My generation has been catastrophic. I was born in 1948 so I am more or less the same age as George W. Bush, Bill Clinton, Hillary Clinton, Gerhard Schröder, Tony Blair and Gordon Brown — a pretty crappy (waardeloze. svh) generation, when you come to think of it, and many names could be added. It is a generation that grew up in the 1960s in Western Europe or in America, in a world of no hard choices, neither economic nor political. There were no wars they had to fight. They did not have to fight in the Vietnam War. They grew up believing that no matter what choice they made, there would be no disastrous consequences. The result is that whatever the differences of appearance, style and personality, these are people for whom making an unpopular choice is very hard…
Today it is a criticism to describe a politician as idealistic. This is in a way a new phenomenon and it too is born from the fact that Europe has not been involved in wars that would demand the mobilization of the whole population for over 60 years now. The last time there was such a sustained period of peace was probably the early Middle Ages. Traditionally leaders rose to power through wars or conquest. We have had six, seven generations of leaders who came to power exclusively by political manoeuvering, which is historically very unusual. It’s like inbreeding: there are no external inputs, no new kinds of people, only the political class breeding itself. This isn’t an argument in favor of war, just a historical fact.
https://www.lrb.co.uk/the-paper/v32/n06/tony-judt/the-way-things-are-and-how-they-might-be
Ook de Nederlandse politiek-literaire elite, zoals wijlen Henk Hofland dit zo trots betitelde, lijkt inderdaad op inteelt, de bevruchting gebeurt altijd binnen de eigen soort van nauw aan elkaar verwante individuen, waardoor al snel een autisme ontstaat die niet in staat is signalen uit de buitenwereld te registreren, zoals het te laat signaleren van de opkomst van zogenaamde ‘populisten’ demonstreerde. Het elkaar soms letterlijk napraten is een ander voorbeeld, net als het collectief verzwijgen van informatie die het officiële verhaal weerlegt. Daardoor vervullen de huidige mainstream-journalisten dezelfde functie als de clerus in de middeleeuwen. De commerciële pers bepaalt wat de waarheid is en wat niet, wie de vijand is en wie niet. Maar evenals de clerus ten tijde van de reformatie het monopolie van de waarheid verloor, zo heeft vandaag de dag de ‘corporate press’ haar hegemonie verloren, de clerus door de komst van de boekdrukkunst, het journaille door de introductie van internet. En evenals de protestantse reformatie de katholieke contra-reformatie dwong om de verloren macht van de kerk terug te winnen, zo ziet de commerciële westerse pers zich genoodzaakt het verlies aan invloed terug te draaien door te claimen dat zij de waarheid spreekt en de sociale media slechts ‘nep nieuws’ verspreiden. Maar ook nu zal de poging vergeefs zijn, omdat, zoals de elfde eeuwse Perzische wijsgeer Al Ghazali destijds al opmerkte:
Er geen hoop [bestaat] terug te keren naar een traditioneel geloof nadat het eens verlaten is, aangezien de wezenlijke gesteldheid van de traditionalist is dat hij niet weet een traditionalist te zijn.
Hetzelfde geldt voor de uitdrukking ‘you can’t go home again’ die:
entered American speech to mean that once you have left your country town or provincial backwater city for a sophisticated metropolis you can’t return to the narrow confines of your previous way of life and, more generally, attempts to relive youthful memories will always fail.
Wanneer de mens eenmaal zijn onschuld heeft verloren zal hij die nooit terugvinden, omdat hij inmiddels weet geen ‘onschuldige’ meer te zijn. Men kan niet een verloren naïef bewustzijn in zijn oude vorm herstellen, men weet inmiddels te veel. De mens slaagt er niet in opnieuw te worden wat hij eens was. Een volwassene kan nooit meer een kind worden, zonder zichzelf te bedriegen. Ik benadruk dit om het zelfbedrog van mijn generatiegenoten in de journalistiek aan de kaak te stellen. Ik was dan ook blij verrast dat de Brits/Indiase auteur Pankaj Mishra in The New York Review of Books van 19 november 2020 op het volgende wijst:
It is no exaggeration to say that many in the Anglo-American intelligentsia today resemble the Crow Indians, after being successively blindsided by far-right insurgencies, an uncontainable pandemic, and political revolts by disenfranchised minorities. For nearly three decades after the end of the cold war, mainstream politicians, journalists, and businesspeople in Britain and the US repeatedly broadcast their conviction that the world was being knit together peaceably by their guidelines for capitalism, democracy, and technology. The United States itself appeared to have entered, with Barack Obama’s election, a “post-racial age,” and Americans seemed set, as President Obama wrote in Wired a month before Donald Trump’s election, to “race for new frontiers” and ‘inspire the world.’
