Omwonenden Lhee: 'Provincie neemt onze zorgen niet serieus'
Vandaag, 08:00 •4 minuten leestijd
"Wij hebben meerdere keren bij u ingesproken om aandacht te vragen voor onze zorgen. Deze zorgen zijn nu door eigen onderzoek bevestigd. Een aantal partijen van uw Staten heeft onze zorgen regelmatig niet serieus genomen."
Woorden in Provinciale Staten van inspreker Joke Kolthoff, namens omwonenden van de Noord Lheeder Es in Lhee. Deze groep strijdt tegen het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de lelieteelt. "Onlangs nog, toen u de mogelijkheid had om ruimtelijke maatregelen te nemen, heeft u in meerderheid tegengestemd. U had als provincie allang onderzoek kunnen doen naar de spuitgegevens en in overleg met wetenschappers analyses kunnen laten uitvoeren. Ik neem u dat kwalijk."
Meer gewasbeschermingsmiddelen
De omwonenden van de es hebben via de Wet open overheid (Woo) de spuitgegevens van de akkers voor hun deur over 2021 en 2022 opgevraagd bij de provincie. En daaruit trekken ze de conclusie dat er veel meer gewasbeschermingsmiddelen per hectare lelieteelt worden gebruikt dan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berekent.
"Het CBS spreekt van 114 kilo gewasbeschermingsmiddelen, waarvan 31 kilo pesticiden en de rest paraffine oliën. Op onze es is 83,5 kilo pesticiden gespoten, dat is tweeënhalf keer zoveel. Het is voor de eerste keer dat omwonenden inzicht hebben kunnen krijgen over data die zo'n grote impact hebben op onze directe leefomgeving, inclusief het natuurgebied het Dwingelderveld."
Stapeling van middelen
Kolthoff krijgt bijval van D66 en PvdA'er Rudolf Bosch. "Individueel zijn (of waren) al die middelen toegestaan maar wat doen ze samen? Bosch heeft dezelfde zorg als D66: wat doet de stapeling van middelen?
Tegenstand krijgt Kolthoff van VVD, PVV en Sterk Lokaal. De toepassing van de hoeveelheid landbouwgif is niet overschreden. En dat er legaal middelen zijn gebruikt die een jaar later verboden zijn, mag de teler doen. Alfred Schoenmaker van Sterk Lokaal zegt dat Kolthoff en de omwonenden last hebben van angst en onderbuikgevoelens.
Naar de rechter
De omwonenden van de Noord Lheeder Es zijn inmiddels in een juridische strijd met de provincie geraakt.
"We hebben het provinciebestuur in september 2021 via een handhavingsverzoek gevraagd om te handhaven op basis van het voorzorgsprincipe. De Habitatrichtlijn gaat uit van een strikt voorzorgprincipe waarbij onzekerheden moeten leiden tot het niet verlenen van toestemming. Op basis van het voorzorgprincipe mogen risicohoudende middelen niet worden toegepast wanneer er twijfels zijn aan de effecten voor mensen, de biodiversiteit en de Natura 2000-gebieden", aldus Kolthoff.
Het voorzorgsprincipe is de regel dat stelt dat als een ingreep of een beleidsmaatregel ernstige of onomkeerbare schade kan veroorzaken aan de samenleving of het milieu, de bewijslast ligt bij de voorstanders van de ingreep of de maatregel, als er geen wetenschappelijke consensus bestaat over de toekomstige schade.
Gedeputeerde Staten (GS) weigerde het handhavingsverzoek en de omwonenden belandden bij de Commissie voor Rechtsbescherming.
Volgens Kolthoff verwonderde de commissie zich er over dat GS geen enkel onderzoek heeft gedaan naar de bedrijfsvoering om vast te kunnen stellen of er sprake is van negatieve effecten op de natuur en mogelijke gezondheidsrisico's. "Zij deden daarbij suggesties. U heeft nagelaten om locatie-specifiek onderzoek te doen."
Wij gaan er niet over
Gedeputeerde Henk Jumelet legde uit waarom GS weigert actie te ondernemen. "Wij zijn niet de instantie die bepaalt of bestrijdingsmiddelen zijn toegelaten en gebruikt kunnen worden. Dat doet het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Wij zijn ook niet de instantie die de hoeveelheid middelen en de juiste toepassing moet controleren. Dat doet de Voedsel en Warenautoriteit (NVWA)."
Daarnaast gaf Jumelet ook de afstand als reden om niet te handhaven. "De Noord Lheeder Es is op een zodanige afstand van Natura-2000 dat er niet gehandhaafd hoeft te worden. Daarom hadden wij ook de spuitgegevens opgevraagd om dat te checken en beter te motiveren."
Gevolgen?
Omdat de zaak onder de rechter is, is het volgens Jumelet lastig om in te gaan op de casus Noord Lheeder Es. "Maar het gaat verder dan alleen lelieteelt." Waarschijnlijk is Gedeputeerde Staten bang dat als de omwonenden uiteindelijk bij de rechter gelijk krijgen die uitspraak grote gevolgen heeft voor de bollen- en lelieteelt maar ook voor andere bedrijfstakken waar twijfel is over schade voor mens, dier en natuur.
Volgens Kolthoff kan de provincie wel degelijk iets doen via ruimtelijke ordening. Waar mag lelieteelt wel en waar niet? Daar gaat de provincie wel over. "Als het kan voor de geitenfokkerij, kan het ook voor de intensieve bollenteelt", is de conclusie van Kolthoff.
Volgens gedeputeerde Henk Brink ligt dat echter anders. "We staan geen vestiging van nieuwe bedrijven toe. En als je het voorzorgsprincipe op de lelieteelt wilt toepassen, moet je ook rapporten en onderzoeken hebben en die zijn er nog niet."
Gebruikt landbouwgif nu openbaar?
Zijn de spuitlijsten met landbouwgif dan vanaf nu openbaar en altijd op te vragen wilde D66-fractievoorzitter Anry Kleine Deters van Jumelet weten.
Dat gaat niet automatisch gebeuren zegt Jumelet. "Het zijn bedrijfsgegevens van de agrariër. We kunnen die spuitgegevens niet zo maar openbaar maken." Dus ook voor de toekomst zijn omwonenden van de lelieteelt aangewezen op een Woo-procedure. Dat is tegen het zere been van Kolthoff en de omwonenden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten