De Nuance van de NRC 5

De NRC van vanavond vraagt zich op de voorpagina af: 'De Nobelprijs voor Orhan Pamuk: terecht of niet? Boeken: pagina 29.' En op pagina 29 lezen we:
'Literatuur of politiek? Wat vindt u van de Nobelprijs voor literatuur voor Orhan Pamuk? De terechte bekroning voor een insdukwekkend literair oeuvre? Of toch eerder ingegeven door de "correcte" politieke standpunten van de schrijver - zoals zijn kritiek op het Turkse taboe op het erkennen van de genocide op de Armeniers? Discussieer mee op de nieuwe website van de bijlage Boeken: http://www.nrc.nl/boekenblog.

Et voila: de kwaliteit van een schrijver moet democratisch worden vastgesteld door de lezers van de NRC, die al dan niet zijn boeken hebben gelezen. Inzicht en kennis en eruditie zijn niet meer nodig. Vergelijkbaar is het streven de politiek te laten bepalen of de bewezen genocide op de Armenen ook daadwerkelijk is gebeurd. Om de kwaliteitslezers al vast een handje op weg te helpen staat op al pagina 9 de kop: 'Keuze voor Orhan Pamuk is politiek' De vraag wordt vervolgens gesteld aan Nederlandse Kamerleden en niet aan schrijvers en andere intellectuelen.

Ik schreef gisteren al dat alles steeds meer besmet wordt door de dode hand van de politieke ideologie: na de waarheid in de geschiedenis nu dus ook de waarheid in de literatuur. God zij dank schrijft in dezelfde NRC Marjoleine de Vos (zie foto) in een tv recensie over NOVA van gisteravond: 'Verder was er een flard gesprek uit een eerder interview van (verslaggever) Eikelboom met Pamuk zelf, die verklaarde liever over literatuur dan politiek te willen spreken maar die desondanks uitsluitend over politiek ondervraagd werd, terwijl in de ondertiteling met kenmerkende desinteresse de titels van zijn boeken verkeerd vertaald waren. Eikelboom had bovendien die boeken niet gelezen, hij merkte tenminste doodleuk op dat Pamuk hem "in interviews" verteld had dat Sneeuw "zijn enige politieke boek" was. Het is natuurlijk nergens voor nodig om boeken te gaan lezen als je een schrijver interviewt, en dus ook nergens voor nodig dat je begrijpt dat Sneeuw geen politieke roman is maar een boek waarin politieke kwesties op uiterst verwarrende wijze verwerkt zijn.'

Marjoleine de Vos slaat de spijker op de kop. Aan hetzelfde simplificeren doet de NRC literair medewerker Michel Krielaars. Zie: http://stanvanhoucke.blogspot.com/2006/10/de-nuance-van-de-nrc-4.html

In dienst van een commerciele krant dient men het publiek te behagen en dat is precies wat steeds meer NRC redacteuren doen. Die ontwikkeling is misschien wel onvermijdelijk. Milan Kundera zei al jaren geleden dat 'op grond van de dwingende noodzaak te behagen en zo de aandacht van het grootst mogelijke publiek te trekken, de esthetiek van de massamedia onvermijdelijk die van de kitsch is en naarmate de massamedia ons gehele leven meer omsluiten en infiltrtreren, wordt de kitsch onze dagelijkse esthetiek en moraal.'

Wat mijzelf betreft: het boek Sneeuw van Orhan Pamuk is ondanks de complexiteit het helderste en beklemmendste proza dat ik de laatste vijf jaar heb gelezen.