This narrative of a US-led global journey to the promised land was always implausible. Four years of Trump have finally clarified that between 2001 and 2020 — and through such events as the terrorist attacks of September 11, intensified globalization, the rise of China concurrent with the failed war on terror, and the financial crisis — the world was moving into an entirely new historical period. Moreover, in this phase, many ideas and assumptions dominant for decades were rapidly becoming obsolete.
Today, those who insisted that there was no practical alternative to Western-style liberal democracy and capitalism have no concepts with which to explain how China, a Communist-ruled country, became central to global networks of trade and finance; how India, ostensibly the ‘world’s largest democracy’ and fastest-growing economy, as well as a counterweight to China, came to be ruled by Hindu supremacists inspired by European fascist movements of the 1920s; and how electorates angered by dysfunctional democracy and capitalism at home empowered far-right demagogues. An intelligentsia shocked and traumatized by Brexit and Trump has seemed largely bemused, too, by the biggest protests in the United States since the civil rights movement — mass uprisings led by young people and fueled by the stunningly swift spread of a new historical awareness of how slavery and racial capitalism underpinned the wealth and power of the United States and Britain.
As members of what Lear calls a ‘literate culture,’ we may seem to be better placed than the Crow Indians to grasp our altered reality. But the upheavals of our times have devastatingly exposed our own deficit of conceptual resources, and it won’t be addressed by anything that happens in the US elections in November.
Guilty of calamitously mismanaging their response to the pandemic, Trump and his fellow travelers in Britain have plainly staked their future on victory in the ‘culture wars’: stories of past greatness, of America and Winston Churchill, and the villainy of ‘cultural Marxists’ are their talking points. But rational illumination has not been forthcoming from their critics, who lurch from shock and despair over outbreaks of Trumpism to absurd hopes that Joe Biden’s election will restore the ‘liberal order.’ Whether in the Murdoch-owned Wall Street Journal and The Times of London or in The Washington Post, The New York Times, The Economist, and the Financial Times, the laments and exhortations of a still largely white, male, and middle-aged commentariat bring to mind James Baldwin’s verdict that ‘the white man’s world, intellectually, morally, and spiritually, has the meaningless ring of a hollow drum and the odor of slow death.’
A new way to understand the forces at play is urgently needed. But it will come about only if we make a conscious attempt to interrogate and discard the formative influences of many writers over the age of forty.
The late Tony Judt, born in 1948, once spoke of the ‘pretty crappy’ generation he belonged to, which ‘grew up in the 1960s in Western Europe or in America, in a world of no hard choices, neither economic nor political.’ In Judt’s view, too many of his intellectual peers moved from radical postures into the ‘all-consuming business of material accumulation and personal security’ in the 1970s and 1980s as the postwar consensus in favor of the welfare state gave way to neoliberalism; they were especially quick to internalize the popular belief when the Berlin Wall fell that liberal democracy and capitalism had ‘won.’
A similar worldview prevails among a still younger generation than Judt’s. Its members, beneficiaries of an even more complacent era, the end of the cold war, are entrenched in senior positions in the periodicals, television channels, think tanks, and university departments of Anglo-America. Growing up during the triumphalist 1990s, they assumed that American-style democracy and capitalism had proven their superiority; ‘the class issue,’ Francis Fukuyama wrote in 1989 while declaring the end of history, had been 'successfully resolved’ in the ‘fundamentally egalitarian’ West — and it was only a matter of time before ‘authoritarian' China and Russia moved to duplicate such Western accomplishments, and ‘democratic’ India became a stakeholder in the liberal international order.
It is imperative today to abandon not only these shattered fantasies of two Western generations but also the intellectual narcissism implicit in them. For only then will the deeper structural changes of a suddenly unfamiliar world come into view — the changes that flow from decolonization, the central event of the twentieth century.
https://www.nybooks.com/articles/2020/11/19/liberalism-grand-illusions/
Dit ‘intellectueel narcisme’ leidt tot de beschamend oppervlakkige en vooral ook gevaarlijke propagandistische mainstream-journalistiek in het Westen, waarbij maar al te vaak verzwegen worden dat:
The West won the world not by the superiority of its ideas or values or religion, but rather by its superiority in applying organized violence. Westerners often forget this fact, non-Westerners never do,
zoals de Amerikaanse politicoloog Samuel Huntington uiteenzet in The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order (1996). Grootscheeps geweld is, zoveel is duidelijk, het fundament waarop vijf eeuwen westerse overheersing rust. Het probleem waarmee de Amerikaanse- en Europese bourgeoisie momenteel wordt geconfronteerd, is dat de massale ‘organized violence’ onvoldoende is geworden om de rest van de wereldbevolking te dwingen de status quo te bestendigen. Zoveel is zelfs voor de elite duidelijk geworden. Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben de Amerikaanse strijdkrachten en hun NAVO-partners vanaf 1950 geen enkele omvangrijke oorlog weten te winnen, niet in Korea, niet in Afghanistan, niet in Irak, niet in Libië, en niet in Syrië. Eén van de belangrijkste redenen is dat de tegenstanders van het westerse neokolonialisme niets meer te verliezen hebben, zelfs niet het eigen, armoedige en uitzichtloze leven. Miljarden mensen staan met de rug tegen de muur, zij beseffen uit ervaring dat zij nooit het consumptieniveau van de — tot voor kort — welvarende middenklasse in het Westen zullen bereiken, al was het maar omdat er dan vier aardes nodig zijn. Daarentegen willen degenen die nog volop mogen deelnemen aan de consumptiemaatschappij zolang mogelijk van hun relatieve rijkdom blijven genieten, zonder lastig te worden gevallen door terroristen en economische dan wel politieke vluchtelingen. En wat zij helemaal niet willen, is te sneuvelen voor het behoud van hun 'democratische' privileges. Evenals Huntington concludeert ook de neoconservatieve Amerikaanse historicus Victor Davis Hanson in zijn boek Why The West Has Won. Nine Landmark Battles in the Brutal History of Western Victory (2002) dat de westerse superioriteit altijd gebaseerd is geweest op ‘the most lethal practice of arms conceivable.’ In een poging zijn lezers gerust te stellen, stelde hij:
Let us hope that we at last understand this legacy. It is a weighty and sometimes ominous heritage that we must neither deny nor feel ashamed about — but insist that our deadly manner of war serves, rather than buries, our civilization.
Hij schreef dit 57 jaar na Auschwitz en Hiroshima, en lang na al die andere westerse genocides. Desondanks hoeven ‘wij’ ons niet ‘beschaamd’ te ‘voelen’ over de genadeloze westerse ‘wijze van oorlog voeren,’ maar moeten ‘wij’ juist ‘benadrukken’ dat deze ‘zware en soms onheilspellende erfenis,’ onze ‘beschaving’ eerder dient dan vernietigt. Typerend is dat Hanson door het Amerikaanse establishment geenszins wordt gezien als pleitbezorger van fascistische, massale terreur, maar als een gerespecteerde historicus die de opvattingen van de gevestigde orde helder formuleert. Daarbij herinner ik de lezer eraan dat Huntington terecht erop wees dat de ‘westerse beschaving niet waardevol’ is ‘omdat zij universeel’ zou zijn, maar juist ‘omdat zij uniek is.’ Geen enkele beschaving is in staat geweest zo doeltreffend vijf eeuwen lang over de hele mensheid te heersen, niet vanwege ‘de superioriteit van zijn ideeën of waarden of religie,’ maar domweg ‘door zijn superioriteit in het toepassen van georganiseerd geweld.’ Kortom, het Westen kon beter ‘Dachautje spelen’ dan welke civilisatie ook. Niet alleen beschikte de westerse elite over een onuitputtelijke reserve aan huursoldaten uit de lagere klassen, maar zij was er tevens in geslaagd het geschoolde deel van de bevolking mentaal te mobiliseren om de belangen van de elite te beschermen en zelfs uit te breiden. Kijk naar de carrières van Leo en zijn zoon Ian Buruma. In 2011 verklaarde de toen 88-jarige Buruma senior:
Geleidelijk werd ik huisadvocaat van verschillende grote ondernemingen. Je deed daarvoor alle mogelijke zaken, inclusief de echtscheiding van de directeur. Mijn ondernemingspraktijk begon met de Herstelbank, de latere Nationale Investeringsbank, en met scheepsbouwer De Schelde. Later kwamen er andere grote scheepsbouwers bij zoals RDM, Wilton Feijenoord en uiteindelijk de hele RSV. […]
Vroeger werden mensen die in een proces verzeild waren geraakt, nog niet het vel over de oren getrokken met enorme tarieven. Maar ik moet bekennen dat ik zelf betrokken was bij het uit de pan vliegen van de advocatentarieven. Dat was toen ik in de Algemene Raad van de Orde zat en die portefeuille deed.
Minister van Economische Zaken Lubbers had midden jaren zeventig verzonnen, dat het advocatentarief gekoppeld moest worden aan het inkomen van rechters in Assen of Middelburg. Nu, dat leek ons wat te weinig voor de Haagse kantoren. Accountants van Moret kwamen toen met een andere berekening, en daarmee overtuigden wij Lubbers die dit meteen voor het hele land goedkeurde. Het begon met die 243 gulden per uur en nu is er de wantoestand dat geen mens meer persoonlijk een advocaat kan betalen.
http://www.gerhardvanroon.nl/assets/images/nieuws/HBboek.pdf
Zonder zich expliciet te verontschuldigen, vertelde jurist Leo Buruma dat hij midden jaren zeventig de aanzet had gegeven voor de huidige ‘wantoestand dat geen mens meer persoonlijk een advocaat kan betalen,’ behalve dan de mensen van ‘de grote ondernemingen’ die hem konden inhuren, waardoor zijn advocatenkantoor uiterst lucratief werd, en een kapitaal pand kon betrekken, gelegen aan Noordeinde 33, tussen Paleis Noordeinde en Binnenhof. Bovendien was hij op die manier commissaris bij grote ondernemingen geworden. De conclusie is gerechtvaardigd dat conformisme en collaboratie ook in westerse democratieën rijkelijk worden beloond. De mens die zich onderwerpt aan de macht verkoopt zodoende zijn ziel tegen een zo hoog mogelijke prijs. Daarbij speelt een belangrijk psychologisch fenomeen een centrale rol, namelijk het pathologisch gebrek aan zelfrespect. Burgers die daar wel over beschikken, zo schreef de Amerikaanse journaliste/schrijfster Joan Didion:
exhibit a certain toughness, a kind of moral nerve; they display what was once called character, a quality which, although approved in the abstract, sometimes loses ground to other, more instantly negotiable virtues.
In haar essay Self-respect: Its Source, Its Power schreef Didion dat:
character — the willingness to accept responsibility for one's own life — is the source from which self-respect spring.
Een karakterloos leven zonder ‘zelfrespect’ is, volgens Didion, het resultaat van:
the sins of commission and omission, the trusts betrayed, the promises subtly broken, the gifts irrevocably wasted through sloth (luiheid. svh) or cowardice or carelessness. However long we postpone it, we eventually lie down alone in that notoriously uncomfortable bed, the one we make ourselves. Whether or not we sleep in it depends, of course, on whether or not we respect ourselves.
Het zich onderwerpen aan het ‘sadisme’ en de ‘vernederingen,’ van het studentencorps, het publiekelijk laten weten dat als gevolg van het eigen toedoen er in de ‘democratische’ rechtstaat een ‘wantoestand’ is ontstaan waarbij ‘geen mens meer persoonlijk een advocaat kan betalen,’ zonder als advocaat zelf actie te ondernemen zodat burgers ‘niet het vel over de oren’ wordt ‘getrokken met enorme tarieven,’ zoals Leo Buruma zelf stelt, zijn voorbeelden van dit gebrek aan waardigheid en persoonlijke verantwoordelijkheid binnen het milieu waarin Ian Buruma opgroeide. Toch weet hij maar al te goed wat eraan dit gemis schort. Eind 2013 verklaarde Ian namelijk tegenover het dagblad Trouw ‘Ik zie te weinig wereldverbeteraars.’ In de inleiding van het interview staat:
Voor zijn boeken gebruikt Ian Buruma graag persoonlijke verhalen. Fragmenten uit romans of films, anekdotes uit brieven, de weerslag van een gesprek. Zijn nieuwste boek '1945, biografie van een jaar' begint met een cruciaal moment uit het leven van zijn vader. Maar de schrijver zelf blijft op afstand.
