'Deskundigen' 18

Norman Rockwell: Freedom of Speech.

'In the twentiefh century, visual imagery permeated American culture, ultimately becoming the primary means of communication. Rockwell's images have become part of a collective American memory.' Maar dan vooral van de blanke collectieve herinnering. Want net als het reisboek van Geert Mak wordt die herinnering met name bevolkt door blanke christenen.

Op pagina 448 van zijn reisboek stelt Geert Mak met betrekking tot de economische crisis ten tijde van Franklin Roosevelt dat 

'Amerika, bij zijn aantreden, geconfronteerd [werd] met een volstrekt nieuwe situatie...' 

Deze bewering is in strijd met de werkelijkheid van het kapitalisme dat telkens weer na een tijd van opbloei en speculeren opnieuw in een economische recessie dan wel crisis wegzakt, zoals ook nu het geval is. Geert Mak verzwijgt dit. Of misschien weet hij het volgende niet:

'The Panic of 1893 was a serious economic depression in the United States that began in 1893.^[1] Similar to the Panic of 1873, it was marked by the collapse of railroad overbuilding and shaky railroad financing, resulting in a series of bank failures. Compounding market overbuilding and the railroad bubble, was a run on the gold supply. The Panic of '93 was the worst economic depression the United States had ever experienced at the time.

Causes

The 1880s were a period of remarkable economic expansion in the United States, an expansion that eventually became driven by railroad speculation. Railroads were over-built, with expenses that could not be covered by revenues. New mines flooded the market with silver; its price fell. Farmers, particularly in the wheat and cotton regions, suffered from low prices.'

http://en.wikipedia.org/wiki/Panic_of_1893

 Op pagina 450 beweert Mak dat er 'diepe ideologische conflicten' bestaan tussen Republikeinen en Democraten. Klopt dit? Nee, zeker niet wat betreft de wezenlijke vraagstukken, beide partijen liggen dan op één lijn: de handhaving van het kapitalistische systeem ten koste van werkelijk alles. Een recent voorbeeld is het milieu en de zogeheten superstormen die over de VS trekken. Daarover schrijft de Amerikaanse hoogleraar Chris William, auteur 'physics and chemistry and author of Ecology and Socialism: Solutions to Capitalist Ecological Crisis':

Never has Marx’s comment in the Communist Manifesto on the nature of capitalism been so apposite:“Modern bourgeois society, with its relations of production, of exchange and of property, a society that has conjured up such gigantic means of production and of exchange, is like the sorcerer who is no longer able to control the powers of the nether world whom he has called up by his spells."  [...] Along with higher profits to oil companies due to the price per barrel of oil, The Age of Obama has helped to usher in a gusher of new exploration and increases in output that, according to a report by Citibank, mean that the US could soon rival Saudi Arabia as the largest producer of oil on the planet and make the US “the new Middle East”:

“The Energy Department forecasts that U.S. production of crude and other liquid hydrocarbons, which includes biofuels, will average 11.4 million barrels per day next year. That would be a 40-year high for the U.S. and just below Saudi Arabia’s output of 11.6 million barrels. Citibank forecasts U.S. production could reach 13 million to 15 million barrels per day by 2020, helping to make North America “the new Middle East.”

As Obama has repeatedly boasted of his Administration’s commitment to laying enough pipeline to girdle the earth and taken Romney to task by launching ads accusing him of being “anti-coal”, US coal exports are at record highs due to the expansion of another fossil fuel, fracked natural gas.

So, even as US carbon emissions have decreased due to coal plants shutting and being replaced by natural gas, there has been a bonanza for US coal companies exporting their product abroad, leading to no net reduction in carbon emissions for the world as a whole.   In fact, quite the opposite is the case; making a mockery of the argument that natural gas is somehow a “transition” or “bridge” fuel to a cleaner energy future (leaving aside the intensely polluting effects of the fracking process itself).

Perhaps this is why the Obama Administration recently abandoned its commitment to keeping global temperature increases below the absolutely critical threshold of 2⁰C that it had formally adopted just two years ago.  No wonder, as the number of drilling permits granted in the Gulf of Mexico is set to exceed the number issued in 2007, and production will be higher, a mere two years after the worst environmental disaster in United States history:

“Two years after the White House lifted a moratorium on deepwater drilling in the wake of the BP oil spill, federal regulators have issued the most permits for new wells since 2007, and many in the industry expect oil production in the Gulf of Mexico to soon exceed pre-spill levels.”

No doubt all this extra domestic production is helping ConocoPhilips, the world’s 9^th largest corporation, rake in the cash from planetary ecocide.  ConocoPhilips announced its third quarter profits Oct 25, which came in at $1.8 billion – though the corporation annually receives $600 million in tax breaks while sitting on $1.3 billion in cash reserves and the former CEO of the company, James Mulva, “earned” $18.92 million in total compensation in 2011.

