zaterdag 21 september 2019

Volkskrant Publiceert Interview Met Een Echte Journalist

INTERVIEW GLENN GREENWALD

Glenn Greenwald, journalist en activist die links en rechts tegen de haren instrijkt

Journalist Glenn Greenwald Beeld Gabriel Rinaldi/Redux
Journalist Glenn Greenwald is sinds zijn samenwerking met NSA-klokkenluider Edward Snowden nooit opgehouden het machthebbers moeilijk te maken, in juni nog bracht hij de Braziliaanse minister Moro in de problemen. Maar behalve invloedrijk is hij ook controversieel. En waarom is juist hij niet onder de indruk van het onderzoek naar Russische beïnvloeding bij de verkiezing van Trump? Eelco Bosch van Rosenthal vroeg hem ernaar.
Thuis in Rio heeft Glenn Greenwald 27 zwerfhonden geadopteerd. Ze liggen in zijn enorme huiskamer of lopen door de ommuurde, tropische tuin. Bij elk straatgeluid beginnen ze te janken. Maar iemand wil de honden dood hebben. ‘Ze dreigden tientallen kilo’s vergiftigd vlees over de buitenmuren te gooien.’ De e-mail was anoniem. Niet alle bedreigingen neemt Greenwald (52) even serieus. ‘Elke publieke figuur krijgt online weleens te horen: ik hoop dat je sterft. Dat is niet echt een doodsbedreiging, maar gewoon een idioot die een hekel aan je heeft. Die negeer je.’ Maar een paar maanden geleden veranderde de toon, zegt Greenwald als hij op teenslippers aan een massieve houten eettafel is gaan zitten. ‘We weten hoe je kinderen heten, dit is hun school, daar gaan we ze ontvoeren, in die en die sloppenwijk verkrachten en vermoorden we ze, hun vlees snijden we in stukken en voeren we aan de favelahonden, we filmen alles en sturen de opnamen naar je toe.’
Kijk, zegt Greenwald: met zulke berichten stap je wél naar de politie.
In zijn geboorteland de Verenigde Staten is Greenwald, die vooral bekend werd met zijn onthullingen in The Guardian over de inlichtingendienst NSA, al jaren veelbesproken. Sinds 9 juni kan ook Brazilië, waar hij sinds 2005 woont, niet meer om hem heen. Die dag trok hij het masker af van de populairste politicus in het land: Sérgio Moro, een voormalig onderzoeksrechter die dit jaar minister van Justitie werd. Moro gaf jarenlang leiding aan ‘Operatie Wasstraat’, een corruptieonderzoek dat honderden zakenmensen en politici in de gevangenis deed belanden. Onder hen is de linkse oud-president Lula da Silva. Die zit momenteel een gevangenisstraf van acht jaar uit en mocht vorig jaar niet meedoen aan de race om het presidentschap, waarop hij opnieuw een goede kans had gemaakt. De man die wél won, de radicaal-rechtse parlementariër Jair Bolsonaro, nam Moro op in zijn kabinet. De schijn van een beloning voor het wegwerken van zijn concurrent was gewekt. En toen kwam begin juni The Intercept, het internetplatform waarvan Greenwald het voornaamste gezicht is. De site kreeg de beschikking over vele duizenden gehackte Telegram-berichten en audiobestanden waaruit bleek dat rechter Moro Lula’s aanklagers van adviezen had voorzien. De bewijzen tegen Lula waren karig, maar de oud-president moest hangen.
De president en zijn minister gingen vol in de tegenaanval. Bolsonaro-getrouwen in het parlement, waar Greenwald half juli getuigde, verspreidden een petitie voor zijn deportatie. Ruim honderdduizend Brazilianen zetten hun handtekening; de hashtag #DeportGlennGreenwald was even trending. Bolsonaro erkende dat uitzetting lastig werd omdat Greenwald getrouwd is met een Braziliaan, de parlementariër David Miranda. Maar gevangenisstraf, suggereerde de president, was een optie. The Intercept huurde beveiliging in. ‘Hier staan elektrische hekken omheen’, zegt Greenwald, wijzend naar zijn tuin. Overal hangen camera’s. ‘Weggaan is een soort politieoperatie: de beveiliging moet de auto gereedmaken, de omgeving inspecteren. Dus zit ik vooral thuis.’
Protest Greenwald (rechts) kust zijn man David Miranda tijdens een bijeenkomst in juli, waar werd geprotesteerd tegen Greenwalds dreigende deportatie uit Brazilië. Beeld AP
Op drie continenten veroorzaakte Greenwald inmiddels schokgolven in de hoogste regionen van de macht. Het maakt hem een van de invloedrijkste journalisten van het afgelopen decennium. De NSA die niet alleen Amerikaanse burgers maar ook Angela Merkel afluisterde, de onstilbare datahonger van technologiereuzen en overheidsdiensten: met zijn onthullingen in 2013, met dank aan Edward Snowden, lanceerde Greenwald een debat dat nog steeds voortwoedt. Het Amerikaanse Congres nodigde hem uit en hij getuigde voor het Europees Parlement. Voor zijn NSA-verhalen ontving Greenwald een Pulitzer Prize, als hoofdrolspeler in de winnende Snowden-documentaire Citizen Four stond hij op het Oscarpodium in Hollywood. Het tijdschrift Foreign Policy schaarde Greenwald in 2013 onder de honderd belangrijkste denkers in de wereld. Na zijn onthullingen vertrok hij bij The Guardian en richtte hij met twee anderen The Intercept op, met geld van internetmiljardair Pierre Omidyar. Sindsdien schaakt hij vanuit Rio fanatiek op twee borden tegelijk: Brazilië en de VS, twee landen waar de rechtsstaat momenteel behoorlijk op de proef wordt gesteld.
Maar controversieel is Greenwald ook. Oud-CIA-baas Michael Hayden zei na een debat met hem ‘het kwaad in de ogen’ te hebben gekeken. In zijn kruistocht tegen de surveillancestaat omschrijft Greenwald klokkenluiders als Snowden en Chelsea Manning als ‘helden’ – niet de meest kritische benadering van een bron. Bolsonaro noemt hij in een tweet ‘een gek (...), een pathologische leugenaar (...), een corrupt monster (...) met misselijkmakende vooroordelen’. Maar Greenwald omarmt juist het activisme dat anderen hem aanwrijven: ‘Alle goede journalistiek is activisme. Goede journalistiek wil iets aan de kaak stellen.’ 

Geen opmerkingen:

Peter Flik en Chuck Berry-Promised Land

mijn unieke collega Peter Flik, die de vrijzinnig protestantse radio omroep de VPRO maakte is niet meer. ik koester duizenden herinneringen ...