Beste Henk Hofland, geachte collega,
Je schreef in De Groene Amsterdammer het volgende: "De ‘nieuwe media’ met de mening van de bloggers zijn voor een groot deel van de publieke opinie toonaangevend geworden. Dit is de gedigitaliseerde stem des volks. Dat was al zo voor de crisis begon. De afgelopen twintig jaar hebben de gedrukte media met redelijk succes de tegenspoed overleefd. Ze zijn economisch wel verzwakt, maar ze hebben zich aangepast zonder hun wezen prijs te geven. Ze zijn onafhankelijk gebleven, hebben hun onderzoek naar verdachte zaken gedaan, hun mening gegeven. Daarmee hebben ze een groot publiek weten vast te houden. Nu komt na alle tegenslag de economische crisis, en onder deze omstandigheden blijkt dat de zwakste media het niet meer kunnen volhouden. Regionale kranten verdwijnen, in Amerika dreigen grote dagbladen met nationale allure ten onder te gaan. Daarmee wordt een fundament van de westerse democratie in zijn voortbestaan bedreigd. Het nieuws, onbevooroordeeld gebracht, toegelicht door deskundigen, behoort tot de publieke voorzieningen. Redacties van de serieuze media zijn instituten waar honderden specialisten werken. Met onverbiddelijke regelmaat leveren ze het product op basis waarvan de burgerij tot een gefundeerd politiek oordeel komt. Het zou logisch zijn om de productie van dit drukwerk ook tot de publieke voorzieningen te rekenen, zoals gas, water en licht."'
Terwille van de discussie die noodzakelijk is om 'democratie' inhoud te geven, stel ik voor de VS als 'machtigste democratie' tot uitgangspunt te nemen. De commerciele massamedia daar hebben een systeem gelegitimeerd waarbij 1 procent van de bevolking ongeveer 40 procent van 's lands rijkdommen in bezit heeft, en waarbij meer dan 40 miljoen mensen in 'het rijkste land ter wereld' onder de armoedegrens leven. Een systeem waarbij een zeer kleine elite de feitelijke macht en de rijkdom bezit in een inmiddels failliet neoliberaal model. En dat terwijl na de val van de Sovjet Unie de westerse massamedia het neoliberalisme verkochten als het levende bewijs dat we 'het einde van de geschiedenis' meemaakten. De triomftocht van het kapitalisme was tot het einde der dagen wereldwijd een feit geworden. Althans, zo was de algemene opinie die onze collega's van de commerciele pers devoot verspreidden. Men kan dus niet staande houden dat de commerciele massamedia 'onafhankelijk [zijn] gebleven,' en 'hun onderzoek naar verdachte zaken gedaan [hebben].' Integendeel zelfs, een ander sprekend voorbeeld dat juist het tegenovergestelde waar is, was het gegeven dat The New York Times en The Washington Post in 2004 hun verontschuldigingen moesten aanbieden voor hun tendentieuze berichtgeving die de desastreuze inval in Irak sanctioneerde. 'Information that was controversial then, and seems questionable now, was insufficiently qualified or allowed to stand unchallenged. Looking back, we wish we had been more aggressive in re-examining the claims as new evidence emerged — or failed to emerge', aldus de NYT.