In light of Frankenstorm Sandy, I bet Obama is now wishing he’d had some small reserve of political principle left to at least mention climate change in one of the stultifying presidential debates, as the two candidates, whenever talking about energy, sparred over exactly who could burn greater amounts of fossil fuels and more swiftly transform the earth into a burnt cinder.

As reported by the New York Times, despite the fact that “Even after a year of record-smashing temperatures, drought and Arctic ice melt, none of the moderators of the four general-election debates asked about climate change, nor did either of the candidates broach the topic”, apparently the candidates nevertheless agree that, “For all their disputes, President Obama and Mitt Romney agree that the world is warming and that humans are at least partly to blame.” Yet the Times also acknowledge that, “It remains wholly unclear what either of them plans to do about it.”

And furthermore:

“Throughout the campaign, Mr. Obama and Mr. Romney have seemed most intent on trying to outdo each other as lovers of coal, oil and natural gas — the very fuels most responsible for rising levels of carbon dioxide in the atmosphere."

http://stanvanhoucke.blogspot.nl/2012/10/climate-change-7_31.html 

Maar ook deze feiten worden door Mak genegeerd. Ze passen niet in het ideologische beeld dat hij van de VS heeft, het land waarvoor hij al sinds kindsbeen af 'een geheime liefde' koestert. Waarom die liefde geheim moest blijven is onduidelijk, maar één ding is elk geval wel duidelijk: journalisten die een land haten of liefhebben zijn niet in staat de werkelijkheid te beschrijven, want zowel haat als liefde verblindt. Vandaar dat het land waarnaar Geert Mak 'op zoek' was niet het land is dat daadwerkelijk bestaat, maar een projectie is van zijn intense verlangen naar 'hoop.' Hoop dat alles toch niet zo erg is als het lijkt, zoals hij mij begin dit jaar liet weten. Hij schreef toen: 

'Beste Stan... 

Het probleem met jou is dat je verdomd vaak gelijk hebt, en dat het vaak geen prettige mededelingen zijn die je te melden hebt.'

Kortom, het feit dat ik 'verdomd vaak gelijk' heb 'en dat het vaak geen prettige mededelingen zijn die je te melden hebt,'  is 'het probleem' bij uitstek. Voor iemand die op zoek is naar houvast is de realiteit een onoverkomelijk probleem. En dus moet de werkelijkheid zich aanpassen aan het ideaalbeeld. Dat heeft geleid tot een onevenwichtig reisboek met een eindeloze reeks onsamenhangende ditjes en datjes, en waarin de  fundamentele tegenstrijdigheden in zijn tekst niet verklaard worden, laat staan in een context worden geplaatst. Tegelijkertijd worden schijntegenstellingen als 'diepe ideologische conflicten' voorgesteld. De onevenwichtigheid blijkt ook uit beschrijvingen als deze van de stad Kalamazoo in Michigan:

'Dit is nog altijd de wereld van Norman Rockwell, die in de jaren rond de Tweede Wereldoorlog grote faam verwierf met de covers van de Saturday Evening Post. Week na week zette hij Amerika neer als een kleinsteeds utopia, enkel bewoond door beleefde wandelaars, aangename buren, eerlijke winkeliers en beschaafd ondeugende jeugd, een wereld die nooit zou veranderen.' 

En tevens een wereld vol 'details of America that really didn't exist; a happy America, a fake America,' aldus Seymour Chwast, mede-oprichter van de Pushpin Studios, die de 'sentimentele nostalgie' bekritiseerde van 'het gedroomde Amerika,' dat de jarenlang door 'depressiviteit geplaagde' Norman Rockwell zijn leven lang tekende. Deze beschrijving van Mak is illustrerend voor de ingebouwde tegenstrijdigheid die de lezer overal in zijn boek aantreft. Ik bedoel dit: 'de wereld van Rockwell' bestaat echt in Kalamazoo of 'de wereld van Rockwell'  bestaat niet en is slechts 'een kleinsteeds utopia.' Een utopie is een niet bestaande plaats, maar Kalamazoo bestaat wel degelijk. Een verklaring voor dit soort tegenstrijdigheden geeft Geert Mak niet. Ik denk dat deze paradox het directe gevolg is van Mak's drijfveren. Als zoon van een dominee is hij op zoek naar hoop en verlossing. Omdat hij niet meer in de christelijke verlossingsleer gelooft maar er wel hevig naar verlangt zoekt hij de verlossing op aarde. Zijn reisboek is een zoektocht naar 'Amerika' oftewel zijn  'dromenland met een losse levensstijl.’  In die niet bestaande 'utopie' passen naadloos de zoetsappige afbeeldingen van Rockwell.

Juist omdat zijn beelden iconen zijn van de 'American Dream' is 'Norman Rockwell Amerika's meest geliefde kunstenaar.' Al jarenlang. De Amerikaanse kunsthistorica, professor Karal Ann Marling schrijft in haar korte biografie dat Rockwell de illustrator is 'van het blanke Amerika,' een man die zich lange tijd keurig hield aan zijn opdracht 'never to show colored people [on a cover] except as servants.'  

