Wanneer opiniemaker Ian Buruma naar aanleiding van Amin Maalouf’s vraag 'why so many people commit crimes nowadays in the name of religious, ethnic, national or some other kind of identity,' stelt dat hierbij ‘sadism must play a part,’ dan wordt meteen duidelijk dat hij het niet heeft over het ‘beschaafde’ Westen, onder aanvoering van Washington en Wall Street. Over het waarom niet, zwijgt hij, terwijl toch de Verenigde Staten al vanaf het begin van de negentiende eeuwse genocidale ‘Indian Wars’ op massale schaal ‘sadisme’ heeft toegepast. Hetzelfde geldt voor de Amerikaanse oorlog tegen Filippijnse vrijheidsstrijders rond het begin van de twintigste eeuw, en zeker ook voor het werpen van de kernbommen op Hiroshima en Nagasaki, waarvan tenminste een kwart miljoen onbewapende burgers het slachtoffer werden. Het bestoken van Vietnamese boeren met napalm en het giftige Agent Orange is een ander voorbeeld van het -- door de NAVO-bondgenoten gesteunde -- ‘sadisme’ van Amerika. Diverse landen in Latijns Amerika, Afghanistan, Irak, Libië en Syrië zijn andere in het oog lopende schoolvoorbeelden van grootscheeps ‘sadisme.’ Desondanks liet Buruma zijn lezerspubliek weten dat ook al
brengt het einde van Pax Americana geen heftige militaire conflicten met zich mee… we ons moeten voorbereiden op een tijd waarin we met weemoed [zullen] terugkijken op het betrekkelijk goedaardige imperialisme uit Washington.’
Deze opvatting is gemeengoed onder het journaille van de ‘corporate media,’ voor wie het maken van winst voor hun eigenaren de allereerste taak is. Zonder geld kunnen meningen niet verspreid worden door de zogeheten ‘vrije pers.’ Wat vertelt ons dit over de mainstream-journalisten? Allereerst dit: deze journalisten zijn gelovigen, en net als alle andere gelovigen, geloven zij niet in de werkelijkheid, maar in een mythe die uiteindelijk met geweld in stand moet worden gehouden. Op die manier beschermen de gelovigen tevens hun identiteit. In zijn boek In the Name of Identity. Violence and the Need to Belong (1996) wijst Maalouf er nog eens op dat de
laisser-tuer attitude has already done great harm, and the realism invoked to justify it is in my opinion a misnomer. Unfortunately the ‘tribal’ notion of identity is still the one most commonly accepted everywhere, not only amongst fanatics. But many ideas that have been commonly accepted for centuries are no longer admissible today, among them the ‘natural’ ascendancy of men over women, the hierarchy between races…
De ‘tribale’ sentimenten van mijn oude vriend beperken zich niet tot zijn kunstmatig gecultiveerde ‘Joodse’ identiteit. Buruma beantwoordde mijn vraag wie hij bedoelde met ‘we,’ die straks ‘met weemoed’ zullen ‘terugkijken’ op wat hij ‘Pax Americana’ betitelt, dat het hier ‘de meeste lezers van NRC/Handelsblad’ betrof. Met dit antwoord probeerde Ian mij op het verkeerde been te zetten, want op het mede door beursspeculant George Soros gefinancierde Project Syndicate had hij eerder tegenover de Engels sprekende bevolking in de wereld precies hetzelfde gesteld, namelijk
even if the end of Pax Americana does not result in military invasions, or world wars, we should ready ourselves for a time when we might recall the American Empire with fond nostalgia.
De vele honderden miljoenen burgers die het ‘sadisme’ van de Amerikaanse buitenlandse politiek over zich heen kregen of krijgen, zullen vanzelfsprekend geenszins met ‘fond nostalgia’ op deze terreur ‘terugkijken.’ Buruma’s ‘we’ vormen de elite die samen met haar pleitbezorgers de tribale banden almaar versterken. Het kan dan ook niemand verbazen dat Ian, voorafgaand aan de illegale inval in Irak, in The Guardian van 16 juli 2002, het publiek probeerde te overtuigen dat ‘we must share America's dirty work.’ Volgens hem moeten ‘wij’ ophouden te ‘verwachten’ dat ‘de VS het smerige werk voor ons doet’ en dat ‘wij’ weliswaar ‘de VS niet kunnen evenaren,’ maar dat desondanks de NAVO ‘meer van’ Amerika’s 'lasten op zich kan nemen.' In concreto: 'ook wij [moeten] het smerige werk doen, en het risico accepteren daarvoor verantwoordelijk te worden gesteld.'
Met andere woorden: ‘wij’ moeten een deel van de ‘white man’s burden’ op ons nemen, ook al betekent dit ‘smerige werk’ dat Europa oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en zelfs genocide moeten plegen, inclusief al het massale ‘sadisme’ van dien. Het spreekt voor zich dat Buruma dit de prijs waard vond. Welnu, dit ‘sadisme’ is gebaseerd op niets anders dan geloof, in zijn geval het geloof dat wij witte mannen en onze cultuur absoluut superieur zijn. De prominente Amerikaanse journalist en auteur Chris Hedges — die 15 jaar lang als buitenland correspondent van The New York Times over de door ons aangerichte bloedbaden berichtte — schreef in zijn boek When Atheism Becomes Religion (2008) dat de Verlichtingspropagandisten:
embrace a belief system as intolerant, chauvinistic and bigoted as that of religious fundamentalists. They purpose a route to collective salvation and the moral advancement of the human species through science and reason. The utopian dream of a perfect society and a perfect human being, the idea that we are moving toward collective salvation, is one of the most dangerous legacies of the Christian faith and the Enlightenment. All too often throughout history, those who believed in the possibility of this perfection (variously defined) have called for the silencing or eradication of human beings who are impediments to human progress. They turn their particular notion of the good into an inflexible standard of universal good. They prove blind to their own corruption and capacity for evil. They soon commit evil not for evil’s sakes but to make a better world.
Wanneer ik Buruma’s beweringen hoor of lees moet ik telkens weer denken aan Candide, Voltaire’s protagonist, die zijn geliefde verzekert dat in de Nieuwe Wereld ‘All will be well,’ en als bewijs daarvoor aanvoert dat
the sea of this new world is already better than our European sea; it is calmer, the winds more regular. It is certainly the New World which is the best of all possible worlds.
In het bewustzijn van de Verlichtingsgelovige is alles verklaarbaar en beheersbaar, waardoor de mensheid almaar vooruitgaat, op weg naar de verlossing uit de domheid en slechtheid. Het ‘optimisme’ van de Vooruitgangsparochiaan Buruma is vergelijkbaar met dat van Voltaire’s lachwekkende dr. Pangloss, hoogleraar metaphysico-theologico-cosmolo-nigology, een Verlichtingsadept, die aantoonde
that things cannot be otherwise than as they are; for all being created for an end, all is necessarily for the best end. Observe, that the nose has been formed to bear spectacles — thus we have spectacles. Legs are visibly designed for stockings — and we have stockings.
Chris Hedges schreef over de onnozelheid van het Vooruitgangsgeloof:
It is this naïve belief in our goodness and decency — this inability to face the dark reality of human nature, our capacity for evil and the morally neutral universe we inhabit — that is the most disturbing aspect of all of these belief systems. There is nothing in human nature or human history to support the idea that we are morally advancing as a species or that we will overcome the flaws of human nature. We progress technologically and scientifically, but not morally. We use the newest instruments of technological and scientific progress to create more efficient forms of killing, repression, economic exploitation and to accelerate environmental degradation. There is a good and a bad side to human progress. We are not watching toward a glorious utopia.
Maar tegen de feiten in blijft Buruma de superioriteit van de Verlichting prediken. Desnoods met leugens, zoals toen hij op 23 juni 2017 in de Centrale Bibliotheek van Den Haag op de fundamentele kritiek van de Indiase auteur Pankaj Mishra reageerde met de bewering:
I think that Napoleon is an interesting thing to talk about because, yes, a lot of people were killed as a consequence of his military campaigns, but his brand of universalism is actually something we — in this country as well as other countries — still benefit from, the idea of equality for the law and so on, did come from them (Napoleon en de Verlichtingsideologen. svh), the emancipation of minorities came from them, precisely because he had the idea of the universality of rights, and that not just one particular elite or one particular people deserved rights, but that it were universal rights.
De werkelijkheid staat hier lijnrecht tegenover. Nadat in 1801 de voormalige zwarte slaaf Toussaint Louverture, de leider van de Haïtiaanse Revolutie, een grondwet had ingesteld en er een eind kwam aan de slavernij in de voormalige Franse slavenkolonie, zond Napoleon Bonaparte
a large expeditionary force of French soldiers and warships to the island, led by Bonaparte's brother-in-law Charles Leclerc, to restore French rule. They were under secret instructions to restore slavery… Toussaint was to summoned to Le Cap and be arrested; if he failed to show, Leclerc was to wage ‘a war to the death’ with no mercy and all of Toussaint's followers to be shot when captured. Once that was completed, slavery would be ultimately restored.
Nadat de rebellerende Haïtianen zich hadden overgegeven aan het Franse bezettingsleger, veranderde de situatie na een paar maanden opnieuw toen
it became apparent that the French intended to re-establish slavery (because they had nearly done so on Guadeloupe), black cultivators revolted in the summer of 1802. Yellow fever had decimated the French as by the middle of July 1802, the French lost about 10, 000 dead to yellow fever. By September, Leclerc wrote in his diary that he had only 8, 000 fit men left as yellow fever had killed the others.
In totaal kwamen meer dan 300.000 mensen om het leven — onder wie ruim 200.000 Haïtianen, een ‘quantité négligeable’ voor de keizer die, volgens Buruma, diep doordrongen was geweest van de Verlichtingsidealen, zoals democratie, vrijheid en ‘de universaliteit van het recht.'