Hij luisterde gretig naar de verhalen van zijn vader, maar één ding kon Ian Buruma maar niet begrijpen. Hoe was het mogelijk dat hij zich kort na de Tweede Wereldoorlog opnieuw liet vernederen tijdens de ontgroening van het Utrechtse studentencorps?
Trouw meldt dat Ian zijn vader als eerste het boek liet lezen. Over diens reactie zei zijn zoon:
Ik geloof dat hij het mooi vond. Hij was blij dat zijn verhaal is vastgelegd, dat het niet verdwijnt als hij er straks niet meer is. Achteraf begreep hij mijn verbijstering over die nieuwe ontgroening wel, maar toen was de samenleving veel conservatiever, het was een poging tot herstel van de oude orde.
Dit is een beschrijving, geen verklaring voor Leo Buruma’s laffe, maar kenmerkende houding voor een groot deel van de Nederlanders. Na Auschwitz en Hiroshima wilde de ambitieuze Leo het ‘herstel van de oude orde,’ waaruit vijf oorlogsjaren lang zoveel wanorde was voortgekomen. De kleinburger wilde weer rust, orde en regelmaat, de onvoorstelbare chaos en vernietiging moesten zo snel mogelijk vergeten worden. De oorlog, die naar schatting 55 miljoen doden had veroorzaakt, van wie de helft burgers, moest gezien worden als een korte onderbreking van de normale gang van zaken in het nog steeds kolonialistische Nederland. Tegelijkertijd steunde een groot deel van de bevolking de grootschalige oorlogsmisdaden in ‘Ons Indië,’ een terreur die 70 jaar na dato nog steeds niet door de Nederlandse staat uitgebreid gedocumenteerd is. Volgens Trouw had Ian Buruma als journalist en hoogleraar democratie, mensenrechten en journalistiek wel:
oog gekregen voor de ontwrichtende werking van oorlogen. ‘In Irak, Libië en met name Afghanistan hebben we gezien hoe ernstig de gevolgen van oorlog zijn. Sommige oorlogen zijn misschien noodzakelijk, maar als je lichtzinnig aan een oorlog begint — en dat was zeker het geval in Irak — dan creëer je chaos. Als je een land of maatschappij door oorlog of bezetting uit elkaar trekt en de tegenstellingen vergroot, dan roep je een reactie op van wraak en in het ergste geval een burgeroorlog.
Hier toont zich opnieuw de schizofrenie, het autisme, de hypocrisie van de modale mainstream-opiniemaker, want dezelfde Ian Buruma had op 16 juli 2002 — acht maanden voor de desastreuze inval in Irak — in The Guardian de Europeanen proberen te overtuigen dat zij de VS niet in de steek moesten laten bij het plegen van het ‘smerige werk,’ maar dat ‘we too must do the dirty work, and take the risk of being held accountable,’ voor de daaruit vloeiende oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. En dat, terwijl hij toen al op de hoogte kon zijn van ‘de ontwrichtende werking van oorlogen,’ en de ‘chaos’ die ‘je’ daarmee ‘creëert.’
