene manier geholpen. Daarvoor werkten we praktisch alleen. Erna ontstond er solidariteit en die mensen sloten zich aan bij de beweging die wij al hadden opgezet. Op sommige momenten was de situatie niet te sturen omdat er zoveel mensen waren die hulp brachten. Er waren schenkingen, er werden zoveel goederen aangevoerd dat ze langs de weg werden neergelegd. En de mensen kwamen van overal: uit Calais, maar ook uit Engeland, België…
Claudine Moihe. Daar staat een generator, een stroomgenerator die een deel van het kamp van energie voorziet. Britse vrijwilligers hebben die meegebracht. Bijna 300 mensen komen dagelijks in het kamp helpen. Velen van hen waren gechoqueerd door de smerige artikels die in de rechtse kranten Daily Mail en The Sun waren verschenen. Een deel van de Britten was zo verontwaardigd dat ze contact hebben gezocht met de verenigingen die in Calais actief zijn. Jongeren zijn massaal hierheen gekomen om te helpen.
Hoe zit het met de mensensmokkelaars?
Claudine Moihe. Vroeger betaalden de migranten maximaal 800 euro aan de smokkelaars. Nu is dat bedrag opgelopen tot 3.000 euro. De mensen gooien het op een akkoordje met de smokkelaars, die op parkeerterreinen proberen uit te vissen welke vrachtwagens richting Engeland gaan. En wanneer ze een vrachtwagen gevonden hebben, gaat iemand de migrant ophalen, brengt hem naar het parkeerterrein en smokkelt hem de vrachtwagen binnen. De migrant moet meteen bij het maken van de afspraak een deel van die 3.000 euro ophoesten, een ander deel betaalt hij bij het instappen in de vrachtwagen, het resterende deel als hij in Groot-Brittannië is aangekomen.
Maar de migrant kan tijdens de overtocht toch nog aangehouden worden. Wat gebeurt er dan?
Claudine Moihe. Ja, er zijn controles. Indien een migrant wordt aangehouden, wordt hij daarna 9 van de 10 keer gewoon ergens te velde gedropt. Maar nu hebben ze gehoord dat de ordediensten het bevel hebben gekregen hun geld in beslag te nemen. Ik heb zelfs gevallen meegemaakt waarbij de migrant zijn schoenen werden afgepakt, niet alleen om hem te dwingen blootsvoets terug te keren, maar vooral omdat hij zijn geld in zijn schoenen verbergt. Ze slaan een dubbele slag: de migrant wordt vernederd en ze rijven geld binnen…
Hoe komen ze aan die 3.000 euro?
Claudine Moihe. Sommigen vertrekken thuis met dat geld goed verborgen. Anderen werken hier voor de maffiabendes. Dat kan op uiteenlopende manieren. Sommigen worden bijvoorbeeld geronseld om smokkelaars te helpen. Zij zijn degenen die andere migranten naar een vrachtwagen moeten brengen en hen erin smokkelen. En nadat ze er de 20ste of 30ste keer in geslaagd zijn een vrachtwagen met migranten te vullen, mogen ze zelf gratis hun kans wagen. Anderen werken hier in de winkels. Sommigen tekenen zelfs onmiddellijk een contract als slaaf in Groot-Brittannië, waar ze gratis in een kelder zullen werken.
Als we bij het afscheid aan Georges en Claudine vragen wat er nu eerst en vooral moet gebeuren, antwoorden ze: “Stop die oorlogen die onze regeringen en onze multinationals financieren.” En ook: “Breng verslag uit van wat jullie hier hebben gezien, en eis waardige levensomstandigheden voor mensen die asiel zoeken.”
1 opmerking:
Europa is klein; de PvdA gaat de wijk in.
Ik wou in een gulle schaterlach uibarsten, maar kon me,
in de realisatie dat de PvdA in die wijk nog erger is
dan die wijk zelf, nog net inhouden.
Terwijl de gedachte aan Guernica zich aan me opdringt,
hoop dat de wijkbewoners deze oorlogvoerende PvdA'er
de vraag gesteld hebben "waarom heb je dit gedaan".
Een reactie posten