Henk, de pers in het Westen is er om het bestaande systeem te rechtvaardigen, net zoals de kerk dat voorheen deed. Er bestaat geen wezenlijk verschil in hun functioneren. Onze grote collega Walter Lippmann schreef in de jaren twintig van de vorige eeuw dat: 'public opinions must be organized for the press if they are to be sound, not by the press... Without some form of censorschip, propaganda in the strict sense of the word is impossible. In order to conduct propaganda there must be some barrier between the public and the event. Access to the real environment must be limited, before anyone can create a pseudo-environment that he thinks is wise or desirable... Though it is itself an irrational force the power of public opinion might be placed at the disposal of those who stood for workable law against brute assertion...' Een van de wetenschappers die het werk van de invloedrijke Lippmann bestudeerde, schreef: 'Throughout the pages of Public Opinion, Lippmann had asserted that human beings were, for the most part, inherently incapable of responding rationally to their world... For Lippmann, it was not so much people's incapacity to deliberate on issues rationally that was the problem; it was that the time necessary to pursue rational deliberations would only interfere with the smooth exercise of executive power... For Lippmann, the appeal of symbols was that they provided a device for short-circuiting the inconvenience posed by critical reason and public discussion. To Lippmann, symbols were powerful instruments for forging mental agreement among people who -- if engaged in crtitical dialogue -- would probably disagree. "When political parties or newspapers declare for Americanism, Progressivism, Law and Order, Justice, Humanity, " he explained, they expect to merge "conflicting factions which would surely divide if, instead of these symbols, they were invited to discuss a specific program... Lippmann added that serious public discussion of issues would only yield a "vague and confusing medley," a discord that would make executive decision making difficult. "Action cannot be taken until these opinions have been factored down, canalized, compressed and made uniform''... The symbol, he wrote, is "like a strategic railroad center where many roads converge regardless of their ultimate origin or their ultimate destination." Because of this, "when a coalition around the symbol has been effected, feeling flows toward conformity under the symbol rather than toward critical scrutiny of the measures under consideration. In its adamant argument that human beings are essentially irrational, social psychology had provided Lippmann -- and many others -- with a handy rationale for a small, intellectual elite to rule over society. Yet a close reading of Lippmann's argument suggests that he was concerned less with the irrational core of human behavior than he was with the problem of making rule by elites, in a democratic age, less difficult. Educated by the lessons of the image culture taking shape around him, Lippmann saw the strategic employment of media images as the secret to modern power; the means by which leaders and special interests might cloack themselves in the "fiction" that they stand as delegates of the common good. The most compelling attribute of symbols, he asserted, was the capacity to magnify emotion while undermining critical thought, to emphasize sensations while subverting ideas. "In the symbol," he rhapsodized, "emotion is discharged at a common target and the idiosyncrasy of real ideas is blotted out"... This general understanding infused Lippmann's formula for leadership... "The process, therefore, by which general opinions are brought to cooperation consists of an intensification of feeling and a degredation of significance.' Before a mass of general opinions can eventuate in executive action, the choice is narrowed down to a few alternatives. The victorious alternative is executed not by a mass but by individuals in control of its energy".'
Stuart Ewen PR! A Social History of Spin.
Stuart Ewen PR! A Social History of Spin.
Gore Vidal is slechts één van de Amerikaanse intellectuelen die vernietigend schrijft over de Amerikaanse pers en over 'stories censored/suppressed by print editors and publishers, not to mention by those TV producers and advertisers who determine what Americans should and should not know about the products that they are expected to consume unquestioningly -- from skewed States of the Union to tainted junk food.' En een van de beste onderzoeksjournalisten ter wereld, de Amerikaan Seymour Hersh, verklaarde over de pers: 'There is a corporate mentality out here, but there is also a tremendous amount of self-censorship among the press. It's like a disease. But also - they not only - they took away the edge from the press, they also muzzled the buraucracy, they muzzled the Congress, and it's an amazing feat. We're supposed to be a democratic society, and all of those areas bowed and scraped to this group of neocons who advocated a policy.' Op zijn beurt verklaarde Dan Rather, die bijna een kwarteeuw het nieuws van CBS presenteerde, in 2004: 'It's an obscene comparison - I'm not sure I like it - but there was a time in South Africa when people put flaming tires around people's necks if they dissented, and in some ways the fear is that you'll be necklaced here. You'll have a flaming tire of lack of patriotism put around your neck. Now it's that fear that keeps journalists from asking the toughest of the tough questions and to continue to bore in on the tough questions so often. And again, I am humbled to say, I do not except myself from this criticism.'