https://www.theguardian.com/world/2002/jul/16/usa.features11
Het is een treffend voorbeeld van ‘the trusts betrayed, the promises subtly broken, the gifts irrevocably wasted through sloth or cowardice or carelessness,’ waarover Didion het heeft, Dit verraad heeft ingrijpende consequenties voor enerzijds de samenleving en anderzijds voor burgers als de Buruma's zelf, want, zoals Didion terecht stelt:
that sense of one's intrinsic worth which, for better or for worse, constitutes self-respect, is potentially to have everything: the ability to discriminate, to love and to remain indifferent. To lack it is to be locked within oneself, paradoxically incapable of either love or indifference. If we do not respect ourselves, we are on the one hand forced to despise those who have so few resources as to consort (omgaan met. svh) with us, so little perception as to remain blind to our fatal weaknesses. On the other, we are peculiarly in thrall to everyone we see, curiously determined to live out — since our self-image is untenable — their false notions of us. We flatter ourselves by thinking this compulsion to please others an attractive trait: a gift for imaginative empathy, evidence of our willingness to give… At the mercy of those we can not but hold in contempt, we play roles doomed to failure before they are begun, each defeat generating fresh despair at the necessity of divining and meeting the next demand made upon us.
Clap for the Wolfman
He gon' rate your record high
Clap for the Wolfman
You gon' dig him 'til the day you die
Het is terecht dat The New York Times Book Review Joan Didion als ‘a great American writer’ prees, met één van de ‘most recognizable — and brilliant — literary styles to emerge in America during the past four decades,’ een vrouw die het gebrek aan zelfrespect ‘alienation from self’ noemt, aangezien ‘[w]ithout it, one eventually discovers the final turn of the screw: one runs away to find oneself, and finds no one at home.’ Een schrijver is allereerst en bovenal een individu die vanuit zelfrespect zijn eigen moraliteit verdedigt. Hij/zij kan uiteraard geen propagandist zijn. Wanneer Ian Buruma in navolging van Amerikaanse politici met grote stelligheid beweert dat de VS ‘a force for good’ is, dan getuigt deze propaganda van dezelfde mentaliteit als die van zijn vader, die zich vrijwillig ‘onderwierp’ aan de vernederingen en het sadisme van anderen. Dit gebrek aan zelfrespect blijkt eveneens uit het propagandistische gehalte van Ian Buruma’s werk. En langs deze weg keer ik terug naar Pankaj Mishra, tegenover wie Buruma verklaarde dat Napoleon Bonaparta, als Verlichtingsadept, ‘de universaliteit van het recht’ nastreefde en dat het recht ‘not just one particular elite or one particular people’ moest dienen, terwijl in werkelijkheid de Franse keizer tenminste 200.000 zwarte slaven liet afslachten omdat zij op Haiti in opstand waren gekomen tegen de Franse koloniale onderdrukking en uitbuiting. Met het oog op de ‘Grand Illusions’ van de ‘liberals’ stelt Mishra in The New York Review of Books — nota bene het tijdschrift waar Buruma gedwongen werd als hoofdredacteur ontslag te nemen — het volgende:
What then is to be done to exorcise the many ghosts in those cold war stories of liberalism, democracy, and the free world? How can we escape an intellectually enfeebled (verzwakt. svh) milieu where the self-interests and self-perceptions of privileged white men are passed off as ‘global thinking,’ and world philosophy and world history are essentially Western in nature and provenance? (The left tradition, with its endless and repetitive invocations of Marx, Gramsci, Adorno, Benjamin, and Arendt, doesn’t escape the trap of insularity [bekrompenheid. svh], either.)
An essential task here would be to address the staggering imbalances of intellectual life that mimic larger asymmetries of socioeconomic power across the globe. A newspaper columnist from India, China, Ghana, or Egypt is unlikely to be recognized as an authority on global affairs unless she can demonstrate some basic knowledge of Euro-American political and intellectual traditions. Most Western scholars, let alone newspaper reporters, do not have even a passing acquaintance with Indian, Chinese, African, and Arab history and thought.
Still, merely adding a few unfamiliar names to the curriculum, something already fiercely resisted by the conservative and reactionary right, won’t advance global thinking, as distinct from the institutional aims of ‘inclusivity’ and ‘diversity.’ Something more radical and arduous (zwaar. svh) will be required to avoid the total conceptual loss suffered by the Crow Indians: the interrogation of an intellectual tradition that distorts our sense of reality, and the relearning of world history, with the recognition that fundamental assumptions about the inferiority of nonwhite peoples have tainted much of our previous knowledge and analysis. This may seem a tall order, but the alternative is to keep banging meaninglessly the same old drum.
In verband met de lengte stop ik. Volgende keer meer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten