Het was woensdag een in de discussie rond Griekenland amper opgemerkte interventie, maar toen stelde de Franse president François Hollande (PS) dat het best was dat men nog voor het Griekse referendum van zondag met de Griekse regering van Syriza tot een akkoord zou komen over een nieuw hulpprogramma voor dat land.
Naakt
Zijn woorden waren nog maar amper uitgesproken of daar klonk al het bericht, komende van de ministers van Financiën van de eurozone, dat men met Syriza pas gaat spreken na het referendum over het Europees hulpprogramma van zondag. Met andere woorden, over dit zeer cruciaal element van de Europese politiek stond de Franse president geheel naakt.
De Franse president François Hollande (PS) werd door de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble gewoon in zijn blootje gezet. De Duitse-Franse as bestaat niet meer. Stof tot nadenken in de Parijse salons.
Het betekent dat de Frans-Duitse tandem, die volgens velen Europa stuurt, gewoon niet meer bestaat. Er staat nog maar een land, en in deze kwestie zelfs maar een man, achter het stuur, en dat is Wolfgang Schäuble (CSU), minister van Financiën in Berlijn.
Ooit droomde de Duitse kanselier en Pruisisch politicus Otto von Bismarck in de negentiende eeuw van een Europa waar Duitsland als numero uno de wet zou dicteren en Frankrijk uitgeschakeld was. Duitsland lijkt, mede dankzij de Duitse hereniging, dat punt te hebben bereikt. Het moet in Parijs ontzettend veel pijn doen. Het lijkt wel een nieuw Sedan.
Typerend zijn de diplomatiek erg belangrijke debatten met Iran over het Iraanse nucleair programma. Die waren gestart onder de Britse sociaaldemocrate Catherine Ashton, de verantwoordelijke voor het Europees buitenlandse beleid. Toen zij dit jaar vervangen werd door de Italiaanse Federica Mogherini (Democratische Partij) werd geschreven dat Ashton gezien haar expertise die gesprekken met Iran verder zou leiden.
Gesprekken met Iran
Daar kwam niets van in huis. In de praktijk echter is het vooral de adjudante van Mogherini, de Duitse diplomate Helga Schmid, adjunct secretaris-generaal van de Europese Dienst voor Buitenlandse Actie, die de officiële voorzitter is van die onderhandelingen (1). Waardoor Duitsland met Walter Steinmeier (SPD), minister van Buitenlandse Zaken, er twee mannetjes heeft.
In de praktijk zijn het natuurlijk de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry en zijn Iraanse collega Mohammad Javad Zarif die bepalen welke richting men uitgaat. Europa mag gewoon de vergadering voorzitten.
Met de Fransman Laurent Fabius, minister van Buitenlandse Zaken, die, zoals met Griekenland, als waakhond voor de Israëlische en Saoedische belangen de tweede viool mag spelen. Blaffen, maar niet bijten.
In de praktijk is het alleen de Beierse christendemocraat Wolfgang Schäuble die de richting aangeeft in het dossier van Griekenland met de rest die alleen mag goedkeuren. En dat is dat men met Syriza een voorbeeld moet stellen en het kapot maken voor er elders andere gelijkaardige initiatieven zoals het Spaanse Podemos ook aan het bewind komen.
Reeds in de Joegoslavische kwestie bleek Duitsland aan de anderen in de EU zijn wil te kunnen opleggen. In Belgische kringen van toen is te horen hoe men tevergeefs de referenda over de onafhankelijkheid van Slovenië en Kroatië wou laten uitstellen, vrezend dat dit tot een bloedige burgeroorlog zou leiden. Wat gebeurde.
Mark Eyskens
Toenmalig minister voor Buitenlandse Zaken Mark Eyskens (CD&V) verdedigde dit voorstel op vraag van de sp.a tijdens de bijeenkomst van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken toen, maar was amper met zijn betoog begonnen of hij werd hondsbrutaal door Hans-Dietrich Genscher (liberale FDP) de mond gesnoerd. “Wij hadden gehoopt elders in Europa steun te krijgen maar wij stonden tot onze verbazing alleen”, is het in Belgische kringen te horen verhaal.
Het toont de allesoverheersing van Duitsland binnen Europa, toen al. En wie privaat met een Duitse diplomaat spreekt hoort al echo’s van dat Duitse imperiale denken van weleer. Wat de EU in het Griekse dossier onder Duitse bevelen doet is hondsbrutaal optreden, waarbij de Griekse bevolking als het ware tegen de grond worden gesmeten om hen zo tot overgave te dwingen. De meidagen van 1940, maar dan anders, zonder SS-divisies.
Na interne discussies binnen de regering van premier Wilfried Martens (CD&V) besloot men, ondanks aandringen vooraf van Duitsland en Oostenrijk, om te vragen het referendum over de onafhankelijkheid van Slovenië en Kroatië uit te stellen. Mark Eyskens (foto) was op de EU-ministerraad amper beginnen spreken of hij werd uitgescholden door zijn collega Genscher. Eyskens stond er ook moederziel alleen. Men wou oorlog en kreeg die dan ook. Wat men dan maar op de Servische politicus Slobodan Milosevic stak. Deze stierf in onopgehelderde omstandigheden in gevangenschap in Nederland. Duitsland kreeg zijn zin en bombardeerde zelfs Belgrado zoals Hitler ooit vooraf deed.
De Belgische diplomatie, mede trouwens onder impuls van de PS, heeft enkele jaren terug onder premier Elio Di Rupo (PS) haar bakens al verzet en ziet Duitsland nu als onze voornaamste ‘partner’, niet langer Frankrijk. Een historische koerswijziging. Zeker ook voor de PS.
En ja, over het Verenigd Koninkrijk, dat wel buiten de eurozone zit, hoort men dan in deze voor de EU zo belangrijke zaak praktisch niets. Ook dat typeert de nieuwe Europese machtsverhoudingen.
Voor de VS is Duitsland - zoals voor België – dan ook de voornaamste gesprekspartner geworden. En niet langer de Britse regering. Niet verbazend dus dat de Amerikaanse NSA zowat iedere belangrijke Duitser of Duits bedrijf zit af te luisteren.
Willy Van Damme
1) Helga Schmid werkte op het kabinet van toenmalig minister voor Buitenlandse Zaken Joschka Fischer (Groen) toen die de Servische hoofdstad Belgrado liet bombarderen. Wat voor vele burgerslachtoffers zorgde. De dame weet dus van ‘aanpakken’. Voordien was ze actief op het kabinet van de liberale minister voor Buitenlandse Zaken Klaus Kinkel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten