Het Neoliberale Geloof 242

Een bank is in feite een gebouw met een kluis waarin het geld van anderen wordt gedeponeerd. Dat geld kan worden uitgeleend aan mensen die daar weer winst mee maken. De mensen die de bank hun geld hebben gegeven krijgen daarvoor rente en de bank op zijn beurt krijgt weer een hogere rente van de mensen aan wie ze het geld hebben uitgeleend. Tot zover is het allemaal duidelijk.

Maar nu wordt het raadsdelachtiger. We weten dat de bank niets produceert, het verleent alleen diensten. Nu de vraag: waarom geeft een bank aandelen uit waarmee op beurzen wordt gespeculeerd? Banken produceren niets, een bank is alleen een gebouw met daarin medewerkers die het geld van anderen beheren. Waarin hebben de aandeelhouders dan een aandeel gekocht? In het bankgebouw? Nee. In de medewerkers die daarin werken? Nee. De aandeelhouder heeft een aandeel gekocht in het geld van de anderen. Het geld van de spaarder levert niet allereerst de spaarder geld op, maar de aandeelhouder, die gigantische winsten met zijn aandeel kan maken. Maar waarom zou een aandeelhouder winst moeten maken met het geld van anderen?

Gisteren daalde ineens de koers van een aandeel van de Nederlandse bank- en verzekeringsconcern ING met 'ruim 27 procent' aldus het Financieele Dagblad. Meer dan een kwart van de waarde van het aandeel was ineens 'verdampt', was er niet meer, was in lucht opgegaan. Binnen enkele uren was ING meer dan eenkwart minder waard door het gegok op de beurzen. Dat toont al aan dat banken in lucht handelen, het is wat de gek ervoor geeft. De kop boven het voorpagina-artikel in FD is deze: 'Miljardensteun ING op komst.' De ING overweegt of het een beroep gaat doen op 'het noodfonds van 20 miljard euro dat de overheid ter beschikking heeft gesteld aan Nederlandse financiele instellingen met behoefte aan kapitaal.' Of de ING een beroep zal doen op dit gemeenschapsgeld is nog onduidelijk. Want, volgens Koos Timmermans, ING bestuurder: 'Het moet in het belang zijn van de aandeelhouders.' De aandeelhouders zijn belangrijker geworden dan de mensen die hun geld op de banken hebben geparkeerd. Het gokken is belangrijker geworden dan het investeren.

Nu nog een vraag: hoe komt het dat een in wezen gezond bedrijf als ING binnen enkele uren eenkwart minder waard is? Antwoord: omdat speculanten op de beurs er belang bij hebben, er geld mee verdienen, het concern uitkleden. Dat is wat minister Bos kennelijk niet begrijpt. De minister wil dat de banken intern gezonde bedrijven blijven, maar dat dit tggen het belang kan zijn van speculanten begrijpt hij niet, terwijl het voor zijn ogen gebeurt. Deze vorm van kapitalisme is meer dan twee decennia geleden begonnen, maar nog steeds weigeren politici in te grijpen. Integendeel, ze financieren het nu met belastinggeld. Uitspraak op de voorpagina van het FD van vandaag: 'Vooral zij die eerder putopties hebben gekocht, waarmee wordt gespeculeerd op dalingen van koersen, hebben geprofiteerd, zegt Smit,' directeur van het handelshuis Today's Beheer. Speculanten verdienen miljarden aan koersverliezen.