Henk, de commerciele massamedia zijn geenszins 'onafhankelijk', zoals jij schrijft, ze functioneren binnen een nauw omlijnde consensus over wat de werkelijkheid is, en elke journalist die de grenzen van de officiele versie van de werkelijkheid overschrijdt, wordt uiteindelijk gemarginaliseerd, in de VS zowel als hier. Kundera wees op die dwang tot gelijkvormigheid toen hij journalisten ‘termieten van de reductie’ noemde, termieten die zelfs ‘de grootste liefde terugbrengen tot een geraamte van schrale herinneringen,' en die ‘over de hele wereld dezelfde simplificaties en cliche’‘s uit[strooien] waarvan mag worden aangenomen dat ze door de meerderheid zullen worden aanvaard, door allen, door de hele mensheid. En het is niet zo belangrijk dat in de verschillende organen van de media de verschillende politieke belangen tot uiting komen. Achter het uiterlijke verschil heerst een en dezelfde geest. Je hoeft de Amerikaanse en Europese opiniebladen maar door te kijken, van rechts zowel als links, van Time tot Der Spiegel: in al die bladen tref je dezelfde kijk op het leven aan, die zich in dezelfde volgorde waarin hun inhoudsopgave is opgebouwd weerspiegelt, in dezelfde rubrieken, dezelfde journalistieke aanpak, dezelfde woordkeus en stijl, in dezelfde artistieke voorkeuren en in dezelfde hierarchie van wat ze belangrijk en onbeduidend achten. De gemeenschappelijke geestesgesteldheid van de massamedia, die schuilgaat achter hun politieke verscheidenheid is de geest van de tijd.’ Daarom verbaast het mij ook zo dat jij nu beweert dat de commerciele massamedia: 'met onverbiddelijke regelmaat het product [leveren] op basis waarvan de burgerij tot een gefundeerd politiek oordeel komt.' Waar baseer jij je op wanneer je dit schrijft? De komende dagen zal ik je elke dag een vraag stellen naar aanleiding van je artikel in De Groene. Misschien antwoord je, misschien niet. Laten we zien.
3 opmerkingen:
Het is bijna ongelooflijk dat de schrijver van Tegels lichten dit uit zijn machine heeft gekregen. En tevens een redacteur die gedegradeerd werd bij de fusie tussen Nieuwe Rotterdamse Courant en Algemeen Handelsblad!
Hoeveel kranten zijn er niet verdwenen de afgelopen decennia, van Het Binnenhof tot De Waarheid, van Nieuwsblad van het Noorden tot Typhoon - en nu pas zou de alarmklok moeten luiden?
Verbijsterend.
CitySurfer herinnerde ons aan de vergelijking van het "gevaar" van het internet aan het "gevaar" dat de boekdukkunst vormde voor de kerk. Om deze vergelijking te onderbouwen kunnen we gemakkelijk Hofland's woorden daarin verplaatsen:
"De ‘boekdrukkunst’ met de mening van de protestanten zijn voor een groot deel van de publieke opinie toonaangevend geworden. Dit is de gedrukte stem des volks. Dat was al zo voor de crisis begon.
De afgelopen twintig jaar heeft de orthodoxie met redelijk succes de tegenspoed overleefd. Ze zijn economisch wel verzwakt, maar ze hebben zich aangepast zonder hun wezen prijs te geven. Ze zijn onafhankelijk gebleven, hebben hun onderzoek naar verdachte zaken gedaan, hun mening gegeven. Daarmee hebben ze een groot publiek weten vast te houden.
Nu komt na alle tegenslag de economische crisis, en onder deze omstandigheden blijkt dat de zwakste bisdommen het niet meer kunnen volhouden. Regionale bisdommen verdwijnen, in de Nederlanden dreigen grote bisdommen met nationale allure ten onder te gaan. Daarmee wordt een fundament van de verloste gemeente in zijn voortbestaan bedreigd.
De heilsleer, onbevooroordeeld gebracht, toegelicht door deskundigen, behoort tot de publieke voorzieningen. Bisdommen zijn instituten waar honderden specialisten werken. Met onverbiddelijke regelmaat leveren ze het product op basis waarvan de burgerij tot een gefundeerd politiek oordeel komt. Het zou logisch zijn om de productie van de orthodoxie ook tot de publieke voorzieningen te rekenen, zoals gas, water en licht."
Overigens heb ik net uit de bibliotheek weer een aantal werken gehaald van de Nederlandse humanist Coornhert, de ware kampioen van de Nederlandse reformatie en gewetensvrijheid. Heerlijk om te lezen.
Hofland gelooft heilig in wat hij schrijft. Hem een andere werkelijkheid voorspiegelen is een soort van paradigmastrijd. Hofland gelooft in het paradigma van de parlementaire democratie: het souvereine volk kiest afgevaardigden, die, overeenkomstig wat er in het volk gewild wordt, besluiten. Ik geloof meer in het paradigma dat de Nederlandse overheid nooit handelt in strijd met de economische belangen van de Amerikaanse elite (bijvoorbeeld het opkopen van giftige Amerikaanse hypotheken van de ING). Gelukkig kan ik als persoon onder andere weblogs vinden die bloot leggen wat voor Hofland's massamedia geheim blijft.
Een reactie posten