 Rockwell's  kitscherige illustraties dienen het leugenachtige zelfbeeld van de Amerikanen en het is dan ook kenmerkend dat Geert Mak wel Rockwell vermeld, maar niet Edward Hopper, de vooraanstaande realistische schilder van de Amerikaanse vervreemding, angst en ontzieling. Rockwell legt de Amerikaanse droom vast, Hopper de Amerikaanse werkelijkheid. Mak's keuze verklaart tevens waarom hij kan beweren dat Kalamazoo 'nog altijd de wereld van Norman Rockwell' is, terwijl die 'wereld' nooit bestaan heeft en niet meer is dan kitsch. 'Fake.'  Zijn werk bestaat uit propagandistische afbeeldingen. In de woorden van de Amerikaanse curator Anne Knutson: 'like the articles, fiction, and editorials of the Post, Rockwell's images used the past to represent hope, reassurance and belief at the time of dizzying change and an uncertain future,' een verrassend treffende typering van ook Geert Mak's reisboek Reizen zonder John. Op zoek naar Amerika. Dit boek geeft hoop en bevestiging voor een groot publiek in bange dagen en zal dan ook uitgroeien tot een even grote bestseller als de boeken van Nicci French.

                                                              Schijn en werkelijkheid lopen bij Mak in elkaar over, net zoals dit gebeurt bij de volgende beschrijving van Mak:

'Diezelfde president Roosevelt had diepgaande ideologische conflicten met zijn Republikeinse opponenten, maar in de praktijk verliep de samenwerking verliep de samenwerking met Republikeinse Congresleden en gouverneurs meestal soepel. Vier van de belangrijkste posten in zijn eerste regering werden bekleed door Republikeinen. Al te scherpe politieke polarisatie werd voorkomen doordat binnen beide partijen zowel de hamiltonians als de jeffersonians hun eigen rol konden spelen.' 

'Diepgaande ideologische verschillen,' maar toch 'vier van de belangrijkste posten' bekleedt door 'Republikeinen'? Hoe kan dat? De rest van het citaat is geen verklaring maar hooguit een beschrijving. Dus wat is de verklaring dat partijen die zulke 'diepgaande ideologische conflicten' hebben toch met elkaar kunnen samenwerken? Dat kan alleen wanneer er in de praktijk van de Amerikaanse politiek er geen 'diepgaande ideologische conflicten' zijn, zoals talloze gezaghebbende Amerikaanse experts gedocumenteerd hebben aangetoond. De expert op dit gebied, die met zijn werk school maakte, de Amerikaanse historicus Richard Hofstadter laat in The American Political Tradition zien dat er er nooit 'diepgaande ideologische conflicten,' hebben bestaan tussen wat Mak 'de hamiltonians' en 'jeffersonians' noemt. Zo schrijft hij over Thomas Jefferson:

'In fact, Jefferson did not differ with them strongly enough to challenge their conservative writings of the constitutional period. In 1788 he wrote to Madison praising the Federalist as "the best commentary on the principles of government which ever was written." Two years later, advising his nephew Thomas Mann Randolph on a course of reading, Jefferson... added: "Descendeing from theory to practice, there is no better book than the Federalist." [...] In later years Jefferson declared that the struggle between his party and the Federalists was one between those who cherished the people and those who mistrusted them. But he had been associated with a number of men like Elbridge Gerry, Pierce Butler, Charles Pinckney, and Edmund Randolph who did not cherish the people in the least, and the differences in abstract principle were hardly intense enough to account for the fierceness of the conflict or for the peculiar lines along which it was drawn. Although democratically minded Americans did stand with Jefferson, the line of division was essentially between two kinds of property, not two kinds of philosophy.' 

Vandaar dat ook Jefferson 'never did try to introduce universal manhood suffrage anywhere,' en dat hij net als de Federalisten een grote afschuw had van 'city mobs' die hij kwalificeerde als 'the panders of vice and the instruments by which the liberties of a country are generally overturned.'  Waarbij gold dat het land natuurlijk allereerst en vooral de belangen en privileges betekenden van de aristocratie waartoe ook hij als rijke slaveneigenaar behoorde. 

Kortom: er waren en zijn nog steeds geen 'diepgaande ideologische conflicten' zodra het op de praktische uitvoering van het politieke beleid neerkomt, net zomin als er tussen PVDA en VVD 'diepgaande ideologische conflicten' bestaan, zoals we nu weer kunnen zien. Er bestaan wel vormverschillen maar geen fundamentele inhoudelijke, wat journalisten uit opportunistische overwegingen ook mogen beweren. Alleen in een cowboy-versie van de werkelijkheid bestaan die, in de film bestaan good guys en bad guys, maar in de politiek ligt dat veel gecompliceerder dan Geert Mak in zijn reisboek suggereert. Later meer daarover. 

“Modern bourgeois society, with its relations of production, of exchange and of property, a society that has conjured up such gigantic means of production and of exchange, is like the sorcerer who is no longer able to control the powers of the nether world whom he has called up by his spells."