Het is één van de talloze voorbeelden van de mythes waarmee Buruma zijn publiek hoopt te overtuigen van de voortreffelijkheid van 'de westerse beschaving.’ Ook toen moest het Westen ‘de lasten’ van wat deze opiniemaker het ‘smerige werk’ noemde op zich nemen. Als een hedendaagse dr. Pangloss gelooft Ian nog steeds in Kipling’s White Man’s Burden, geschreven als aanmoediging van de bloedige Amerikaanse bezetting van de Filippijnen rond 1900:
TAKE up the White Man's burden —
Send forth the best ye breed —
Go bind your sons to exile
To serve your captives' need;
To wait in heavy harness
On fluttered folk and wild —
Your new-caught sullen peoples,
Half devil and half child.
Ook Buruma en zijn opdrachtgevers geloven dat zij de waarheid dienen. Met hun simplistische utopische droombeelden menen zij dat het doel elk middel, hoe barbaars ook, heiligt. Terecht brengt Hedges in herinnering dat:
Utopian ideologues, armed with the technology and mechanism of industrial slaughter, have killed tens of millions of people over the last century. They ask us to inflict suffering and death in the name of virtue en truth…
The danger arises when the myths we tell about ourselves endow us with divine power, when we believe the it is our role to shape and direct human destiny, for then we seek to become gods. We can do this in the name of Jesus Christ, Muhammad or Western civilization. The result, for those who defy us, is the same — repression and often death. The refusal to acknowledge human limitations and our irrevocable flaws can thus cross religious and secular lines to feed both religious fundamentalism and the idolization of technology, reason and science.
The language of science and reason is now used by many atheists to express the ancient longings for human perfectibility. According to them, reason and science, rather than religion, will regulate human conflicts and bring about a paradise.
Het Verlichtingsgeloof verschilt niet wezenlijk van het Christelijk geloof in de verlossing van het Kwaad, maar de Verlichtingsmythe is ondertussen wel de oorzaak geweest van het feit dat
Nearly two thirds of the life-support services provided to us by nature are already in precipitous decline worldwide. The old wars conquest, expansion ands exploitation will be replaced by wars fought for the necessities of air, food, sustainable living conditions and war. And as we race toward this catastrophe, scientists continue to make discoveries, set the discoveries upon us and walk away from the impact.
Hert the blief persists that science and reason will save us; it persists because it makes it possible to ignore or minimize these catastrophes. We drift toward disaster with the comforting thought that the god of science will intervene on our behalf…
The Enlightenment empowered those who argued that superstition, blind instinct and ignorance had to be eradicated. Kant, in ‘Anthropology from a Pragmatic Point of View,’ published in 1798, asserted that Africans were inherently predisposed to slavery. Thus the Enlightenment gave the world the ‘scientific racism’ adopted as an ideological veneer for murder…
Belief in the moral superiority of Western civilization allowed the British to wipe out the Tasmanian Aborigines. British hunting parties were given licenses to exterminate this ‘inferior race,’ whom the colonial authorities said should be ‘hunted down like wild beasts and destroyed.’ The British captured many in traps and burned or tortured them to death. The same outlook led to the slaughter of the Caribs of the Caribbean, the Guanches of the Canary Islands, as well as Native Americans. It justified the slave trade that abducted 15 million Africans and killed even more. And it was this long tradition of colonial genocide in the name of progress in places like King Leopold’s Congo that set the stage for the industrial-scale killing of the Holocaust and man-made famines of the Soviet Union.
Het in wezen racistisch superioriteitsgeloof is de reden van Buruma’s oproep aan de NAVO-partners om een deel van het — in zijn ogen noodzakelijke — ‘dirty work’ uit handen te nemen van de VS. Dit alle om natuurlijk onze grondstoffen en markten, en daarmee de stijgende winsten, veilig te stellen. Feit is dat het blinde Verlichtingsgeloof tot wereldwijde chaos heeft geleid. Dat blijkt ook nu weer. Op 7 oktober 2018 bekend is geworden dat:
The world is rapidly running out of time to scale back greenhouse gas emissions, dimming hopes of keeping global warming within 1.5 degrees Celsius (2.7 degrees Fahrenheit) above pre-industrial levels, beyond which catastrophic planetary changes are forecast.
That assessment comes from a sobering new report issued by the Intergovernmental Panel on Climate Change, or IPCC, the leading United Nations consortium of researchers studying the speed and scope of human-caused temperature rise…
The report ― authored by 91 researchers and editors from 40 countries citing more than 6,000 scientific references and released Sunday night following a summit in Incheon, South Korea ― details how difficult it will be to keep the planet from warming beyond the 1.5-degree target, considered the aspirational goal of the 2015 Paris climate accord.
Maar ook dit kan Buruma’s Verlichtingsgeloof op geen enkele manier aan het wankelen brengen, zoals bleek uit zijn geïrriteerde reactie op Pankaj Mishra’s kritiek dat:
we live in a world of forced Enlightenment, where all notions have fallen by the wayside, like the idea of a well-educated citizenry, when in reality you have mass-media spreading false news, fake news, propaganda all the time.
Meer hierover de volgende keer.
Ian Buruma: Racistisch Superioriteitsgeloof en The White Man's Burden
Geen opmerkingen:
Een reactie posten